Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/54
KARAR NO : 2022/116

DAVA : Tasarıma Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Önlenmesi
DAVA TARİHİ : 13/02/2020
KARŞI DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
KARŞI DAVA TARİHİ : 31/08/2020
KARAR TARİHİ : 28/04/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/04/2022
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin uzun yıllardan bu yana “……..” markası ile hidrolik kaya kırıcıları ve ataçmanları imalatı yaptığını, müvekkili şirket tarafından geliştirilen ve imalatı yapılan ürünlerin TPMK nezdinde ……. ve ……. sayı ile tescilli tasarımlar olduğunu, müvekkili şirketin ürün satmış olduğu müşterisinin, ürünlerin bakımının yapılması için müvekkili şirketin Tekirdağ ilinde bulunan fabrikasına söz konusu ürünleri gönderdiğini, bu ürünler incelendiğinde, ürünlerden bir tanesinin müvekkili şirkete ait tescilli ürünün birebir aynısı olmakla birlikte, müvekkili şirketin imalatı olmadığının tespit edildiğini, bu durum üzerine müvekkilinin müşterileri ile görüşmeleri sonrası, söz konusu ürünlerin davalı şirket tarafından kendilerine satıldığı bilgisini verdiklerini, davalı şirketçe müvekkili şirketin tescilli tasarımına konu ürünlerin taklidinin imal edildiğini ve müvekkili şirketin müşterilerine satış yapıldığını, davalı yanın söz konusu fiillerinin müvekkilinin tasarımdan doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini ve ciddi zararlara uğrattığını iddia ederek, müvekkilinin tescilli tasarımına yönelik tecavüz ve haksız rekabetinin tespitini, önlenmesini, tecavüz teşkil eden ürünlere el konulmasını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın davalıdan tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP VE KARŞI DAVA ; Davalı/karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile, müvekkili şirketin herhangi bir üretim işi ile iştigal etmediğini, keza üretim yapacak teçhizata da sahip olmadığını, davacı tarafça kendi ürünlerinin müvekkilince taklit imalatının yapıldığı iddialarının hiçbirinin varlığının ispat edilemediğini, bu nedenle de haksız ve dayanaksız davanın reddi gerektiğini, davacı/karşı davalı adına tescilli ……. sayı ile tescilli tasarımların yenilik unsuru taşımadığını, ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özelliklerine sahip olduğunu ve tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu olduğunu iddia ederek, davalı adına tescilli ……… tescil numaralı tasarımların hükümsüzlüğünü talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dava, tasarıma yönelik tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi, karşı dava ise davacı/karşı davalı adına tescilli tasarımların hükümsüzlüğü ve sicilden terkini taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, ……… tescil numaralı tasarımların davacı/karşı davalı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir.
6769 Sayılı SMK’nın 77 maddesi ile, tasarımın 55. maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56. ve 57. maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58. maddenin dördüncü fıkrası ve 64. maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse, hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse, sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilebileceği belirtilmiştir. Aynı maddenin 2. bendinde ise, 64. maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi halinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınacağı ve kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şart olacağı hususları belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Davacı dilekçesindeki tespit talebi üzerine, dosya resen seçilen makine mühendisi ve tasarım uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek ve bilirkişilere mahallinde inceleme yetkisi de verilerek, davalı işyerinde, davacı adına tescilli tasarımların koruma kapsamında ürün üretim, satış ve benzeri işlemlerin yapılıp yapılmadığı yönünde rapor tanzimi istenilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 02/04/2020 havale tarihli raporda sonuç olarak, davacı taraf adına tescilli ……. numuralı tasarım tescili ile davalı turafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genci izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu, bu sebep ile farklı olarak algılandıkları, davacı taraf adına tescilli ……. (2) numaralı tasarıma tescili ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları belirtilmiştir.

Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra iddia ve savunmaların değerlendirilmesi açısından dosyada bilirkişi incelemesine karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 20/04/2021 havale tarihli raporda sonuç olarak;
karşı davada hükümsüzlük talebine delil olarak sunulan daha önce dünyada üretilen “…….. ” tasarımları ile tescilli tasarımların benzer olup olmadığı hususunda yapılan incelemede, …….. nolu tasarımın benzer olarak algılanmadığı,…….. tescil nolu tasarımın
kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları, …… tescil nolu tasarımların, kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları, …….. tescil
nolu tasarımların kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları kanaatine
varıldığından, bu tasarımların hükümsüzlük koşullarının var olduğu, bu nedenlerle
varılan kanaatin, asıl dava tescilli tasarıma tecavüzün olup olmadığı konusunda iddiaların incelenmesi
bakımından değerlendirilme koşullarını ortadan kaldırdığı,
dosya kapsamında yapılan incelemede, karşı dava yönünden …….. nolu tasarımın benzer
olarak algılanmadığı kanaatine varıldığı, önceki 02.04.2020 tarihli bilirkişi raporunda “davalı
ürünlerinin …… tescil nolu tasarımlardan farklı olarak algılandıkları, ……. tescil
nolu tasarımlar ile benzer olarak algılandıkları, kanaatine varıldığı” neticede, asıl dava yönünden davalının kullanımlarının davacının ……… nolu tasarımı ile
benzer olarak algılanmadığı ve tecavüz koşullarının oluşmadığı belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine, taraf itirazlarının tek tek değerlendirilmek suretiyle, denetime elverişli ayrıntılı ek rapor tanzimi için dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan ve ibraz edilen 28/10/2021 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, karşı dava yönünden; davacı/karşı davalı tarafa ait …… tescil nolu tasarımlar ile “…… ” model tasarımlar
arasında karıştırılmaya sebebiyet verebilecek bir benzerlik olmadığı,
davacı/karşı davalı tarafa ait …… tescil nolu “………” isimli tasarımın dosyaya
delil olarak sunulan “………” ibareli ürünlerle benzer olduğu, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu, davacı/karşı davalı tarafa ait ……… tescil nolu tasarımların geometrik gövde formunun küçük farklar dışında “…….” modelleri ile benzer olduğu, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu,
davacı/karşı davalı tarafa ait ….. nolu tasarımın, genel görünüşte “……” modeli ile benzer nitelikte olduğu, genel görünüşte bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu, davacı/karşı davalı tarafa ait …… nolu tasarım ile dosyaya delil olarak sunulan “…….”,
“…..” ve “…….” model ürünlerle genel form, iç ve dış gövde birimlerinin tasarımının
şekli ile bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu,
davacı adına tescilli ……. tescil nolu tasarımların, 3 farklı markalı model “…….”
modeli ile genel görünüşte aynı biçimsel dizilimle üretilmiş oldukları ve küçük farklar ile birbirinden
ayrılan birbirinin devamı niteliğinde üretilmiş ürünlerden, “……..” ibareli tasarımın yan yüzey,
boşluk ve birleşme detaylarının tescilli tasarıma daha yakın olduğu ve benzer olarak algılandıkları,
bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu, ……. nolu tasarım ile delil katalogdaki “……..” serisine ait diğer bir
modeli genel görünüş ve detaylarda benzer nitelikte olduğu, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde benzerlik
algısı oluşturacak nitelikte benzerliğin var olduğu kanaatine varıldığı,
tescil başvurusundan önceki tarihli deliller ile benzerliği tespit edilen bu tescillerin başvuru tarihi itibari ile yenilik ve ayırt edicilik kriterinin ortadan kalktığı ve ……. tescil nolu tasarım dışında olan dava konusu tasarımların hükümsüzlük koşullarının var olduğu, asıl dava yönünden;
karşı davada hükümsüzlük talebine delil olarak sunulan daha önce dünyada üretilen “……. ” tasarımları ile tescilli tasarımların benzer olup olmadığı hususunda yapılan incelemede,
…….. nolu tasarımın benzer olarak algılanmadığı, ……. tescil nolu tasarımın
kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları, ……. tescil nolu
tasarımların, kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları, ……. tescil
nolu tasarımların kendisinden önce üretilmiş ürünlerle benzer olarak algılandıkları kanaatine
varıldığından, bu tasarımların hükümsüzlük koşullarının var olduğu, bu nedenlerle
varılan kanaatin asıl dava tescilli tasarıma tecavüzün olup olmadığı konusunda iddiaların incelenmesi
bakımından değerlendirilme koşullarını ortadan kaldırdığı,
dosya kapsamında yapılan incelemede, karşı dava yönünden ……. nolu tasarımın benzer
olarak algılanmadığı kanaatine varıldığı, önceki 02.04.2020 tarihli bilirkişi raporunda “davalı
ürünlerinin ……. tescil nolu tasarımlardan farklı olarak algılandıkları,…… tescil
nolu tasarımlar ile benzer olarak algılandıkları, kanaatine varıldığı” sonucuna ulaşılmış olup,
neticede, asıl dava yönünden davalının kullanımlarının davacının …….. nolu tasarımı ile
benzer olarak algılanmadığı ve tecavüz koşullarının oluşmadığı belirtilmiştir.
Raporlar arasında çelişki bulunduğu gibi, taraf vekilleri raporlara itiraz ettiğinden ve raporlar hüküm kurmaya yeterli olmadığından, dosya resen seçilen yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilerek, dosya kapsamı deliller, önceki bilirkişi raporları ve taraf beyanları değerlendirilmek suretiyle, önceki rapor ve ek raporlar arasında olan çelişkileri de giderir, raporlara katılma veya katılmama sebeplerini de açıklar şekilde, asıl dava yönünden; davalının davacı adına tescilli …… tescil nolu tasarımlardan doğan haklarına tecavüzü ve haksız rekabetinin olup olmadığı, karşı dava yönünden ise, dava konusu bu tasarım tescillerinin her biri ayrı ayrı değerlendirilmek üzere tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte olup olmadığı, hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında rapor tanzimi istenilmiş olup, ikinci bilirkişi heyet tarafından hazırlanan 29/03/2022 havale tarihli raporda sonuç olarak, tasarımın hükümsüzlüğü talepli karşı dava bakımından; davalı ………. Makina adına Türk Patent ve Marka Kurumu katında tescille korunan, 30.10.2019 tescil tarihli …… numaralı “……..” konulu endüstriyel tasarım tescil belgesiyle korunan tasarımın yalnızca (2)’inci tescilinin “tescil için aranan görünür olma koşulunu yerine getirmeme” nedeniyle koruma dışı bırakılabileceği, bunun dışında kalan, …….. ” konulu ……… numaralı, 30.01.2014 tescil tarihli ve …..” konulu ……. numaralı, 09.06.2012 tescil tarihli ……” konulu …….. numaralı endüstriyel tasarım tescil belgelerinin, tescil için aranan koşulları koruduğu, tasarıma tecavüze davalı/karşı davacı …….. Makine’nin “………” tasarımının, davacı ………. Makina San.ve Tic.A.Ş.’nin, Türk Patent ve Marka Kurumu katında korunan ve tescil için aranan koşulları haiz …….. numaralı tasarımtescillerinden doğan haklarına tecavüze sebep olmadığı belirtilmiştir. Bu rapor çelişkileri giderip dosya kapsamıyla uyumlu görüldüğünden itibar etmek gerekmiştir.
Mahkememizin 18/02/2020 tarihli tensip kararı ile, arabuluculuk dava şartı nedeniyle maddi tazminat talepleri yönünden dosya tefrik edilerek başka bir esasa kaydedilmiş olup, diğer talepler yönünden yargılamaya bu dosyadan devamına karar verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller ve yukarıda değinilen son bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; tasarımın hükümsüzlüğü talepli karşı dava bakımından; 30.10.2019 tescil tarihli ……. numaralı “…….” konulu endüstriyel tasarım tescil belgesiyle korunan tasarımın yalnızca (2)’inci tescilinin “tescil için aranan görünür olma koşulunu yerine getirmeme” nedeniyle tescil edilebilir nitelikte olmadığı, bunun dışında kalan, ……” konulu …… numaralı, 30.01.2014 tescil tarihli ve …….” konulu 2004/00202 (1), (2) ve (3) numaralı, 09.06.2012 tescil tarihli …….” konulu ……… numaralı endüstriyel tasarım tescil belgelerinin, tescil için aranan yenilik ve ayırt edicilik koşullarını taşıdıkları anlaşılmakla karşı dava yönünden sadece davalı adına tescilli ……. tescil nolu çoklu endüstriyel tasarımın (2) nolu tasarım tescili yönünden hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, dava konusu diğer tasarım tescilleri yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede koruduğu, tasarıma tecavüze davalı/karşı davacı …….. Makine’nin “………” ürününün niteliğine göre tasarımcılara çok dar bir özgürlük alanı tanıması da dikkate alındığında keza bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenimde belirgin farklılıklar taşıdığı anlaşılmakla, davacı ………. Makina San.ve Tic.A.Ş.’nin, Türk Patent ve Marka Kurumu katında korunan ve tescil için aranan koşulları haiz …….. numaralı tasarım tescillerinden doğan haklarına tecavüze sebebiyet vermediği gibi haksız rekabet de oluşturmadığı anlaşılmakla asıl davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-ASIL DOSYA YÖNÜNDEN;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL ilam harcından, 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 26,30 TL bakiye karar harcının, davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN;
1-Davalının karşı davasının KISMEN KABULÜNE, davalı adına tescilli ……… tescil nolu çoklu endüstriyel tasarımın sadece (2) nolu tasarım tescili yönünden hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, dava konusu diğer tasarım tescilleri yönünden davanın reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 80,70 TL ilam harcından, 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 26,30 TL bakiye karar harcının, davacı/karşı davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davanın kısmen kabulü nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,
4-Davanın kısmen reddi nedeniyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalı/karşı davacıdan alınarak, davacı/karşı davalıya verilmesine,
5-Davalı/karşı davacı tarafından yapılan 108,80 TL harç giderinin, davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine,
6-Davalı/karşı davacı tarafından yapılan 3.000,00 TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre takdiren 1.000,00 TL’sinin davacı/karşı davalıdan alınarak, davalı/karşı davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
C-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
D-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.28/04/2022

Katip ……
e-imzalıdır

Hakim ……..
e-imzalıdır