Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/368
KARAR NO : 2021/177
DAVA : F.S.E.K. – Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 12/11/2019
KARAR TARİHİ : 09/09/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/09/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, ilahiyat fakültesi mezunu olan müvekkilinin yıllarca Milli Eğitim ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nda çalıştığını, Arap dilinde olan bilgisi nedeni ile dini ve ilmi eserleri tercüme edip emekliliğinde de hayatını böyle sürdürdüğünü, 1-2-3-4. cilde ait olan ve yazarı ……, tercümesi müvekkili tarafından yapılmış olan “…….” isimli eserin ilk baskısı için müvekkiline herhangi bir anlaşma ve ödeme yapılmadığını, piyasaya sürüldüğünü, aynı eserin 5-6-7-8. ciltlerinin de aynen izinsiz olarak basıldığını, yine izinsiz olarak ……… yayınevine davalılardan … tarafından satıldığını, diğer davalı ….’in (……. Yayınları) izinsiz baskı işlemlerinin başka eserler için de uyguladığını, tercümesi müvekkiline ait olan “…….” isimli eserin 5-6-7-8 nolu ciltleri “Bütün Yönleri İle …….” adlı eseri …… Yayınevi – … tarafından 2011-2017 ve 2019 yıllarında tek cilt halinde isimsiz olarak basıldığını ve bu nedenle de her iki davalının haksız kazanç elde ettiğini, bu eylem sonrası her iki davalı ile ayrı ayrı görüşüldüğünü, davalıların bu eylemlerini kabul ettiğini, ancak “hayır işlemek maksadı ile” olduğunu ve “kanun yollarına başvurmaları” gerektiğini söylediklerini, bu olay sonrası her iki davalıya da noter aracılığıyla ihtar keşide edildiğini, ancak netice alınamadığını ve nihayetinde huzurdaki davayı açmak zorunda kaldıklarını iddia ederek, davalı …… ve …’dan ayrı ayrı olmak üzere şimdilik 10.000,00 TL maddi ve 25.000,00 TL manevi tazminatın faizi ile tahsilini, müvekkilinin izni olmadan basılan “…….”, “…..”, ‘Bütün Yönleri ile …….” adlı eserlerin piyasadan toplatılmasını, davalı … adına Kültür Bakanlığınca yapılan bandrol kaydının iptalini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı ….. cevap dilekçesi ile, çocukluğundan beri dini kitaplara merakı olduğunu, dini kitaplara olan ilgisi nedeniyle dini kitaplar basan ve satan bir yayınevi kurmak istediğini ve 1996 yılında ……. Yayınevi’ni kurduğunu, 1999 yılında ise bir takım sebeplerden ötürü yayınevini şu an …… Yayınevinin sahibi olan ……’e devrettiğini, 1996 yılında iki kişinin kendisine “…….” isimli arapça dini kitabı tercüme ettirmek için tavsiye ettiklerini, davacı … ile kitabın tercüme edilmesinde ve ücretinde anlaştıklarını, bu anlaşmadan dolayı davacının hiçbir şekilde ne maddi ne de manevi hiçbir zararı olmadığını, tercüme işinin 1996 yılında yapıldığı için, sözleşmenin üzerinden 10 yıldan fazla bir süre geçmesi sebebiyle davanın zaman aşımına uğradığını savunarak, davanın usulden reddini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı … vekili cevap dilekçesi ile, davacı tarafın tercümesinin kendisine ait olduğunu iddia ettiği kitabın kendisinden habersiz ……. yanları yayınları aracılığıyla piyasaya sürüldüğünü iddia etmekte olup, bu durumda davacının husumeti, söz konusu yayınevinin hak sahibi olan tüzel kişiliğe yöneltilmesi gerektiğini, zira ……. yayınlarının hak sahipliği ayrı tüzel kişilği olan bir şirket ail olup, müvekkilinin söz konusu şirket ile ilişiğinin 2015 yılında bittiğini, aynı yıl içerisinde de hisselerini devrederek ortaklıktan ayrıldığını, dolayısıyla davacı tarafça yanlış kişiye husumet yöneltildiğinin gayet açık olduğunu savunarak, müvekkili yönünden davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava davacıya ait “………..” ve “……….” isimli eserlerin davacının izni olmadan ve taraflarla arasında bir sözleşme bulunmamasına rağmen, davalılarca basım ve satışının yapılması nedeniyle, maddi ve manevi tazminat taleplidir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 18/06/2021 tarihli raporda sonuç olarak, davalı ….. yönünden alacak hesabı için ……. 5-6-7-8 cilt baskı adedi x birim fiyatının %7 olabileceği, 1.000 adet baskı ve her kitap için 15,00 TL satış bedeli üzerinden örnek bir hesaplama yapıldığını, davacı ile ……. arasında sözleşmesel ilişki bulunduğundan, FSEK açısından manevi hakların da ihlali bulunmadığından manevi tazminat şartlarının oluşmayacağı, çeviri alacağından kaynaklanan taleplerin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı hususunda takdirin Mahkemeye ait olduğunu, diğer davalı … açısından ……. yayınevi sahibinin ……. Limited Şirketi tüzel kişilği olduğunu, bu davalı yönünden de husumet konusunda takdirin Mahkemeye ait olduğunu, davacının isteyebileceği maddi tazminat tutarını “Bütün Yönler ile …….” adlı eserde çevirinin birebir kullanılması ve geçerli bir mali hak devir sözleşmesi olmaması nedeni ile maddi tazminat talebinin yerine olduğunu, bu bedelin birim fiyatı x baskı adedi x %7 olarak belirlenebileceğini, bu hususta dosyada bir belgenin olmadığını, buna rağmen örnek bir hesaplama yapıldığını, bu hesaplama sonucunda 1.050,00 TL x 4 = 4.200,00 TL tazminat alacağının oluştuğunu, çevirmenin (işletme eser sahibinin) adının belirtilmemesi nedeniyle manevi tazminat talebinin de yerinde olduğu bu bedelin Mahkeme takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Taraf beyanları, dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporuna göre; davacı ile davalı …(……. Yayınları) arasında arapça dilinde olan ve yazarı üçüncü kişi olan bütün yönleriyle ……. isimli eserin çevirisinin davacı tarafça yapılması konusunda 1996 yılında anlaşma yapıldığı, bu kitapların en son 1996 Temmuz ayında baskısının yapıldığı, bundan başka herhangi bir baskının yapılmadığı anlaşılmıştır. Buna göre, bu kitaplar nedeniyle davacının hak taleplerinin on yıllık zaman aşımına tabi olup, davalı tarafça süresinde zaman aşımı itirazında bulunulduğu, eldeki davanın ise 11/11/2019 tarihinde açıldığı görülmekle, bu davalı yönünden olan davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının davalı … yönünden olan davasına gelince; ayrı dört cilt halinde ……. Yayınları tarafında Temmuz 1996 yılında yayınlanmış olan, çevirisi davacı …’a ait kitapların tamamı tek cilt halinde ……. Yayınları tarafından Ocak 2019 tarihinde yayınlandığı, çevirisinin bir heyete ait olduğunun belirtildiği ancak, davacı çevirileriyle aynı olduğu anlaşılmıştır. Dosyadaki Ticaret Sicil kayıtlarına göre, ……. Yayınevinin dava dışı ……. Tekstil Yayıncılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne ait olduğu, davalı …’ın 16/09/2015 tarihi itibarıyla şirket ortaklığından da ayrıldığı, herhangi bir görevi bulunmadığı, bu haliyle kendisine husumet düşmeyeceği anlaşılmakla, davacının bu davaya yönelik davasının pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davalı …’a yönelik davasının pasif husumet yokluğu sebebiyle REDDİNE,
2-Davacının davalı …’e yönelik davasının zaman aşımı nedeniyle REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 1.195,43 TL peşin harçtan, alınması gereken 59,30 TL başvuru harcının mahsubu ile, 1.136,13 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı … yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi sebebiyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
5-Davalı … yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi sebebiyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
6-Davalı …’e yönelik davanın zaman aşımı nedeniyle reddi sebebiyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
7-Davalı …’e yönelik davanın zaman aşımı nedeniyle reddi sebebiyle, karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı ….. tarafından yapılan 30,00 TL tebligat-tezkere masrafının davacıdan alınarak davalı Abdul…’e verilmesine,
10-Talep halinde kararın taraf vekillerine tebliğine,
11-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/09/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır