Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2018/272 E. 2021/235 K. 09.11.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/272
KARAR NO : 2021/235

DAVA : Patentten Doğan Haklara Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti,
Önlenmesi, Durdurulması, Kaldırılması, Tazminat
DAVA TARİHİ : 25/06/2018
KARAR TARİHİ : 09/11/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/11/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firmasının 1970 yılından bu yana tres örgü makineleri sektöründe faaliyet göstermekte olduğunu, müvekkilinin çeşitli Ar-ge çalışmaları sonucu “….. ” başlıklı buluşu geliştirdiğini, müvekkilinin bu buluşunun sektörde mevcut birçok sorunlara pratik çözümler getirdiğini, söz konusu buluş ile makine üretiminin daha pratik ve basit hale geldiğini ve makine üretim süresi ile üretim maliyetlerinin azaldığını, müvekkilinin bu buluşu TPMK nezdinde … başvuru numarası ile kayıt altına aldığını, davalının müvekkilinin ürünlerini inceleyerek müvekkilinin buluşunu birebir kopyaladığını, müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz ettiğini, bunun üzerine müvekkili tarafından patentin izinsiz kullanımın durdurulmasını içerir davalı yana gönderilen ihtarnameye cevap verilmediği gibi kullanıma da devam ettiğini, davalının müvekkilinin önceki müşterisi olan dava dışı bir firmadan tecavüz konusu ürünü satın aldığını, davalının bu makinenin satın alma işleminden sonra makineyi söküp detaylıca incelendikten sonra müvekkilinin buluşunun aynısını ürettiğini, davalının üretim faaliyetinden haberdar olunmasından sonra mahkememizin ….. Değişik İş sayılı dosyası ile delil tespiti yapıldığını ve davalı eylemlerinin müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabete sebebiyet verdiğini iddia ederek, ayrıca müvekkilinin FSEK anlamında eser sayılacak broşürlerinin de kullanıldığını iddiayla, müvekkilinin haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, önlenmesini, durdurulmasını, kaldırılmasını, tecavüz teşkil eden ürünlere el konulmasını, şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 15.000,00 TL manevi tazminatın tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı şirkete ait tres örgü makinelerinin yüzyıllardır tüm dünyada üretildiğini, anonim olduğunu, tres örgü makinelerinde tabanda yerleşik bir kanal tablası bulunduğunu, bu kanallarda kukla denilen iplik taşıyan mekanizmaların bulunduğu, dikey yerleşimli kuklalar kanallarda hareket ederek üzerinde taşıdığı ipliklerin örülerek yukarıdan örgü, ip, halat gibi ürünlere dönüşerek alınmasını sağladığını, kanal tablasının yekpare tek parçada üretildiğini, herhangibir arıza, bakım veya söküm değişim sırasında tütn kanal tablasının sökülmesi, kuklaların kanallardan alınmasının gerektiğini, bu durumda arızanın giderilmesinden sonra tekrardan tüm kuklaların kanallara yerleşimi ve kanal tablasının tekrardan monte edilmesinin gerektiğini, bu işlemin zaman alıp, zaman kaybına neden olduğunu, bu aşamadan sonra davalı ürününün devreye girdiğini, zira müvekkili ürününün tres örgü makinelerinde kullanılan kanal tablası iç tarafı ile ilgili bir aşınma, yıpranma ya da arıza durumunda tüm kukla ve kukla gezdiricilerini sökmeye ihtiyaç duymadan kısa zamanda tamiri ve tamir maliyeti göz önünde bulundurularak oluşturulmuş bir tasarım olduğunu, sadece arızalı bölgeyi değiştirmeyi sağlayan sistem olduğunu, zira yekpare parçada arıza oluşması durumunda parçanın tamamı atılmakta iken müvekkilinin ürününde sadece arızalı olan parçanın atılıp yerine yenisinin takılmasıyla hem maliyet, hem üretim hataları ve üretim avantajları, montaj açısından endüstriyel tasarruf sağladığını ve davacının faydalı model başvurusuna konu ettiği ürün ile müvekkilinin patente konu ürünü arasında benzerlik olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacının patentten ve FSEK’ten doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi, durdurulması, kaldırılması, tecavüz teşkil eden ürünlerin toplatılması, şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 15.000,00 TL manevi tazminatın tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanı taleplidir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 141 Maddesi ile, patent veya faydalı model sahibinin izni olmaksızın buluş konusu ürünü kısmen veya tamamen üretme sonucu taklit etmek, kısmen veya tamamen taklit suretiyle meydana getirildiğini bildiği ya da bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla üretilen buluş konusu ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent sahibinin izni olmaksızın buluş konusu usulü kullanmak veya bu usulün izinsiz olarak kullanıldığını bildiği ya da bilmesi gerektiği hâlde buluş konusu usulle doğrudan doğruya elde edilen ürünleri satmak, dağıtmak veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak ya da bu amaçlar için ithal etmek, ticari amaçla elde bulundurmak, uygulamaya koymak suretiyle kullanmak veya bu ürünlerle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunmak, patent veya faydalı model hakkını gasp etmek ve patent veya faydalı model sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans veya zorunlu lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmenin, patent ve faydalı model belgesine tecavüz oluşturacağı belirtilmiştir.
Dosya arasına alınan ve işbu davaya dayanak Mahkememizin … Değişik İş sayılı dosyasında bilirkişi vasıtasıyla mahallinde yapılan delil tespiti sonucu alınan bilirkişi raporunda sonuç olarak, “Aleyhine tespit istenilen kuruluşun etiketini taşıma sebebi ile bu kuruluşun imalatı olduğunu kanaati oluşan 8 adet tres örgü makinesinin tespiti yapıldığı adreste tespit anı itibari ile faal ve çalışır durumda oldukları, tespit anı itibariyle bu makinelerle imalat yapıldığı, üzerinde tespit yapılan makinelerin söz konusu …. tescil numaralı patent dokümanları içerisinde yer alan çizimlere ayırt edilemez şekilde benzerlik taşıdığı ve patentte yer alan her üç istemi de karşıladığı, tespite konu makinelerin, …. tescil numaralı patent ile koruma altına alınan hakları ihlal eder nitelikte makineler oldukları” belirtmiştir.

Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 18/04/2019 havale tarihli raporlarında sonuç olarak, davacı tarafından TPMK nezdinde …. tescil numarası ile halen işlem gören “…. ” başlıklı patent başvurusunun 21/03/2016 tarihinde yapıldığı, başvurunun TPMK Resmi Patent Bülteni’nde 21/09/2017 tarihinde yayınlandığı, davacı tarafından yayından önce Bakırköy …. Noterliğinden 11/08/2017 tarihinde davalıya gönderilmiş ihtarname ile patent başvurusu hakkında bilgi verilip, patente konu buluşa ilişkin tecavüzün durdurulmasının talep edildiği, davanın ise 25/06/2018 tarihinde, yani patent başvurusunun TPMK tarafından Resmi Patent Bülteni’nde yayınlanmasından sanra açıldığı, davalının işyerinde tespit edilmiş ve muhafaza altına alınmış olan iki adet makinenin, davacı adına TPMK nezdinde …. no ile tescilli “……. ” başlıklı buluşa ilişkin istemlerin tümünü içerdiği belirtilmiştir.
Dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilerek, davacı tarafın davalının kullandığı davacıya ait tanıtım ve broşürü kullanımı nedeni ile FSEK yönünden de değerlendirme yapılarak, eser olup olmadığı, ihlal olup olmadığı ve davacının isteyebileceği tazminatı gösterir ek rapor tanziminin istenmesine karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan 02/10/2019 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, dava dosyasında ve kalemde davalı tarafından kullanılan “davacıya ait veya benzer herhangi bir tanıtım broşürünün mevcut olmadığı”nı, bu nedenle bu tanıtım broşürlerinin FSEK kapsamında eser mahiyetine sahip olup olmadığının tespitinin yapılamadığı, dolayısı ile herhangi bir tazminat hesaplamasının yapılmasının mümkün olmadığı, davacı tarafından dosyaya emsal lisans sözleşmesi ibraz edilmediği, davalının dava konusu ürüne ilişkin ciro bilgileri verilmediği için İTO’dan gelen ve dava konusu olan marka cirosunun %15’i oranında rakamın emsal lisans bedeli tespit edilebileceğine ilişkin cevap göz önüne alınarak ciro üzerinden de lisans bedeli ve maddi tazminat bedeli tespitinin yapılamadığı belirtilmiştir.
Dosya en son rapor tanzim eden bilirkişiye tevdi edilerek, davacı tarafca FSEK’den doğan haklarının ihlali ve haksız rekabet yönünden delil olarak dayanılan her iki tarafa ait tanıtım büroşürleri incelenerek bu katalog ve büroşürler yönünden davalının davacının haktlarına ihlali veya haksız rekabetin olup olmadığı yönünden ikinci kez ek rapor tanzimi istenmesine karar verilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 23/01/2020 havale tarihli ikinci ek raporda sonuç olarak, davacının broşürü incelendiğinde, firmayı tanıtan, makine fotoğraf ve özelliklerini içeren, iletişim bilgisini içeren basılı bir belge olduğu, sahibinin hususiyetini taşımadığı, yani FSEK kapsamında ilim ve edebiyat eserlerinden biri olmadığı, davacının broşürü ile davalının broşürü ile karşılıklı olarak incelendiğinde, ilk etapta farklı algılanabileceği, tanıtım broşürlerinde işin mahiyetine uygun, firmanın kendisini tanıttığı, iletişim bilgilerini içeren, satılan mala ilişkin görsellerin ve teknik özelliklerin yer aldığı bu broşürlerin FSEK kapsamında eser olma özelliğine sahip olmadığı ve bu nedenle de FSEK’ten kaynaklı bir ihlalin söz konusu olmadığı beirtilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları üzerine, dosya yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 24/03/2021 havale tarihli raporda sonuç olarak, davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, …. tescil numaralı “…..” buluş başlıklı patent belgesinin 1 ve 3 nolu bağımsız istemlerinin koruma kapsamında olmadığı, davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, …. tescil numaralı “…..” buluş başlıklı patent belgesinin koruma kapsamında olmadığı belirtilmiştir.
Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 03/09/2021 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davacı itirazlarının değerlendirilmesi sonucunda kök rapordan farklı bir sonuca varılamadığı, …. tescil numaralı “…..” buluş başlıklı patent tarifnamesinin 2 nolu isteminin bağımlı istem olarak yazıldığı, kök raporda ulaşılan sonuçlardan dönülmesini gerektiren bir durum olmadığı belirtilmiştir. En son rapor ve ek rapor tanzim eden patent vekili ……, makina mühendisi Öğretim Görevlisi Doç. Dr……. ve makina mühendisi patent vekili ……. tarafından rapor hazırlanırken taraf vekillerinin huzurunda davalıya ait makinanın sökülüp inceleme yapılmış olması, önceki bilirkişi raporlarının değerlendirilip katılmama nedenlerinin gerekçelendirilmiş olması, gerek tespit bilirkişi ve gerekse önceki bilirkişi heyetince patent makinanın tamamına ilişkin olmayıp, bir parçasına ilişkin olması karşısında makina sökülmeden inceleme yapılmış olması karşısında bu son rapor ve ek rapora itibar etmek gerekmiştir.
Buna göre, dava tarihi itibariyle dayanak patentin inceleme aşamasında olup, tescilinin henüz kesinleşmediği, davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, …. tescil numaralı “…..” buluş başlıklı patent belgesinin 1 ve 3 nolu bağımsız istemlerinin koruma kapsamında olmadığı, 2 nolu isteminin bağımlı istem olduğu anlaşılmakla, davacının patente yönelik davasının reddi gerekmiştir. Yine, davacının dayanak broşürü incelendiğinde, firmayı tanıtan, makine fotoğraf ve özelliklerini içeren, iletişim bilgisini içeren basılı bir belge olduğu, sahibinin hususiyetini taşımadığı, yani FSEK kapsamında ilim ve edebiyat eserlerinden biri olmadığı, davacının broşürü ile davalının broşürü ile karşılıklı olarak incelendiğinde, ilk etapta farklı algılanabileceği, tanıtım broşürlerinde işin mahiyetine uygun, firmanın kendisini tanıttığı, iletişim bilgilerini içeren, satılan mala ilişkin görsellerin ve teknik özelliklerin yer aldığı bu broşürlerin FSEK kapsamında eser olma özelliğine sahip olmadığı ve bu nedenle de FSEK’ten kaynaklı bir ihlalin de söz konusu olmadığı gibi, haksız rekabetinde söz konusu olmadığı anlaşılmakla, bu talep yönünden de davanın reddi gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2- Davacı tarafça peşin yatırılan 35,90 TL harç ile, tamamlatılan 307,40 TL harç toplamı 343,30 TL harçtan Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gerekli 59,30 TL ilam harcının mahsubuna, fazla alınan 284,00 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen tecavüz davası nedeniyle hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat davası nedeniyle hesaplanan 1.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 250,00 TL tebligat-tezkere ve 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.250,00 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
8-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren iki hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/11/2021Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır