Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/199 Esas
KARAR NO : 2021/10

DAVA : Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ : 30/04/2018
KARAR TARİHİ : 20/01/2021
K. YAZILDIĞI TARİH : 28/01/2021
Mahkememizde görülmekte bulunan Fikir Ve Sanat Eseri (Maddi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin uzun yıllardır fotoğraf alanında çalışmalar yapmakta olup, meslek olarak fotoğraf eğitmenliği yapmakta olduğunu, bu hususun İTO kayıtları ile sabit olduğunu, şüphelilerin müvekkiline ait eseri izinsiz olarak ve isim belirtmeksizin https://www…… com.tr/……. adresinde yayınlanmakta olduğunu, anılan url adresine giriş yapıldığı zaman https://www……. kedemi.com/……. adresine otomatik yönlendirme yapılmakta olduğunu, anılan site içeriğinde fotoğrafın izinsiz kullanılması ile ……. Danışmanlık İnternet Reklam ve Bilgi Teknolojileri Tic. Ltd. Şti’nin haksız kazanç sağladığının ortada olduğunu, aynı fotoğrafın müvekkili tarafından kendi kontrolünde bulunan https://www. ….. com.tr/….. adresinde yayınlandığını, müvekkilinin emeği ile ortaya çıkan, bu şekilde ticari faaliyette bulunmasını sağlayan eser, şüpheliler tarafından izinsiz olarak kullanılmış ve ihlalin halen devam ettiğini, bu nedenlerle tecavüzün dava süresince ve karar kesinleştikten sonra da sona erdirilmesi bakımından yayının durdurulmasına, müvekkilinin maddi zararına karşılık 1,00 TL’nin, müvekkilinin manevi zararına karşılık 1,00 TL’nin, ihlal ile müvekkilinin emeği ile sağlanan 1,00 TL tutarında gelirin müvekkiline verilmesine, masrafı davalılar tarafından karşılanmak üzere mahkeme kararının gazetede ilanına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP;Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davacı yanın da dilekçesinde yer alan url adresinin 2014 yılına ait olduğunu, davacının beyanına göre söz konusu url adresinde 08.2014’te fotoğraf yayınlanmış olsaydı dahi dava tarihi olan 30.04.2018 tarihinde davacının taleplerinin zaman aşımına uğrayacağını, davacının tescil edilmiş bir hakkı olmadığı gibi söz konusu fotoğrafın davacıya ait olduğuna dair bir tespit olmadığını, davaya konu fotoğrafın eser niteliği taşımadığını, yalnız bir topluluk fotoğrafı olduğunu ve herkes tarafından aynı şekilde çekilebileceğini, sahibinin hususiyetini taşımadığını, davacının müvekkilleri tarafından fotoğrafın kullanıldığına dair de bir tespit yaptırmamış olduğunu, bu iddianın gerçek dışı olduğunu, davacıya ait olduğu iddia edilen söz konusu fotoğrafın müvekkili sitesinde yer almamakta olup, müvekkilinin kullandığı her fotoğraf için hak sahiplerinin rızasını aldığını, davacının müvekkili şirkete karşı isnat etmek istediği eylemlerin müvekkilinin itibarını sarsmaya yönelik olup huzurdaki davanın tamamen kötü niyetle ikame edildiğini, bu nedenlerle haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Yargılama sırasında tüm deliller toplanmış; mahkememizin 18.12.2018 tarihli duruşmada bildirilen tanıkların dinlenmelerine karar verilmiş, tanıklara ihtaratlı tebligat çıkarılmış, 14/03/2019 tarih ve 20.06.2019 tarihli duruşmasında hazır bulundurularak dinlenmişlerdir.
Davacı tanığı …’ın duruşmadaki beyanında; ” Davacı … fotoğraf sanatçısı olup kurslar vermekte ve geziler düzenlemekte olduğunu, bu nedenle 2013 yılından beri kendisi ile tanıştıklarını, birlikte fotoğraf gezilerine çıktıklarını. dava konusu olduğu bildirilen ve tarafına gösterilen fotoğraf yanlış hatırlamıyorsa 2013 yılında Mardin gezisi sırasında davacı tarafından çekildiğini .kendisinin de gezide hazır olduğunu, başka yönleri çektiği için fotoğrafta olmadığını ancak fotoğraftaki kişiler gezi arkadaşları olduklarını, fotoğrafın en sağındaki mavi tişörtlü bayanın davacının eşi olduğunu, sonra …….. Hoca dan duyduğuma göre bu fotoğrafı başkalarının yayınladığını, aradan geçen zaman içerisinde fotoğrafın çekim anını hatırlaması mümkün olmadığını ancak kesinlikle fotoğrafın ……. hocaya ait olduğunu zaten fotoğrafında eşininde dahil olduğunu, fotoğrafın çekiliş anını hatırlamasının mümkün olmadığını, çok fotoğraf çekildiğini nasıl çekildiğini bilmediğini, ……. hocanın fotoğraf sitesine girildğiinde benim de dahil olduğum birçok gezi fotoğrafı bulunduğunu” beyan etmiştir.
Davacı tanığı …’nun duruşmadaki beyanında; ” Davacı … fotoğrafcılık üzerine kurs verdiğini, kendisinin de kursa katılıp bu şekilde tanıştıklarını. Ondan sonrada görüşmelerinin devam ettiğini, gösterilen ve dava konusu edilen fotoğrafın çekilme esnasında kendisinin de orada olduğunu, karede kendisinin de var olduğunu, resimde görülen sol tarafta mavi kot üzerine mavi tişört giyimli kişi benim söz konusu fotoğrafı Mardin seyahatinde davacı … çekmiştir. Dava konusu fotoğrafın izni ve haberi olmadan internette yayınlandığını söyleyip tanıklık yapmalarını istediklerini, bende gelip bildiklerimi anlattığını, gösterilen fotoğrafın kursa katılan arşadaşlar ile birlikte Mardin seyahatleri sırasında çekildiğini, fotoğraf çekilirken …… Bey’in herkesi yerleştirdiğini ve ne şekilde durmaları gerektiğini tarif ettiğini ve o şekilde çekildiğini” beyan etmiştir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller ve taraf iddiaları ışığında dosya dava konusu fotoğrafın FSEK anlamında eser olup olmadığı, davacının hak sahibi olup olmadığı, davalıların kullanımının hak ihlali olup olmadığı ve davacının isteyebileceği maddi tazminat tutarını gösterir rapor tanizim etmek üzere bir fikri mülkiyet uzmanı ve bir fotoğraf uzmanından oluşacak heyete tevdi olunmuş; bilirkişiler hazırlamış oldukları 03.01.2020 tarihli raporlarında özetle; ” dava konusu fotoğrafın Fikir ve Sınar Eserleri Kanunu çerçevesinde eser vasfını haiz olmadığı, FSEK m.84 hükmü çreçevvesinde alelade fotoğraf olduğunu, davacının dava açma ehliyetini haiz olduğunu, davacıdan izin alınmaksızın başka bir işletme tarafından kendi internet sitesinde kullanılmasının TTK 55/1-a-4 hükmünün ihlali sayılabileceğini, davaya konu fotoğrafın alelade fotoğraf olması kullanımının internet sitesinde ticari amaçlı olması ve kullanımın süresi dikkate alındığında sektörel uygulama da dikkate alındığında davacının talep edebileceği maddi tazminatın 1.000 TL olabileceği, davacıdan izin alınmadan “izinsiz” iş ürünlerinin kullanılmasının basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil edip etmeyeceğinin ve davacının manevi tazminat talep hakkının mevcut olup olmadığının mahkeme takdirinde ” olduğu hususlarını beyan etmişlerdir.
Davacı vekilinin 17.01.20.20 havale tarihli rapora yönelik itirazları içeren dilekçesinde özetle; söz konusu bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelikte olmayıp kendi içinde çelişkili olduğunu, davacı müvekkilinin dava konusu fotoğraf çekmeden önce yaptığı hazırlık aşamalarını, açı ve objektif ayarlamalarını, fotoğrafın belirli bir estetik, ışık ve kompozisyon çerçevesinde oluşturulduğunu, fotoğrafın çekilmesinin ardında yatan sanatsal kaygıyı bir kez daha değerlendirilmek suretiyle ek rapor ile yeni bir inceleme yapılması gerektiğini, raporda belirlenen 1.000 TL bedel soyut bir tespitten ibaret olduğunu, somut delille, tanık beyanlarına, piyasa koşullarına, teknik ve bilimsel incelemeye dayanılmaksızın oluşturulan raporun eksik olması nedeniyle ek rapor alınmasını talep etmiştir.
Davacı vekili 13.03.2020 tarihli duruşmadaki beyanında; yazılı beyanları tekrar ettiklerini, cevaba cevap dilekçesinde belirttikleri gibi davalı tarafça farklı ihlallerde söz konusu olduğunu, bu yönden ek rapor alınmasını ve eser vasfının yeniden değerlendirilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
Mahkememizin 13.03.2020 tarihli duruşmasında, davacı vekilinin cevaba cevap dilekçesinde belirmiş oldukları diğer fotoğraflar için inceleme yapılarak ek rapor tanzim edilmesi için dosyanın bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiş, dosya bilirkişilere tevdi olunmuş, bilirkişiler hazırlamış oldukları 13.10.2020 havale tarihli raporlarında özetle;” dava konusu resim 1,2,3 ve 4’teki fotoğrafların FSEK çerçevesinde eser vasfını haiz olmadığı, FSEK m.84 hükmü çerçevesinde alelade fotoğraf olduğu, resim 5’te yer alan fotoğrafın ise FSEK 4 çerçevesinde güzel sanat eseri sayılabileceğini, davacının dava açma ehliyetine haiz olduğunu, davacıdan izin alınmaksızın resim 1,2,3 ve 4’te yer alan fotoğrafların başka bir işletme tarafından kendi internet sitesinde kullanılmasının TTK 55/1-a-4 hükmünün ihlali sayılabileceği, yine resim 5’teki fotoğrafın izinsiz kullanılmasının FSEK 22 ve 23’te yer alan mali hakların ihlali sayılabileceğini, davaya konu resim 1,2,3 ve 4’te yer alan fotoğrafların alelade fotoğraf olması, kullanımın internet sitesinde ticari amaçlı olması ve kullanımın süresi dikkate alındığında sektörel uygulama da dikkate alındığında davacının talep edebileceği maddi tazminatın her bir fotoğraf için 1.000 TL olmak üzere 4 fotoğraf için 4.000 TL olabileceği, resim 5’te yer alan fotoğrafın telif bedelinin ise 1500 TL olabileceği resim 5’teki fotoğraf için FSEK 68 çerçevesinde 3 katı talebi hususundaki takdirin mahkemeye ait olduğunu, resim 1,2,3 ve 4’teki fotoğraflar yönünden, davacıdan izin alınmadan “izinsiz iş ürünleri’nin kullanılmasının basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil edip etmeyeceğinin ve davacının manevi tazminat talep hakkının mevcut olup olmadığının takdirinin mahkeme ait olacağını, resim 5’teki fotoğraf yönünden ise fotoğrafın kullanımı sırasında davacının eser sahibi olarak belirtilmemesi FSEK 15’te yer alan manevi haklardan eser sahibi olarak belirtilme hakkının ihlali olduğu kanaati hasıl olmakla davacının manevi tazminat talebinin FSEK 70 çerçevesinde haklı olabileceği” hususlarını bildirmişlerdir.
Davalılar vekilinin 02.11.2020 havale tarihli ek rapora itiraz dilekçesinde özetle; Bilirkişilerin çoğu soruları cevapsız bıraktıklarını, raporun ilk 2 sayfası ile çelişki içerisinde olduğunu, özellikle dava konusu 5 nolu fotoğraf açısından itirazlarının kabulü ile bu yönden yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 04.11.2020 tarihli dilekçesi ile, 1.000 TL’lik maddi tazminat taleplerini ıslah yoluyla artırarak 5.500 TL’ye ıslah ettiği görülmüştür.
Davaya konu hukuki uyuşmazlık; davacıya ait olduğu iddia edilen fotoğrafın eser niteliği taşıyıp taşımadığı, tazminat koşullarının oluşup oluşmadığına yöneliktir.
FSEK 1/B’ye göre eser, sahibinin hususiyetini taşıyan ilim-edebiyat, musiki, güzel sanat ve sinema eserlerinden birine dahil olan her çeşit fikir ve sanat ürünüdür. FSEK 4/1 gereği fotoğraflar da eser çeşitlerinden biridir. Ancak bir fotoğrafın eser vasfını haiz olabilmesinin temel subjektif şartı “sahibinin hususiyetini taşıma”dır. Bu kapsamda somut olay değerlendirildiğinde, davaya konu edilen fotoğraflardan (5) numaralı olanın yukarıda anılı ilkeler ışığında “eser” vasfını haiz olduğu, ancak diğer fotoğrafların sahibinin hususiyetini taşımadığı ve eser sayılamayacağı toplanan deliller ve alınan uzman bilirkişi raporu ile anlaşılmıştır. Ne var ki eser niteliği bulunmasa da bu fotoğrafların sahibi olan davacı tarafın izni ve muvafakati alınmaksızın davalılarca yayınlanmasının FSEK 84.md mucibince haksız rekabet olarak değerlendirilmesi gerektiği ve bu kapsamda tazminatla sorumlu oldukları anlaşılmıştır. Davaya konu fotoğrafların eser vasıflarının değerlendirilmesinin özel uzmanlık gerektirmesi nedeni ile tanık beyanlarındaki aksi yöndeki ifade ve iddialar yerine uzman bilirkişi tespitlerine üstünlük tanınmıştır.
Eser vasfına sahip olan fotoğraf nedeni ile bilirkişilerce belirlenen 1.500 TL’nın; FSEK 68.md.kapsamında üç kat arttırımı taleple bağlılık ilkesi gereği yapılmamış ve diğer fotoğraflar yönünden de yine belirlenen rayiç değer üzerinden maddi tazminata hükmedilmiştir. Bu madde kapsamında üç kata arttırılmadan hükmedilen maddi tazminat bedeli dışında, davalıların söz konusu fotoğrafın yayımı dolayısıyla temin ettikleri kâra yönelik herhangi bir delil ve belge sunulmadığı anlaşıldığından davacının elde edilen kâra yönelik talebi FSEK md.70/son gereği reddedilmiştir.
Eser vasfına haiz olan fotoğrafın, eser sahibi olan davacının izni olmaksızın yayınlanmasının eser sahipliğinden kaynaklı manevi haklarını ihlal etmiş olması nedeniyle sembolik bir rakam olarak talep edilen 1 TL manevi tazminat talebinin tamamının kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE;
-Davalıların davacıya ait 11/10/2020 tarihli ek raporda görsellerine yer verilen ve (5) no adı altında gösterilip numaralandırılan eser vasfına haiz fotoğraftan kaynaklanan mali ve manevi hakları ihlal ettikleri anlaşıldığından, söz konusu eserin (5 numaralı fotoğrafın) davalılara ait olan www……. com.tr adresinden kaldırılmasına,
-1.500,00 TL maddi, 1 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
2-11/10/2020 tarihli ek raporda görsellerine yer verilen ve (1), (2), (3) ve (4) no adı altında gösterilip numaralandırılan eser vasfına haiz olmayan davacıya ait olan fotoğrafların davalılarca yayınlanmasının haksız rekabet teşkil ettiği anlaşıldığından her bir fotoğraf için takdir olunan 1.000’er TL den toplam 4.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsili ile birlikte davacıya verilmesine,
3-Davacının temin edilen kârın verilmesi talebinin FSEK 70/3-son cümle gereği reddine,
4-Alınması gereken 375,75 TL peşin harçtan, peşin yatırılan 35,90 ve yatırılan ıslah harcı 94,00 TL olmak üzere toplam 129,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 245,80 TL’nin davalılardan alınarak hazineye irad kaydına,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen maddi tazminat talebi yönünden 1.500,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre kabul edilen manevi tazminat talebi yönünden 1,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalılar kendisini vekille temsil ettirmekle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre red edilen talepleri yönünden 3.000,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
8-Davacı tarafından bu dava nedeniyle yapılan 3.000,00TL bilirkişi ücretinin, 365,50 TL tebligat/posta masrafı olmak üzere toplam 3.365,50 davanın kabul-red oranına göre 2.523,75 TL’sinin, davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 35,90 TL başvuru, 35,90 TL peşin, 94,00 TL ıslah olmak üzere toplam 165,80 TL harç giderinin, davalılardan alınarak, davacıya verilmesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı. 20.01.2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır