Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/194
KARAR NO : 2022/144

DAVA : FSEK Tecavüzün Ref’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 07/08/2020
KARAR TARİHİ : 07/06/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/06/2022

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin 06/09/2011 tarihinden itibaren davalı şirkette çalışmıştığını, en son genel yayın yönetmeni olarak görev yaparken 02/01/2019 tarihinde davalı tarafından iş akdinin feshedildiğini, müvekkili ile davalı arasındaki eserlere ilişkin sözleşmeler mevcut iken, Bakırköy …. Noterliği’nin 21/11/2019 tarihli ihtarnamesi ile “…”, “…..”, “…..”, “…….”, “…”, “….” isimli eserlere ilişkin tüm sözleşmeler, davalanın sözleşmelerinin içeriğine göre ve FSEK’in ilgili maddelerine aykırı uygulamaları nedeniyle müvekkili tarafından feshedildiğini, müvekkilinin henüz iş akdi feshedilmeden önceki biri kitabevinin genel yayın yönetmeni, biri editör olarak görev yaptığı dönemde, “…..”lı isimli iki adet derleme eser meydana getirdiğini, her iki kitapta da derleyen sıfatı ile müvekkilinin isminin yazıldığını, iki kitabın yayınlanmış, çoğaltılmış ve davalının müvekkiline bahse konu eserler ile ilgili herhangi bir telif bedeli ödenmesi de yapmadığını, telif bedeli ödemesi de yapmadığını, müvekkilinin bu iki eserde de derleyen sıfatı ile eser sahibi olduğunu, davalı ile müvekkili arasında bu iki derleme esere ilişkin sözleşme bulunmadığını, ancak davalının bu iki eserin basımını, yayınlamasını ve çoğaltması eylemlerini sürdürdüğünü ve davalının bu eyleminin müvekkilinin eserden doğan haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, “…..” isimli eserler yönünden eserden doğan haklara tecavüzün ref’ini, şimdilik 1.000,00 TL maddi ile 50.000,00 TL manevi tazminatın, kitabın yayın tarihi olan 12/09/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsilini, “….” isimli kitap yönünden tecavüzün ref’ini, şimdilik 1.000,00 TL ile 50.000,00 TL manevi tazminatın, kitabın yayın tarihi olan 14/08/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 22/04/2022 tarihli dilekçesi ile, “….” isimli eser yönünden 1.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 4.706,10 TL, “…..” isimli eser yönünden ise 1.000,00 TL olan maddi tazminat talebini 5.195,19 TL tutarında ıslah ederek harcını yatırmıştır.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının müvekkili şirket nezdinde çalıştığı sırada görev tanımı kapsamında meydana getirdiği eserlere ilişkin hakların kullanma yetkisinin müvekkili şirkete ait olduğunu, davacının iş sözleşmesinin feshinden sonra müvekkili şirket yöneticilerine husumet besleyerek bu dosyadaki gibi asılsız taleplerde bulunduğunu, dava konusu eserlerin, davacının yazar olarak meydana getirdiği görevinin dışında oluşturduğu eserler olduğunu, dava dilekçesi ekinde sunulan sözleşmelerin huzurdaki davanın konusu ile bir ilgisi bulunmadığını ve davacının iddialarının haksız ve de dayanaksız olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının FSEK’den doğan haklarına tecavüzün ref’i, maddi ve manevi tazminat taleplidir.
5846 Sayılı Kanunu’nun 4. Maddesi ile, estetik değere sahip olan, yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi, serigrafi, heykeller, kabartmalar ve oymalar, mimarlık eserleri, el işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri ile tekstil, moda tasarımları, fotoğrafik eserler ve slaytlar, grafik eserler, karikatür eserleri ile her türlü tiplemelerin güzel sanat eseri olarak nitelendirildiği ve krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model ve resim olarak kullanılmasının, düşünce ve sanat eseri olma sıfatlarını etkilemeyeceği belirtilmiştir.
FSEK 68. maddesi ile, izin alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 11/08/2021 tarihli raporda sonuç olarak, davaya konu kitapların FSEK kapsamında derleme eser niteliğine sahip
oldukları, ….. yönünden
davacının hak sahipliği olduğu, …… ise hak sahipliğinin davalı yayınevinde olduğu davalı tarafın, incelenen ticari defterlerinin sahipleri lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı tarafından dava konusu “……” isimli eser
için 11.07.2014 tarihinde 3.075 adet bandrol satın alındığı, alınan bandroller karşılığında 3.008
adet kitap basıldığı, dava konusu eserin ilk olarak 15.08.2014 tarihinde piyasada satışa
sunulduğu, davalı tarafından dava tarihine (07.08.2020) kadar olan dönem içerisinde 1.555 adet
kitap satışının yapıldığı, dava tarihi itibari ile stoklarında 1.453 adet dava konusu eserin
bulunduğu, davalı tarafın piyasada satışa sunulan 1.555 adet kitap satışından 13.997,71 TL net kazanç elde ettiği, “
……” adlı derleme eser için maddi tazminat talebinin yerinde olmadığı
,”…..” adlı derleme eser için;
basılı eserden 1.731,73 TL telif bedeli hesap edildiği, kitaptan da hak sahibi olunduğu ama bu bedelin davalı tarafın ticar
defterlerinden tespit edilemediği, maddi tazminata hükmedilebileceği
olayların oluş silsilesine göre, davacının yayın ve dağıtıma onayı olduğu, bu nedenle FSEK 68. md hükümleri gereğince üç kat tazminat koşullarının
oluşmadığı,
“…..” eser derlemesi açısından tecavüzün ref’i koşullarının oluşmadığı, FSEK 21’inci maddesi ve devamında düzenlenen eser
sahibinin çoğaltma, işleme, yayma, temsil, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan
araçlarla umuma iletim mali haklarının ihlali durumunda da hak sahibi tecavüzün ref’ini isteyebileceği ve bu dava henüz tamamlanmamış veya devam eden tecavüz durumlarında yahut tecavüz
gerçekleşmiş ve bir sonuç doğurmuşsa açılabileceği hükmü karşısında bu derleme eser açısından talebinin yerinde olduğu belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 09/03/2022 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, …. isimli eserin FSEK 18/2 kapsamında kaldığı, şayet Mahkeme aksi görüşte ise …. isimli eser için 1.568,70 TL telif
bedeli olabileceği, davalı tarafın dava konusu eser satışından 11.666,02 TL muhtemel
kazanç elde ettiği, …. adlı eser için esas raporda telif
bedelinin 1.731,73 TL. olduğu, davalı tarafın dava konusu eser satışlarından 13.997,71
TL net kazanç elde ettiği,
takdiri Mahkemeye ait olarak FSEK 68 yönünden talebin yerinde olmadığı, Mahkeme aksi görüşte ise, bu bedelin telif bedellerinin 3 katı
kadar olacağı ve
….. adlı eser için 5.195,19 TL hesaplandığı, ….. için 4.706,10 TL hesaplandığı, davalı beyanı ile davalı tarafından e- kitap ürünün gerçekleşmediği ve e-kitap hiç
olmadığından hareketle hesap yapılamadı belirtilmiştir. Bilirkişi raporu ve ek raporu HMK 282 maddesi kapsamında diğer delillerle birlikte değerlendirilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller, taraflarca itiraza uğramayan sözleşmeler ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; davacının 06/09/2011 tarihinden itibaren taraflar arasındaki belirsiz süreli iş sözleşmesi ile davalı şirket tarafından işletilen yayın evinde editör olarak (madde 1) göreve başladığı, sözleşmenin ikinci maddesinde davacının görev tanımı yapıldığı, aynı maddenin ikinci fıkrasında işverenin şirket ihtiyaçları doğrultusunda görev tanımları çizelgesinde yer alan personelin şirket organizasyonu içerisinde bağlı olduğu makamı, temel amacını, iş ilişkilerini, görev ve sorumluluklarını, yetkilerini ve gerekli profilini… değiştirme hakkında sahip olduğu kararlaştırıldığı, davacının bu sözleşme kapsamında 6/9/2011-23/03/2016 tarihleri arasında “Yerli yayın editörü olarak, 24/03/2016 tarihinden iş sözleşmesinin fesh edildiği 02/01/2019 tarihine kadar genel yayın yönetmeni olarak görev yaptığı, dava konusu derleme eser vasfındaki her iki eserin de davacının belirsiz süreli iş sözleşmesi kapsamında davalı şirkette çalıştığı dönemde yazıldığı ve yayımlandığı, davacının adının derleyen olarak eserlerde gösterildiği anlaşılmıştır. Bilirkişi raporunda dava konusu eserlerden
…… 11.07.2014 tarihinde yayınlanmakla bu tarih itibariyle davacının editör olarak görevli olması sebebiyle görev tanımı içerisinde olmadığından dolayısıyla FSEK 18/2 kapsamında olmadığı düşüncesiyle davacının hak sahibi olduğu belirtilerek tazminat hesabı yapılmıştır. Dava konusu diğer eser olan ….. ise bu eserin yayın tarihi olan 12/09/2018 tarihi itibariyle davacının görev tanımı olan genel yayın yönetimi oluğu dönemde oluşturulması sebebiyle FSEK 18/2 maddesi kapsamında hak
sahipliğinin davalı yayınevinde olduğu belirtilmiştir. Ancak davacı tarafça da belirtildiği üzere davacının belirsiz süreli iş sözleşmesi ile davalı yayın evinde çalıştığı dönemde oluşturduğu “……”, isimli eserler için taralar arasında her bir eser için olmak üzere ayrı ayrı mali hakların devrine ilişkin sözleşmeler yapıldığı sabittir. Davacının iş sözleşmesiyle çalıştığı dönemde oluşturduğu benzer mahiyetteki eserler için ayrı ayrı mali hakların devrine ilişkin sözleşmeler yapılmış olması karşısında, aynı dönemde oluşturulan dava konusu her iki eser yönünden de tarafların iradesinin bu eserlerin davacının iş sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüğü kapsamında olduğu ve her iki eserin de FSEK 18/2 maddesi kapsamında olduğunu göstermektedir. Zira aksi düşünülseydi bu eserler için de ayrı sözleşme yapılabilirdi.
Kaldı ki,Yargıtay 11. Hukuk Daidesi’nin benzer uyuşmazlıklara yönelik verdiği kararlarda da belirlendiği üzere (Yargıtay 11. HD.’nin 2019/4006 E-2020/2302 K. 2016/5039 E.- 2018/924 K. 2016/5044 E.- 2018/923 K. 2016/5038 E.- 2018/921 K.) davacının iş sözleşmesiyle çalıştığı dönemde oluşturulan ve biri 2014 yılında diğeri 2018 yılında yayınlanan eserler için uzun süre sessiz kalarak herhangi bir girişimde bulunmayarak, aradan bunca zaman geçmesine rağmen herhangi bir nedenle aradaki iş sözleşmesi fesh edildikten sonra hak talebinde bulunması, bu kadar uzun süre sessiz kaldıktan ve karşı tarafta artık dava açmayacağına dair güven oluşturduktan sonra, işbu davayı açarak eser sahipliğine dayalı telif haklarını talep etmesi, Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesinde düzenlenen dürüstlük kuralına aykırı olduğu kanaatine varılmıştır. Bu itibarla davacının davasının reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 54,40 TL peşin harç ile, 135,00 TL ıslah harcının toplamı 189,40 TL harçtan, 80,70 TL ilam harcının mahsubu ile, 108,70 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
8-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı.07/06/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır