Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/216
KARAR NO : 2020/307
DAVA : Tecavüz ve Haksız Rekabetin Durdurulması, Ref’i, Tazminat
DAVA TARİHİ : 09/05/2018
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2018/238 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 30/05/2018
KARAR TARİHİ : 12/11/2020
KARAR YAZIM TARİHİ : 09/12/2020
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili 08/10/2019 tarihli dilekçesi ile, müvekkilinin …… numaralı endüstriyel tasarım tesciline sahip olduğunu, davalı tarafın ise müvekkilinin izni olmaksızın müvekkili tasarımlarının ayırt edilemeyecek derecede benzerini ürettiğini, piyasaya sunduğunu ve ticari amaçla kullandığını, bu hususun Büyükçekmece ……. Sulh Hukuk Mahkemesinin ……. D.İş dosyasından alınan bilirkişi raporu ile de sabit olduğunu ve bu durumun müvekkili haklarına tecavüz teşkil ettiğini iddia ederek, müvekkilinin tasarımdan doğan haklarına davalı tarafından gerçekleştirilen tecavüz ve haksız rekabet fiillerinin durdurulmasını, önlenmesini, sonuçlarının ortadan kaldırılmasını, tecavüz ve haksız rekabet oluşturan ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara el konulmasını, tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesi kaçınılmaz ise imhasını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin tasarımı geliştirme açısından sahip olduğu seçenek özgürlüğünün el verdiği ölçüde yeni ve ayırt edici bir tasarım geliştirdiği hususunun açık olduğunu, müvekkilinin seçenek özgürlüğü çerçevesinde yeni ve ayırt edici bir ürün ortaya koyduğunu, davacı tarafın ise müvekkili tasarımlarının ayırt edilemeyecek derecede benzerlerini piyasaya sunarak müvekkilinin yıllar süren ar-ge çalışmalarından haksız olarak faydalanmakta olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen Mahkememizin …… Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafın …… sıra nolu ve ……. tescil sayılı 15/09/2011 ve 19/06/2015 tarihli tasarım tescil belgesi ile, müvekkilin imal edip sattığı pano-trafo kilidine ait endüstriyel tasarım belgesini aldığını, bu endüstriyel tasarıma ait tescilin hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini, davalı tarafın, uzun ve pahalı Ar-Ge çalışmaları neticesinde tamamen yeni ve faydalı bir endüstriyel tasarım bulmuş olmadığını, …… ve ……. nolu tasarım tescile konu ürün, davalının kendi adına tescilinden yıllar önce bir İsveç markası olan Industrilas tarafından dünya piyasasına sürülmüş olup yıllardır kullanılmakta olduğunu, davalı tarafın ”bu ürün benim tarafımdan bulunmuş/geliştirilmiştir” iddiasını çürüten en önemli delil dava konusu pano kilidini davalıdan daha önce üretip patentini alan İsveç firmasının ürünlerini gösterir kataloğudur. Davalı taraf müvekkil şirketin yetkilisi …….’ün yıllarca kendi bünyesinde çalışıp, daha sonra ayrılarak kendi firmasını kurması sebebiyle bu ve benzeri davalarda tabir yerindeyse müvekkilinin şirketini taciz ettiğini, bu nedenlerle tescili yapılan endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmesine, dava harç ve tüm mahkeme masraflarının ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesi ile, davalı müvekkilinin tasarımlarının köşe kesim şekillerinin birbirlerinden tamamen farklı olduğunu, davalı tasarımın üzerinde kapaklar olduğunu ABD ürününde böyle bir kapak mevcut olmadığını, Kilitlerin ön kısımlarının görünüşü ve teknik özellikleri bakımından bütünüyle birbirinden farklı olduğunu, davacı tarafın hukuki gerçekliğe aykırı beyanlarının değerlendirme dışı tutulması gerektiğini bu nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dava, tasarıma tecavüz ve haksız rekabet fiillerinin durdurulması, önlenmesi, sonuçlarının ortadan kaldırılması, maddi ve manevi tazminat, birleşen dava ise, asıl dosya davacısı adına tescilli tasarımın hükümsüzlüğü taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, …… sayılı “…….” ürün adlı çoklu tasarım tescil belgesinin 15/09/2011 tarihinden, ….. sayılı “……” ürün adlı tasarım tescil belgesinin 19/06/2015 tarihinden itibaren 5’er yıl süre ile davacı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir. Yine aynı maddenin devamında ise, başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahip olduğu, tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmayacağı, tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edileceği ve koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmayacağı belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 01/02/2019 tarihli raporda sonuç olarak, …… sayılı tasarım ile dava dışı …… sayılı patente ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu, bu sebeple farklı olarak algılandıkları, ….. sayılı tasarım ile dava dışı ….. sayılı patente ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu, bu sebeple farklı olarak algılandıkları belirtilmiştir.
Bilirkişi raporuna itirazlar nedeniyle aynı bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş ve bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 18/07/2019 tarihli ek raporda sonuç olarak, davacı tarafa ait …… … numaralı tasarım tescili ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacı/karşı davalı tarafa ait …… numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 15.09.2011 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu belirtilmiştir.
Maddi tazminat talebinin değerlendirilmesi açısından dosya Mali Müşavir bilirkişiye tevdi olunmuş ve bilirkişi hazırlamış olduğu 25/09/2020 havale tarihli raporda sonuç olarak, davalı tarafın ticari defterlerinde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu ürünlere ilişkin dava tarihinden önceki döneme ait satışlarının olup olmadığının tespit edilemediği, inceleme günü şirket merkezinde kontrol edilen bilgisayarlarda bulunan exel formatındaki dokümanlar üzerinde yapılan incelemede ise, dava konusu tasarımlara ait olduğu tespit edilen …… kodlu ürünlerin satışlarının dava tarihinden sonraki dönemde başladığı (Görünen ilk satış tarihi 16/11/2018), Mahkeme dava tarihinden sonraki dönemi kapsayan satışlardan, davalı tarafın elde ettiği muhtemel kazancın hesaplanmasını talep etmesi halinde, 2018 ve 2019 yıllarındaki satışlardan elde ettiği muhtemel kazancın 9.739,04 TL olarak hesap edildiği, davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar Kanunu’nun 50. ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun ise Mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Tüm dosya kapsamı deliller birlikte değerlendirildiğinde, öncelikle birleşen mahkememizin ….. Esas sayılı dosyası yönünden dava konusu endüstriyel tasarımların tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte oldukları anlaşılmakla davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir.
Asıl dosya yönünden ise, dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporlarına göre davalı ürününün, davacı adına tescilli …… (5) nolu endüstriyel tasarım koruma kapsamında olup benzer olduğu hali ile davacının bu tasarımdan doğan haklarının ihlal edildiği gibi eylemin aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiği, davacının davasının bu tasarım yönünden kabulü gerekmiştir. Davacının dayandığı dava konusu ….. tescil nolu tasarımı ile davalı kullanımının farklı olduğu anlaşılmakla bu tasarım yönünden dava reddedilmiştir.
Davacının tazminat talepleri yönünden ise tazminat seçeneğine göre dava tarihinden önce davalının ne kadar gelir elde ettiğinin tespiti mümkün olmadığından davacı yararına TBK. 50. Ve 51. Maddeleri uyarınca 1.000,00 TL maddi tazminat takdir edilmiştir. Davalının …… (5) nolu endüstriyel tasarım yönünden eylemi aynı zamanda davacının tasarımdan doğan haklarını ihlal ettiğinden tasarımın niteliği, ihlalin süresi ve miktarı, tarafların ekonomik durumu ve manevi tazminatın amacı gözetilerek davacı yararına 3.000,00 TL manevi tazminat takdir edilmiştir. Bu itibarla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Asıl dosya yönünden davacının davasının dava konusu …… (5) nolu tasarım tescili yönünden kabulüne, davalının davacı adına tescilli …… (5) tescil nolu tasarım tescilinden doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin durdurulmasına, kaldırılmasına ve önlenmesine, sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, davacı adına tescilli …… (5) tescil nolu tasarıma tecavüz teşkil eden davalı ürünlerine ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına,
Takdiren 1.000,00 TL maddi ve 3.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde, hüküm özetinin davalı masrafından alınıp, ülke çapında yayınlanan trajı en yüksek üç gazeteden birinde ilanına,
Davacının fazlaya dair tazminat ile dava konusu 2015/04637 tescil nolu tasarımına dair davasının reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 273,24 TL ilam harcından, 102,47 TL peşin harcın mahsubu ile, 170,77 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 3.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davanın kısmen reddi sebebiyle, karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 2.000,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvuru ve 102,47 TL peşin olmak üzere toplam 138,37 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 462,80 TL tebligat-tezkere ve 1.400,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.862,80TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 1.117,68 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
9-Davacı tarafından yapılan 2.000,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 800,00 TL.’sinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
B-BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN :
1-Birleşen mahkememizin ….. Esas sayılı dosyasında davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 54,40 TL ilam harcından, 44,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 10,00 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
C-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
D-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup anlatıldı.12/11/2020
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır