Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/146 E. 2019/127 K. 09.04.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/146
KARAR NO : 2019/127

DAVA : Tasarımın Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 20/12/2017
KARAR TARİHİ : 09/04/2019
KARAR YAZIM TARİHİ : 07/05/2019

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhinde açılan davanın, Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda :
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin çeşitli alanlarda uzun yıllardır faaliyet göstermekte olduğunu, klozet kapağı markalarının üretimi ve piyasaya arzı konusunda TPE nezdinde …. no ile tescilli endüstriyel tasarım belgesinin sahibi olduğunu, davalı şirketin endüstriyel tasarım belgesine tecavüz eder nitelikte ürünlerinin varlığını bilirkişi marifetiyle tespit edildiğini ve davalı yan fiillerinin müvekkili haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini iddia ederek, tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, önlenmesini, 5.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davaya konu tasarım belgesine konu ürünün müvekkili tarafından kullanılan veya satılan bir ürün olmadığını, ne müvekkilinin iş yerinde satılabilir halde, ne de müvekkilinin bayisinde hiçbir ürüne rastlanmadığını, sadece herhangi bir ticari faaliyete konu olmayan bir kaç numune görüldüğünü, bunların ticari olarak satışa sunulduğunu gösterir ne bir fatura ne de bir katalog ne de bir reklama rastlanmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Birleşen Mahkememizin…. Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesi ile, davalı tarafından …. sınıfında tescilli 25/02/2013 tarih ve …. endüstriyel tasarım tescil belgesi ile üretmiş olduğu markalara ait tasarımın ihlal edildiği gerekçesi ile Bakırköy … FSHHM’nin …. D.İş sayılı dosyasından müvekkiline ait bir kısım adreslerine gidilerek tespit yapıldığını, davalının ürünü ile müvekkiline ait ürünler üzerinde karşılaştırma ve analiz ile yapılan benzerlik neticesinde, bazı yönlerden benzer, bazı yönlerden ise farklı oldukları kanaatine varıldığını, ancak davalının tescil edilen ürünün 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun koruma kapsamı içinde olmayan bir ürün olması nedeniyle, tasarımın hükümsüzlüğü talepli işbu davayı ikame etme zorunluluğu doğduğunu iddia ederek, davalı adına …. sayılı tasarım tesil belgesinin hükümsüzlüğünü talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosyada davalı vekili cevap dilekçesi ile, müvekkilinin 02/11/2004 tarihinde Elektronik ve Hijyenik Klozet Kapağı sistemini geliştirerek bunun için hem faydalı model belgesi aldığını, hal böyle iken davacı henüz manuel klozet kapağı için tasarım tescil belgesine başvurabildiğini, her ik sisteme ait makara kullanımının ve çalışılabilir olması yönünden farklı görünüme sahip olduğunu, işlevsel olarak dahi ürünlerin farklı oldğunu, bu hususun dahi müvekkiline ait tasarım ve faydalı modelin davacının tasarım ve faydalı modelinden çok daha öncesinden var olduğunu gösterdiğini ve taleplerin yersiz olduğunu savunark, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Dosyanın Mahkememizce yapılan yargılaması neticesinde, Mahkemenin 26/05/2015 tarih,…. Esas ve …. Karar sayılı kararı ile, “İspat edilemeyen davanın reddine” dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine, Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 09/05/2016 tarih, ….Esas ve ….Karar sayılı ilamı ile, “Bilirkişi raporunda belirtildiği üzere davalının iş yerinde bulunan ve davalının tescilli tasarımına benzer olduğu anlaşılan 3 adet ürünün davalı tarafından ticarete konu edilip edilmediğinin tespiti bakımından davalıya ait ticari defter ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş” gerekçesi ile bozularak iade olunmakla, Mahkememizce bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bu doğrultuda yeniden yargılama yapılmıştır.
Bozmadan sonra Mahkememizin…. Esas sayılı dosyasının, aradaki mevcut fiili ve hukuki irtibat nedeniyle Mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
Dava tarihinden geriye doğru 01/05/2013 tarihine kadar davalı tarafın ticari defterleri üzerinde inceleme yapılarak, davalının klozet kapağı parçası ve klozet kapağı ürününün …ve …. kodlu ürünler dışında satışı olup olmadığı ve satışı varsa ne kadar olduğu, elde edilen gelirin ne kadar olduğu konusunda dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu mali bilirkişi hazırlamış olduğu 16/01/2017 tarihli raporda, davalı tarafın ticari defterlerinde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu ürünlere ait satışların net olarak tespit edilemediği, davalı tarafın dava konusu ürünleri internet sayfası üzerindeki görsellerinde, … kodlu ürün için ….,…. kodlu ürün için ….ürün açıklamasının kullanıldığı, ancak stok kayıtlarında …. ve … şeklindeki ürün kodlarının kullanılmadığı, bu nedenle … ve … kodlara ait ürünlerin hangileri olduğu ve bu ürünlerin dışında satışının olup olmadığı hususunun net olarak tespit edilemediği, davalı tarafça … kodlu ürünlerin stoklarında Klozet Rulosu açıklaması ile takip edildiğini, paket içerisinde bulunan adet ve ölçülere göre…. li gibi ayırt edici ibarelerin kullanıldığını,….kodlu ürünlerin, stoklarında…. açıklaması ile takip edildiğini, paket içerisindeki adetlere göre 12/li şeklinde ayırt edici ibarenin kullanıldığının beyan edildiği, yavalının stok kayıtlarında görünen ve davalı tarafından …. ve…. kodlu ürünlere ait olduğu iddia edilen Klozet Kapağı Rulosu satışlarından 153.601,00 TL satış hasılatı elde ettiği, mali tablolarında görünen faaliyet karlılık oranı (%2,04536) üzerinden yapılan hesaba göre elde edilen satış hasılatından 3.141,69 TL kazanç elde edildiği, stok kayıtlarında görünen ürünlerin,…. ve ….kodlu ürünlerle aynı ürünler olup olmadığı hususunun mahkemenin takdirinde olduğu, davalının 01/05/2013 tarihinden dava tarihine kadar olan süreçteki stok kayıtlarında görünen … ve … kodlu ürünlerden ürün açıklaması olarak farklı olduğu tespit edilen… davalının kendi üretimleri olmadığı, … adlı firmadan satın alındığı, stok dökümleri incelendiğinde, 10/07/2013 tarihinde 525,00 TL’den 150 adet ürün satın alındığı, aynı tarihte satın alınan ürünlerin tamamının 900,00 TL’ye satıldığı, söz konusu ürünlerin satışından 375,00 TL kazanç elde ettiği, davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde yapılan incelemelerde, yukarıda tespiti yapılan ürünlerin dışında klozet kapağı rulosu satışının bulunmadığı belirtilmiştir.
Her ne kadar bilirkişi raporunda maddi tazminata yönelik bir takım değerlendirmeler yapılmışsa da, değerlendirme yapılan ürünlerin davacı tarafın ürünleriyle benzer olup olmadığı konusunda bir belirleme yapılabilmesi için davalı tarafın bilirkişi raporunda geçen ….klozet rulosu…., …. klozet rulosu …. klozet rulosu …., …. klozet rulosu, ….klozet rulosu ….’li,….klozet rulosu-…… …’li, ….. ürünlerinin ve …. klozet rulosu ürünlerinin davacı ürünleri ile aynı olup olmadığı konusunda daha önce dosyaya rapor ibraz eden bozmadan önceki bilirkişi heyetinden, söz konusu ürünlerin veya görsellerin davacı taraf tasarımına yönelik benzerliği olup olmadığı konusunda bilirkişi heyetinden ek rapor alınmasına karar verilmiş ve dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış oldukları 16/06/2017 tarihli raporda, davacıya ait …. sayılı tasarım ile benzerlik yönünden inceleme yapılması adına dava dosyasına sunulan davalı tarafa ait ürün numunesinin benzerlik yönünden karşılaştırmaya alınmaları sonucunda, ürünlerin naylon malzemesiz plastik parçalar ile naylon malzemeli bütünsel görünüşleri benzerlik yönünden karşılaştırıldığında, ürünlerin detaylarda farklılıklar gösterdiği, fakat farklılıkların ayırt edici düzeyde olmadığı, dava konusu ürünlerin bütünsel görünümleri arasındaki benzerliğin ürün bütününde bilgilenmiş kullanıcı gözüyle karışıklık yaratacak derecede olduğu belirtilmiştir.
Mali bilirkişi ve teknik yönden sunulan raporun tam olarak bir bütün teşkil edebilmesi açısından 3 kişilik bilirkişi heyeti ve mali bilirkişi birlikte davalı tarafın iş yerinde inceleme yaparak, davalı tarafın ürününe ilişkin kullanımın hangi tarihten başladığı, ne kadar kullanımda bulunulduğu ve maddi yönden ne kadar tazminat söz konusu olabileceği hususunda yargıtay bozma ilamı da dikkate alınarak kayıt ve belgeler incelenmek suretiyle rapor alınmasına karar verilmiş ve bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 27/02/2018 tarihli raporda, davalı işyerinde yapılan inceleme neticesinde, davacıya ait …. sayılı tasrımın öncesinde dava konusu ürün üretildiği, tanıtıldığı, pazarlandığı, satıldığına dair bir belgeye ulaşılamamış olduğundan, davalı tarafın ürününe ilişkin kullanımın hangi tarihten başladığı ve ne kadar kullanımda bulunduğunun tespit edilemediği, mali yönden yapılan incelemede ise, daha önce yapılan mali incelemede sunulan evraklardan farklı bir evrak olmadığı, bu nedenle 16/01/2017 tarihinde hazırlanan rapordaki mali değerlendirmelere ilave edilecek bir husus bulunmadığı ve davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar Kanunu’nun 50 ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususunun Mahkemenin takdirinde olduğu belirtilmiştir.
Bozmadan sonra Mahkememizin…. Esas sayılı dosyasının bu dosya ile birleştirilmesine karar verildiğinden, birleşen davada davalı adına …. sayı ile TPMK nezdinde tescilli tasarımın hükümsüzlük koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş ve dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu 04/01/2019 havale tarihli raporda sonuç olarak, hükümsüzlüğü talep edilen ….- ve … numaralı tasarım tescillerinin başvuru tarihi olan 25/02/2013 tarihi öncesinde kamuya sunulması ve normal kullanım sırasında son kullanıcı tarafından görülmemesi sebebi ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik şartlarına sahip olmadığı belirtilmiştir.
Buna göre, öncelikle hükümsüzlüğe ilişkin Mahkememizin…. Esas sayılı dosyası yönünden dava konusu …. sayı ile TPMK nezdinde tescilli tasarımın tescil başvuru tarihi olan 25/02/2013 tarihinden önce benzerlerinin kamuya sunulduğu gibi, son kullanıcı tarafından görülmesinin de mümkün olmadığı anlaşılmakla, gerek tescil tarihinde yürürlükte bulunan KHK ve gerekse dava tarihinde yürürlükte bulunan SMK hükümleri gereği, yenilik ve görünür olma koşulları oluşmadığından, davanın kabulü ile, tasarımın hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir.
Asıl dosya yönünden ise, yukarıda değinilen bilirkişi raporlarında, davacının tasarım tescilinden doğan haklarının davalı tarafça ihlal edildiği hususu tam olarak ispatlanamadığı gibi, davacının dayandığı tasarımın hükümsüzlüğüne karar verilmiş olmakla ve hükümsüzlük baştan beri sonuç doğuracağından, davacının bu tasarıma dayalı ileri sürebileceği hak bulunmadığından, keza yenilik unsuru taşımayan tasarım nedeniyle haksız rekabetten de bahsedilemeyeceğinden, davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir. Bu itibarla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
ASIL DAVA YÖNÜNDEN :
1-Asıl dosyada (2016/146 Esas) davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 170,80 TL peşin harçtan, 44,40 TL ilam harcının mahsubu ile, 126,40 TL fazla harcın, karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince reddedilen manevi tazminat yönünden hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından sarfedilen 5,80 TL tezkere ve 750,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 755,80 TL yargılama giderinin, davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN :
1-Birleşen mahkememizin…. Esas sayılı dosyasında, davacının davasının KABULÜNE, birleşen dosyada davalı adına tescilli …. tescil nolu tasarımın hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan, 44,40 TL ilam harcından, 31,40 TL peşin harcın mahsubu ile, 13,00 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Karar tarihininde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi gereğince hesaplanan 3.931,00 TL vekalet ücretinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 62,80 TL dava ilk masrafı ve 163,00 TL tebligat-tezkere masrafı olmak üzere toplam 225,80 TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Talep halinde kararın taraf vekillerine tebliğine,
6-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının ilgilisine iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere, açıkça okunup anlatıldı.09/04/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır