Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/440
KARAR NO : 2021/102
DAVA : Faydalı Modelden Doğan Haklara Tecavüz, Tazminat
DAVA TARİHİ : 03/05/2017
– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2018/258 ESAS SAYILI DOSYASI –
DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 18/06/2018
KARAR TARİHİ : 15/04/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 16/04/2021
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin 1994 yılında kurulduğunu ve kurulduğundan bu yana yalıtım sistemleri alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin davaya konu faydalı modellerle korunan döşeme ayakları üzerinde çalıştığını, inşaat sektörünün önemli sorunlarından biri olan yalıtım ve zemin kaplaması meselelerine yenilikçi çözümler ürettiğini, müvekkilinin TSE’ye başvurarak zemin kaplamada kullanılan döşeme ayakları için bir standart tesis edilmesi için çaba gösterdiğini, 2010 yılında Plastik Yüzer Döşeme Ayakları – Kapalı ve Açık alanlarda Kullanılan Belgelendirme Kriteri için TSE kriterlere uygunluk belgesi verildiğini, müvekkilinin bu buluşlarını faydalı model belgesi ile koruma altına aldığını, halihazırda müvekkili şirkete ait 3 adet faydalı model bulunduğunu, bunların ……. sayı ile tescilli faydalı model belgeleri olduğunu, davalı firmanın müvekkilini şirketi uzun zamandır tanıdığını, davalı firma sahibinin müvekkili firmada çalışmaktayken işten ayrılıp davalı firmayı kurduğunu, müvekkilinin bayiliğini yaptığını ve bu sırada müvekkilinin buluşlarını taklit eden ürünleri sattığını, bu nedenle davalı firmaya ihtarname keşide edilerek bayilik sözleşmesinin feshedildiğini, davalının müvekkiline ait faydalı modelle korunan buluş konusu ürünü başka firmalara ürettirmenin yanında kendisinin de üretmeye başladığını, davalının bu üretimin ardından ürünlerin ticaretini yaptığını, taklit ürünlerin hem yurtiçi hem de yurt dışında piyasaya sunulduğunu, davalının bu eylemlerinin müvekkilinin faydalı modelinden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiğini iddia ederek, davalının müvekkiline ait faydalı modellere tecavüz teşkil eden fiillerinin tespitini, durdurulmasını, tecavüz oluşturan ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan kalıplara el konulmasını ve 10.000,00 TL maddi tazminatın tahsilini ve hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 01/02/2021 tarihli dilekçesi ile maddi tazminat talebini, 195.158,24 TL’ye artırarak harcını yatırmıştır.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin 1985 yılından beri plastik ve plastik mamüller ve sair ürünlerin üretimi ile iştigal ettiğini, sektöründe ülkemizin önde gelen kuruluşlarından biri olduğunu, müvekkilinin tescilli pek çok markası ve faydalı modelleri bulunduğunu, ürettiği tüm ürünleri TSE’li ve uluslararası standartlara uygun ürünler olduğunu, davacı tarafça belirtilen ve müvekkilinin davacının tescilli ……. faydalı modellere tecavüz edildiği iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğunu, davacı tarafça tescilli …… ve……. faydalı modellerin tüm dünyada nerdeyse 50 yılı aşkın bir süredir üretilen ve kullanılan ürünler olduğunu, bu ürünlerin yurt içi ve dışında üreticiler tarafından ülkemizde de satıldığını, bu faydalı modellere konu ürünler yıllardır piyasada bilinen ve kullanılan ürünler olduğunu, müvekkilinin davacının tescilli faydalı modellerinden doğan haklarına herhangi bir tecavüz oluşturmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA : Birleşen Mahkememiz 2018/258 Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı yanın TPMK nezdinde kendi adına tescilli…. sayılı faydalı model belgelerine dayanarak, Mahkememizin 2017/440 Esas sayılı dosyası nezdinde müvekkili aleyhinde faydalı model haklarına tecavüz ve haksız rekabet davası ikame ettiğini, ancak davalı yanın yenilik niteliğini haiz olmayan faydalı modelleri kötü niyetli bir şekilde kendi adına tescil ettirdiğini ve tescil haklarını kötüye kullandığını iddia ederek, davalı adına…. sayı ile tescilli faydalı model belgelerinin yenilik niteliklerine haiz olmamaları sebebiyle hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN CEVAP : Birleşen Mahkememiz 2018/258 Esas sayılı dosyasında davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının işbu davayı açmasının nedeninin, açılan bu hükümsüzlük davasının bekleteci mesele yapılarak, faydalı modele tecavüz davasını sürüncemede bırakmak ve müvekkilinin hak ettiği tazminatı almasını ötelemek olduğunu, kendilerinin açmış oldukları tazmınat davasının üzerinden bir yıl geçtikten sonra hükümsüzlük davası açılmasının kötün niyetli olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Asıl davanın uyuşmazlık konusu, faydalı modele tecavüzün tespiti, durdurulması, maddi tazminat ile hüküm özeti ilanı, birleşen davadaki uyuşmazlık konusu ise, faydalı modelin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini taleplidir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, davaya konu …… ve……. sayılı faydalı model belgelerinin davacı adına tescilli olduğu anlaşılmıştır.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları raporda sonuç olarak, davalıya ait incelenen işyerinde bulunan işyerinde mevcut katalogda yer alan ürünlerin davacı tarafa ait ….. sayılı faydalı modellerin koruma kapsamında kaldığı, davalının 2010 yılına ait ticari defterlerinin kati delil olma kabiliyetinin bulunmadığı, 2011- 2012-2013-2014-2015-2016-2017 yıllarına ait ticari defterlerin, sahipleri lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı tarafın, ticari defterlerinde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu faydalı modellere ilişkin, üretim miktarı, üretim maliyeti ve satışlarının net olarak tespit edilemediği, davalı taraf, davacı adına tescili ….. nolu faydalı modele ilişkin tasarımı 2008 yılında kullandığını, bu durumu gösterdiği iddia edilen 2008 yılı ürün katalogu sunduğu ve söz konusu katalog incelendiğinde, …. MONTAJ ELEMANI açıklaması bulunan ürünün satış faturalarında da, ölçülerinin yanında katalogda görüldüğü gibi …… MONTAJ ELEMANI açıklaması yazılarak satışa sunulduğu, bu durumu gösteren ve örnek olarak alınan 2008 yılına ait birkaç suret satış faturasının rapor ekinde dosyaya sunulduğu, ancak inceleme günü ve daha sonra mahkemeye sunulan kayıtlarda dava konusu faydalı modele ilişkin ne kadar üretim yapıldığı, ne kadar satış yapıldığı ve ne kadar kazanç elde edildiğini gösteren, satış raporları ve diğer ticari kayıtlar incelenmek üzere sunulmadığı, bu nedenle dava konusu tasarıma ilişkin elde edilen kazancın tespit edilemediği, davalı tarafın ticari defterleri üzerinde yapılan incelemelerde, dava konusu faydalı modellerin kendisi tarafından üretildiği,……. sayılı faydalı modellerin satışının, sadece dava dışı ……. ünvanlı firmaya yapıldığının beyan edildiği, dava dışı …… ünvanlı firmanın muavin defter kayıtları incelendiğinde, …. nolu faydalı model satışlarında bulunduğu, bu firmaya ilk satışın 19/07/2014 tarihinde …… nolu faydalı modele benzerlik gösteren ürün satışıyla başlandığı, davalı tarafın, dava konusu faydalı modelleri ….. MONTAJ ELEMANI, (…….), TOKOZ T-Al (36-51 MM) YÜZER DÖŞEME AYAĞI, TOKÜZ TA-2 YÜZER DÖŞEME AYAĞI, TOKOZ TA-3 YÜZER DÖŞEME AYAĞI, ürün açıklanılan ile satışa sunduğu, dava tarihine kadar geçen süre içerisinde 185.144 adet ürün satışından 278.797,49 TL satış hasılatı elde ettiği, davalının mali tablolarında görünen karlılık oranları üzerinden yapılan hesaba göre, tespit edilebilen dava konusu ürün satışlarından elde edilen muhtemel karın 18.003,46 TL olarak hesap edildiği belirtmiştir.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazları üzerine, dosya yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, bilirkişiler hazırlamış oldukları raporda sonuç olarak, ….. nolu faydalı model belgesinin sunulan belgeler karşısında 551 nolu KHK’nın 154. maddesine uygunluk gösterecek şekilde “yenilik” kriterini içerdiği ve hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı, …… nolu faydalı model belgesinin sunulan belgeler karşısında 551 nolu KHK’nın 154. maddesine uygunluk gösterecek şekilde “yenilik” kriterini içerdiği ve hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı, TR……. nolu faydalı model belgesinin sunulan belgeler karşısında 551 nolu KHK’nın 154. maddesine uygunluk gösterecek şekilde “yenilik” kriterini içerdiği ve hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı belirtmiştir.
Davalı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine dosya bir önceki bilirkişi heyetine tevdi olmuş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları ek raporda sonuç olarak, tarafsızlık ilkesi göz önünde bulundurularak tarafların sunmuş olduğu somut deliller üzerinden tekrar yapılan değerlendirmede kök rapordaki görüşlerinde bir değişiklik olmadığı ve sunulan deliller doğrultusunda yapılan inceleme neticesinde de, ………. nolu faydalı model belgeleri için hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı belirtmiştir.
Dosyanın daha önce rapor tanzim eden bilirkişiler …… tevdi edilerek, maddi tazminat yönünden davacı vekilinin ve davalı vekilinin itirazlarını karşılar ek rapor tanzim edilmesi istenilmiş olup, bilirkişiler hazırlamış oldukları ek raporda sonuç olarak, davalı tarafından satış raporları incelenmek üzere sunulmadığı, bu nedenle dava konusu tasarıma ait üründen başka firmalara satışı olup olmadığının tespit edilemediği, satışa sunulan ürünler için katlanılan maliyetin belirlenemediği, gerçek satış rakamlarının doğruluğunun bu anlamda teyit edilemediği, 06/07/2018 tarihli kök raporda, davalı tarafın mali tablalarında görülen faaliyet gideri oranı üzerinden yapılan hesaba göre davalı tarafın dava dışı ……. unvanlı firmaya yönelik dava konusu ürün satışları üzerinden elde ettiği muhtemel kazancın 18.003,46 TL olarak hesap edildiği, bu defa yapılan hesaplamada, davacı tarafın aynı ürün için katlandığı %30 faaliyet gideri oranı dikkate alınarak davalı tarafın muhtemel kazancının 195.158,24 TL olarak hesap edildiği belirtmiştir.
Davalı vekilinin hükümsüzlüğe ilişkin bilirkişi raporuna yönelik itirazları ciddi görüldüğünden, dosya yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları raporda sonuç olarak, ……… nolu faydalı modeller için yenilik öldürücü nitelikte delillere rastlanılmadığı ve 21/09/2020 tarihli yayınla …………. nolu faydalı modellerin koruma sürelerinin dolduğunun ilan edildiği belirtilmiştir.
Dosya kapsamı deliller ve birbirlerini tamamlayan bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde ; davalının davacı adına tescilli ……….. nolu faydalı modeller koruma kapsamında ürünleri ticaretinde kullandığı, bu eyleminin dava tarihi itibariyle davacının faydalı modelden doğan haklarına tecavüz teşkil ettiği, davacının tazminat tercihi ve davalının ticari kayıtlarına göre isteyebileceği maddi tazminat tutarını 18.003,46 TL olduğu anlaşılmakla asıl dosya yönünden davacının davasının kısmen kabulüne, davalının davacı adına tescilli ……. ve……. nolu faydalı modelden doğan haklarına tecavüzün tespitine, durdurulmasına, tecavüz oluşturan davalı ürünleri ile münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına, toplam 18.003,46 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya dair tazminat taleplerinin reddine, karar kesinleştiğinde hüküm özetinin masrafı davalıdan alınarak ülke çapında yayınlanan bir gazete ile ilanına karar vermek gerekmiştir.
Birleşen mahkememizin 2018/258 Esas sayılı dosyasında olan hükümsüzlük davasına gelince; birbirini doğrulayan bilirkişi raporlarına göre davacı-davalı adına tescilli ……… ve ……. nolu faydalı model belgeleri için hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere ;
A-ASIL DOSYA YÖNÜNDEN :
1-Davacının davasının KISMEN KABULÜNE, davalının davacı adına tescilli ……… , ……… ve……. nolu faydalı modelden doğan haklarına tecavüzün tespitine, durdurulmasına, tecavüz oluşturan davalı ürünleri ile münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına,
Toplam 18.003,46 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya dair tazminat taleplerinin reddine,
Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin masrafı davalıdan alınarak ülke çapında yayınlanan bir gazete ile ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 170,78 TL harç ile 3.163,00 TL tamamlama harcının toplamı 3.333,78 TL harçtan, 1.229,81 TL ilam harcının mahsubu ile, 2.103,97 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince faydalı modele tecavüz yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen maddi tazminat talebi yönünden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince tarifenin 13/3 maddesi de gözetilerek reddedilen maddi tazminat miktarı üzerinden hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvuru, 170,78 TL peşin ve 3.163,00 TL tamamlama harcı olmak üzere 3365,18 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 579,80 TL tebligat-tezkere masrafı ve 2.400,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.979,80 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 1.638,89 TL’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
B-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2018/258 ESAS SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 59,30 TL ilam harcından, 35,90 TL peşin harcın mahsubu ile, 23,40 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
C-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
D-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/04/2021
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır