Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/570
KARAR NO : 2020/276

DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i,
Maddi-Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 10/11/2017
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2017/598 ESAS SAYILI DOSYASI

DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 07/12/2017
KARAR TARİHİ : 22/10/2020
KARAR YAZIM TARİHİ : 19/11/2020
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekillerinin 1986 yılından beri kırtasiye alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkil şirketlerden …… Kırtasiyenin Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli …… nolu “……” isimli tasarımların maliki olduğunu, diğer müvekkil ……Kırtasiyenin de Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde tescilli …… numaralı “……” isimli tasarımların maliki olduğunu, davalı yanın tasarım hakkı müvekkillerine ait olan tescilli “……” ve “……” isimli tasarımların aynı/ayırt edilemeyecek derecede benzer ürünleri piyasaya sürdüğünü, davalı yanca hiçbir izne dayalı olmadan haksız ve hukuka aykırı olarak devam eden eylemleri nedeniyle müvekkilinin maddi ve manevi kayıplar yaşadığını, davalının müvekkiline ait tasarımlar için tercih edilen renkleri kullanmakla iltibası artırdığını, davalıya ait olduğunu iddia ettikleri ürünlerin davalıya ait olduğu hususunun sabit olduğunu, nitekim müvekkili ile davalı arasında marka hakkından doğan bir uyuşmazlık nedeniyle Şanlıurfa …… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ……. Esas sayılı dosyasında iptal davası ikame ettiğini, işbu davada davalı yan kullanımlarını ispat edebilmek amacıyla dosyaya kendi adına kesmiş olduğu faturaları ibraz ettiğini, bu faturalar incelendiğinde görseli verilen ürünün faturalarda yer aldığı görüldüğünü, yani dava konusu tecavüzü oluşturan ürünün davalı tarafından satıldığını, davalının eylemlerinin müvekkilinin tasarımdan doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini, aynı zamanda müvekkiller aleyhinde haksız rekabet yarattığını, davalının müvekkillerinin hak sahibi olduğu tasarımları kendi ürünleri üzerinde kullandığını, dolayısıyla davalı yanın tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden fiilleri nedeniyle müvekkil şirketin zarara uğramış olduğunu, davalının haksız kullanımları dikkatli bir gümrük memuru tarafından fark edildiğini, bunun üzerine Mahkememizin ……. D.İş dosyasında davalının ürünlerini müvekkil ürünlerine tecavüz eylemi oluşturacak şekilde kullanması sonucunda davalıya ait ürünlerin gümrüklerde durdurulması ve el konulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiğini, …… tasarımlarında seçenek özgürlüğünün oldukça geniş olduğu düşünüldüğünde davalının ürünlerinin her bir parçasını birebir aynı yapmayı tercih etmesinin tesadüfi olmadığını ve davalı yanın müvekkil şirkete ait tasarımların piyasadaki bilinirliğinden, tercih edilme oranının yüksekliğinden yararlanmak istediğinin aşikar olduğunu iddia ederek, davalının tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden eylemlerinin tespitini, tecavüz suretiyle ithal edilen ürünlere el konulmasını, el konulan ürün ve araçların imhasını, tecavüz teşkil eden ürünlerin her türlü internet sayfaları üzerinden satışının durdurulmasını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 5.000,00 TL maddi tazminatın, tespit tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte hükmolunmasını ve 10.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 30/06/2020 tarihli dilekçesi ile maddi tazminat talebini, davacılardan ……Kırtasiye Hırdavat Tic.Ltd.Şti yönünden 105.000,00 TL, diğer müvekkili …… Kırtasiye Hırdavat İnş.San.ve Tic.Ltd.Şti yönünden ise 25.000,00 TL olarak ıslah etmiştir.
CEVAP ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacıların tescil aldıkları tasarımların tescil edilebilirlik koşullarını haiz olmadığını, davacıların 2015 yılında tescil ettirdiği tasarımların kırtasiye sektöründe başta yurtdışında olmak üzere ülkemizde de birçok gerçek/tüzel kişi tarafından kullanıldığını, davacıların adına tescil edilen işbu tasarımların yenilik özelliklerini taşımayıp ilgili sektörde uzun zamandır kullanılan bir tasarım olduğunu, davacılardan …… Kırtasiye adına …… kodla tescil edilen 1 nolu “……” tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliğinden yoksun bir tasarım olduğunu, tescil tarihinden önce ayırt edilemeyecek düzeyde benzerleri piyasada bulunan bir kutu tasarım olduğunu, nitekim piyasada bulunan ve davacılar adına tescilli işbu davaya konu tasarımın tescilinden çok önceki tarihlerde tescil edilen benzer tasarımların bulunduğunu, bunlara örnek olarak dava dışı ……Kırtasiye Tic.ve San.A.Ş adına TPE nezdinde 24.02.2009 tarihinde …… kodla tescilli “……..” tasarımı, dava dışı …… Kırtasiye Tic.ve San.A.Ş adına TPE nezdinde 31.05.2010 tarihinde …… kodla tescilli “…… ” tasarımı, dava dışı ….. adına 16.12.2011 tarih ve …… kodla tescilli “…….” tasarımı, dava dışı …… şirketine ait tasarım ve yıllardır piyasada bulunan “…….” markalı tükenmez …… tasarımı gösterilebileceğini, davacıların işbu davaya dayanak gösterdiği …… sayılı …… ile …… sayılı …… ürünlerine ait tasarımları 2015 yılında yürürlükte olan incelemesiz sistemden yararlanarak tescil ettirdiğini, müvekkilinin kendi markasını taşıyan ürünlerin satışını gerçekleştirdiğini, davacıların kötüniyetli davrandığını, müvekkilinin kendi adına TPE nezdinde …… sayı ile tescilli “……” markalarını taşıyan ürünlerin satışını yaptığını, davacıların dilekçeleri içeriğinde müvekkilinin kullandığını iddia ettikleri bir takım ürün görsellerinde ürünler üzerindeki markaya bakıldığında …… ibaresinin küçük yazıldığı anlaşıldığını, oysaki müvekkilinin satışını yaptığı ürünler üzerindeki marka kullanımında …… markası kullanımında …… ve ……. ibareleri aynı boyutlarda yer aldığını, dava tarihi itibariyle davacıların sunmuş olduğu ürünlerin müvekkili tarafından kullanımı söz konusu olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

Birleşen Mahkememizin …… Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalılar adına tescil edilebilirlik koşulları bulunmamasına rağmen yeterli inceleme ve araştırma yapılmaksızın hukuka ve yasal mevzuata aykırı bir şekilde TPE nezdinde 16.05.2018 tarih ve …… numara ile tescil edilmiş …… ibareli endüstriyel tasarımın ve 28.05.2015 tarih ve …… numara ile tescil edilmiş …… ibareli endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl dava, tasarıma tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men ve ref’i, maddi-manevi tazminat, birleşen dava ise, tasarımın hükümsüzlüğü ve sicilden terkini taleplidir.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir. Yine aynı maddenin devamında ise, başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahip olduğu, tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmayacağı, tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edileceği ve koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmayacağı belirtilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 77 maddesi ile, tasarımın 55. maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56. ve 57. maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58. maddenin dördüncü fıkrası ve 64. maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse, hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse, sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilebileceği belirtilmiştir. Aynı maddenin 2. bendinde ise, 64. maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi halinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınacağı ve kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şart olacağı hususları belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 09/11/2018 havale tarihli raporda sonuç olarak, asıl dava yönünden yapılan incelemede, davacı tarafa ait 16.05.2015 başvuru tarihli ……. numaralı tasarım tescili ile dava dosyasına delil olarak sunulan “……” marka ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacı tarafa ait 28.05.2015 başvuru tarihli …….. numaralı tasarım tescili ile dava dosyasına delil olarak sunulan “…….” marka ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davacı tarafa ait 28.05.2015 başvuru tarihli …… numaralı tasarım tescili ile dava dosyasına delil olarak sunulan “……” marka ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, karşı yönünden yapılan incelemede, davacı tarafa ait …… numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 16.05.2015 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu, davacı tarafa ait …… numaralı tasarım tescilinin başvuru tarihi olan 28.05.2015 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu belirtilmiştir.
Taraf vekillerinin rapora itirazları nedeniyle bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş ve bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 08/03/2019 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davacı tarafa ait dava dosyasına sunulan tescilsiz ürünler ile davalı tarafa ait ürünler arasında kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile birbirleri üzerinde iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları belirtilmiştir. Davalının ticari defterleri üzerinden talimat yoluyla bilirkişi incelemesi yapılarak tazminatlara esas rapor alınmıştır. Raporda davalı defterlerinde ürün bazlı kayıt bulunmadığı dolayısıyla net bir bir miktar tespiti mümkün olmadığı belirtilerek davalının cirosuna dair bilgiler verilmiştir.
Asıl dava yönünden ; Tüm dosya kapsamı deliller ve bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; davalının davacı …… Kırtasiye Ltd. Şti. Adına tescilli …… (1) nolu ve davacı ……Kırtasiye Limited Şirketi adına tescilli ……(1 ve 2) nolu tasarım ile bilirkişiler …… tarafından düzenlenen 08/03/2019 havale tarihli raporda belirtilen tescilsiz tasarımların herhangi bir hakkı olmadan aynısını üretip piyasaya sunduğu ve böylece davacıları tasarımdan doğan haklarına tecavüzde bulunduğu gibi eyleminin aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiği anlaşılmakla davacıların davasının kısmen kabulü ile davalının davacı …… Kırtasiye Ltd. Şti. Adına tescilli ……. nolu ve davacı ……Kırtasiye Limited Şirketi adına tescilli ……. nolu tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve bilirkişiler …… tarafından düzenlenen 08/03/2019 havale tarihli raporda belirtilen tescilsiz tasarımlar (iş ürünleri) nedeniyle haksız rekabetinin tespitine, men’ine, ref’ine, ihlal teşkil eden ürünler ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına, tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden ürünlerin her türlü internet üzerinde davalı tarafça satışının durdurulmasına, karar vermek gerekmiştir. Davacıların maddi tazminat talepleri yönünden; Davalı ticari kayıtlarına göre dava konusu tasarımlardan kaç adetini sattığı ve kaç adeti ile gelir ettiği tam olarak tespit edilemediğinden davacının tazminat seçeneğine göre de emsal lisans sözleşmesi de sunulamadığından keza tasarımların niteliğine göre resen emsal lisans sözleşmesi tespiti mümkün olmadığından zorunlu olarak BK 50- 51 maddeleri uyarınca maddi tazminat mahkemece takdir edilmiştir. Buna göre tasarımların ve ihlalin niteliği, süresi, tarafların ekonomik durumu gözetilerek davacı …… Kırtasiye Limited Şirketi yönünden tescilli tasarımlar nedeniyle 10.000,00 TL ve tescilsiz tasarımlar nedeniyle 500,00 TL olmak üzere toplam 10.500,00 TL, davacı ……Kırtasiye Hırdavat Limited Şirketinden tescilli tasarımlar nedeniyle 20.000,00 TL tescilsiz tasarımlar nedeniyle 5.000,00 TL olmak üzere toplam 25.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline karar vermek gerekmiştir. Davalının yukarıda değinilen eylemi aynı zamanda davacıların tasarımdan doğan manevi haklarını ihlal ettiğinden ihlalin niteliği, süresi, tarafların ekonomik durum ve manevi tazminatın amacı gözetilerek her bir davacı için 5.000,00’er TL manevi tazminat takdir edilmiştir.
Birleşen mahkememizin …… Esas sayılı dosyası yönünden ; bilirkişi raporunda değinildiği üzere hükümsüzlüğü istenilen tasarımların yeni ve ayırt edici nitelikte olup hükümsüz kılınmasını gerektirir bir neden görülmediğinden davanın reddi gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Davacıların davasının KISMEN KABULÜNE, davalının davacı …… Kırtasiye Ltd. Şti. Adına tescilli …… (1) nolu ve davacı ……Kırtasiye Limited Şirketi adına tescilli …… (1 ve 2) nolu tasarımdan doğan haklarına tecavüzünün ve bilirkişiler……. tarafından düzenlenen 08/03/2019 havale tarihli raporda belirtilen tescilsiz tasarımlar (iş ürünleri) nedeniyle haksız rekabetinin tespitine, men’ine, ref’ine, ihlal teşkil eden ürünler ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına, tecavüz ve haksız rekabet teşkil eden ürünlerin her türlü internet üzerinde davalı tarafça satışının durdurulmasına,
Davacı …… Kırtasiye Limited Şirketi yönünden tescilli tasarımlar nedeniyle 10.000,00 TL ve tescilsiz tasarımlar nedeniyle 500,00 TL toplam 10.500,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınıp bu davacıya verilmesine,
Davacı ……Kırtasiye Hırdavat Limited Şirketinden tescilli tasarımlar nedeniyle 20.000,00 TL tescilsiz tasarımlar nedeniyle 5.000,00 TL olmak üzere toplam 25.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte bu davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazlaya dair taleplerin reddine,
Her bir davacı için tasarımdan doğan haklara tecavüz nedeniyle 5.000,00’er TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalıdan karşılanmak kaydıyla hüküm özetinin ülke çapında yayınlanan trajı en yüksek bir gazete ile ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 3.108,11 TL ilam harcından, 256,17 TL peşin, 35,90 TL ıslah ve 2.450,00 TL tamamlama harcının mahsubu ile, 366,04 TL bakiye karar harcının, davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.325,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince manevi tazminat yönünden hesaplanan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen maddi tazminat yönünden hesaplanan 12.927,50 TL vekalet ücretinin, davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 256,17 TL peşin, 31,40 TL başvuru, 35,90 TL ıslah ve 2.450,00 TL tamamlama olmak üzere toplam 2.773,47 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 510,00 TL tebligat-tezkere ve 4.900,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.410,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 3.246,00 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacılar verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan 100,00 TL tebligat-tezkere ve 1.200,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere 1.300,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 520,00 TL.’sinin, davacılardan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına.
B-BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Mahkememizin …… Esas sayılı dosyasında davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 54,40 TL ilam harcından, 31,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 23,00 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 4.910,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
C-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
D-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup anlatıldı.22/10/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır