Emsal Mahkeme Kararı Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/142 E. 2018/222 K. 12.06.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/142 Esas
KARAR NO : 2018/222

DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/07/2016
KARAR TARİHİ : 12/06/2018
KARAR YAZMA TARİHİ : 29.06.2018
Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eserleri Sahipliğinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle ; müvekkiline ait eser niteliğindeki grafik illüstrasyon çalışmasının eser niteliğinde olduğunu, davalı belediyenin kullandığı broşürlerde söz konusu müvekkilinin mali ve manevi hakları ihlal edilecek şekilde kullanım olduğunu, bu nedenle FSEK 68 made uyarınca 3 kat maddi tazminat olarak 5.000,00 TL manevi tazminat olarak 5.000,00 TL nin davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı taraf cevap dilekçesinde özetle ; öncelikle yetki itirazında bulunduklarını, ayrıca davanın yasal süresi içinde açılmadığını, davanın gerçek değer üzerinden açılmamış olduğunu, bilirkişi incelemesi yapılarak gerçek değer üzerinden noksan harcın tamamlattırılması gerektiğini, kitabın içeriğinin ve resimlerinin hazırlanmasında davalı belediyenin katkısı olmadığı ve yasal hasmın davalı Belediye olmadığı , davanın ….”e ihbarının gerektiğini, belediyeye yönelik taleplerin yasal dayanaktan yoksun olduğunu ,davanın reddini, yargılama gideri ve ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesini talep ve beyan etmiştir.
Davalı taraf her nekadar yetki itirazında bulunmuş isede ihlalin esere ilişkin olup eser sahibinin bulunduğu yerde dava açılması sözkonusu olup zaman aşımı yönünden FSEK 71 dayalı tazminat talebi söz konusu olup borçlar kanunu ve ceza kanunu süreleri dikkate alındığında yerinde olmayan yetki ve zaman aşımı itirazının reddine karar verilmiştir.
Tarafların sunmuş oldukları tüm belge ve deliller toplanmış dosya 3 kişilik bilirkişi heyetine tevdi edilmiş 3 kişilik bilirkişi heyeti yaptığı değerlendirmede grafik eserin bir fikir veya sanai ürünün tanıtımı yani simgelenmesi amacıyla yapılmış çizimlerdir, grafik eser bir kitap kapağı bir tiyatro sinema veya festival afişi, bir logo veya web sayfası olabilir. Grafik eserlerin FSEK himayesinden yararlanabilmesi için estetik niteliğe sahip olmaları ve sahibinin hususiyetin itaşıması gerekmektedir. Davaya konu 16 adet grafik resim çalışmasında yaratan kişinin kendi zihinsel fikrini çalışmaya aktarması çalışmanın estetik niteliği ilisülasyon niteliği, dikkate alındığında FSEK 4/6 madde gereği güzel sanat eseri olduğu eser sahipliği yönünden davacıya ait daha önceki eminönü belediyesi için hazırlanan çocuklara trafik bilgileri ve eğitim isimli hazırlanan kitapta söz konusu 16 adet resmi hazırlayanın davacı taraf olduğunu FSEK 11 madde uyarınca eser sahibi tarafın davacı taraf olduğu, davacının çizimleri ile kitapta kullanılan eserlerin karşılaştırıldığında davacıya ait 16 adet grafik resmin tarfik kurallarını öğreniyorum isimli kitapta birebir kullanıldığı, bu nedenle eser sahibinin FSEK 21 madde gereğince haklarının ihlal edildiği, 16 adet grafik resim için her biri için 350,00 TL toplam 5.600,00 TL raiç değer olduğu tespit edilmiş, raiç değer yönünden davacı taraf itirazda bulunmuş sunulan belge ve delillere göre bilirkişi heyetinde ek rapor alınmış, bilirkişi heyeti ek raporunda aynı değeri belirlemiş dosya yeniden 2.bilirkişi heyetine tevdi edilmiş ikinci bilirkişi heyeti davaya konu çalışmanın fikri eser olduğu eser sahibinin davacı olduğu FSEk 22 ve23 maddenin ihlali olduğu ihlale konu her grafik eserin 1.000,00 Tl olduğu raiç değerin 16.000,00 TL olduğunu beyan etmiş
Söz konusu daha önceki belirlenen raiç değerler celp edilen kayıtlar dikkate alındığında her bir eser için 1.000,00 TL raiç değer kabul edilmiş bir ve ikinci bilirkişi kurulu raporlarında raiç değer farklılığı dışında aynı benzerik olduğundan celp edilen kayıtlara göre ve mahkememizce daha önce belirlenen raiç değere göre davacı tarafın dava konusu yaptığı her bir resim için 1.000,00 TL raiç değerin uygun olduğu kabul edilerek ikinci rapor doğrultusunda belirleme yapılmıştır.
Dosyaya celp edilen emsal lisans kayıtları, yaptırılan bilirkişi incelemesi, tarafların sunduğu tüm delil ve belgeler dikkate alındığında ; dava davacıya ait grafik resimlerin izin alınmaksızın kullanımına ilişkin maddi ,manevi tazminata ilişkin olup FSEK 21 maddeye göre bir eserden onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Eser sahibi dilerse kendisi işler ,dilerse ivazlı ya da ivazsız olarak başkaları tarafından işlenmesine izin verebilir. FSEK 23 madde gereği bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını kiralamak,
ödünç vermek ,satışa çıkarmak veya diğer yollar ile dağıtmak hakkı münhasıran eser sahibine aittir. Yine FSEK 22 madde bir eserin aslını veya kopyalarını herhangi bir şekil veya yöntem ile tamamen veya kısmen doğrudan veya dolaylı geçici veya sürekli olarak çoğaltma hakkı münhasıran eser sahibine aittir.
Somut olayda davacı tarafın FSEK 11 madde kapsamında eser sahibi olduğu 16 adet grafik resmin izinsiz olarak işlenme ve yayma ve çoğaltma hakkı ihlal edildiğinden davacı tarafın tazminat hakkı olduğu kanaatine varılmıştır.
FSEK 68 madde eseri icrayı ,fonogramı veya yapımları hak sahiplerinden bu kanuna uygun yazılı izin almadan , işleyen, çoğaltan, çoğaltılmış nüshaları yayan , temsil eden veya her türlü işaret ,ses , görüntü nakline yarayan araçlar ile umuma iletenlerden izni alınmamış hak sahipleri sözleşme yapılmış olması haline isteyebileceği bedelin veya bu kanun hükümleri uyarınca tespit edilecek rayiç bedelin en çok 3 katı fazlasını isteyebilir hükmünü içermekte olup somut olayda davalı tarafın davacıya ait 16 adet eser niteliğindeki grafik resimleri izinsiz olarak çoğalttığı ,yaydığı ve işlediği anlaşılmış tüm yapılan değerlendirme ve bilirkişi incelemesine göre her grafik resmi değerinin rayiç olarak 1.000 TL olduğu 16 adet resim için 16.000 TL ödenmesi gerektiği bunun 3 katının takdiren izinsiz kullanım nedeniyle yasa hükmü , cezalandırıcı nitelikte tazminat öngördüğünden 48.000 TL nin tazminat olarak davacıya ödenmesine , hükmün ilanına ,taraflar arasında farazi sözleşme kurulmuş olduğundan men konusunda karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekli ve yerinde görülmüştür.
Davacı tarafın izinsiz olarak 16 adet eserin kullanımı , isim hakkının ihlal edilmesi, izinsiz eserde değişiklik yapılması ve izinsiz olarak yayma hakkının kullanılması dikkate alındığında ; kullanımın niteliği , tarafların dosyaya yansıyan sosyal ve ekonomik durumu , hakkaniyet gereği 5.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar vermek gerekli ve yerinde görülmüştür.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Gerekçelerle
1-Davacı tarafın davasının kabulü ile davalı gölbaşı belediyesinin trafik kurallarını öğreniyorum isimli kitabında davacı tarafa ait 16 adet eserin izinsiz kullanımının davacıya ait mali ve manevi hakların ihlali olduğunun tespitine,
2-Her ibir eser için 1.000,00 TL 16 adet eser için 16.000,00 TL nin FSEK 68 madde gereği 3 katı 48.000,00 TL tazminatın 27.10.2015 tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari faiz ile davalı taraftan tahsili iledavacı tarafa ödenmesine,
3-5.000,00 TL manevi tazminatın 27.10.2015 tarihinden itibaren yasal faiz ile davalı taraftan tahsili iledavacı tarafa ödenmesine,
4-Hükmün kesinleştikten sonra 5 büyük gazeteden birinde ilanına, masrafı davalıdan alınmasına,
5-Davacı tarafından yatırılan 29,20 TL başvuru, 170,78 TL peşin harç, 650,00 TL ıslah harcı, toplam 849,98 TL harcın davalıdan tahsili davacı tarafa ödenmesine, bakiye 2.799,00 TL harcın davalıdan tahsili hazineye irad kaydına,
6-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirmiş olduğundan maddi tazminat yönünden 5.630,00 TL , manevi tazminat yönünden 3.145,00TL toplam 8.775,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili, davacı tarafa ödenmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 346,50 TL (tebligat ve müzekkere gideri) , 4.200,00 TL bilirkişi ücreti 4.546,50 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili davacı tarafa ödenmesine,
Dair kararın taraflara tebliğinden itibaren ilgili hukuk dairesinde 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 12/06/2018

Katip …

Hakim …