Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/400 E. 2019/327 K. 08.10.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/400
KARAR NO : 2019/327

DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Önlenmesi, Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/02/2017

– BİRLEŞEN BAKIRKÖY 2. FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’NİN
2017/33 ESAS SAYILI DOSYASI –

DAVA : Tasarıma Tecavüz ve Haksız Rekabetin Önlenmesi, Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/02/2017

– BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2017/433 ESAS SAYILI DOSYASI –

DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 20/02/2017

KARAR TARİHİ : 08/10/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/10/2019
Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkil firmanın uzun yıllardan bu yana plastik eşya ve oyuncak imalatıyla ticari faaliyetlerine devam etmekte olduğunu, müvekkili şirketin “…..” isimli buluşunun …. numarası ile tasarım tasarım olarak TPMK nezdinde müvekkili adına tescilli olduğunu, ancak hal böyle iken, davalı tarafından, söz konusu tasarıma konu ürünlerin ayırt edilemeyecek derecedeki benzerlerinin davalıya ait mağazada, ….., …., …. gibi internet sitelerinde ve AVM’lerde satışa hazır şekilde sergilenmekte olduğunu, davalının bu şekilde müvekkili tarafından tescil edilmiş tasarımdan haksız kazanç elde etmekte olduğunu, bu durumun Mahkememizin …. Değişik İş sayılı dosyasından alınan rapor ile de tespit edildiğini ve davalı yanın söz konusu fiillerinin müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, önlenmesini, men’ini, bu tasarımlara tecavüz suretiyle üretilen ürünlerev e münhasıran bu ürünlerin üretieminde kullanılan kalıplara el konularak imhasını, davalıya ait www……com.tr isimli internet adresinden ve www……com isimli internet sitesinden ürün içeriklerinin kaldırılmasını, fazlaya dair haklarını saklı tutarak şimdilik 50.000,00 TL manevi, 1.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL itibar tazminatının, ilk kullanımın başladığı tarihten itibaren, iş bu kullanımın tespit edilememesi halinde ise tespit işlemi tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilin ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP ; Davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkili şirketin TPE bünyesinde tescilli birçok markası ve endüstriyel tasarımlarının bulunduğunu, dava konusu davacı adına tescilli tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliğine sahip olmadığını, işbu nedenle dava konusu tasarımın Bakırköy …. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin…. Esas sayılı dosyası ile hükümsüzlüğünün talep edildiğini, dava konusu tasarımın aynısını veya ayırt edilemeyecek kadar benzerlerinin davacı şirket tarafından tescil başvurusunda bulunulmadan önce …. şirketi tarafından üretilmiş ve piyasaya sunulmuş olduğunu, …. şirketinin 1947 yılında kurulmuş olduğuinu, söz konusu tasarımın aynısının veya ayırt edilemeyecek kadar benzerlerinin, davacı tarafından 2010 yılında …….. furarında görülerek haksız bir şekilde Türkiye’de özgün bir tasarımmış gibi tescil edildiğini, davacı tarafın kötü niyetli olarak dava konusu tasarım için tescil talebinde bulunduğunu ve yine kötü niyetli olarak huzurdaki davayı ikame ettiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen Bakırköy … FSHHM’nin …. Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkili adına …… tescil nolu “……” isimli tasarıma ilişkin davalı tarafından tecavüze konu ürünlerin www……com ve www…….com adlı internet sitelerinde satışa sunulduğunu, bu hususun Bakırköy … FSHHM’ nin …. D.İş dosyasından alınan bilirkişi raporu ile tespit edildiğini ve davalı fiillerinin müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin önlenmesini, internet sitelerindeki satışın engellenmesini, el konulan ürünlerin imhasını, 50.000,00 TL manevi, 1.000,00 TL maddi ve 10.000,00 TL itibar tazminatının, tecavüz tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini ve karar özetinin ilanını, talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacının dayanağı olan tasarımın aynısını veya ayırt edilemeyecek kadar benzerlerinin davacı şirket tarafından tescil başvurusunda bulunulmadan önce üretilip piyasaya sunulduğunu, bu nedenle davacı adına tescilli tescilli tasarımın yenilik ve ayırt edicilik niteliğine sahip olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen Mahkememizin ….. Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına …. ve … sayı ile tescilli tasarımların, davalı tarafın tescilinden önce kamuya sunulmuş tasarımlar olduğunu ve bu nedenle yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına haiz olmadıklarını iddia ederek, işbu tasarımların hükümsüzlüğünü ve sicilden terkini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkiline ait olan tasarımların özgün ve yeni olduğunu, dava dışı …. firmasına ait ürünler ile bir ilgisinin bulunmadığını davacı tarafından müvekkiline ait tasarımlara gerçekleştirilmekte olan tecavüz eylemlerinni tespitli olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE :
Asıl ve birleşen Bakırköy …. FSHHM’nin…… Esas sayılı dosyasında uyuşmazlık, tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, önlenmesi, men’i, bu tasarımlara tecavüz suretiyle üretilen ürünlere ve münhasıran bu ürünlerin üretieminde kullanılan kalıplara el konularak imhası, internet sitelerinden ürün içeriklerinin kaldırılması, maddi, manevi ve itibar tazminatının tahsili, birleşen Mahkememizin ……. Esas sayılı dosyasındaki uyuşmazlık ise, davalı asıl dosya davacısı adına …. ve ……. sayı ile tescilli tasarımların, yeni ve ayırt edicilik vasıflarını haiz olmamalarından bahisle hükümsüzlüğü ve sicilden terkini taleplidir.
Davacı ……. A.Ş. vekili 15/05/2019 havale tarihli dilekçesi ile 1.000,00 TL olan maddi tazminat talebini, her iki tasarım yönünden 6.341,90 TL arttırarak, 7.341,90 TL olarak ıslah etmiştir.
Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan gelen kayıtlardan, …. sayılı “…..” ürün adlı tasarım tescil belgesinin, 11/01/2013 tarihinden itibaren, 2013/00197 sayılı “…….” ürün adlı tasarım tescil belgesinin, aynı tarihten itibaren 5’er yıl süre ile davacı adına tescilli olduğu tespit edilmiştir.
6102 Sayılı TTKnın 54. Maddesi ile, haksız rekabete ilişkin bu kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. 55. Maddesinin 4. fıkrasında ise, iyi niyetle bağdaşmayan, haksız rekabete ilişkin eylemlere örnek olarak, başkasının malları, iş ürünleri, faaliyetleri veya işleri ile karıştırılmaya yol açan önlemler almak gösterilmiş ve haksız rekabet halleri hüküm altına alınmıştır.
6769 Sayılı SMK’nın 81/1. Maddesi ile, tasarım sahibinin izni olmaksızın bu kanun hükümlerine göre koruma kapsamındaki bir tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün aynısını veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerini üretmek, piyasaya sunmak, satmak, sözleşme yapmak için öneride bulunmak, ticari amaçla kullanmak veya bu amaçlarla bulundurmak, başka bir şekilde ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak, tasarım sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu hakları üçüncü kişilere devretmek, tasarım hakkını gasp etmenin tasarım hakkına tecavüz sayılan fiiller gösterilmiştir. Yine aynı maddenin devamında ise, başvuru, 65 inci maddeye göre tescil edilerek yayımlandığı takdirde, tescil sahibi, tasarım hakkına yönelik olarak bu maddede sayılan tecavüzlerden dolayı hukuk davası açma hakkına sahip olduğu, tecavüz eden, başvurudan ve kapsamından haberdar edilmişse başvurunun yayımlanmış olmasına bakılmayacağı, tecavüz edenin kötüniyetli olduğuna mahkeme tarafından hükmolunursa yayımdan önce de tecavüzün varlığı kabul edileceği ve koruma kapsamındaki tasarımın tescilli olduğuna ilişkin kaydın ürün, ambalaj veya fatura üzerine konulmamış olması, bu maddede sayılan fiilleri tasarım hakkına tecavüz olmaktan çıkarmayacağı belirtilmiştir.
6769 Sayılı SMK’nın 77 maddesi ile, tasarımın 55. maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan tanımlara uygun olmadığı, 56. ve 57. maddelerde belirtilen şartları taşımadığı, 58. maddenin dördüncü fıkrası ve 64. maddenin altıncı fıkrasının (c) bendi kapsamında olduğu, başvurunun kötüniyetle yapıldığı ve bir fikri mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını içerdiği ispat edilmişse, hak sahipliğinin başka kişiye veya kişilere ait olduğu ispat edilmişse, sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihi, tescilli bir tasarımın başvuru tarihinden önce ise tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilebileceği belirtilmiştir. Aynı maddenin 2. bendinde ise, 64. maddenin altıncı fıkrasının (b) ve (ç) bentleri ile fikri mülkiyet haklarının yetkisiz kullanımı gerekçesiyle tasarımın bir kısmına ilişkin hükümsüzlük talebinin kabul edilmesi halinde, o kısmın tescili hükümsüz kılınacağı ve kısmi hükümsüzlük sonucunda tescilin devamı için, kalan kısmın koruma şartlarını sağlaması ve tasarım kimliğini muhafaza etmesi şart olacağı hususları belirtilmiştir.
Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 01/03/2018 tarihli raporda sonuç olarak, asıl dava yönünden yapılan incelemede, …. ve …. numaralı tasarım tescilleri ile davalı/karşı davacı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, birleşen davalar yönünden yapılan incelemede ise, davacı/karşı davalı tarafa ait …. ve …. numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 11.01.2013 tarihi itibarı ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olduğu belirtilmiştir.
Tazminat hesabı yönünden dosyanın mali bilirkişiye tevdiine karar verilmiş ve dosyanın tevdi olunduğu Mali Müşavir bilirkişi hazırlamış olduğu 02/08/2018 havale tarihli raporda sonuç olarak, davalı tarafın davacı tarafa ait …. ve ….. sayılı ürün benzerini ……. adı altında satışa konu ettiği, 29/05/2016-31/12/2016 döneminde dava konusu ürünlere ilişkin toplam 24.476,37 TL tutarında satış yapıldığı, 01/01/2017-20/02/2017 döneminde dava konusu ürünlere ilişkin olarak toplam 3.064,80 TL tutarında satış yapıldığı, 29/05/2016-20/02/2017 tarihleri arasında dava konusu ürünlere ilişkin olarak toplam 27.541,17 TL tutarında satış yapıldığı ve bu satış tutarı üzerinden ilgili döneme ilişkin farazi lisans bedelinin her iki tasarım yönünden 7.341,90 TL olduğu belirtilmiştir.
Tazminat hesaplamasındaki eksikliklerin giderilmesi açısından bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi hazırlamış olduğu 19/03/2019 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, 29.05.2016-31.12.2016 döneminde dava konusu ürünlere ilişkin toplam 1.108.788,56 TL tutarında satış yapıldığı, dava konusu ürünlere ilişkin oyuncak sektörü özelinde bir lisans bedeli edilemediği, dava konusu ürünlerin en az %70 oranında plastikten mamul olduğu ve dava konusu ürünlerin de plastikten mamul ürünler olduğu göz önüne alınarak, TCMB Sektörel Analiz Raporları üzerinden plastik sektörü karlılık oranlarına gidilerek lisans bedeline esas oran tespit edildiği, dava konusu ürünlere ilişkin farazi lisans bedelinin 210.669,80 TL olarak tespit edildiği, davacı tarafın kayıt ve verilerinden hareketle, dava konusu ürünlere ilişkin birim başı net kazanç tespit edilerek, bu tutarın davalı tarafça satılan ürün adedi ile çarpılması suretiyle hesaplanan tazminat tutarının 3.624,80 TL olduğu belirtilmiş ise de, davacının talebi lisans bedeline göre olduğundan, her iki tasarım yönünden istenilebilecek maddi tazminat tutarı toplam 7.341,90 TL olarak kabul edilmiştir.
Buna göre, davalının davacı adına tescilli …. ve …… numaralı tasarım tescilleri ile bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde farklılıklar bulunmayacak derecede benzerlerini üretip piyasaya sürdüğü, davalının bu eylemi ile davacının tasarımdan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil edecek davranışlarda bulunduğu anlaşılmakla, Davalının davacı adına tescilli …. ve …… tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitine, önlenmesine, menine, bu tasarımlara tecavüz suretiyle üretilen ürünlere ve münhasıram bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına, davalıya ait www……com.tr internet adresinden ve www……com internet sitesi ile www…….com internet sitelerinden ürün içeriklerinin kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir. Her iki tasarım yönünden bilirkişi raporunda belirtildiği üzere, davacının tercihine göre lisans bedeli yönünden toplam 7.341,90 TL tazminatın, haksız fiil tarihi olan 25/10/2016 tarihinden itibaren ticari avans faizi ile birlikte tahsiline karar vermek gerekmiştir. Davalının bu eylemleri aynı zamanda davacının tasarımdan doğan manevi haklarını ihlal ettiğinden, her bir tasarım yönünden 5.000,00 TL olmak üzere toplam 10.000,00 TL manevi tazminatın 25/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir. Davacının itibar tazminat talebinin ise davalının kötü üretim yaptığı ispatlanamadığından reddi gerekmiştir.
Birleşen Mahkememizin ……. Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı adına …. ve …… sayı ile tescilli tasarımların, davalı tarafın tescilinden önce kamuya sunulmuş tasarımlar olduğunu ve bu nedenle yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına haiz olmadıklarını iddia ederek, işbu tasarımların hükümsüzlüğünü ve sicilden terkini talep etmiş ise de, yapılan yargılama, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre her iki tasarımın da tescil başvuru tarihi itibariyle yeni olup, daha önce kamuya sunulmadığı, ayırt edici nitelikte olduğu anlaşılmakla, davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
A-ASIL VE BİRLEŞEN BAKIRKÖY …… FSHHM’NİN …….. ESAS SAYILI
DOSYASI YÖNÜNDEN :
1-Davacının mahkememizin …. ve birleşen Bakırköy … Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin ….. Esas sayılı dosyalarındaki davasının KISMEN KABULÜNE,Davalının davacı adına tescilli …. ve…. tescil numaralı tasarımdan doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitine, önlenmesine, menine, bu tasarımlara tecavüz suretiyle üretilen ürünlere ve münhasıram bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıplara el konularak imhasına, davalıya ait www……com.tr internet adresinden ve www……com internet sitesi ile www…….com internet sitelerinden ürün içeriklerinin kaldırılmasına,
Her iki dosya ve her iki tasarım için toplam 7.341,90 TL maddi tazminatın 25/10/2016 (tespit) tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faiziyle birlikte her bir tasarım ve her bir dosya yönünden 5.000,00 ‘er TL olmak üzere toplan 10.000,00 TL manevi tazminatın yine tespit tarihi olan 25/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya dair manevi tazminat ile itibar tazminat taleplerinin reddine,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalı tarafça karşılanarak hüküm özetinin Türkiye genelinde yayınlanan tırajı en yüksek üç gazetenin birinde ilanına,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince asıl ve birleşen dosyaya yatırılan 2.192,46 TL peşin harç ve 109,00 TL ıslah harcının toplamı 2.192,46 TL harçtan, 1.184,63 TL ilam harcının mahsubu ile, 1.007,83 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince kabul edilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davanın kısmen reddi sebebiyle, karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 1.184,63 TL harç giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 584,90 TL tebligat-tezkere ve 1.850,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.434,90 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 1.460,94 TL.’sinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan 1.050,00 TL yargılama giderinin, davanın kabul-red oranına göre 420,00 TL.’sinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiyesinin üzerinde bırakılmasına,
B-BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN ……. ESAS SAYILI DAVA YÖNÜNDEN :
1-Birleşen Mahkememizin ….. Esas sayılı dosyasında davacının hükümsüzlüğüne ilişkin davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 44,40 TL ilam harcından, 31,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 13,00 TL bakiye karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
C-Talep halinde kararın taraflara tebliğine,
D-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere, açıkça okunup anlatıldı.08/10/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır