Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/50
KARAR NO : 2021/46
DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i ile, Maddi
ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 07/04/2011
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/103 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 28/03/2012
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2012/106 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 28/03/2012
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/233 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 24/06/2013
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/234 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 24/06/2013
– BİRLEŞEN BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’NİN
2015/136 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i ile, Maddi
ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 10/07/2015
KARAR TARİHİ : 23/02/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 08/03/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin sektörde renkli ve fonksiyonel çözümler sunan yenilikçi, plastik sektöründe uzmanlaşmış, ülkemizin en önde gelen firması olduğunu, müvekkilininhergün farklı tasarımlar yaratan ve piyasaya sunduğu bu özgün tasarımlar sayesinde yurt dışında ve yurt içinde oldukça geniş bir müşteri kitlesi oluşturduğunu, müvekkil firmanın sektöründen tanınmış ürütken bir tacir olduğunu, müvekkil tarafından tasarlanan tasarım tescil belgesi ve haksız rekabet hükümleri uyarınca korunan yer -cam sileceği, wc fırçası, klozet fırçası, bulaşık fırçası, oto fırçası, tekli gırgır, cam silme aleti, ikili gırgır, küçük yersil , plastik temizlik fırçası piyasaya oldukça talep edilen ürünler olduğunu, davalı tarafından müvekkiline ait ürünlerin haksız olarak taklit edilmekte ve piyasaya sürüldüğünü, müvekkilinin tescilli ürünlerinden haksız olarak faydalanmanın davalı tarafından alışkanlık haline geldiğini, davalı tarafın müvekkilinin şirketinin tescilli tasarım hakkına karşı haksız eylemlerinden ve tecavülerinden dolayı 554 sayılı KHK. Nın 49/c maddesinde belirtilen hükme istinaden fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla davalı yanın 25.000 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminat ödenmesine mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin davacının hiçbir ürününün taklit etmediğini, bu nedenle davacı tarafın iddialarının haksız ve yersiz olduğunu, davacının müvekkiline yönelik haksız suçlamalarının aksine bizzat davacının kendisi ” taklit ” ürünler ürettiğini, müvekkilinin halen üretmekte ve piyasaya sürmekte olduğu ” ………”nin dava dışı ……. Plastik ve Kalıp Sanayi Ltd. Şti ile yapmış olduğu sözleşmeye dayanarak üretmekte ve satmakta olduğunu, müvekkilinin hukuka aykırı bir davranışı bulunmamakta olduğunu, davacının iddia ve taleplerinin yersiz olduğunu, müvekkilinin davacıya ait ürün ve tasarımlara ilişkin tecavüz olarak nitelenebilecek bir davranışı bulunmadığı gibi TTK. Anlamında haksız rekabet sayılabilecek bir davranışının da mevcut olmadığını, haksız davanın reddini, yargılama gideri ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesini talep ve beyan etmiştir.
Birleşen ……. esas sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; müvekkili adına TPE nezdinde ….. sayılı ve …… sayı ile tescil edilmiş endüstriyel tasarımlara davalının “www…… com.tr” ve www……com” adresli internet sitesinde taklit ürünlerin satışının yapıldığını , buna ilişkin Bakırköy ….. FSHHM. nin ….. değişik iş sayılı dosyasında tespit yapılan tecavüze ilişin bilirkişi raporu alındığını, Bakırköy …… FSHHM. nin ….. esas sayılı dosyasında tecavüzün men’i’ne ilişkin açılan davanın derdest olduğunu, davalının tasarım hakkına tecavüz nedeniyle tecavüzün önlenmesine, giderilmesine, 10.000,00 TL maddi tazminat ve 15.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen ….. esas sayılı dosyada davacının talep ettiği eylemlerene ilişkin Bakırköy ….. FSHHM. nin …… esas sayılı dosyasında yargılama devam ettiğinden derdestlik sebebiyle dava şartının bulunmadığına , ayrıca tecavüzü öğrendiği tarihten itibaren hak düşürücü sürenin geçmiş olduğunu, Bakırköy ….. FSHHM. nin ……. değişik iş sayılı dosyası ile incelenen web sayfası görünteleri en son 06.02.2012 tarihinde güncellenmiş olup , bu tarihten sonra dava konusu tasarımların üretilmediğini, davanın reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
Birleşen …… Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davacının …… çoklu tasarımanın …… numaralı tasarımına 18.09.2007 tarihinde başvurduğunu, davalının bu ürüne yer ve cam sileceği demiş ise de bu ürününün süngerli camsil olarak bilindiğini, davalının …… nolu tasarımı tasarım tescil bavşurusundan önce kamuya sunulan ürünler sebebiyle yenilik ve ayırt edicilik kriterini kaybettiğini, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle her bir ürünün davalının ürünü ile birebir aynı ya da küçük ayrıntı da farklılık derecede aynı veya belirgin derecede ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu, bu sebeple ……. nolu tasarımın hükümsüz kılınarak sicilden terkini gerektiğini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili birleşen …… Esas sayılı dosyada cevap dilekçesi ile, müvekkilinin sabihibi olduğu tasarım tesciline konu ürününün 554 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 5 ve 6 maddelerindeki yenilik ve ayırt edicilik şartlarını yerine getirdiğini, müvekkilinin …… numaralı tasarımın hükümsüzlüğüne ilişkin davacı talebinin reddine, dava kabul edilse bile dürüstlük kuralına aykırılık sebebiyle yargılama giderlerinden sorumluluk nedenlerini düzenleyen HMK.nın 327 maddesi gereği tüm yargılama giderlerinin davacı tarafa yükletilmesini, HMK.nın 329 maddesi gereğince müvekkilinin tarafına ödediği 4.000,00 TL lik avukatlık ücretinin davacıdan tahsiline, birleşen ……. Esas sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesi ile, davalının 21/02/2006 tarihinde ….. numaralı yer temizleme fırçası tasarımına başvurduğunu, bu ürünün çek çek olarak bilindiğini, davalının …… numaralı tasarımı başvuru tarihi olan 21/02/2006 tarihinden önce kamuya sunulan ürünler sebebiyle yenilik ve ayırt edicilik kriterini kaybettiğini, bilgilenmiş kullanıcı gözüyle dava dilekçesinde yer alan ürünlerin davalının ürünün ile birebir aynı ya da küçük ayrıntı ya da farklılık oluşturmayacak şekilde benzeri olduğunu, bu sebeple ……. nolu tasarımın hükümsüz kılınarak sicilden terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …… Esas sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına TPE nezdinde tescilli ……. nolu …… ‘nin (süpürge/el gırgırı) yenilik ve ayırt edicilik niteliğini taşımaması nedeniyle hükümsüzlüğüne, davalının HMK 329. maddesi uyarınca disiplin para cezasına çarptırılmasına, müvekkilinin kendilerine ödediği vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen……. Esas sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesi ile, davalının …… nolu süpürge/ el gırgırı çoklu tasarımını 28.04.2003 tarihinde başvurarak tescil ettirdiğini, bu tasarıma dayalı olarak mahkememizin ….. esas sayılı davasında tasarıma tecavüz davası açtığını, Bakırköy ….. Sulh Ceza Mahkemesinde …… esas sayılı davadaki şikayeti ile müvekkilimin haksız rekabetten cezalandırılmasını talep ettiğini, …… nolu tasarımın hükümsüzlük tespiti HMK 293 uyarınca …… Güzel Sanatlar Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Öğretim üyeleri Yard Doç Dr ……. ile Yard Doç Dr …….’in hazırladığı ve Mahkemenizin ….. esas sayılı davasına sunulan uzman görüşünün 46 ve devamı sayfalarında da yapıldığını, www….com, www……org, www….. web sayfalarında davalının tasarımının bilgilenmiş kullanıcı nezdinde aynı ve/veya ayırt edilemeyecek derecede benzerleri mevcut olduğunu, davalının ürünü anonim olduğunu, davalının , tescil hakkı olmayan bir ürüne tasarım alıp; müvekkili aleyhine gerek hukuk davası açarak gerek yaptığı şikayet sebebiyle sanık konumuna düşürerek iyi niyetli olmadığını, dürüst davranmadığını ve basiretli tacir gibi hareket etmediğini göstermiştir. Bu sebeple HMK 329 uyarınca 5000 TL disiplin para cezasına çarptırılmasını, müvekkilimin tarafımıza ödediği vekalet ücretini davalıya ödettirilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 10/11/2016 Tarih, ….. Esas ve …… Karar sayılı kararı ile, “Mahkememizde birleşen Bakırköy Fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesinin ……. esas, …… karar , …… esas, …. karra, …… esas, …… karar , …… esas, …… karar sayılı dosyalarda hükümsüzlük talepleri yönünden açılan davalar ispat edilemediğinden bu davaların reddine, HMK.nın 327 ve 329 maddeye yönelik taleplerin yerinde olmadığından reddine, birleşen ……. esas sayılı dosyada dava red olup davacı taraf tarafından yatırılan harç konusunda karar verilmesine yer olmadığına, birleşen …… esas sayılı dosyada dava red olup davacı taraf tarafından yatırılan harç konusunda karar verilmesine yer olmadığına, birleşen……. esas sayılı dosyada dava red olup davacı taraf tarafından yatırılan harç konusunda karar verilmesine yer olmadığına, birleşen …… esas sayılı dosyada dava red olup davacı taraf tarafından yatırılan harç konusunda karar verilmesine yer olmadığına, Asıl dava yönünden …… endüstriyel tasarım yönünden talep tefrik edilmiş olup mahkemenin …… esas sayılı dosyası ile birleştirilmiş olduğundan bu talep yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacı tarafın …… endüstriyel tasarımlara yönelik davalının kullanımınınendüstriyel tasarıma yönelik tecavüz ve haksız rekabet olduğunun tespiti ve men’i’ne ,söz konusu endüstriyel tasarımlara yöelik davalı tarafın üretim yapmasının , ürünleri satışa sunmasının ve tanıtım yapmasının engellenmesine, ürünlere ve tanıtım evrakına el konulmasına, el konulan ürünlerin ve tanıtım evrakının masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına, maddi tazminat talebinin kısmen kabul , kısmen reddi ile ……. tekli gırgır ürün için 7500,00 TL ikilik gırgır için 5.000,00 TL , ……. nolu ürün için 100 ,00 TL …….nolu ürün için 100,00 TL toplam 12700,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda reeskont faizi ile davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, manevi tazminat talebinin kısmen kabul ,kısmen reddi ile 8.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiz ile davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, haksız rekabet yönünden temizlik fırçası, oto fırçası, bulaşık fırçası, wc fırçası ve klozet fırçası ürünleri yönünden söz konusu ürünler anonim olup bu ürünlere yönelik tüm taleplerin reddine, Birleşen Bakırköy ….. Fikri ve sınai haklar hukuk mahkemesinin ……. esas sayılı doyası yönünden tecavüzün tespiti men’i yönünden mahkememizin ….. esas sayılı doyası üzerinde …… sayılı ürünler yönünden derdest dava olup bu talebin bu ürünler yönünden derdestlik nedeniyle reddine, …… nolu endüstriyel tasarıma yönelik davalı tarafın internet üzerinde ürünleri tanıtım ve satışa sunmasınnı endüstriyel tasarıma yönelik tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti olduğuna ve men’i’ne, …… nolu tasarıma yönelik davalının ürünleri tanıtım ve satışının yapmasının engellenmesine, ürünlere ve tanıtım evrakına el konulmasına, el konulan ürün ve tanıtım evrakının davalıdan masrafı alınmak suretiyle imhasına, ürünlerin internet üzerinde tanıtımının yapılmasının engellenmesine, Mahkememizin ….. esas sayılı dosyası üzerinde son iki dönem için maddi tazminat söz konusu olup maddi tazminat talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile 3.000 TL maddi tazminatın borçlar kanunu ve hakkaniyet gereği bu davanın açıldığı tarihten itibaren değişen oranlarda ticari faiz ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, manevi tazminat yönünden mahkmememizin ….. esas sayılı dosyası üzerinden …… endüstriyel tasarıma yönelik manevi tazminat talebi söz konusu olup bu tasarımlar yönünden derdestlik yönünden manevi tazminat talebinin isteminin reddine, …… nolu endüstriyel tasarıma yönelik 2.000 TL manevi tazminatın bu dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili davacı tarafa ödenmesine fazlaya ilişkin talebin reddine” dair verilen karar, davacı-birleşen dosya davalısının istinaf talebi üzerine, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi …… Hukuk Dairesi’nin 29/09/2018 Tarih, …… Esas ve ……. Karar sayılı ilamı ile, “Her ne kadar davacı – birleşen davada davalı vekili, yukarıda yazılı nedenlerle istinaf isteminde bulunmuş ise de, dosyadaki bilirkişi raporlarında yer alan açıklama ve tespitler ile görseller ve tüm delillere göre temizlik fırçası, oto fırçası, bulaşık fırçası, WC fırçası ve klozet fırçası ürünleri yönünden mahkemece yapılan değerlendirmede herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, tekli gırgır ürünü ile ilgili mahkemenin değerlendirme ve takdirinin de yerinde olduğu, takdir olunan tazminat miktarlarının oluş ve dosya kapsamıyla uyumlu olduğu, manevi tazminat miktarının da eylemin işleyiş biçimi, ihlalin boyut ve niteliği itibariyle makul bulunduğu, reddedilen maddi ve manevi tazminat talepleri nedeniyle avukatlık ücret takdirlerinin de, kararın niteliği ve tarife ile uyumlu bulunduğu gözetilerek, davacı tarafın tüm istinaf istemlerinin reddi gerekmiştir. Her ne kadar asıl dava ve birleşen ……. Esas sayılı davada davalı – birleşen ……. E., …… E., …. E.,….. E. Davalarda davacı vekili, yukarıda yazılı nedenler ile istinaf isteminde bulunmuş ise de, dosyada bulunan bilirkişi raporları, katalog ve ürün görselleri ile tüm delillere göre hükme esas alınan bilirkişi raporunun kanaat verici ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, birleşen davalarda hükümsüzlük taleplerinin ispat edilemediği, her bir dava için ayrı ayrı avukatlık ücreti takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığı, dosyadaki tüm delillerin mahkemece isabetli olarak değerlendirildiği, maddi zararın tüm araştırmalara rağmen ispat edilememesi durumunda hakimin BK 51.maddesine göre maddi tazminat miktarını belirleyebileceği, manevi tazminat miktarının makûl olduğu, anonimlik iddialarının ispat edilemediği gözetilerek, tüm istinaf istemlerinin reddi gerekmiştir.” gerekçesi ile istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiş, taraf vekillerinin temyiz talebi üzerine bu kez, Yargıtay ……. Hukuk Dairesi’nin 11/11/2019 Tarih,……. Esas ve ……. Karar sayılı ilamı ile, “Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK’nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davalı birleşen dosya davacısı ……. Plastik Sanayi vekilinin, …… sayılı tasarımımın hükümsüz kılınması istemine ilişkin birleşen Bakırköy Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’in …… Esas sayılı dosyasına yönelik tüm temyiz itirazları ile davacı karşı davalı ……. Plastik Ltd. Şti. vekilinin asıl davada haksız rekabete ilişkin ileri sürdüğü tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. Birleştirilen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin ……. Esas sayılı dosyası, davacı-karşı davalı ……. Plastik Ltd. Şti. adına tescilli …… sıra numaralı tasarımın hükümsüz kılınması istemine ilişkindir. 554 sayılı KHK’nın 5. maddesi uyarınca, bir ürünün tasarım olarak tescil edilebilmesi için yeni ve ayırt edici olması gerekmektedir. Aynı KHK’nın 6. maddesi uyarınca, bir tasarımın yeni olarak kabul edilebilmesi için daha önceden dünyanın herhangi bir yerinde kamuya açıklanmamış olması, ve 7. maddesine göre ayırt edici olarak kabulü için ise, tasarım konusu ürünün nihai kullanım sırasında bilgilenmiş kullanıcısının, üzerinde yarattığı genel izlenime göre değerlendirme yapılması, daha önceden kamuya açıklanan benzer başka tasarımlara nazaran tasarımın bütünü itibariyle, kullanıcıda yarattığı genel izlenim ile dava konusu tasarım arasında belirgin bir farklılığın olması gerekmektedir. Tasarım değerlendirmesinde, tasarıma konu ürünün büyüklük/küçüklük, oran/orantı gibi unsurlar ile tek başına tasarımın uygulandığı ürün tipolojisi tasarımın yenilik ve ayırt ediciliğini etkilemeyecektir. Keza ürünün kullanıma ilişkin işlevsel kısımları da koruma kapsamının dışında tutulacaktır. Ayırt edicilik incelemesi yapılırken öncelikle her iki görselin de ortak yönlerinin tespiti, daha sonra farklı yönlerinin tespiti, son olarak da tasarımın bütününe göre, farklı yönlerin tasarımı önceki tasarımdan farklı kılmaya yetecek bir fikri emek ve çaba mahsulü olup olmadığı değerlendirilerek sonuca gidilmelidir. İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu …… sayılı tasarımın, redde mesnet gösterilen ve önceden bilinen benzer tasarımlara nazaran oran, orantı ve yerleşim ilişkisi itibariyle farklılaştırılıp ayırt edici hale getirildiği sonucuna ulaşılmışsa da, yukarıda da açıklandığı üzere işlevsel fonksiyon niteliğinde olan ve ayırt edicilik değerlendirmesi yapılırken dikkate alınamayacak büyüklük küçüklük ve oran orantı gibi unsurlar bakımından değerlendirme yapılarak sonucuna gidilmesi doğru görülmemiştir. Ayrıca bilirkişilerce tasarımın “yerleşim ilişkisi” bakımından mesnet tasarımlardan ayırt edici olduğu mütala edilmişse de söz konusu ifade soyut nitelikte olup dikkate alınamaz. Bu itibarla, mahkemece, öncelikle davaya konu tasarımla mesnet tasarımların yukarıdaki paragrafta yer alan şekilde karşılaştırılması suretiyle ortak ve farklı yönlerin belirlenmesi, akabinde de seçenek özgürlüğü de değerlendirilerek, tasarımın mesnet tasarımlar karşısında bir bütün olarak ayırt edici olup olmadığının belirlenmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiş, Birleşen Bakırköy Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin ……. Esas sayılı davada verilen hükme karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararının anılan nedenlerle davacı ……. Plastik Sanayi yararına bozulması gerekmiştir. Birleştirilen Bakırköy Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin……. Esas ve …… Esas sayılı davalar, davalı ……. Plastik Ltd. Şti. adına tescilli ……. sayılı çoklu tasarım tescil belgesinde yer alan (1) ve (2) sıra numaralı tasarımlarının hükümsüz kılınması istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, internette resen yapılan araştırma sonucunda söz konusu tasarımlara benzer nitelikte görsellere ulaşıldığı ancak bu görsellerin internete ne zaman yüklendiği bilgisine ulaşılmadığı belirtilerek, söz konusu görsellere yenilik ve ayırt edicilik bakımından yapılan incelemede delil olarak itibar edilmemiştir. Ancak zikredilen tasarım görsellerin internete ne zaman yüklendiğinin tespiti teknik olarak mümkün olup, mahkemece, bu hususta konusunda uzman kişilerden rapor / ek rapor alınarak, anılan görüntülerin hangi tarihte internete yüklendiği tespit edildikten sonra hasıl olacak sonuca göre yenilik ve ayırt edicilik incelemesi yapılması gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak hüküm tesisi doğru görülmemiş, birleştirilen Bakırköy Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin……. Esas ve …… Esas sayılı davalarında verilen hükme karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararının anılan nedenlerle davacı ……. Plastik Sanayi yararına bozulması gerekmiştir. Asıl davada, davacı karşı davalı ……. Plastik Ltd. Şti vekili, davalı ……. Plastik Sanayinin, müvekkili adına tescilli …… sayılı tasarıma tecavüz eder nitelikte ürün üreterek piyasaya sunduğunu ileri sürerek, tecavüzün tesptini ve maddi ve manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir. Mahkemece, yazılı gerekçelerle anılan tasarıma tecavüz edildiği sonucuna ulaşılmışsa da, tasarıma tecavüz davalarında, yukarıda 2 numaralı bentte yer alan ve hükümsüzlük davalarında kullanılan yöntemle aynı şekilde inceleme yapılarak, özellikle taraf tasarımlarında yer alan işlevler unsurlar göz ardı edilerek davalı tarafça üretilen ürün tasarımının, tescilli tasarıma nazaran yeni ve ayırt edici olup olmadığı incelenerek değerlendirme yapılmalıdır. Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda şekilsel olarak gösterildiği üzere; davacı yanın ……. sayılı mesnet tasarımının, 2 unsurdan müteşekkil olduğu, raporda “A” harfi ile gösterilen kısımda 6 adet paralel çizgi deseni bulunduğu, “B” harfi ile gösterilen kısmın ise sap kısmı ile bağlantıyı sağlayan üçgenimsi bir yapı olduğu görülmektedir. Davalı yanca fiili kullanıma konu edilen üründe ise, mesnet tasarımda da yer alan, sap ve bağlantı arasındaki bağlantıyı sağlamaya yarar üçgenimsi yapının bulunduğu ancak, davacının tasarımında yer alan paralel çizgisel desenlerin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, Mahkemece, her iki tasarımda da ortak olan üçgenimsi yapının benzer tasarımlarda da kullanılan işlevsel özelliğe ilişkin olup olmadığı hususunda inceleme ve değerlendirme yapılması, işlevsel bir özelliğe ilişkin ise bu kısmın benzerlikte dikkate alınmadan değerlendirme yapılarak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, asıl davada verilen hükme karşı yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararının davalı ……. Plastik Sanayi yararına bozulmasını gerektirmiştir. Bozma sebep ve şekline göre, hükümsüzlük kararlarının sonucuna göre değerlendirme yapılması gerekmekle, taraf vekillerinin tasarım hakkına tecavüz nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemleri ile vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir” gerekçesi ile bozularak Mahkememize iade olunmakla, Mahkememizce bozma ilamına uyulmuş ve bu doğrultuda yargılama yapılmıştır.
Bozma ilamında belirtilen hususlarda dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş ve dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 26/10/2020 tarihli raporda sonuç olarak, ……. Esas sayılı dosyada dava konusu davacı ……. Plastik ……. tescil nolu ……. tasarımının, yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olduğu ve hükümsüzlüğünü gerektirecek koşulların var olmadığı, birleşen……. Esas sayılı ve …… Esas sayılı dosyalarda dava konusu, davacı ……. Plastik adına tescilli ……. ve 2 nolu ….. tasarımlarının, yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olduğu ve hükümsüzlüğünü gerektirecek koşulların var olmadığı, asıl davada, davacı tarafa ait …… tescil numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları belirtilmiştir.
Dosya kapsamı deliller, bilirkişi raporları ve uyulan bozma ilamı birlikte değerlendirildiğinde; Birleşen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …… Esas sayılı dosyası yönünden daha önce verilen mahkememizin ….. Esas – ……. Karar sayılı kararı kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Birleşen ……. Esas, …… Esas ve …… Esas sayılı dosyalarında davaya konu endüstriyel tasarımların tescil başvuru tarihleri itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte oldukları, hükümsüzlüklerinin gerektiği bir durum bulunmadığı anlaşılmakla bu dosyalarda hükümsüzlüğe dair davaların reddi gerekmiştir. Davacının, her bir tasarım yönünden ayrı dava açması kötü niyetli dava olarak değerlendirilmediğinden HMK 327 ve 329. Madde hükümleri uygulanmamıştır.
Asıl dosya yönünden; Birleşen dosyalar yönünden dava konusu yapılan ……. nolu endüstriyel tasarımların yapılan teknik inceleme ve değerlendirmede;yenilik ve ayırt edicilik vasfının ortadan kaldıran herhangi bir delile rastlanmadığından hükümsüzlük talepleri reddedildiğinden davacı tarafın tecavüzün tespiti men’i yönünden talepleri incelenmiş, endüstriyel tasarıma tecavüz tescilli bir tasarımın sahibinin izni olmaksızın tasarımın aynı veya belirgin bir şekilde benzerini üretmek ,piyasaya sunmak , satmak ,sözleşme akdi için icapta bulunmak ,kullanmak, ithal etmek bu amaçla depolamak, elinde bulundurmak ,lisans haklarını genişletmek, mezkur fiillere iştirak etmek yardım ve bunlar teşvik etmek, fiilleri kolaylaştırmak , tecavüzün bilinmesine rağmen o malların nereden sağlandığını bildirilmesinden kaçınmak ve gasptır.
Somut olayda ; davacı tarafa ait …… plastiğe ait yer ve cam sileceği , ……. tescil nolu küçük yer sil ile ……. plastiğe ait ürünün …… nolu el gırgırı ürünlerinin benzer olup davalı tarafın söz konusu bu ürünleri internet üzerinde satışa sunmak suretiyle ,kataloglarda tanıtımını yapmak suretiyle ve ürünleri …… satışa sunmak suretiyle söz konusu ürünlerin bilinçli kullanıcıda benzer algısı yaratacak surette davacı ürünlerinin taklidinin yapıldığı, anlaşıldığından söz konusu bu ürünlere yönelik tecavüzün tespitine ve men’i’ne ve ürünlere ve tanıtım evrakına el konulmasına, ürünlerin imhasına karar vermek gerekmiştir.
Davalı taraf her ne kadar kendisine ait endüstriyel tasarımlarını kullandığını beyan etmiş ise de, söz konusu davalı tarafa ait endüstriyel tasarımlar mahkememizin ….. esas, ……. karar sayılı ilamı ile yenilik ve ayırt edicilik vasfı bulunmadığından hükümsüzlüğüne karar verilmiş, hükümsüzlük kararı geçmişe etkili olup bu nedenle davalı tarafın kullanımlarının kendi tasarımları kapsamında kalma hususu kabul görmemiştir.
Davalı tarafın haksız rekabet yaptığı beyan edilen temizlik fırçası,oto fırçası, bulaşık fırçası , WC fırçası ve klozet fırçası ürünlerine yönelik olarak yapılan değerlendirmede haksız rekabet, başkasına ait onun yarattığı, tanıtımını yaptığı ve ilk olarak onun kullandığı ürünlerin benzerinin yapılması o ürünlere yönelik aynı imajın verilmesi , TTK anlamında haksız rekabet olarak değerlendirilebilir. Ancak ,davalı tarafından kullanılan yukarıda niteliği belirtilen ürünler morfolojik ve ürün yapısı ve tasarım karakteri basımından piyasada yıllarca kullanılan anonim nitelikte ürünler olduğundan söz konusu ürünlerin yaratıcısı ve piyasaya ilk süreni davacı taraf olmadığından bu ürünler açısından davacı tarafın tecavüzün tespiti men’i,maddi ve manevi tazminat istekleri yerinde görülmemiş olup bu dosyada davacı tarafın haksız rekabete dayanak yaptığı temizlik fırçası, oto fırçası, bulaşık fırçası ve wc fırçası ve klozet fırçası yönünden daha önce verilen Mahkememizin ….. Esas-…… Karar sayılı kararı kesinleştiğinden, yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Maddi tazminat açısından tecavüzün tespiti, men’i yönünden karar verilen ürünlerin dava tarihinde yürürlükte bulunan Kanun Hükmünde Kararnamenin 48 maddesinde sayılan fiilleri işleyen kusurlu kişiler tasarım hakkı sahibinin zararını tanzim etmek ile yükümlüdür. Tasarım hakkı sahibinin uğradığı zarar sadece fiili kaybın değerini değil, ayrıca tasarımdan doğan haklara tecavüzden dolayı yoksun kalınan kazancı da kapsar. Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında özellikle tasarımın ekonomik önemi, tasarımdan doğan haklara tecavüz edildiği andan itibaren geçerlilik süresi ve tecavüz sırasında tasarıma ilişkin lisansların sayısı ve çeşidi gibi etkenler gözönünde tutulur.
Somut olayda mevcut kayıt ve belge ve defterlere göre, davacı tarafın talep ettiği 554 sayılı KHK.nın 52/a maddesinde belirlenen tasarım hakkından doğan tecavüz edenin haksız rekabeti olmasa idi, tasarım hakkı sahibinin tasarımını kullanması ile elde edebileceeği muhtemel gelir gereği hesap yapılması mümkün olmamış, dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu 43(TBK 50,51) madde uyarınca hakim ,hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına göre tazminatın suretini ve şumulünün derecesini tayin eder hükmü gereği davacı tarafın ürününün niteliği ,davalı tarafın piyasaya sürdüğü ürünlerin miktarı ve hakkaniyet gereği zarar …… tekli gırgır için 7.500,00 TL , 2 li gırgır için 5.000,00 TL , ….. (2)nolu ürün için 100,00 TL ……. nolu ürün için 100,00 TL toplam 12.700,00 TL maddi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
Manevi tazminat talebi yönünden tasarım hakkına yapılan tecavüzün niteliği ,tarafların dosyaya yansıyan sosyal ve ekonomik durumları, paranın alım gücü ve hakkaniyet gereği davacı tarafın talebinin kısmen kabul ,kısmen reddi ile takdiren 8.000,00 TL manevi tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine , hükmün ilanına karar vermek gerekmiştir.
Mahkememizin dosyası ile birleşen Bakırköy …… Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …… esas sayılı dosya yönünden ise; …… ve ……. sayılı ürünler yönünden tecavüzün tespiti men’i yönünden söz konusu bu taleplerin mahkememizin ….. esas sayılı dosyası üzerinden de talep edilmiş olup söz konusu devam eden mevcut bir dava söz konusu olduğundan tecavüzün tespiti men’i yönünden bu tasarımlar yönünden derdestlik nedeniyle talebin reddine, ……. nolu tasarım davalının söz konusu ürünlerin tanıtımını ve satışını yapmak suretiyle söz konusu bu ürünlere yönelik endüstriyel tasarıma yönelik tecavüzün tespiti ve men’i’ne ürünlerin piyasaya sürülmesinin , internet üzerinde tanıtımının yapılmasının engellenmesine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen bu dosya üzerinde maddi tazminat talepleri açısından mahkememizin ….. esas sayılı dosyasında devam eden davadan sonraki dönem için maddi tazminat söz konusu olup bu döneme yönelik derdestlik itirazı yerinde olmadığından davalı tarafın …. ve ….. endüstriyel tasarımlara yönelik maddi tazminat talebinin Borçlar Kanunu ve Hakkaniyet gereği 3.000,00 TL tazminatın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiştir. Manevi tazminat yönünden … , …… endüstriyel tasarımlara yönelik , ….. esas sayılı dosyada manevi tazminata hükmedilmiş olup bu tasarımlar yönünden manevi tazminat talebinin derdestlik yönünden reddine, ……… nolu endüstriyel tasarım yönünden söz konusu tasarımın niteliği, davalının izinsiz kullanımı, Borçlar Kanunu ve hakkaniyet gereği 2.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/234 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
Birleşen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …… Esas sayılı dosyası yönünden daha önce verilen mahkememizin ….. Esas …… Karar sayılı kararı kesinleştiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına,
B-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2015/136 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin ……. Esas sayılı dosyası yönünden davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 59,30 TL ilam harcından, 21,15 TL peşin harcın mahsubu ile, 38,15 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 28,00 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
C-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2013/103ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin……. Esas sayılı dosyası yönünden davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 59,30 TL ilam harcından, 24,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 35,00 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
D-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2012/106 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin …… Esas sayılı dosyası yönünden davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 59,30 TL ilam harcından, 24,30 TL peşin harcın mahsubu ile, 35,00 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
E-ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Asıl dosya yönünden; davacının davasının KISMEN KABULÜNE,
2-Dava konusu ….. tescil nolu tasarım yönünden talep tefrik edilerek mahkemenin ……. Esas sayılı dosyası ile birleştirilmiş olduğundan, bu tasarım yönünden bu dosyada karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davalı tarafça davacı adına tescilli ….. ; …., (2) ; ….. tescil nolu tasarımlardan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, men’ine, söz konusu endüstriyel tasarımlara yönelik davalı tarafın üretim yapmasının, ürünleri satışa sunmasının ve tanıtım yapmasının engellenmesine, tecavüz teşkil eden ürünlere ve tanıtım evraklarına el konulmasına, masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına,
4-Davacının maddi tazminat taleplerinin KISMEN KABULÜ ile …. tekli gırgır ürünü için 7.500,00 TL, ……. ikili gırgır ürünü için 5.000,00 TL, ……. nolu tasarım için 100,00 TL, …… nolu tasarım için 100,00 TL olmak üzere toplam 12.700,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair maddi tazminat talebinin reddine,
5-Toplam 8.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair tazminat taleplerinin reddine,
6-Bu dosyada davacı tarafın haksız rekabete dayanak yaptığı temizlik fırçası, oto fırçası, bulaşık fırçası ve wc fırçası ve klozet fırçası yönünden daha önce verilen Mahkememizin ….. Esas……. Karar sayılı kararı kesinleştiğinden, yeniden karar verilmesine yer olmadığına,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 1.414,02 TL ilam harcından, 519,75 TL peşin harcın mahsubu ile, 894,27 bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 2.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-Davacı tarafından yapılan 519,75 TL peşin ve 18,40 TL başvuru olmak üzere toplam 538,15 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-Davacı tarafından yapılan 756,90 TL tebligat-tezkere ve 7.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 7.756,90 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 5.429,83 TL.’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
13-Davalı tarafından yapılan 1.149,70 TL tebligat-tezkere ve 6.800,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 7.949,70 TL yargılama giderinin, davanı kabul-red oranına göre 2.384,91 TL.’sinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
F-BİRLEŞEN BAKIRKÖY 2. FSHHM’NİN 2015/136 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Davacı tarafça davaya dayanak yapılan ….. ve ….. sayılı tasarımlar nedeniyle olan tecavüzün tespiti ve men’i talebi yönünden mahkememizin ….. Esas (bozmadan önce) dosyasındaki dava nedeniyle derdestlik dava şartı yönünden reddine,
2-Davacı adına tescilli ……. (1) nolu tasarım koruma kapsamında olan davalı tarafın internet sitesi üzerinden ürünleri tanıtım ve satışa sunmasını davacının endüstriyel tasarıma yönelik haklarına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunun tespitine ve men’ine, davalının bu tasarım koruma kapsamındaki ürünleri tanıtım ve satışının engellenmesine, ürünlere ve tanıtım evrakına el konulmasına masrafı davalıdan alınmak suretiyle imhasına,
3-Bu tasarım ve ihlal nedeniyle 3.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair maddi tazminat talebinin reddine,
4-Bu dosyada dava konusu edilen …… ve …… endüstriyel tasarıma yönelik tasarımlar yönünden mahkememizin ….. (bozmadan önce) dosyasında da manevi tazminat talep edildiğinden manevi tazminat talebinin reddine, bu dosyada dava konusu edilen ….. nolu endüstriyel tasarım yönünden 2.000,00 TL manevi tazminatın bu dosyanın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair manevi tazminat talebinin reddine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 341,55 TL ilam harcından, 27,70 TL peşin harcın mahsubu ile, 313,85 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 2.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davanın kısmen reddi sebebiyle, karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
10-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 2.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-Davacı tarafından yapılan 27,70 TL peşin ve 27,70 TL başvuru olmak üzere toplam 55,40 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-Davacı tarafından yapılan 56,50 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 22,60 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
G-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
H-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde Yargıtaya temyiz yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.23/02/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır