Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/58
KARAR NO : 2021/258

DAVA : FSEK Tecavüzün Tespiti, Men’i ve Ref’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 14/02/2020
KARAR TARİHİ : 25/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 26/11/2021

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin bir tasarımcı olduğunu ve birçok eser sahibi gibi yarattığı eserleri/tasarımları, ……. ile yaptığı anlaşma gereğince www……com adresinde kendisine ait hesapta satışa sunduğunu, bu eserlerin üçüncü şahıslarca satın alınması halinde, müvekkiline anlaşma gereğince ödeme yapıldığını, ancak hal böyle iken davalının, müvekkilinin izni ve bilgisi dışında ve müvekkilinin hakkı olan ödemeyi yapmadan müvekkiline ait iki adet eseri, hukuka aykırı olarak sistemden indirdiğini ve tekstil ürünlerinde (tişörtler üzerinde) kullandığını, bu arada birtakım değişiklikler de yaptığını, davalı eyleminin müvekkilinin eserden kaynaklanan haklarının ihlali niteliğinde olduğunu, bu kullanım sırasında davalının eserlerin müvekkiline aidiyetini bildiği halde, müvekkilinin adına da yer vermediğini, davalı yanın müvekkilinin mali haklarını ihlal ettiği gibi bu şekilde manevi haklarını da ihlal ettiğini, davalı yanın müvekkilinin izni ve bilgisi dışında müvekkiline ait eserleri/tasarımları kopyalayarak ticari amaçlı kullanımının haksız rekabet olarak da kabul edilmesi gerektiğini, davalının haksız kullanımlarını kendisine ait web sitesindeki görsellerle ortaya konulduğunu, …….’un bünyesinde bulundurduğu eserlerin telif hakkına sahip olmadığını, dava açma hak ve yetkisinin müvekkiline ait olduğunu, çünkü telif hakkı sahibinin müvekkili olduğunu, ……. sitesinin kendi sayfasında da telif hakkının müvekkiline ait olduğunun belirtildiğini, müvekkilinin eserlerini bir sözleşme karşılığı satın aldığını iddia eden davalının bu iddiasını ispatlaması gerektiğini, davalı yana 2019 yılı Ağustos ayında telefon ile ulaşıldığını ve ihlal konusunda anlaşılmak istendiğinin iletildiğini, ancak davalının herhangi bir anlaşma olmayacağını belirtmesi üzerine huzurdaki davayı açtıklarını iddia ederek, davalının müvekkilinin eserden doğan haklarına tecavüzün tespitini, men’ini, ref’ini, ihlale konu ürünlerin toplatılmasını, internet ortamından kaldırılmasını, şimdilik 1.000,00 TL maddi ile 10.000,00 TL manevi tazminatın ihlalin tespit edildiği tarihten itibaren işleyecek faizi ile tahsili ile, verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 25/10/2021 tarihli dilekçesi ile, 1.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 5.805,00 TL’ye artırarak harcını yatırmış ve bu tutarın ihlalin tespit edildiği 03/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
CEVAP ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin, Türkiye’nin en köklü çocuk giyim markası olma ve bu alanda tasarım olgusunu ön planda tutan bir yaklaşımı sergilemek adına yola çıkan ve “…….” mağazaları ile 2007 yılında bu duruşunu daha da pekiştiren, kabullendiren ve netleştiren bir firma olarak sektörde en üst sıradaki yerini aldığını, müvekkilinin tasarım üretme kapsamında kendi ar-ge çalışmalarını yaparken bazı tasarım firmaları ile de çalışarak onların görsellerinden istifade etmek üzere anlaşmalar yaptığını, bu firmalardan birinin uluslararası ……. firması olduğunu, …….’un, bireysel tasarımcılar ile anlaşarak, kendisine tasarım gönderen ve telif hakkını aldığı tasarımları kendi web sitesinde abonelerinin hizmetine sunduğunu, bu hizmet kapsamında abone ücreti ödeyen müşterilerin ürün görselini görme ya da aynen/değiştirerek kullanma hakkını elde ettiğini, davacının hak iddia ettiği tasarımların da kendisi tarafından …….’a telif hakları bırakılan ve bu şirket tarafından web sitesinde yayınlanarak aradaki sözleşme gereğince abonelerinin hizmetine sunulan tasarımlar olduğunu, müvekkilinin, dava dışı şirketle abonman sözleşmesi kapsamında hizmet satın almakta olup, davacının dava dışı şirketin web sayfasında kullanıma açtığı tasarımları sözleşme şartları çerçevesinde kullandığını, dava dışı şirketin web sayfası ve yapmış oldukları sözleşmeler ile davacının dava dışı şirketle olan sözleşmeleri incelendiğinde bu durumun daha net bir şekilde ortaya çıkacağını ve dolayısıyla davacının müvekkilinden tasarım/telif bedeli adı altında talep edebileceği bir hakkı bulunmadığını, bir talebi söz konusu olacaksa bunu dava dışı şirkete yöneltmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının eserden doğan haklarına tecavüzün tespiti, men’i, ref’i, ihlale konu ürünlerin toplatılması, internet ortamından kaldırılması, maddi-manevi tazminat ve verilecek hüküm özetinin ilanı taleplidir.
5846 Sayılı Kanunu’nun 4. Maddesi ile, estetik değere sahip olan; Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi, heykeller, kabartmalar ve oymalar, mimarlık eserleri, el işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, fotoğrafik eserler ve slaytlar, grafik eserler, karikatür eserleri ile her türlü tiplemelerin güzel sanat eseri olarak nitelendirildiği ve krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılmasının, düşünce ve sanat eseri olma sıfatlarını etkilemeyeceği belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 23/02/2021 havale tarihli raporlarında sonuç olarak, www……com isimli internet sitesindeki numaralandırma sistemine göre, “…..” ve “….” referans numaralı olmak üzere iki adet grafik tasarımın-illüstrasyonun, FSEK’in 4. anlamında grafik eserler kapsamında mütalaa edilebileceği ve eser sahibinin davacı … olduğu, davacı yana ait olarak belirtilen iki farklı grafik tasarımın, davalı yanca kullanımları olduğu iddia edilen www. ….com sitesinin yayınından kaldırılmış olduğu, davalı yan tarafından içeriklerin www…..com.tr internet adresine otomatik olarak yönlendirilmesi neticesinde www…..com internet sitesindeki içeriklerin, www……com.tr adresine taşınmış olduğu, …..org üzerinde de geçmişe dönük tasarımları içeren linklerin yer almaması nedeniyle, davalı kullanımı yönünden internet üzerinden tespit yapılmasının mümkün olmadığı, davacı tarafa ait illüstrasyonlar ile dava dilekçesinde davalı tarafa ait olduğu iddia edilen tişörtler üzerinde yer alan illüstrasyonlar arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebeple ayniyet derecesinde benzer olarak algılandıkları kanaat ve sonucuna ulaşıldığı, dosyaya sunulu Ağustos 2019’da imzalanmış, davalı … ile dava dışı ……., arasındaki sözleşme ekinde yer alan numaralar arasında davacının kendisine ait olduğunu belirttiği grafik illüstrasyonların numaralarının mevcut olmadığını, davalının dava dışı şirkete yaptığı ödemenin dava konusu grafik illüstrasyonları kapsamadığı, kaldı ki ilgili sözleşme ile lisansı alınan görsel içeriğin yalnızca davalı şirkete dijital kullanım için hak verdiğinin tespit edildiği, …..com sitesi işleyiş prensiplerinin açıklandığı güncel lisanslama bölümünden edinilen bilgide, bir adet grafik tasarımın “Genişletilmiş Lisans” ücretinin 99.50,00 USD olduğu, dosyaya konu iki adet grafik tasarım olduğu nazara alındığında, 199,00 USD değerinde “Genişletilmiş Lisans” satın alınması gerektiği, söz konusu grafik tasarımların-eserlerin emsal telif bedeli 199,00 USD olarak hesaplandığı, davacının, dava konusu grafik tasarımların ve eserlerin ……. şirketinin internet sayfasına yüklenmesi ile birlikte bu görsel içeriklerin abonelerce (bu arada davalı … tarafından) indirilip tekstil ürünlerinde kullanılması bakımından adının belirtilmesi ve eserde değişiklik yapılması hususları özelinde bir izin verip vermediği ya da stok firması ile arasındaki ilişkiye ve internet sitesinin işleyiş kurallarına göre izin vermiş sayılıp sayılmadığı hususunda sağlıklı bir tespite ulaşılamadığı, bunun için davacının, dava dışı şirketle arasındaki sözleşmenin-katılımcı hizmet koşullarının içeriğinin incelenmesi gerektiği düşünüldüğü, ayrıca gönderilen içeriklerin kullanımı ile ilgili davalının abone hizmet koşullarının ne olduğunun …..com internet sitesinde gösterilen kurallara göre tespiti ve incelenmesi de uygun olacağı, 3 Aralık 2018 yürürlük tarihli Lisans Sözleşmesi Hizmet Koşullarından hareket edilerek sonuca varılacak olursa, tekstil ürünleri üzerinde kullanımda sanatçının-eser sahibinin adına yer verilmesinin aranmadığı, yine tekstil ürünlerinde (daha geniş ifadeyle ticari ürünlerde) söz konusu ticari ürünün görseller dışında önemli yaratıcı veya işlevsel unsurlar barındırması kaydıyla kullanım hakkı verildiği, değişiklik yapılarak kullanılamayacağı yönünde açık bir yasaklamadan söz edilmediği belirtilmiştir.
Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine, önceki bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 13/09/2021 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davalı kullanımlarına yönelik maddi tazminat hesabı hususunda kök raporda değişiklik yapılmasını gerektiren bir durumun tespit edilmediği, davacının manevi tazminat talebinin ise Mahkemenin takdirine olduğu belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; www…..com isimli internet sitesindeki numaralandırma sistemine göre “…..” ve “…..” referans numaralı olmak üzere iki adet grafik tasarımın FSEK 4/6 maddesi kapsamında güzel sanat eseri niteliğinde olduğu ve bu eserler üzerinde davacının hak sahibi olduğu, davalı tarafta herhangi bir telif ve bedel ödenmeden kendisine ait ürünler üzerinde kullanılarak satışa arz edildiği, tasarımların emsal telif bedelinin 199,00 USD olup davacı talebinin FSEK 68 maddesi uyarınca üç kat tazminata ilişkin bulunduğu, buna göre istenebilecek tazminat tutarının 199×3=597,00 USD olup, dava tarihi olan 14/02/2020 günü için geçerli Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası dolar efektif satış değerinin 6,0670 olup, TL karşılığının (597×6,0670=3.622,00 TL) olduğu anlaşılmakla, davacının mali haklar tazminatına dair talebi yönünden davasının bu tutar yönünden kısmen kabulü gerekmiştir.
Davacı vekilinin manevi tazminata yönelik talebine gelince; FSEK 14, 15 ve 16 maddelerinde düzenlenen eser sahibine manevi haklarının ihlal edilmesi halinde manevi tazminata hükmetmek gerekir. Davacının satış için dava konusu grafik eserleri koyduğu www….com internet sitesinin hizmet koşulları genişletilmiş görsel lisansı ile değiştirme, çoğaltma izninin verildiği, keza eserin kullanıldığı tekstil ve ayakkabı gibi ürünlerde eser sahibinin adının gösterilmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, dolayısıyla davacının manevi haklarının ihlal edildiğinden bahsedilemeyeceği ve manevi tazminat koşullarının oluşmadığı anlaşılmakla, davacının manevi tazminata yönelik talebi reddedilmiştir.
Davacının tecavüzün men’i ve ref’i ile ilana ilişkin talebi yönünden ise, Yüksek Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin 04/06/2018 tarih ve …. Esas- …. Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere FSEK 68 maddesi kapsamında mali haklar tazminatının davalıdan tahsiline karar verildiğine göre aynı madde hükmü gereğince taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulduğu dikkate alındığında, FSEK’e dayalı tecavüzün men’i ve ref’i istenemeyeceğinden, keza hükmün niteliği gereği ilanın gerek olmadığından davacının bu yöndeki taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE,
-Davacının hak sahibi olduğu www……com internet sitesi üzerinde …. ve …. referans numarası ile kayıtlı grafik tasarım eserlerini davalının satışa arz ettiği ürünlerde kullanması şeklindeki eylemi ile, davacının bu eserlerden doğan haklarına tecavüzünün tespitine,
-Toplam 3.622,00 TL maddi tazminatın eylem tarihi olan 03/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair taleplerin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 187,86 TL harç ve 90,00 TL ıslah harcının toplamı 277,86 TL harçtan, 247,41 TL ilam harcının mahsubu ile, 30,45 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen tecavüzün tespiti davası nedeniyle 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 3.622,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat kısmı nedeniyle hesaplanan 2.183,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 187,86 TL peşin, 54,40 TL başvuru harcı ve 90,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 332,26 TL harçtan, iade olunan 30,45 TL harcın mahsubu ile, 301,81 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 148,00 TL tebligat-tezkere masrafı ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.148,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul – red oranına göre 1.668,44 TL’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
9-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
10-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.25/11/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır