Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/417
KARAR NO : 2019/364
BİRLEŞEN BAK. 1. FSHHM 2017/565 ESAS, 2018/202 KARAR SAYILI DOSYADA
DAVA : Faydalı Model Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 06/11/2017
KARAR TARİHİ : 24/10/2019
Mahkememizde görülmekte bulunan ana dosya Endüstriyel Tasarım Hükümsüzlüğü ve birleşen dosyada Faydalı Model Hükümsüzlüğü davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA ; Davacı vekilinin Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … esas sırasına tevzi olunan dava dilekçesi ile, Dava konusu faydalı model tasarımı ve buluş sahibi müvekkil şirketin olduğunu, bahse konusu buluşu tescil başvusundan önce Türkiye’de kamuya ilk arz eden davacı şirketinin olduğunu, FM’e konu dijital panolu tep elambası dava konusu faydalı modelin başvuru tarihinden önce 24.03.2014 tarihinde davacı tarafından T.C Emniyet Genel Müdürlüğü Ankara Kurtuluş Ekipler Amirliği’ne bağlı … plakalı araçta montajı yapılarak kullanılmaya başlandığını, kamuya ilk arzın bu şekilde yapıldığını, bu nedenle kamuya mal olan harcıalem hale gelen bir konu hakında yenilik unsuru kalmadığını, davalının faydalı model tescilinin iptaline karar verilmesi gerektiğini, müvekkili tarafından tanıtımın yapıldığı güne ilişkin görüntüler incelendiğinde müvekkilinin yaptırdığı çekimler dışında da emniyet Genel müdürlüğü’nün ilgiliyetkilileri tarafından da çekim yapıldığını, yapılan çekimlerde ürünün detaylı şekilde görüntülendiğini, davalı yanın müvekkili tarafından geliştirilen tasarıma kamuya arz edildiğ itarihteki görüntülerden ulaşmış olacağını, müvekkili tarafından tasarlanan bire bir aynısını üretmeye başladığını, Davaya konu davalının … nolu Endüstriyel Tasarım belgesinin başvuru tarihinin 21.04.2014 olduğunu, müvekkili tarafından henüz tescil ettirilmemiş tasarım; davalı tarafından ve müvekkili tarafından kamuya arz edildikten sonra kullanılmış müvekkilin tasarımı gasp edildiğini, bu nedenledavalıya ait …. nolu Endüstriyel Tasarım belgesinin öncelikle hükümsüzlüğünün tespitiyle, iptali ve sicilden terkinine, olmadığı takdirde sayın mahkeme hükümsüzlük yönünde karar vermez ise; dava konusu … nolu Endüstriyel Tasarım Belgesi yönünden, tasarım sahibi olarak müvekkili firmanın tanınmasına ve bu şekilde sicile tesciline, yargılama giderleriyle yasal vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bırakılmasına karra verilmesini talep etmiştir.
CEVAP ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, Faydalı model tescil başvurusu yapmak tamamen tasarımcının takdirinde olan bir durum oludğunu, davalı şirketin söz konusu tep elambalarını tasarımını yapmış tescil başvurusunu henüz yapmadansatışa sunulmuş olduğunu davalı yaklaşık 2012 yılından bu yana tasarımı kendisine ait olan ürünlerin satışına ilişkin faturalarda davaya konu tasarımı davacıdan önce davalı şirketin tasarımı kamuya arz ettiğini, satışını yaptığı yaptığı tasarımını, hak ihlali olmaması adına tescilli yapabilmek için 21.04.2014 tarihinde TPE başvuruda bulunduğunu, asıl tasarım sahibi olan ve kamuya ilk arz eden olan davalı şirkete karşı yöneltilen dava iddialarını mesnetsiz olduğunu, davacı şirketin bu tasarımın birebir aynısını 28 günde ürettiğini iddia ettiğini, böylesi bir tasarımın gerek görsel gerekse de fonksiyon olarak benzerinni oluşturmanın bu kadar kısa süred eyapılmasının imkansız olduğunu, davalı şirketin Şubat 2013’ten beri bu faydalı modele konu tasarımı seri olarak üretmekte ve satmakta iken Davacı 2014 yılında bu tasarımı sahiplenmesi dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu, söz konusu tasarım Davalı tarafından 2012 yılında tasarlanıp 2013 yılında kamuya arz edilmiş ve o tarihten beri kullanılmakta olduğunu bu sebeplerle tasarımıı müvekkili şirketine ait olan araç tepe lambalarının tescil belgelerinin devredilmesine yönelik olarak uygulanan ihtiyati tedbir kararının yerinde olmadığını, müvekkili şirketin kendi buluşu olan bir endürstriyel tasarımın kendilerine ait olduğu iddia ederek kötü niyetle müvekkili şirketi zarara sokmak adına çaba sarf eden davacı şirketin taleplerinin reddedilmesini talep etmiştir.
KARŞI DAVA ; Davalının Karşı Dava Dilekçesinden özetle; Davacı-karşı davalı müvekkiline ait tasarımı kamuya arz ederek satış yaptığından müvekkilinin tasarım hakkına tecavüz ettiğini, nitekim bu iddiaların da huzurdak idavada sunduğu dilekçesindek ifadelerinden anlaşıldığını, davacı-karşı davalı bu beyanları ile müvekkilinin tescilli tasarım hakkına tecavüz ettiğini tevil yollu ikrar ettiğini, davacı-karşı davalı müvekkili ile aynı sektörde faaliyet göstermekte ve müşteri kitlelerinin aynı olduğunu, davacı-karşı davalı bu şekilde haksız menfaat elde ettiğini, öte yandan davacı-karşı davalının bu haksız eyleminin müvekkilinin ticari itibarına da sekte vurmakta olduğunu, zira davacı-karşı davalı arafından müvekkiline ait tasarımın üretiminin yapıldığının tespitini, bu üretimin önlenmesi, üretimde kullanılan kamine, kalıp ve cihazlara el konulması ile davalının eyleminden ötürü yoksun kalınan kazancın ve uğranılan maddi ve manevi zararın giderilmesi amacıyla başvuruda bulunma zorunluluğunun doğdunu, tüm bu nedenlerle davacı-karşı davalının üretiminin haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine ve bu üretimin engellenmesine, üretimde kullanılan makine, kalıp ve cihazlara el konulmasına, müvekkiline ait … numaralı endüstriyel tasarım belgesi ile tescilli endüstriyle tasarıma vaki tecavüzün tespiti, önlenmesi ve fazlaya dair talepleri saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.500,00 TL maddi ve 1.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
KARŞI CEVAP ; karşı dava yönünden zamanaşımı ve yetki açılarından ilk itirazlarını süresi içinde sunduklarını, zamanaşımı yönünden davanın reddine, yetki açısından ise karşı davanın tefrik edilerek yetkili Ankara Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin yetkili ve dolayısıyla mahkemenin yetkisizliğine karar verilmesini talep ettiklerini, davalı-karşı davacının maddi tazminat talebini kuruşlandırması ve ayrıca manevi tazminat talebini de gerekçelendirmesinin gerektiğini, bu yönde kendisine süre verilmesini talep ettiklerini, davalının açmış olduğu karşı dava tasarımının yenilik unsuru bulunmadığı için, hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, reddinin gerektiğini, davalı yanın açmış olduğu dava nedeniyle bir savunma argümanı olarak karşı dava açmayı tercih ettiklerini, hukuki mesnetten yoksun karşı davanın reddini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYA DAVA ; Birleşen Mahkememizin …. esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, dava konusu faydalı model tasarımı ve buluş sahibi olduğunu, dava konusu araç üstü tepe lambası tasarımının da bu şekilde müvekkili şirket tarafından yapılmış davalının faydalı model tescil başvurusundan önce 24.03.2014 tarihinde Emniyet Genel Müdürlüğü Ankara Kurtuluş Ekipler Amirliğinde bulunan … plaka sayılı polis arabasına montajı yapılıp kullanılmaya başlandığını, davalının faydalı modeli hiçbir şekilde yenilik unsuru taşımadığını, özgün olmadığını ve tamamen taklit olduğunu, davalının haksız şekilde faydalı model tescili yaptırdığını, bu nedenle … faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünün tespiti, iptali ve sicilden terkinine karar verilmesini, yargılama giderleriyle yasal vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DOSYA CEVAP ; Davalı vekili cevep dilekçesi ile, müvekkilinin elektrik-elektronik sektöründe faaliyet gösteren bir teknoloji şirketi olup güvenlik güçlerine çeşitli tasarım ve üretim yaptığını, araç üstü güneş panelli ve dijital panolu tepe lambası tasarımını gerçekleştirdiğini ve yaklaşık 2012 yılından bu yana gerçekleştirdğii tasarımı seri olarak üretip satışını yapmakta iken 21.04.2014 tarihinde bu tasarımın tescili için TPE’ye başvurduğunu, neticesinde … nolu faydalı model belgesini aldığını, ancak davacının davayı açarak hukuki dayanaktan yoksun iddialarda bulunduğunu, müvekkilinin tescilli faydalı model belgesinden doğan haklarına tecavüz ettiğini, bu nedenlerle davacının dilekçesinin hukuka aykırı ve mesnetsiz olup kabul etmediklerini, davacı tarafından müvekkili aleyhine açılan davasındaki tüm taleplerinin reddine, tüm yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı müvekkiline ödenmesine, davacının yapmış olduğu masrafların kendi üzerinede bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce 24/05/2018 tarih, … esas, … karar sayılı kararıyla mahkememizin …. esas sayılı dosyasında taraflarla ve dava konusuyla bu dava konusunun bağlantılı olduğundan bahisle HMK 166 madde gereği dosyanın işbu dosya ile birleştirilmesine karar verildiği görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE ;
Yargılama sırasında deliller toplanmış; Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan davacıya ait …. numaralı endüstriyel tasarım tescil dosyası celp olunmuş, Tübitak tarafından düzenlenen davacıya ait buluşun test sonuç raporu ve İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Planlama ve Destek Dairesi Başkanlığı’ndan … ve … firmalarına ait kayan yazılı tepe lambalarının görevli personelce düzenlenen test sonuç raporu celp olunmuş, birleşen dosyada davacı tarafa ait …. sayılı faydalı model dosyası Türk Patent ve Marka Kurum’ndan celp olunmuş, İstanbul Kapatılan …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası UYAP üzerinden celp olunmuştur.
Davacı tanıkları talimat mahkemesi aracılığı ile dinlenilmiş, davacı tanığı …’ün alınan beyanında; tarafları tanıdığını, daha önce EGM Haberleşme Dairesi Başkanlığında elektronik mühendisi olarak çalıştığını, firmalardan tepe lambası çeşitli elektronik ürünleri ihale usulü ile aldıklarını, davacı tarafından “…” olarak tabir ettikleri ürünü davacı şirketin 2014 yılının bahar aylarında EGM’ye tanıtım için geldiklerini, müdürlüklerince bir tanıtım toplantısı gerçekleştiğini ve davacı firmanın tanıtımını yaptığını, tanıtımı orada izlediğini, açık havada bahçede yapıldığını, bir aracın üzerine takılı durumda olduğunu, o tarihte …na ilişkin olarak ihtiyaç nedeni ile ihale yapma ihtimallerinin olduğunu, şartnameye uygun olduğunu o sırada tespit ettiklerini, tanıtım dışında davacı şirketin şartnameye uygun olarak EGM’ye bir teklifte bulunup bulunmadığını veya bu konuda bir ihale açılmış ise buna katılıp katılmadığını bilmediğni, kendisinin tanıtımda izleyici olduğunu, konuya ilişkin başkaca bilgi ve görgüsinin olmadığını beyan etmiştir.
Tanık … beyanında; kendisinin EGM Haberleşme Daire Başkanlığında teknik arızalarla görevli polis memuru olarak görev yaptığını, tarafları da görevli bulunduğu birim nedeni ile bildiğini, 2014 yılının Mart ayında Daire Başkanlığının …. konusunda davacıdan bir tanıtım kabul ettiğini, öncesinde Trafik Planlama Daire Başkanlığı trafik polisi araçları için böyle bir tepe lambası talebinde bulunduklarını, tanıtımdan yaklaşık 8 ay önce de davacı …. şirketinin bu …. ilişkin olarak bir prototip getirdiğini, davacı tarafından müdürlüklerine sunulan lambanın araçlar üzerinde uygulanabilirliğini test ettiğini, çalışmalarını kontrol ettiğini, EGM’nin bahçesinde bir tanıtım yapıldığını, orada da bulunduğunu, daha sonra bu ihtiyacın giderilmesi için DMO’ne talepte bulunulduğunu, DMO tarafından …. marka trafik aracı alınırken onun üzerinde sabit olarak alındığını, kurumlarına buna ilişkin ihale açmadığını, davacının buna ilişkin bir başvuru da yapmadığını beyan etmiştir.
Tanık … beyanında; davacı … şirketinde test teknisyeni olarak görev yaptığını, dava konusu edilen tasarımın testinde ve sunumunda görev aldığını, 24.03.2014 tarihinde EGM’nin bahçesinde araç üzerinde biz …nı tanıttıklarını, bu tarihin bildiği kadarı ile davalı şirketin TPMK kurumuna başvuru tarihinden önceki bir tarih olduğunu, bu tarihte davacı şirketi temsilen test teknisyeni olarak katıldığını, bildiği kadarı ile … konusunda davacı firmanın 2013 yılının Mayıs ayında bir prototip çalışması yapıldığını, EGM’de ilgili müdürlerin de sunum yapıldığını, sunum için gerekli ortamı hazırladıktan sonra sunum sırasında koridorda beklediğini, sunumu müdürünün yaptığını, bu sunumda EGM’deki müdürler bir rüzgar tüneli testi talebinde bulunduklarını, bu prototip tanıtımından sonra da talep nedeni ile şirketle hazırlıklarını yaptıklarını, Tübitak’ta rüzgar tüneli testini yaptıklarını, bu teste de katıldığını, cihazın teste hazırlanmasında ve testte orada olduğunu beyan etmiştir.
Tanık … beyanında; kendisinin EGM Trafik Planlama ve Destek Dairesi Başkanlığında polis memuru olarak görev yaptığını, dava konusu edilen …. yazılı tepe lambasına ilişkin olarak 2014 yılı mart ayında bilgi sahibi olduğunu, EGM bahçesinde yapıldığını, davacı tarafından bir tanıtım yapıldığını, bu tanıtıma katıldığını, tanıtımda bir görevinin olmadığını, sadece inceleme babında tanıtımı seyrettiklerini, aynı gün akşam Kurtuluş Ekipler Amirliğinde yine bir tanıtım yapıldığını, oraya da kalıdığını, gece görüntüsü görüldüğünü, inceleme babında katıldığını beyan etmiştir.
Tanık … beyanında; kendisinin EGM trafik planlama ve destek daire başkanlığında makina mühendisi olarak görev yaptığını, dava konusu olan “…”na ilişkin olarak ilk düşünceyi o dönemdeki daire başkanı …’un Almanya’da gitmiş olduğu bir fuarda gördüğünü, bu fuarda trafik polislerine yönelik kayan yazılı tepe lambasını incelediğini, Türkiyeye döndüğünde hem daire başkanlığında çalışan mühendislerle hem de bu tür ürünleri satın almış oldukları firmalarla bu konuyu paylaştığını, davacı ve davalı ile görüşüp görüşmediğini bilmediğini ancak kendisinin bildiği daire başkanının bütün firmaları çağırarak kayan yazılı tepe lambasına ilişkin olarak bilgi verip üretim talep ettiklerini, daire başkanının talebinin bunun benzerinin üretilerek Trafik Polis araçlarında kullanımına ilişkin olduğunu, bu olaydan sonra 2013 yılında davacı … firmasının üretmiş olduğu bir prototipi daire başkanlıklarına sunduğunu, kendisinin Mayıs 2013 yılında bu prototipin daire başkanlığına sunumunda bizzat çekmiş oldukları görselleri, fotoğrafları mahkemeye sunduğunu, davalının TPMK’ya ne zaman başvuru yaptığını bilemediğini ancak davacı …’ın prototip çalışmasına katıldığını, bu çalışmada resmi olarak bir görevlendirmesinin olmadığını, ancak daire başkanının talebi üzerine toplantıya katıldığını, ayrıca 2014 yılının Mart ayında EGM bahçesinde kayan yazılı tepe lambasına ilişkin tanıtım yapıldığını, bahçedeki tanıtımda resmi bir görevlendirmelerinin olmadığını, daire başkanının talimatı üzerine tanıtıma katıldıklarını, kayan yazılı tepe lambasına ilişkin çalışmaları sırasında aynı zamanda otomobil üreticisi firmalar ile konuştuklarını, bu firmaların kendilerine bu tür bir tepe lambası için aracın rüzgar tüneli testine girmesi gerektiğini belirttiklerini, prototipin tanıtımından sonra Haziran 2013 yılında davacı firmadan rüzgar tüneli testi talep ettiklerini, hem talep şirkete iletilirken hemde rüzgar tüneli testi Tübitak Sage’de yapılarken katıldığını, ancak resmi bir görevlendirmesinin olmadığını, … ihtiyacını EGM devlet malzeme ofisi aracılığı ile giderdiğini, ihaleyi ve alımı doğrudan DMO yaptığını, alımın DMO tarafından yapıldığı için davacının kurumlarınca resmi bir başvurusu olmadığını, 2012 yılında o dönemki daire başkanının bu talebi ilgili firmalara iletmesi nedeni ile davalının bu konuda çalışmalar yapmış olduğunu duyduğunu, ancak sadece davacı … firması böyle bir prototip ve tanıtımla geldiğini, 2012 yılında daire başkanının Almanya’dan döndüğünde fuarda görmüş olduğu kayan yazılı tepe lambasına ilişkin dökümanlar getirdiğini, bu dökümlerın federal ….. firmasına ait olduğunu, müdür beyin bunu şirketlerle paylaşıp paylaşmadığını görmediğini, daire başkanlarına fuarda gördüğü federal signal firmasının ürününün yerli olarak benzerinin üretilmesi talebinde bulunduğunu, kayan yazılı lambaların bulunduğu araçların ……. firmasından satın alındığını, bildiği kadarı ile …. firması da kayan yazılı lambayı davacı … firmasından aldığını beyan etmiştir.
Davalı tanığı … duruşmada alınan beyanında; söz konusu trafik araçların akonun ışıklı levha ile ilgili olarak kendi şirketlerinin 2010 yılından itibaren çalışma yaptığını, proje üzerinde bir buçuk iki yıl kadar çalışıldığını, faydalı model ve tasarım olarak 2013 yılında tescil yapıldığını, hatta 2012 yılındada emniyet gelen müdürlüğünde tasarım ve faydalı modelin sunumu yapıldığını, davacı tarafa ait bir proje veya çalışmanın taklidi veya çalınması söz konusu olmadığını, kendilerinin sunumu yaptıklarında hatırladığı kadarıyla öyle bir firmanın piyasada olmadığını, neden böyle bir dava açıldığını bilmediğini, fabrikada imalat ve satın almada sorumluyu olduğunu, projeyi direk olarak içinde olduğu için bildiğini beyan etmiştir.
Dosya 01/10/2018 tarihli ara karar ile bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, bilirkişiler 21/01/2019 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli raporlarında özetle; “LED panel ekranının servo motor ile kontrol edildiği araç üstü tepe lambası başlıklı faydalı modelin 21/04/2014 tarih ve … no ile davalı …Tekstil Sanayi Ticaret ve Pazarlama Limited Şirketi adına kayıtlı olduğunu, Ispanyol şirketi …, … adlı ürünün dava konusu FM’ye şekil ve fonksiyonel anlamda benzer olduğunun belirtildiğini, 16/02/2013 düzenleme tarihli, …. San. Tic. Ltd.firmasına kesilen faturada davalı ……… tepe lambasının bulunduğunu, bahse konu faydalı model/endüstriyel tasarım ürüne ait (davacı … Elektronik firmasına ait) testlerin 30/05/2013 tarihinde Tübitak’ta yapıldığının tespit edildiğini, 30/06/2014 tarihli yazıda taşıtlara monte edilmesi planlanan kayan yazılı tepe lambasının test amacı ile davacı … ve OGS firmaları tarafından Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne bağlı iki ekip otosuna takıldığının görüldüğünü, ……; …. nolu ve 28/02/2000 tarihli …. firmasına ait “….” Faydalı Modelinin mevcut olduğunu, davalı adına, TPE nezdinde tescilli …. nolu Faydalı Model ve … nolu Endüstriyel Tasarım Belgesi ile bu raporun “İncleme ve Varılan Sonuçlar” bölümünde açıklanan ilgili yasa uyarınca “yenilik ve tekniğin bilinen durumunun” aşılmadığının görüldüğünü, esas dava açısından her ne kadar tarafların ürünleri arasında benzerlik olsa da davalıya ait faydalı model ve endüstriyel tasarım, yenilik özelliği olmayan bir faydalı modele dayandığı için tecavüzün olduğunun değerlendirilemeyeceğini, karşı dava açısından hükümsüzlük koşullarının oluşmuş olduğu” hususlarını tespit ettiği görülmüştür.
Davalı-karşı davacı vekili 11/02/2019 havale tarihli dilekçesi ve 09/04/2019 tarihli duruşmada alınan beyanları ile, bilirkişiler tarafından hazırlanan raporun son derece hatalı olduğunu, zira raporun sonuç bölümünde endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü belirtilmişse de bu sonuca etki eden faktörlerin değerlendirilmediğini, öte yandan bilirkişilerin hukukçu olmadıklarından 13/03/2018 tarihli duruşmada sunulmasına muvafakat etmedikleri savunmayı genişleten belgeleri değerlendirme konusu yapmış olmalarının kabul edilebilir bir durum olmadığını, bilirkişi raporunda faydalı modelin ilk kez müvekkili şirket tarafından halka arz edildiği hususunun gözardı edildiğini, müvekkili şirketin tasarımı ile İspanyol şirketin tasarımı görsel ögelerle karşı karşıya getirilmiş olsa da raporun içeriğinden işbu karşılaştırmanın hukuki temelden yoksun olduğunun görüldüğünü, bilirkişi raporuna itibar edilmemesinin gerektiğini, her somut olay nezdinde bilgilenmiş kullanıcının kim olduğunun açıkça belirtilmesi gerektiğini, huzurdaki yargılamayı çözüme kavuşturmak için hazırlanan raporda bilgilenmiş kullanıcının kim olduğuna yer verilmediğini, hazırlanan raporda tescile konu ürünün tasarımcısının geniş bir seçenek özgürlüğüne sahip olmadığı gerçeğinin gözardı edildiğini, polis araçlarında kullanılan tepe lambalarının belirli bir şekilde formda bulunma zorunluluğuna raporun hiçbir yerinde değinilmediğini ve hukuka aykırı bir rapor tanzim edildiğini, bilirkişi raporunda teknik incelemeden ziyade hukuki konularda açıklamalarda bulunulduğunu, ayrıca resen internet üzerinden araştırma yapıldığı ve muvafakatleri olmadığını bildirdikleri delillerde incelenerek bir sonuca varıldığını, bilirkişi raporunda faydalı model ve endüstriyel tasarıma yönelik hükümsüzlük koşulları karıştırıldığını, ayrıca davacı tarafın daha önce kamuoyuna sunduklarını iddia ettikleri tasarımın İspanyol firması tarafından kullanıldığı şeklinde belirlemede bulundukları beyanları kabul etmediklerini, bu nedenle objektiflikten uzak ve hatalı bilirkişi raporunun mahkemece nazarı itibara alınmamasına ve yeni bir bilirkişi atanarak dosya üzerinde yeniden inceleme yapılmasına, aksi halde ek rapor alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce 09/04/2019 tarihli ara karar ile, davalı vekilinin dilekçesinde ve duruşmadaki beyanında belirttiği itirazları karşılar ve özelikle dava konusu faydalı model ile dava konusu endüstriyel tasarım yönünden ayrı ayrı olmak üzere hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı ve asıl dosyada karşı dava yönünden davalı tarafa ait … tescil nolu endüstriyel tasarıma davacı karşı davlaı tarafın tecavüzü veya haksız rekabeti bulunup bulunmadığı yönünden ek rapor tanzimi amacıyla dosyanın bilirkişi heyetine tevdine karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti 20/05/2019 tarihli ayrıntılı ve gerekçeli ek raporlarında özetle; “…Ofisi (….Office) tarafından; … nolu ve date of … (Patent yayınlanma tarihi): 29/08/2001 olan “…” firmasına ait ” ….” olarak patentin daha önceden tescil aldığı, yayınlandığı ve bu patentin tasarımı, teknik, şekil ve fonksiyonellik açısından dava konusu faydalı model ve endüstriyel tasarımla benzer olduğu, İspanyol şirket “…”, “….” adlı satılan ürünün dava konusu Faydalı Model ve Endüstriyel Tasarım Tesciline şekil ve fonksiyonel anlamda benzer olduğunun belirlendiğini, “LED panel ekranın servo motor ile kontrol edildiği araç üstü tepe lambası” başlıklı faydalı modelin 21/04/2014 tarih ve …. no ile davalı … Endüstri Elektrik İnşaat Tekstil Sanayi Ticaret ve Pazarlama Limited Şirketi adına kayıtlı olduğunu, davalı adına TSE nezdinde tescilli … nolu Faydalı Model ve … nolu Endüstriyel Tasarım Belgesi ile ilgili Fikri Sınai Haklar kanunları uyarınca “yenilik ve tekniğin bilinen durumunun” aşılmadığının görüldüğünü, dolayısıyla hükümsüzlük koşullarının oluşmuş olduğunu, davaya konu ilgili faydalı model ve endüstriyel tasarım belgelerinin tescilinin iptaline karar verilmesinin gerektiğini, dava konusu faydalı model ve endüsriyel tasarım, yenilik özelliği olmayan ve aynı zamanda daha önce tescil edilmiş yurtdışı kaynaklı bir pantente dayandığı için, davacı ve davalı arasında tecavüzün olduğunun değerlendirilemeyeceği ve haksız rekabetinin bulunmadığı” hususlarını tespit ettiği görülmüştür.
Ana dava Endüstriyel Tasarım Hükümsüzlüğü, karşı dava da tasarıma tecavüz ve birleşen dosyada Faydalı Model Hükümsüzlüğü talebine ilişkindir.
Mahkememizce öncelikle üzerinde durulması gereken husus davaya konu endüstriyel tasarım ve faydalı modelin davalı tarafından tescilinden önce kamuya sunulup sunulmadığıdır. Davacı-karşı davalı söz konusu faydalı model ve tasarımın davalı tarafından tescil başvurusu yapılmadan önce davacı Emniyet Genel Müdürlüğü’ne sunumunu yaptıklarını beyan ve iddia etmiştir. Söz konusu iddia yönünden dinlenen davacı tanıkları davacı tarafın beyanlarını doğrulamışlardır. Hernekadar davalı tanığı davalı-karşı davacı firmanın davacı-karşı davalı firmadan önce tasarım ve modeli geliştirerek sunduğunu beyan etmişse de söz konusu tanığın davalı firmanın çalışanı olması, davacı tanıkları arasında daha tarafsız olduğu mütalaa edilen Emniyet Genel Müdürlüğü’nde görevli polis memurları olması karşısında davacı tanıklarının beyanları daha itibar edilir bulunmuştur.
Tanık beyanlarının yanı sıra, bu beyanları destekler mahiyette, bilirkişi heyeti davaya konu tasarımın davalı-karşı davacının başvurusundan önce yurtdışında kamuya sunulmuş olduğunu, davacı-karşı davalı tarafından Emniyet Genel Müdürlüğü’ne sunumunun yapıldığını tespit etmişlerdir. Gerçekten dosyaya sunulan belge ve görüntülere göre söz konusu tasarım ve faydalı modelin testlerinin 30/05/2013 tarihinde davacı firmaca …’ta testlerinin yaptırıldığı, 30/06/2014 tarihli Emniyet Müdürlüğü yazışmalarına konu olduğu, bu itibarla bu tarihten (30/06/2014 tarihinden) önce fotoğraflara konu sunumun ve faydalı modelin geliştirilme sürecinin başladığının kabulünün zorunlu olduğu, dosya mündercatındaki tüm delillere göre faydalı model ve tasarımın davalı tescilinden önce kamuya arzının gerçekleştiği vicdani ve hukuki kanatine ulaşılmıştır.
Davalı-karşı davacı adına tescilli faydalı model ve tasarımın daha önceden kamuya sunulmuş olması, yenilik getirici niteliğinin bulunmaması yönünden ana dosya ve birleşen dosya için hükümsüzlük koşullarının oluştuğu, hükümsüzlük kararlarının geçmişe etkili olması nedeniyle karşı dava açısından tecavüz ve haksız rekabet oluşmayacağı anlaşıldığından ana dava ve birleşen davanın kabulüne, karşı davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
A-ASIL DAVA YÖNÜNDEN:
Asıl davada;
1-Davacının davasının KABULÜ ile; davalıya ait … tescil numaralı endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne, sicilden terkini için TPMK’ya müzekkere yazılmasına,
2-Asıl davada alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 13,00 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Asıl davada davacı-karşı davalı … kendisini vekille temsil ettirmekle yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 3.931,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalı-karşı davacı …. End. Elek. İnş. Teks. San. Tic.ve Paz. Ltd. Şti. alınarak davacı-karşı davalı …..’ye verilmesine,
4-Asıl davada davacı-karşı davalı tarafından yapılan 31,40 TL başvurma harcı, 31,40 TL peşin harç, 750,00 TL bilirkişi ücreti, 404,00 TL posta/tebligat masrafı vs.olmak üzere toplam 1.216,80 TL yargılama giderinin davalı-karşı davacı ….. End. Elek. İnş. Teks. San. Tic.ve Paz. Ltd. Şti. alınarak davacı-karşı davalı …’ye verilmesine,
B-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN:
1-Karşı davanın REDDİNE,
2-Karşı davada alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin yatırılan 31,40 TL harcın mahsubu ile 13,00 TL’nin davalı-karşı davacı …… End. Elek. İnş. Teks. San. Tic.ve Paz. Ltd. Şti.’den alınarak hazineye irad kaydına,
3-Karşı davada davalı-karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Karşı davada davacı-karşı davalı … kendisini vekille temsil ettirmekle yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 3.931,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalı-karşı davacı …… End. Elek. İnş. Teks. San. Tic.ve Paz. Ltd. Şti. alınarak davacı-karşı davalı …..’ye verilmesine,
C-BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN:
1-Birleşen mahkememize ait …… esas sayılı dosyasında;
-Davacının davasının KABULÜ ile; davalıya ait …… tescil numaralı faydalı modelin hükümsüzlüğüne, sicilden terkini için TPMK’ya müzekkere yazılmasına,
2-Alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 13,00 TL’nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekille temsil ettirmekle yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 3.931,00 TL ücret takdirine, bu ücretin davalıdan alınarak davlaıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvurma harcı, 31,40 TL peşin harç, 192,50 TL posta/tebligat masrafı vs.olmak üzere toplam 255,30 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
D-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. Açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/10/2019
Katip …
Hakim …