Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/676 Esas
KARAR NO : 2023/322 Karar

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)

DAVA TARİHİ : 21/07/2022
KARAR TARİHİ : 29/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …. Sigorta A.Ş. nezdinde Sigorta Poliçesi ile sigortalı …. Dış Tic. AŞ.’nin ilgili olduğu iplik emtiasının, davalının sorumluluğuna tam ve hasarsız olarak teslim edilmiş olmasına karşın, emtianın, Türkiye’den Fransa’ya sevki esnasında karşı tarafın sorumluluğunu gerektirecek şekilde alıcısına hasarlı olarak teslim edildiğini, olay sonrası düzenlenen Rezerve Tutanağı, CMR Belgesi ve Ekspertiz raporuna göre, davalının kendisinden beklenen gerekli dikkat ve ağırlaştırılmış özenin gösterilmemesi nedeniyle dava konusu hasarın meydana geldiğinin kesinlik kazandığını; müvekkili şirkete yapılan hasar ihbarına müteakip yapılan inceleme sonucu hasarın nevi ve miktarının kesin olarak belirlendiğini, müvekkili şirketçe sigortalısına sigorta tazminatı ödendiğini, söz konusu emtianın hasar ve zarara uğramasından B.K ve TTK’nın amir hükümleri gereğince emtiayı teslim aldığı andan, teslim edeceği ana kadar meydana gelecek tüm zarar ve ziyadan davalının sorumlu olduğunu, müvekkili … Sigorta A.Ş.’nin TTK m.1472 gereğince sigortalısının haklarına halef olduğundan; davalıların kusur/kusursuz sorumluluğunu karşılayan alacak için rücu hakkı doğduğunu, ayrıca yapmış olduğu hasar ödemesiyle, sigortalısından dava konusu alacak talep haklarını temellük ettiğini, huzurdaki dava açılmadan önce, hukuki uyuşmazlığın taraflarca müzakere edilmesi ve dava şartının yerine getirilmesi amacıyla Büyükçekmece Arabuluculuk Bürosu’nun … başvuru numarası ile arabuluculuk yoluna başvurulduğunu, ancak “anlaşamama” ile neticelendiğini iddia ederek; fazlaya dair dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla; 4.115,25 Euro hasar bedelinin, ödeme tarihi olan 08.10.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davalı adına kayıtlı taşımanın yapıldığı … ve … plakalı araç kaydına, üçüncü kişilere devir ve temlikinin önlenmesi için müvekkili şirketin ticari gücü gereği teminatsız ihtiyati tedbir – ihtiyati haciz konulmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı yana tahmiline dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Rücu talebine yönelik hak düşürücü-zamanaşımı süresi yönünden: T.T.K.’nun 855. Maddesinde “Rücu haklarına ilişkin zamanaşımı, rücu alacaklısının, zararı ve rücu borçlusunu öğrendiği tarihten itibaren üç ay içinde zarar hakkında rücu borçlusuna bildirimde bulunmuş olması şartıyla; rücu alacaklısına karşı mahkeme kararının kesinleştiği günden, kesinleşmiş mahkeme kararı bulunmayan hallerde ise, rücu alacaklısının borcu ifa ettiği tarihten itibaren işlemeye başlar.” denildiğini, buna göre, iş bu davanın 3 aylık hak düşürücü süre içerisinde açılması gerektiğini, rücu davası açan sigorta şirketinin ise, 3 ay içinde yasal işlem yapmadığı için hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddi gerektiğini, ayrıca T.T.K. hükümleri gereği davanın zamanaşımına uğradığını, sigortanın yaptığı ödemenin poliçe kapsamında haklı bir ödeme olması gerektiğini, aksi halde hatır ödemesinin rücuen tahsili imkânı da olmadığını, Sigortanın rücu şartları ve Sovtaj yönünden; hasarlı ürünlere ilişkin olarak sigortalının beyanı esas kabul edilerek sovtaj uygulaması yapılmadığını, yapılanın ise müşteri beyanı ile % 5 olarak belirlendiğini, oysaki hasarlı ürünlerin tamir sovtaj imkanının teknik bir değerlendirmeye tabi tutulması gerektiğini, davacı sigorta şirketinin iş bu dava için öncelikle haklı bir ödeme yaptığını ispat etmesi gerektiğini, sigortalısının insiyatifine ve kararına göre ödediği haksız tazminatı rücuen talep etmesinin de mümkün olmadığını, gerçek zararın tespitinde sadece mal zararı tespiti söz konusu olup, kar marjı, muafiyet veya masraf eklenmesinin mümkün olmadığını, muafiyet anlaşmasının sigortacı ve sigortalı arasındaki bir anlaşma olup, taşıyıcıların tazminatı ile ilgisi olmadığını, bu tazminat hesabının da dikkate alınmasının da mümkün olmadığını, sigortalının muafiyet karşılığı prim ödemelerini düşüreceğini ve ticari avantaj sağlamak için bunu kabul edeceğini, ancak hasar zarar tazminatlarının müşterinin muafiyeti nedeniyle değişkenlik göstermesi gibi bir tespitin yorumdan başka hiçbir yasal yönü de olmadığını, sigortanın gerçek zarar tespitini yaparken sadece mal zararını baz alabileceğini, CMR sözleşmesi gereği, taşıyıcının sorumluluğunun sınırlı sorumluluk olup, hasarlı ürünlerin kg/8,33 SDR yi geçemeyeceğini savunarak; cevap dilekçelerinin kabulünü, davanın sigorta şirketine ihbarını, davanın reddi ile yargılama gider ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesini talep etmiştir.
YARGILAMANIN ÖZETİ, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, davacı tarafından Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalanan ve hasarlanan emtia nedeniyle dava dışı sigortalıya ödenen tutarın, halefiyet ilkesi gereğince davalı taşıyıcıdan rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizce taraflara usulüne uygun davetiye tebliğleri yapılarak taraf teşkili sağlanmış ve davanın esasına başlanmıştır.
Davacı vekili tarafından dava dilekçesi ekinde; Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi, 08/10/2021 tarihli ödeme dekontu, 06/10/2021 tarihli İbraname ve Feragatname, CMR Belgesi, Gümrük Beyannamesi, …. numaralı 4.050,00-Euro karşılığı 42.045,48-TL bedelli ticari fatura, 12/08/2021 tarihli Hasar Ekspertiz Raporu, hasara ilişkin fotoğraflar, arabuluculuk son tutanak aslı dosyaya ibraz edilmiştir.
Uyuşmazlığın, Davacı şirkete …. numaralı Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalı dava dışı …. Tic. A.Ş ile …. Şirketi arasında satışı gerçekleştirilen “56 palet-343 karton %100 polyester tekstüre ve bükümlü iplik emtiasının” davalıya ait … plakalı araçla Bursa/Türkiye-Fransa arasında gerçekleştirilen nakliyesi sırasında hasara uğrayıp uğramadığı, dava dışı sigortalının hasarın meydana gelmesinde kusuru olup olmadığı, davalının taşıma sırasında hasarın meydana gelmesi halinde kusurunun olup olmadığı, kusuru var ise hasardan sorumlu olup olmadığı, sorumluluğunun CMR Konvansiyonunun 18/3. Maddesi kapsamında kalıp kalmadığı, davacı sigorta şirketinin rücu alacağı kapsamında alacağının bulunup bulunmadığı, varsa miktarının tespiti, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı, davalının zaman aşımı itirazının kabul edilip edilmeyeceği hususlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
İstanbul Ticaret Sicili Müdürlüğünden; davalı şirketin sicil kayıtları celp edilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Sigorta A.Ş.’den; … nolu hasar dosyasının bir sureti celp edilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
… Bankası A.Ş.’den; 08/10/2021 tarihli ve 4.115,27 EURO tutarlı dekontun onaylı bir sureti celp edilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
Beyoğlu …. Noterliğinden; 22/06/2021 tarihli …. yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ belgesinin onaylı bir sureti celp edilerek dosya kapsamına kazandırılmıştır.
Dosyada bulunan 84316135 numaralı Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesine göre, sigortalı …. Dış Tic. AŞ.’nin kara, deniz, demir ve havayolu ile; tüm dünya ülkelerinden Türkiye’ye ithal edeceği ve/veya Türkiye’den tüm dünya ülkelerine ihraç edeceği ve/veya Tüm Dünya Ülkeleri’nden Tüm Dünya Ülkeleri’ne transit yapılacak taşımaların, yıllık tahmini 304.414.615,00-Euro karşılığı TL değerindeki sigortalının iştigal konusu her türlü emteanın taşınma rizikolarına karşı sigorta örtüsü altına alındığı görülmüştür.
Mahkememiz dosyası, tarafların iddia ve savunmaları, dosyada bulunan taşımaya ilişkin belgeler, hasara ilişkin tutanak incelenerek, Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi, CMR hükümleri ve tüm dosya kapsamına göre; taşıma sırasında emtiada hasar meydana gelip gelmediği, dava dışı sigortalının hasarın meydana gelmesinde kusuru olup olmadığı, davalının taşıma sırasında hasarın meydana gelmesi halinde kusurunun olup olmadığı, kusuru var ise hasardan sorumlu olup olmadığı, davacı sigorta şirketinin rücu alacağı kapsamında alacağının bulunup bulunmadığı, varsa miktarının tespiti, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılıp açılmadığı, davalının zaman aşımı itirazının kabul edilip edilmeyeceği hususlarında rapor düzenlenmek üzere taşıma/lojistik uzmanı bilirkişi Dr. …., sigorta konusunda uzman .. ve tekstil mühendisi ….’dan oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından 02/02/2023 havale tarihli rapor tanzim edilerek mahkememiz dosyasına ibraz edilmiş;
02/02/2023 havale tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;”… Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucu; İşbu davanın, taşıma sözleşmesinin tarafı ve göndereni olan dava dışı … Dış Ticaret şirketine, taşıma süreci içinde meydana gelen hasarını tazmin eden davacı sigorta şirketinin TTK m.1472 gereği sigortalısına halef olarak davalı taşıyıcı şirkete karşı açtığı sigortacının rücuen tazminat davası niteliğinde olduğu; bu nedenle davacı yönünden halefiyet şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, davalı yönünden ise dava konusu hasarın taşıma sürecinde meydana gelip gelmediği, geldi ise sorumlu olup olmadığı ve sorumlu ise miktarının tespit edilmesi gerektiği; Davacı sigorta şirketinin poliçe kapsamında yaptığı ödemeyle TTK m.1472 gereği sigortalısına halef olduğu, ayrıca TBK m.183 vd devamı hükümlerine göre sigortalının üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacaklarını temlik alarak işbu davayı açmaya hak kazandığının değerlendirildiği; Emtianın teslim tarihi olan 18.06.2021 tarihine göre 18.06.2022 tarihinde CMR m.32 gereği zaman aşımı süresinin son günü olması gerekirken, 13.06.2022 ila 19.07.2022 tarihleri arasında gerçekleşen arabuluculuk süresinin, ilgili yasa gereği zaman aşımını durdurmasından dolayı 21.07.2022 tarihinde açılan işbu davanın bir yıllık zaman aşımı süresi (CMR m.32) bitmeden açıldığının değerlendirildiği; Dava dosyasına sunulan hasar şerhini içeren CMR belgesi hem davalı taşıyıcının emtiayı hasarsız ve tam olarak teslim aldığını hem de hasarlı olarak teslim ettiğini, yani hasarın kural/karine olarak taşıma süreci içinde meydana geldiğini gösterdiğini ve dava dosyasından davalı taşıyıcının CMR m.17/2-4 gereği sorumluluktan kurtulmasına dayanak olabilecek bir belge, bilgi ve veri bulunmadığının değerlendirildiği, Emtia hasarı ve miktarı yönünden yapılan inceleme değerlendirmede genellikle eksper raporundaki belirlemelere sadık kalınarak hasar miktarının (gerçek zarar) 3.705,48 EURO olarak hesaplandığı; CMR m.27 gereği faizin 22.06.2021 tarihi ile dava tarihi (21.07.2022) arasında 394 gün için yıllık %65 oranı üzerinden işletilmesi gerekmekle (3.705,48x394x5)/36500=199,99 Euro işlemiş faiz alacağı olduğu” değerlendirme ve tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş, taraf vekilleri tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçeleri sunulmuştur.
Mahkememizce 02/02/2023 havale tarihli bilirkişi raporu dosya içeriğine uygun ve denetime elverişli bulunmuştur.
Dava konusu taşıma CMR (Eşyaların Karayolundan Uluslar Arası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi) hükümlerine tabi olup anılan sözleşmenin 17. maddesi uyarınca taşıyıcı, yükü teslim aldığı andan teslim ettiği ana kadar yükte meydana gelecek hasardan sorumludur. Sözleşmenin 17/4-c maddesi uyarınca taşıyıcı hasarın, yükün gönderici, alıcı veya bunlar adına hareket eden şahıslar tarafından taşınmasından, yüklenmesinden, istif edilmesinden veya boşaltılmasından kaynaklandığını ispat etmesi halinde sorumluluktan kurtulabilecektir.
Sigorta hukukundan kaynaklanan halefiyet ve rücu konularında ise 6102 sayılı TTK hükümleri esas alınacaktır. TTK.’nun 1472. maddesi uyarınca; sigortacının, sigortalısının haklarına halefiyet hakkının gerçekleşebilmesi için sigortacının hukuken geçerli bir sigorta poliçesi teminatı kapsamında sigortalısına tazminat ödemesi ve sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkına sahip olması gerekir. Sigortacı; ancak, sigortalısının meydana gelen zarardan dolayı üçüncü kişilere karşı dava hakkı varsa bu hakka ödediği bedel oranında halef olacaktır.
Yapılan yargılama, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, iddia, savunma, sunulan ve toplanan deliller, hasar dosyası, … numaralı Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi, 12/08/2021 tarihli Hasar Ekspertiz Raporu, 02/02/2023 havale tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; Dava dışı sigortalı … Dış Tic. A.Ş tarafından yurt dışında bulunan alıcı …. Şirketine 56 palet-343 karton %100 polyester tekstüre ve bükümlü iplik emtiasının satılıp ihraç edildiği, satıma konu emtianın Bursa/Türkiye-Fransa arasındaki taşıma işini davalının üstlendiği, dava dışı sigortalının ihraç ettiği 56 palet-343 karton 17.200 kg %100 polyester tekstüre ve bükümlü iplik emtiasının taşınma rizikolarına karşı davacı …. Sigorta A.Ş. tarafından ” 84316135 numaralı Emtea Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi” ile sigorta örtüsü altına alındığı, 25/05/2021 tarihinde Bursa/ Türkiye’den davalı şirkete ait …. plakalı araçla sevk edilen emtianın 18/06/2021 tarihinde Fransa’da araçtan tahliyesi esnasında hasar meydana geldiği görülerek, sigortacıya hasar ihbarında bulunulduğu, davacı sigortacının bu hasar nedeniyle sigortalısı adına 08/10/2021 tarihinde 4.115,27 Euro ödeme yaptığı, dava dosyasına sunulu sigorta poliçesinin geçerli ve dava konusu taşıma risklerine karşı hasarlı emtiayı güvence altına aldığı, davacı sigorta şirketinin yapmış olduğu ödeme ve 06/10/2021 tarihli ibraname/feragatname belgesi ile sigortalının haklarına halef olduğu, ekspertiz raporunda hasarın araç brandasındaki kesik sebebiyle emtianın ıslanması nedeniyle meydana geldiğinin tespit edildiği, emtianın teslim tarihi ve taraflar arasındaki arabuluculuk süreci dikkate alındığında davanın zamanaşımı süresinde açıldığı, hasar şerhini içeren CMR belgesinin hem davalı taşıyıcının emtiayı hasarsız ve tam olarak teslim aldığını hem de hasarlı olarak teslim ettiğini, yani hasarın kural/karine olarak taşıma süreci içinde meydana geldiğini gösterdiği, davalı taşıyıcının sorumluluğunun ispat yükü ters çevrilmiş kusur sorumluluğu olduğu ve davalı tarafça kusurlu olmadığının ispat edilemediği, hükme ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporuna göre; hasar miktarının (gerçek zarar) emtianın fatura bedeli dikkate alınarak 3.705,48-Euro olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla; davacı sigorta şirketinin sigortalısı adına yaptığı ödemeyi halefiyet ilkesi uyarınca sorumlulardan rücuan talep edebileceği değerlendirilerek, davalı taşıyıcının davacının sigortalısının gerçek zararından sorumlu olacağı anlaşılmakla; bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 3.705,48-Euro’nun 22/06/2021 tarihinden itibaren CMR 27/1 maddesi uyarınca yıllık %5 oranına göre hesaplanacak temerüt faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde tüm hususları içerir hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
3.705,48-Euro’nun 22/06/2021 tarihinden itibaren CMR 27/1 maddesi uyarınca yıllık %5 oranına göre hesaplanacak temerüt faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 4.552,99-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.264,13-TL harcın mahsubu ile bakiye 3.288,86-TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3-Arabuluculuk sonuç tutanağı tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarifeye göre tahakkuk eden 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinden davanın red ve kabul oranına göre hesaplanıp takdir olunan 1.404,00-TL’sinin davalıdan 156,00-TL’sinin davacıdan alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
4-Davacının kendisini bir vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından ve davanın kabul miktarı dikkate alınarak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 10.664,00-TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davalının kendisini bir vekil ile temsil ettirdiği anlaşıldığından ve davanın red miktarı dikkate alınarak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 7.370,70-TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL başvurma harcı, 1.264,13-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Davacı tarafından yapılan 5.250,00-TL bilirkişi ücreti, 1.051,12-TL posta gideri olmak üzere toplam 6.301,12-TL yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre hesaplanıp takdir olunan 5.673,69-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE, kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
9-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara tebliğine,

Dair; 6100 sayılı HMK.’nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere davacı vekilinin e duruşma sistemi ile davalı vekilinin huzurda yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/03/2023

Katip …
¸

Hakim ….
¸