Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/622 E. 2019/271 K. 11.07.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/622
KARAR NO : 2019/271

DAVA : FSEK-Tazminat
DAVA TARİHİ : 25/12/2017
KARAR TARİHİ : 11/07/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 11/07/2019

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin .. amblemini çizen, tanınmış bir grafik tasarımcısı, ressam ve reklamcı olduğunu ve aynı zamanda grafik resim, illüstrasyon, desen ve karikatür çalışmaları da yapan çok yönlü bir sanatçı olduğunu, müvekkilinin rezervuarın içine atılan mavi renkli kimyasal dikdörtgen blok ürünün suyu nasıl mavi renge dönüştürdüğünü ortaya çıkaran ve bol köpüklü mavi suyu anlatan “….” konulu illüstrasyon eserini 2006 yılında bir kozmetik firması için çizdiğini, müvekkilinin 02/05/2016 ve 03/05/2016 tarihlerinde internet üzerinde alışveriş yaparken davalının “..” markalı ürün ambalajları üzerinde, kendi illüstrasyon çiziminin izinsiz kullanıldığını tespit ettiğini, müvekkilinin daha sonra detaylı olarak incelemek üzere ürünleri satın aldığını, davalının müvekkiline ait illüstrasyon eser çalışmasını 3 farklı ürün ambalajında kullandığını ve davalının bu yolla ekonomik fayda ve kar sağladığını, kurumsal prestijini artırdığını ve davalının müvekkiline ait eseri tahrif ederek müvekkilinin manevi haklarını ihlal ettiğini iddia ederek, FSEK 68. Maddesi uyarınca asgari miktar olarak şimdilik 3.000,00 TL’nin üç katının, Mahkemece tespit edilecek haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte ve FSEK’in 70/1 maddesi gereği 5.000,00 TL manevi tazminatın, Mahkemece tespit edilecek haksız fil tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davaya konu müvekkilene ait “….” markalı power block ürünleriyle ilgili görsellerde yer alan klozet ve rezervuar illüstrasyon çizimlerinin, 2015 yılı başından 2015 yılı ortalarına kadar bir dönemde kullanıldğını, müvekkil şirketin internet üzerinden herhangi bir satış sistemi bulunmadığı gibi, internet üzerinden satış yapan üçüncü şahıslara ait firmalarla da bir anlaşması olmadığını, bu nedenlerle davacının 02.05.2016 ve 03.05.2016 tarihlerinde internet üzerinden alışveriş yaparken kendi illüstrasyon çizimini görmesine bir anlam verilemediğini, müvekkilin davaya konu görselleri 2015 yılı ortalarından itibaren kullanmadığını, iddia konusu materyallerin 2015 yılının ortalarına kadarki dönemde kullanılmış olmasından dolayı, dava haklarının zaman aşımına uğradığı hususunun sabit olduğunu, ürün olarak rezervuar bloklarının sektörde yaygın olarak kullanıldığını, birçok firmanın ürettiği bu ürünün reklam ve tanıtım görselleriyle ambalajlarında, klozet ve rezervuar çizimlerini kullandığını, rezervuar içine koyulan mavi renkli blok ürünün klozet içindeki suya mavi renk katarak akışını çağrıştıran çizimlerle ürünün ve işlevinin ifade edilmeye çalışıldığını, söz konusu çizimler davacıya ait olsa dahi, birçok üründe bunun kullanıldığını ve bu nedenle söz konusu çizimlerin alenileştiğini ve davacının kendisine ait olduğu çizimlerle, müvekkiline ait ürünlerde yer alan çizimlerin iltibas yaratacak derecede benzeşmediğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Dava, davacıya ait ve eser niteliği bulunan illüstrasyon çiziminin, davalı yanca ürünlerinde izinsiz kullanılması nedeniyle, maddi ve manevi tazminatın tahsili ve verilecek hüküm özetinin ilanı taleplidir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 15/10/2018 tarihli raporda sonuç olarak, söz konusu eserin illüstrasyon niteliğinde olduğunu ve davacı tarafından tasarlanan ambalaj çalışmasının üzerinde tüketiciyi ürüne dikkat çekmek ve ürünün tüketici tarafından doğru ve net anlaşılabilir olması bakımından tasarlanmış bir grafik çalışması olduğu, söz konusu …. isimli çalışmanın eser niteliğinde olduğu, herhangi bir kişi veya kuruma ait mali hak devrine ilişkin sözleşmesinin bulunmadığı da göz önüne alındığında eser sahibinin davacı taraf olduğu, davalı firmanın davacı …’nın tasarladığı ve çizdiği illüstrasyon çalışmasını 3 farklı ürün ambalajında, birinde ön yüzde, ikisinde arka yüzde izinsiz kullandığı, davacının tasarladığı ve çizdiği bir bayan elinin renksiz su ile dolu rezervuarın kapağını açıp mavi blok ürününü rezervuarın içine atması ve sonrasında suyun klozete akarken mavileşmesi işlemini öncesi ve sonrası olarak 2 karede resmedilen çizimin, davalı tarafından tek karede birleştirilmek suretiyle kopyalanmasının söz konusuolduğu ve bu haliyle davalının, davacının eserini izinsiz olarak tahrif etttiğini ve söz konusu eserin davalı tarafından izinsiz kullanımı ihlal niteliğinde olduğundan, illüstrasyonların toplam bedelinin asgari 5.000,00 TL, azami 9.000 TL olduğu belirtilmiştir.
Rapora itirazlar nedeniyle aynı bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 29/01/2019 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davacıya ait çizimin yaratıcı bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan, estetik değer ve sahibinin hususiyetini taşıyan fikri emek sonucu oluşan grafik eser/güzel sanatlar eseri olduğu, davacının FSEK 11. Madde kapsamında eser sahibi olduğu, eser sahibi davacının mali haklarından FSEK m.21-22-23’deki mali hakkının ihlal edildiği, davacıya ait eserin üzerinde değişiklik yapılarak davalı ambalajlarında kullanıldığı, davacıya ait manevi haklardan FSEK 15 ve 16’nın ihlal edildiği, davacının manevi tazminat talep etme hakkının bulunduğu, miktarının bu hususta takdirin mahkemeye ait olduğu, davaya konu grafik eserin somut uyuşmazlıktaki kullanım mecrası, eserin özelliği de dikkate alındığında, eserin rayiç değerinin 7.000,00 TL olabileceği ve FSEK 68 çerçevesinde bu bedelin 3 katı olan 21.000TL’ye hükmedilebileceği belirtilmiştir.
FSEK’in 2/1. Maddesi, herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımlarının ilim ve edebiyat eseri sayılabileceği, FSEK’in 11. Maddesi, yayımlanmış eser nüshalarında veya bir güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılacağı, FSEK’in 68. Maddesinde ise, izin alınmamış eser sahibinin sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin veya emsal veya rayiç bedel itibariyle uğradığı zararın en çok üç kat fazlasını isteyebileceği belirtilmiştir.
FSEK’in 22. Maddesi ile, bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Buna göre, davacının eser sahibi olduğu ve grafik eserin FSEK anlamında eser olduğu, davalının herhangi bir hakkı olmadan bu eseri ürün ambalajlarında kullandığı, böylece davacının maddi haklarının ihlal edildiği, FSEK 68 maddesi uyarınca davacının isteyebileceği toplam maddi tazminat tutarının 21.000,00 TL olduğu anlaşılmakla, davacının maddi tazminata yönelik talebinin taleple bağlı kalınarak kabulüne, 3.000,00 TL telif tazminatının ihlal tarihi olan 12/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar vermek gerekmiştir. Davacının manevi tazminat talebine gelince, davacıya ait eserin üzerinde değişiklik yapılarak davalı ambalajlarında kullanıldığı ve böylece davacıya ait manevi haklardan FSEK 15 ve 16 maddesi anlamında ihlal edildiği anlaşılmakla, eserin ve ihlalin niteliği, tarafların ekonomik durumları ve manevi tazminatın amacı gözetilerek, davacının manevi tazminat talebinin de kabulü ile, 5.000,00 TL manevi tazminatın, haksız fiil tarihi olan 12/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir. İlan yapılmasında davacının hukuki yararı bulunduğundan, hüküm özetinin de ilanına karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davacının davasının KABULÜNE, fazlaya dayalı hakları saklı kalmak kaydıyla 3.000,00 TL telif tazminatının 12/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte ve 5.000,00 TL manevi tazminatın 12/01/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin masrafı davalıdan karşılanarak ülke çapında yayınlanan 1 gazete ile ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 546,48 TL ilam harcından, 136,62 TL peşin harcın mahsubu ile, 409,86 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan maddi tazminat yönünden 3.000,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvuru, 136,62 TL peşin olmak üzere 168,02 TL harç gideri, 242,00 TL tebligat-tezkere ve 2.250,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.660,02 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup anlatıldı.11/07/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır