Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/36 Esas
KARAR NO : 2022/292

DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 01/12/2020
KARAR TARİHİ : 21/03/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 19/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili …. – ….’nin tekstil sektöründe emprime–baskı alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin kiracısı olduğu ‘…. Mah., … Cad., No:…, K:1, Yenibosna, Bahçelievler – İSTANBUL’ adresinde bulunan iş yerinde 19.11.2020 tarihinde gece yarısı yangın çıktığını, yangın nedeniyle müvekkilinin iş yerinde bulunan 2010 – 2019 yıllarına ait tüm ticari defterler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların zarar gördüğünü, Türk Ticaret Kanunu’nun 82/d-7 maddesi; ‘Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir’ hükmünü havi olduğunu, fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla, müvekkili davacının iş yerinde bulunan ticari defterler 19.11.2020 tarihinde meydana gelen yangın sebebiyle zayi olduğundan, Türk Ticaret Kanunu m.82/d-7 uyarınca Sayın Mahkemeye müracaat ile 2010 – 2019 yıllarına ait tüm ticari defterler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evraklar bakımından müvekkiline zayi belgesi verilmesini talep etme zaruretinin hasıl olduğunu, müvekkilinin kiracısı olduğu ‘…. Mah., … Cad., No:…., K:1, Yenibosna, Bahçelievler – İSTANBUL’ adresinde bulunan taşınmazda 19.11.2020 tarihinde meydana gelen yangın hadisesi sebebiyle, anılan adreste bulunan 2010 – 2019 yıllarına ait tüm ticari defterler, faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evrakların zayi olduğundan, Türk Ticaret Kanunu m.82/d-7 uyarınca Sayın Mahkemenizden ilgili ticari defterlerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğüne, İstanbul …. Noterliğine, İstanbul …. Noterliğine ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Daire Başkanlığı Avrupa Yakası İtfaiye Şube Müdürlüğüne yazılan yazılara cevap geldiği görülmüştür.
Usulüne uygun duruşma açılmış, ön inceleme aşamasında uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizce … esas, … karar, 05/07/2021 tarihli karar, İstanbul BAM …. Hukuk Dairesinin …. esas, …. karar sayılı ilamı ile ; “Zayi belgesi verilmesi talebi, çekişmesiz yargı işi olup HMK’nın 385/2. maddesi uyarınca resen araştırma ilkesine tabidir. Mahkemenin resen araştırma yapması gerektiği hususu TTK’nın 82/7. maddesinde de açıkça belirtilmiştir.
HMK’nın 27. maddesinde düzenlenen hukuki dinlenilme hakkı, açıklama ve ispat hakkını ve mahkemenin bu açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve karaların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini de kapsar. Diğer yandan HMK’nın 31. maddesinde, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu olduğu durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili hususların bulunması halinde, hakimin taraflardan açıklama isteyebileceği, soru sorabileceği ve delil sunmalarını isteyebileceği düzenlenmiştir. Bu nedenle, davacının fatura ve diğer belgelere yönelik talebinin açıklatılarak hangi yıl ve döneme ilişkin hangi belgenin zayi olduğu konusunda davacıdan açıklama istenmeli ve bildirilen belgelerin gerçekten bulunup bulunmadığının ilgili yerlerden sorularak, belgelerin TTK’da düzenlenecek zayi belgesi verilmesi gereken belgelerden olup olmadığı değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken, belirtilen gerekliliklerin yerine getirilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde bir kısım talepler yönünden davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir.” gerekçesi ile kaldırıldığı, dosyanın yeniden görülmesi için mahkememize gönderildiği anlaşılmakla, yukarıda yazılı esas numarasına kaydı yapılarak yargılamasına devam edilmiştir.
Talep edene talebe konu belgeleri somutlaştırması için süre verilmiş, talebini somutlaştırmış ve konuya ilişkin ilgili matbaaya müzekkere yazılarak yazı cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
Mali Müşavir Bilirkişi …. 15/06/2021 tarihli raporunu dosyamıza sunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Talep, hukuki niteliği itibariyle, TTK’nın 82/7. maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin bir çekişmesiz yargı işidir.
Davacının talebi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 82 maddesinde düzenlenen ve tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve kağıtların zayi nedeniyle vesika verilmesine ilişkindir. İlgili maddeye göre “Bir tacirin saklamakla mükellef olduğu defter ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet ve hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.”
Yapılan incelememe neticesinde davacı tarafın 6102 Sayılı TTK Mad. 64 ve VUK. 182 gereğince tutulması mecburi olan 2011-2012-2013-2014-2015-2016-2017-2018 ve 2019 yıllarına ait ticari defterlerin usulüne uygun olarak yasal süresi içinde açılış ve kapanış tasdiklerinin yapıldığı, TTK madde 82 ışığında tacirin zayi belgesi alabilmesi için yerine getirmesi gereken koşulların olduğu, öncelikle tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde ilgili yer yetkili mahkemesinde dava açması gerektiği, davacı tarafın işyerinde meydana gelen yangının 19/11/2020 tarihli, yangın raporunun ise 25/11/2020 tarihli olduğu, davacının ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesine, davacı tarafın kendisine zayi belgesi istemiyle 01/12/2020 tarihinde dava açtığı, hem yangın olayının tarihi hem de yangın raporunun tarihi bakımından davacı tarafın 15 günlük yasal süresi içinde bu davayı açtığı, tacirin TTK’nun 82/7 maddesinden yararlanabilmesi için tacirin basiretli bir tüccar gibi davranıp bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunduğu, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmiş olmasının zorunlu olduğu, davacı tarafın ticari defterlerinin iş yerinde ortaya çıkan yangın ile zarar gördüğü, bu durumun davacı tarafın iradesi dışında meydana geldiği, TTK’nun 82. Maddesi uyarınca davacı tarafın ticari defterlere ilişkin zayi belgesi verilmesi hususundaki taleplerinin yerinde olduğu, talep dilekçesinin sonuç kısmında belirtilen “tüm faturalar, vergiye esas belgeler ve sair her türlü belge ve evraklar”a ilişkin yapılan araştırmalarda talebe konu bir kısım fatura ve sevk irsaliyelerinin dava dışı matbaa tarafından talep eden adına düzenlendiğinin tespit edildiği, konuya ilişkin matbaa yazı cevabının dosyamız arasına alındığı, talep edenin hüküm kısmına konu bir kısım fatura ve sevk irsaliyeleri yönünden iddiasını ispatladığı dikkate alınarak, aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-TALEBİN KISMEN KABULÜ İLE;
-Talep edene ait 2010, 2011 ,2012, 2013 , 2014 ,2015, 2016 ,2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait yevmiye defterini, defteri kebirin ve envanter defterinin zayi olduğunun tespiti ile talep edene ZAYİ BELGESİ VERİLMESİNE,
-Ayrıca talebe konu ….’a ait
31.05.2013 tarihinde
Seri … – …. sıra humaralı 5 cilt fatura,
Seri …. sıra numaralı 5 cilt sevk irsaliyesi,
-22.11.2013 tarihinde
Seri …. sıra Numarah 5 cilt fatura,
-04.03.2014 tarihinde
Seri …. sıra numaralı 10 cilt fatura,
Seri …. sıra numaralı 10 cilt sevk irsaliyesi,
-15.07.2015 tarihinde
Seri …. sıra numaralı 5 cilt fatura,
Seri …. sıra numaralı 5 cilt sevk irsaliyesi,
– 16.02.2016 tarihinde
Seri … sıra Numaralı 10 cilt fatura,
Seri …. sıra Numaralı 10 cilt sevk irsaliyesi,
-28.01.2017 tarihinde
Seri …. sıra Numaralı 10 cilt fatura,
Seri …. Sira numarulı 10 cilt sevk irsaliyesi,
-25.01.2018 tarihinde
Seri …. sıra numaralı 10 cilt fatura,
Seri …. sıra numaralı 10 cilt sevk irsaliyesi,
-21.03.2019 tarihinde
Seri …. sıra numaralı 10 cilt fatura,
Seri …. sıra numaralı 10 cilt sevk irsaliyesi,
Zayi Olduğunun TESPİTİNE,
-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının davacı tarafça yatırılan 54,40-TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 26,30-TL’nin talep edenden tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin talep eden üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talebi halinde talep edene İADESİNE,
5-Dair; 6100 sayılı HMK.’nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere talep eden vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/03/2022
Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza