Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/951 Esas
KARAR NO : 2021/1295

DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 17/11/2021
KARAR TARİHİ : 30/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin , davalı şirkette pay sahibi ve otomotiv sanayiinde milli tasarım ve yerli üretim konularında mühendislik ve tasarım odaklı faaliyetlerini sürdüren pazarlamacı ve girişimci olduklarını, davalı şirkette %11,75 pay sahibi konumunda olduklarını, özellikle şirketin %88 gibi büyük oranda payının yönetim kurulu başkan ve yardımcısı (imzaya yetkili müdür) tarafından yönetildiği, yani azınlıkta kalan pay sahibi müvekkillerin yönetimi emanet ettikleri yöneticilerden, ortaklığın gidişatı ve ilave olarak hâlihazırdaki durumu hakkında bilgi edinmesi gerektiğini, ayrıca pay sahipleri genel kurulda yönetim kurulundan ‘ortaklığın işleri’ ile ilgili geçmişe dönük bilgilerin yanında yönetim kurulunun mevcut işlerle ilgili tavırları, işletme stratejileri, ortaklığın genel ekonomik durumu, alış-satış fiyatları, karlılık, siparişlerin ne durumda olduğu, başka şirketlere kaynak aktarıp aktarmadığı gibi konularda da bilgi talep edebileceğini, davalı şirket, …. Otomotiv Yan San. ve Tic. A.Ş.’nin 2020 faaliyet yılına ilişkin genel kurul toplantısı ertelemenin ardından 18.08.2021 tarihinde icra edildiğini, TTK 438 ve devamı maddeleri pay sahiplerine, vazgeçilmez nitelikte olan denetleme haklarını, “özel denetim isteme hakkı” bağlamında kullanabilme imkânı tanıdığını, müvekkillerin, davalı şirkette pay sahibi olarak TTK 438 maddesi uyarınca belirli konuların özel denetimle açıklığa kavuşturulmasına konu edilecek olaylar veya detaylar açık bir şekilde belirlendiğini, genel kurul tutanaklarına da ilave edildiğini, dava dilekçesinde yer alan konularda müvekkilinin ancak özel denetim sayesinde bilgi sahibi olması mümkün olduğunu, detay mizanların müvekkile teslim edilmediğini, stoklarla ile ilgili açık bir bilgi verilmediğini, ayrıca yine sorulan fakat cevabı alınamayan gelirler konusunda 2019 yılında net 292.000 TL kar olmasına rağmen, pandeminin etkisini gösterdiği 2020 yılında nasıl bu rakam 1.142.704 TL çıktığını, müvekkillerinin pazarlama ve üretim bölümü başında bulunduklarını, şirket yönetim kurulu başkan yardımcısı olarak görev yapmış olan ve şirketi temsile yetkili …..’in aldığı huzur hakkı veya maaşının ne kadar olduğu bilgisi de paylaşılmadığını, davalı şirketin bazı işlemlerinin fiktif olduğu hakkında evveliyattan beri yaptığımız iddia ve uyarılara rağmen, yönetim kurulu başkanı ….’e ve oğlu …..’e kaynak aktarıldığı hususunda netleşmemiş bir çok şüphe bulunduğunu, müvekkilinin konu ile ilgili sorduğu hususa cevap verilmediği ve Özel Denetçi ile incelenmesi talebi de RED olduğu için, başta yukarıda dava bilgisi arz edilen Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı İhlali dosyası ve akabinde huzura sunulan bu dilekçe ile Ö.Denetim Talebi Reddinin hukuka aykırılığının tesbit edilerek, mahkeme tarafından atanacak Denetçi(ler) marifeti ile, bir Özel Denetim yapılması talep edildiğini belirterek davanın kabulü ile bahsekonu hususların araştırılması için, davalı … Otomotiv Yan San. ve Tic. A.Ş.’ ye özel denetçiler ataması, dilekçede sunulan “belirli olaylar” kapsamındaki soruların veya konuların atanacak uzman özel denetçi/denetçiler ile belirlenen süre içerisinde belirlenen günlerde incelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın, huzurdaki davasında haksız olduğunu, ileri sürdüğü iddiaların gerçeklere aykırı, talepleri hukuki dayanaktan yoksun haksız davanın reddi gerektiğini, şirketin genel kurulunun 07.07.2021 tarihinde yapıldığını, her ne kadar davacılar tarafından TTK 438. madde gereğince özel denetçi atanması istenmekte ise de, yasal koşulları bulunmadığından bu taleplerinin kabulünün mümkün olmadığını, huzurdaki talebin derdest bulunan genel kurulun iptali talebiyle de çeliştiğini, davacı taraflarca, 2020 genel kurul kararlarının iptali talebiyle Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinde … Esas dosyasında dava açıldığını, genel kurulun iptali halinde, TTK 439. maddede belirtilen “Genel kurulun özel denetim istemini kabul veya reddetmesi ” sözkonusu olamayacağından, huzurdaki davanın ön şart yokluğundan reddi veya genel kurulun iptali sürecinin bekletici sorun sayılması gerektiğini, davacı tarafın, bilgi edinme hakkının yargısal yolla kullandırılması amacıyla Bakırköy ….Asliye Ticaret Mahkemesinde … Esas sayılı davayı açıp, bu davada istediği her türlü bilgiyi ve belgeyi edinmeyi amaçladığından, huzurdaki davayla elde edeceklerini, daha önce açtığı davayla elde etmiş olacağını, bu yönüyle derdest dava, işbu davanın açılmasına engel olup, huzurdaki davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığından davasının reddi gerektiğini, davacı tarafın, şirketin kuruluş tarihinden başlayan bir ortaklıkları bulunmadığı, şirket hissedarı …. in daha sonra kendilerini şirkete ortak ettiği şirket ve ticaret sicil kayıtlarından belli olduğunu, kuruluştan itibaren pay sahibi olunması ve pay sahibi olunduktan sonra hızlı büyüme iddialarının birbiriyle çeliştiğini, davacı tarafın, 40 yıla yakın süredir ortak olduklarını iddia ettikleri şirkette aynı zamanda yönetici oldukları ve bir dönem yönetim kurulu üyesi oldukları, her türlü bilgiye anında ulaştıkları, yönetim yetkisini ve bilgi edinme haklarını istedikleri zaman, istedikleri şekilde kullandıklarını şirket ve ticaret sicil kayıtları gösterdiğini, davacı taraf vekilleri, toplantı öncesi Şirket merkezine vekaletnameleri ile gelerek bilgi edinme ve inceleme talebinde bulunduklarını belirterek davanın reddini savunmuştur.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ
Dava; 6102 sayılı TTK’nun 438.maddesi uyarınca açılmış özel denetçi atanması talebine ilişkindir.
İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünden celp edilen sicil kayıtlarının incelenmesinde;…. sicil nolu …. Otomotiv Yan Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin …. Bölgesi …. Sitesi … Blok No:.. Başakşehir/İstanbul adresinde sicilde kain olduğu, 30/07/1979 tarihinde kurulduğu, şirket yetkilisinin … olduğu anlaşılmıştır.
TK.nın 438.maddesinde- “(1) Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir.(2) Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi otuz gün içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir özel denetçi atanmasını isteyebilir.”düzenlemesi, TTK.nın 439.maddesinde ” (1) Genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı en az birmilyon Türk Lirası olan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atamasını isteyebilir. (2) Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde özel denetçi atanır.”düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan yargılama, toplanan ve sunulan deliller, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilidiğinde;
Dava; 6102 sayılı TTK’nun 438.maddesi uyarınca açılmış özel denetçi atanması talebine ilişkindir.
Özel denetçi atanması kurumu, yeni TTK sisteminde pay sahiplerinin ve azınlığın kontrol haklarına ilişkin üzerinde önemle durulan bir müessesedir. Kanunda bir taraftan pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkı, diğer taraftan ise özel denetim isteme hakkı genişletilmiş ve güçlendirilmiştir. Bu sayede pay sahibine ve özellikle azınlığa, şirketin işleyişi ile ilgili daha şeffaf ve güvenilir bilgi elde etme imkânı sağlanmıştır. Özel denetim isteme hakkı, pay sahiplerinin, şirketle ilgili belirli konularda bilgi sahibi olarak pay sahipliği haklarını genel kurulda daha etkin ve bilinçli bir şekilde kullanabilmelerine hizmet eder. Böylece bilhassa çoğunlukta bulunmayan, yönetim kuruluna üye belirleme imtiyazına sahip olmayan pay sahiplerinin, şirketle ilgili belirli olayları açıklığa kavuşturmaları sağlanabilmektedir.Özel denetim müessesi 6102 sayılı TTK’nun 438-444 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Özel denetimde, özel denetçi tarafından belirli olayların aydınlatılması amacıyla denetim yapılmakta ve sonuç rapor ile açıklanmaktadır. TTK md.438 ile pay sahibinin özel denetçi talebinde bulunması için, pay sahipliği haklarının kullanılması için gereklilik ve bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmış olması şartları aranmaktadır.Uygulamada özel denetiminin yönetici ve denetçilerin sorumluluğuna hazırlık amacı taşıdığı, şirketin sevk ve idaresi konusunda amaca uygunluk ve yerindelik incelemesi niteliğinde olmadığı, organların takdir yetkilerinin incelenmesini içermediği, kuralsızlıkların açıklanması gerektiği, olayların açıklığa kavuşturulmasının amaçlandığı kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, 6102 s. TTK hükümleri çerçevesinde her bir pay sahibi gündemde herhangi bir madde bulunmasına gerek olmaksızın özel denetçi atanmasını genel kuruldan isteyebilir. Pay sahibinin bu talepte bulunabilmesi için kanunun aradığı koşullar TTK. 438/1 ‘e göre; bilgi alma ve inceleme haklarının kullanılmış olması,özel denetimin pay sahipliği haklarını kullanmak için gerekli bulunması,açıklığa kavuşturulması istenen olayların belirli olmasıdır.Genel kurul bu talebi reddettiği takdirde azınlık (sermayenin en az yüzde onunu temsil eden payların sahipleri) veya payların itibari değeri toplamı en az 1 milyon TL olan pay sahipleri şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden üç ay içerisinde şirkete özel denetçi atanmasını talep edebilirler. ( TTK 439/1 md.)
Bilgi alma şartı bakımından; özel denetçinin atanması, pay sahibinin bilgi alma hakkı ile doğrudan ilişkili olduğundan, kanun koyucu, birinci olarak pay sahibinin öncelikle kendisine sunulan ve kapsamı genişletilen bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmış olmasını aramaktadır (TTK m. 438/1). Öte yandan, kanun koyucu verilecek bilgilerin niteliğine ilişkin de ayrı bir belirleme yapmıştır. Bu bağlamda, verilecek bilgilerin hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olması gerekmektedir (TTK m. 437/1). Kanun koyucu, pay sahiplerine verilecek olan bilgilerin amaca hizmet etmesini, şirketle ilgili konuların şeffaf bir şekilde açıklanmasını, gerçek durum ile verilen bilgilerin örtüşmesini aramaktadır.
Gereklilik koşulu bakımından; ikinci olarak kanun koyucu özel denetim yolunun pay sahipliği haklarından yararlanılabilmesi için gerekli olmasını aramıştır. Bu bağlamda, pay sahibinin oy hakkını kullanarak yönetim kurulunu ibra etmeden veya ilgililer hakkında sorumluluk davası açmadan önce gerekliliğini ispatlayarak özel denetim hakkını kullanması mümkündür.
Belirlilik koşulu bakımından; özel denetim, şirketin genel gidişi hakkında, kâr-zarar durumunun tespiti ile ilgili olarak genel bir biçimde bilgi alma amacıyla kullanılamaz. Şirket ile ilgili belli olayların, örneğin ihalelerin, projelerin, inşaatların yapımı ve akıbeti hakkında pay sahiplerinin bilgi sahibi olabilmeleri için söz konusu müessese düzenlenmiştir.Bundan dolayı, pay sahibinin özel denetime başvurabilmesi, şirketi ilgilendiren belirli olayları zikretmesi ve bunları ortaya koymasına bağlıdır. Pay sahibinin bilgi almak istediği meseleleri somut ve anlaşılabilir şekilde belirtmesi gerekir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde somut olayda özel denetçi atanması şartlarının oluşup oluşmadığı değerlendirildiğinde;
Belirli şartlara başlanmış olan özel denetçi istenmesine dair hakkın kullanılabilmesi için azlık, mahkemeyi ikna edici olay ve olgulara dayanarak ve zararın varlığına dair belirli bazı olayların incelenmesini talep edebilmektedir. Azlığın başvuru talebi için gereken ön koşul ise bilgi alma hakkını kullanmış olmasıdır. Öte yandan davacı Bakırköy …. Asliye Ticaret Mahkemesinde … Esas sayılı davayı açıp, bu davada istediği her türlü bilgiyi ve belgeyi edinmeyi amaçladığından, huzurdaki davayla elde edeceklerini, daha önce açtığı davayla elde etmiş olacağını, bu yönüyle derdest dava da dikkate alındığında ayrıca bu davayı açmasında hukuki yarar bulunamamktadır. Somut olayda özel denetçi atanması talep edilen şirketle ilgili kârlılık durumunun düzenli olarak devam etmesi, huzur hakkı ödemelerinin şirket hacmi dikkate alındığında fahiş olmaması, geçmiş yıllardaki oranlarla orantılı olması, şirketin sektörde üst sıralarda yer alan yerini koruması, daha önce özel denetçi atanmasına ilişkin yapılan başvuruların mahkemelerce reddedilmesi ve en önemlisi de şirketteki pay sahiplerinin zarara uğratıldıklarına ilişkin somut bir delile rastlanması iddia edilen olayların hiçbirisinin TTK, m. 438 hükmündeki şartları taşımadığı tespitleri nazara alınarak Tüm bu nedenlerle davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının ÖZEL DENETÇİ ATANMASI TALEBİNİN REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 59,30 TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin olarak yatırılan harçtan mahsubuna, başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına tayin ve takdir olunan 5.100,00- TL maktu vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara tebliğine,
Dair, tarafların yüzüne karşı TTK 440/son maddesi uyarınca KESİN olarak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 30/12/2021

Başkan …
¸e-imza
Üye ….
¸e-imza
Üye ….
¸e-imza
Katip ….
¸e-imza