Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/284
KARAR NO : 2021/255
DAVA : Tasarıma Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i
DAVA TARİHİ : 13/09/2019
-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2021/107 ESAS SAYILI DOSYASI-
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü, Sicilden Terkin
DAVA TARİHİ : 16/04/2021
KARAR TARİHİ : 23/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/11/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, ……… Kozmetik ve Kuaför Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketini hasım göstererek müvekkilinin “………” markası ile tanınan kozmetik sektöründe özgün marka ve tasarımları ile hızla yükselen bir firma olduğunu, müvekkili tarafından kozmetik sektörü için geliştirilen tasarımların taklitlerinin yapıldığını, müvekkiline ait ……. tescil numaralı tasarım tescil belgelerinin davalı yanca taklit edildiğini, bu hususun mahkememizin ……. Değişik İş sayılı dosyasından alınan rapor ile de tespit edildiğini, davalının söz konusu fiillerinin müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini ve davalı yanca söz konusu kullanımları sonlandırılmaması nedeniyle huzurdaki davayı ikame ettiklerini iddia ederek, müvekkilinin tescilli tasarımlarından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, önlenmesini, haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, tecavüz teşkil eden ürünlere el konularak imhasını ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP ; Taraf olmaktan çıkarılan ……… Kozmetik ve Kuaför Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketinde herhangi bir delil tespiti yapılmadığını, tespit yapılan adresin ……… Kuaför Malzemeleri İnşaat Sanayi Limited Şirketine ait Olduğu davacının ürünleri ile tespit edilen ürünler arasında iltibas yaratacak derecede benzerlik bulunmadığını, davacı tarafa ait ürünlerin, yeni ve ayırt edici özelliğe sahip olmadığını, söz konusu ürünlerin aynı ve farklı sektörlerde de kullanıldığını ve müvekkili aleyhine yöneltilen iddiaların mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Başlangıçta hasım gösterilen ……… Kozmetik ve Kuaför Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile ……… Kuaför Malzemeleri İnşaat Sanayi Limited Şirketinin unvanlarının birbirlerine çok benzeyip adreslerinin de aynı sanayi sitesinde birbirine yakın olması karşısında Davacı vekilinin 26/03/2021 tarihli dilekçesi ile, davalının ……… Kuaför Malzemeleri Turizm ve İnşaat San.Tic.Ltd.Şti olarak değiştirilmesini talep etmesi üzerine, bu talep HMK’nun 124 maddesi anlamında kabul edilebilir yanılgıya dayalı olması nedeniyle davacı vekilinin hasım değişikliği talebi kabul edilerek ……… Kuaför Malzemeleri Turizm ve İnşaat San.Tic.Ltd.Şti’nin davalı olarak eklenmesine karar verilmiştir. Bu şirket vekili de cevabında davanın reddini istemiştir.
BİRLEŞEN DAVA : Birleşen Mahkememizin …… Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafın ……. nolu şişe tasarımı ile …… nolu ambalaj tasarımıı için TPMK nezdinde tescil belgesi aldığını, asıl dosyada ……. tescil numaralı endüstriyel tasarım tescil belgelerine konu kozmetik ambalajının müvekkili tarafından taklit edildiğini iddia edildiğini ve davalı tarafından açılan işbu davanın derdest olduğunu, davalının ……. nolu ve ……. nolu tasarım tescil belgelerinde yer alan ürünlerin yenilik ve ayırt edicilik vasfı olmadığını, davalı adına tescilli tasarımlardan …….. nolu tasarımın davalının tescil tarihinden önceki tarihlerde başka kişiler/firmalar tarafından kullanıldığını ve kamuya sunulduğunu, davalının tasarım tescilinden önceki tarihlerde aynı şekilde şişe tasarımlarının olduğunu, hatta çok bilinen “….” markasının şişesi ile aynı olduğunu, davalının ……. nolu tasarımının yenilik ve ayırt edicilik vasfından bahsedilmesinin mümkün olmadığını, bu yönüyle de davalının tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini iddia ederek, davalı adına tescilli ……. nolu ve ….. nolu tasarım tescillerinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN CEVAP : Birleşen Mahkememizin …… Esas sayılı dosyasında davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı vekilinin iddialarının gerçek olmadığını, müvekkili adına tescilli …… numaralı endüstriyel tasarımın “……..” şişesi olmadığını, küçük ayrıntıların çok ötesinde farklılıkların söz konusu olduğunu, bu nedenle müvekkili adına tescilli tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olmadığından söz edilemeyeceğini, davacının müvekkili adına tescilli ……. nolu tasarımın da yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olmadığından söz edilemeyeceğini, davacının göstermiş olduğu tasarımların yayın tarihlerinde uygulamada hoşgörü süresi olarak belirtilen 12 aylık süre içinde olduğunu, bu alanda sunulan delilleri tasarımların yeni ve ayırt edicilik özelliğinin etkilenmeyeceğini ve davacı iddialarını haksız olduğunu savunarak, müvekkili aleyhine açılan davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dosyada dava, tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, durdurulması, önlenmesi, haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılması, tecavüz teşkil eden ürünlere el konularak imhası ve verilecek hüküm özetinin ilanı, birleşen dosyada ise dava, tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini taleplidir.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir. Yine aynı maddenin devamında ise, başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahip olduğu, tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmayacağı, tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edileceği ve koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmayacağı belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 77 maddesi ile, tasarımın 55. maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56. ve 57. maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58. maddenin dördüncü fıkrası ve 64. maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse, hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse, sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilebileceği belirtilmiştir. Aynı maddenin 2. bendinde ise, 64. maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi halinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınacağı ve kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şart olacağı hususları belirtilmiştir.
Davaya dayanak Mahkememizin ……. Değişik İş sayılı dosyasında bilirkişi vasıtasıyla mahallinde yapılan delil tespiti sonucu hazırlanan raporda sonuç olarak, “Aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu ürünlerin depolama ve satışının yapıldığının tespit edildiği, aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu ürünlerin tespit edilen iş yeri sahibinin beyanı ile depo bölümünde bulunmadığı sadece raflarda teşhirdeki kadar ürün bulunduğu, aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu; tespite Konu (TK1) ürününden: 72, tespite konu (TK2) ürününden: 24, tespite konu (TK3) Ürününden: 36, tespite konu (TK4) ürününden: 44 olmak üzere toplam: 176 adet ürün tespit edildiği, tespit talep eden tarafa ait 2017/06284 numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait ……. numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait …… numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait …….. numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep edenin dilekçesinde yer alan internet sitelerinde tespite konu ürünlerin bulunduğu” belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu raporda sonuç olarak, …… tescil numaralı “…….” tasarımının bilinen “……” şişesi ile birebir benzer olduğu, “……” tasarımının tescil başvurusuna konu edildiği tarihte harcı alem olduğu, …… “……” tasarımı ile …….. “……..” şeklindeki ambalaj tasarımlarının tescil tarihlerinden önce üretildiği, tasarımların tescil tarihinden önce birebir üretilmiş örneklerinin var olduğu ve tescil tarihinde tasarımların yenilik ve ayırt edicilik nitelikterine sahip olmadığı, …… tescil nolu tasarım ile davalı adresinde tespit edilen tasarımların benzer sayılabilecek nitelikte olmadığı, davacı tasarımlarının tescil edildikleri tarihte yenilik/ayırt edicilik kriterlerini taşımayan, harcıalem tasarımlar olmaları nedeni ile davalı yanın tasarıma tecavüzünden ya da haksız rekabetinden söz edilemeyeceği belirtilmiştir.
Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine, önceki bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 28/09/2021 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, Mahkemece davacı yan tasarımlarının harcı alem tasarımlardan olmadığı kanaatine ulaşılarak ya da huzurda bulunan dava ile ilgili hususların incelenemeyeceği kanaatlerine varılarak tasarıma tecavüz davası bakımından iddiaların incelenmesine devam olunması halinde, tescilli davacı yan tasarımlarıyla, davalı yan kullanımlarının bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibas yaratacak düzeyde benzer oldukları, davalı yanın ilgili kullanımlarının davacı yanın tescilli tasarımlarından kaynaklanan haklarını ihlal eder mahiyette olduğunun kabul edilmesinin gerekeceği belirtilmiştir.
Davalı vekilinin bilirkişi ek raporuna itirazı üzerine dosyanın yeniden önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmesine karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 19/02/2021 havale tarihli ikinci ek raporda sonuç olarak, …… tescil nolu “……” tasarımının, bilinen …… şişesi ilc birebir benzer olduğu, şişe tasarımının tescil başvurusuna konu edildiği tarihte harcıalem olduğu, ……. “……” tasarımı ile ……. “……” şeklindeki ambalaj tasarımlarının tescil tarihlerinden önce üretildiği, tasarımların tescil tarihinden önce birebir üretilmiş örneklerinin var olduğu ve tescil tarihinde tasarımların yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olmadığı, …… tescil nolu tasarımla davalı adresinde tespit edilen tasarımların birebir benzer sayılabilecek nitelikte olmadığı, davacı tasarımlarının tescil edildikleri tarihte yenilik/ayırt edicilik kriterlerini taşımayan, harcıalem tasarımlar olmaları nedeni ile davalı yanın tasarıma tecavüzünden ya da haksız rekabetinden söz edilemeyeceği sonucuna varıldığı, Mahkemece davacı yan tasarımlarının harcıalem tasarımlardan olmadığı kanaatine ulaşılarak ya da huzurda bulunan dava ile ilgili hususların incelenemeyeceği kanaatlerine varılarak, yalnız tasarıma tecavüz davası bakımından iddiaların incelenmesine devam olunması halinde isc, davacı tarafa ait tescilli tasarımlar ile davalı taraf kullanımlarımın bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibas yaratacak düzeyde benzer oldukları, davalı taraf ilgili kullanımlarının davacı taraf tescilli tasarımlarından kaynaklanan haklarını ihlal eder mahiyette olduğunun kabul edilmesinin gerekeceği belirtilmiştir.
Birleşen dosya yönünden de değerlendirme yapılmak üzere dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilerek, dosya kapsamı deliller, birleşen dosyada dayanılan linkler ve internet üzerinden de araştırma yapılarak, birleşen dosya davalısı ……… Limited Şirketi adına olan ……. ve …….. tescil nolu tasarımların tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte olup olmadıkları ve hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin rapor tanzimi istenmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 02/11/2021 havale tarihli raporda sonuç olarak, tescil başvurusundan önce dünya üzerinde yoğun olarak kullanıldığı, heyet tarafından tespit edilen tasarımların yenilik ve ayırt edicilik niteliklerinin olmadığı, birleşen dosyada davaya konu ……. ve …….. tescil numaralı tasarımlar hakkında hükümsüzlük şartlarının oluştuğu belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller ve yukarıda belirtilen bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; öncelikle birleşen davadaki hükümsüzlük talebinin değerlendirilmesi gerektiğinden, birleşen dosya davalısı ……… Limited Şirketi adına olan ……. ve …… tescil nolu tasarımların tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte olmadıkları, tescil başvurusundan önce dünya üzerinde yoğun olarak kullanıldığı, harcı alem olduğu anlaşılmakla birleşen davanın kabulü ile dava konusu tasarım tescillerinin hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir.
Asıl dosya yönünden yapılan değerlendirmede ise, davacının hasım değişikliği talebi HMK 124 maddesi gereği kabul edilebilir yanılgıya dayalı olduğundan başlangıçta hasım gösterilen davalı ……… Kozmetik ve Kuaför Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketinin HMK 124 maddesi uyarınca davada taraf olmaktan çıkarılmasına karar vermek gerekmiştir. Şirket unvanlarının birbirine benzer ve birbirine yakın yerde faaliyette bulunmaları nedeniyle aleyhine dava açılmasına sebebiyet verdiğinden ve aynı vekille temsil edildiğinden tek vekalet ücreti takdir edilmiştir. Diğer davalı yönünden ise, davaya dayanak tasarım tescilleri hükümsüz kılındığından ve hükümsüzlük baştan beri sonuç doğuracağından, bu nedenle tasarım haklarına tecavüz veya haksız rekabetten söz edilemeyeceğinden davacının davalı ……… Kuaför Malzemeleri İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketine yönelik davasının reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-ASIL DOSYA YÖNÜNDEN :
1-Davalı ……… Kozmetik ve Kuaför Hizmetleri Sanayi Ticaret Limited Şirketinin HMK 124 maddesi uyarınca davada taraf olmaktan çıkarılmasına,
2-Davacının davalı ……… Kuaför Malzemeleri İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketine yönelik davasının REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 59,30 TL ilam harcından, 44,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 14,90 TL bakiye karar harcının, davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 45,60 tebligat-tezkere ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.045,60 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
B-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2021/107 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Davacının davasının KABULÜNE,
-Davalı adına tescilli …… ve …… tescil nolu tasarımların hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine,
2-Peşin alınan harcın yeterliliğine, başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 7.375,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 118,60 TL dava ilk masrafı ve 250,00 TL tebligat-tezkere masrafı olmak üzere toplam 368,60 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
C-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
D-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı.23/11/2021
Katip ……
e-imzalıdır
Hakim ……..
e-imzalıdır