Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/682 Esas
KARAR NO : 2021/1135

DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 24/08/2021
KARAR TARİHİ : 25/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 02/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili ….nin 1.500.000 TL sermayeli davalı ….. Plastik Kalıp Teknolojileri Endüstri ve Ticaret A.Ş.’nin %10 hissesine sahip hissedarı olduğunu, davalı şirketin 01.07.2021 tarihinde yapılan 2020 yılı hesap dönemi olağan genel kurul toplantısında bilgi edinme hakkı kullanılmış ancak yanıt alınamamış olduğundan dolayı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) ilgili hükümleri uyarınca dava açma zarureti hasıl olduğunu, müvekkili pay sahibi sıfatını haiz olduğu için TTK m.437/2 ” Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçlar hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz.” uyarınca bilgi edinme ve inceleme hakkına sahip olduğunu, ilgili toplantı tutanağına bakıldığında görüleceği üzere toplantının 3 numaralı gündem maddesinde faaliyet raporu müzakeresi içerisinde, müvekkili temsilen bilançolarda gözüken genel yönetim giderlerinin neler olduğuna ilişkin detaylı açıklama talep edildiğini, kredi miktarları ve kredilerin hangi iş ve işlemler için kullanıldığı hakkında bilgi talep edilmiş, yapıldığı iddia edilen yatırımların nerelere yapıldığını, davalı şirketin daimi olarak uzun bir süre boyunca zararda olması sebebiyle borca batıklık durumu hakkında bilgi talep edildiğini ve buna ilişkin alınan ve alınacak önlemler hakkında bilgi talep edildiğini, yönetim kuruluna ödenmiş olan ücretler hakkında ücretlerin yüksek olduğuna ilişkin olarak bilgi talep edildiğini, toplantı üzerinden yaklaşık olarak 2 ay geçmiş durumda olmakla davalı şirketten yazılı ve sözlü bu taleplerine ilişkin olarak herhangi bir şekilde detay bilgi içerir belge temini yapılmadığını belirterek davanın kabulü ile davalı şirketten sözlü ve yazılı olarak talep edilen detay bilgi içerir belgenin TTK uyarınca bilgi edinme hakkı kapsamında müvekkiline teminine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın süresi içerisinde açılmadığını, davacı tarafın yazılı ve sözlü olarak bilgi alma hakkı kapsamındaki tüm sorularını genel kurulda sorduğunu ve bu hakkını genel kurulda kullandığını, dava açma süresinin genel kurulun yapıldığı tarihte başladığını, genel kurulda kullanılan yazılı ve sözlü bilgi alma hakkıdışında, genel kurul sonrasında yönetim kuruluna yapılmış bilgi alma başvurusu ve talebi olmadığını, TTK MD. 422/1. fıkrası uyarınca sorular ve cevaplar genel kurul toplantı tutanağında (ek 2) kayıt altına alındığından, davacının davasının reddi gerektiğini, pay sahibinin TTK MD. 437/F.1 uyarınca şirketten talep edebileceği belgelerin sınırlı sayıda olduğunu, TTK MD. 437/F.2′ de bilgi alma hakkının; pay sahibinin genel kurulda yönetim kurulundan istenebileceğinden, bilgi alma hakkını yönetim kuruluna yönlendirmeyen davacı pay sahibinin davasının reddi gerektiğini, şirket menfaatlerinin de bilgi alma hakkının sınırını oluşturduğunu, davacının işbu davasının MK. MD. 2 de düzenlenen iyiniyet ve dürüstlük kuralına da aykırı olduğunu ve hakkın kötüye kullanılması olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ:
Dava; , TTK.nun 437.maddesine dayalı olarak davacıya bilgi alma ve inceleme hakkı tanınması istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, TTK.nun 437.maddesine dayalı olarak davacıya bilgi alma ve inceleme hakkı tanınması şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine göre HMK’nun 14/2 maddesi gereğince işbu davaya bakmaya mahkememiz kesin yetkili olup, dava 6102 sayılı TTK’nun 1521.maddesi gereğince basit yargılama usulünce incelenip sonuçlandırılmıştır.
Davalı şirketin sicil kaydını faal olarak devam ettiği, şirketin muamele merkez adresi itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
Tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip uyuşmazlık konuları re’sen belirlenerek taraflarca gösterilen deliller toplanmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesi ekinde, Davacı temsilcisinin 01.07.2021 tarihli genel kurulda sormuş olduğu yazılı sorularına ilişkin toplantı başkanının havale imzasını da içeren 01.07.2021 tarihli evrak, davalı şirkete ait Genel Kurul Tutanağı, çağrı ilanı ve diğer genel kurul evrakları, davalı şirkete ait yıllık faaliyet raporu, bilanço, gelir tablosu ile İstanbul ….. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. – İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. – İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosyalarına ilişki karar ve tensip tutanakları ibraz edilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanana ve sunulan deliller, sicil kaydı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
TTK.nun 614.maddesinde; “Her ortak, müdürlerden, şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini isteyebilir ve belirli konularda inceleme yapabilir. (2) Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi gerekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın başvurusu üzerine genel kurul karar verir.(3) Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Mahkeme kararı kesindir.”düzenlemesi yer almaktadır.
Bilgi alma şartı bakımından; özel denetçinin atanması, pay sahibinin bilgi alma hakkı ile doğrudan ilişkili olduğundan, kanun koyucu, birinci olarak pay sahibinin öncelikle kendisine sunulan ve kapsamı genişletilen bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmış olmasını aramaktadır (TTK m. 438/1). Öte yandan, kanun koyucu verilecek bilgilerin niteliğine ilişkin de ayrı bir belirleme yapmıştır. Bu bağlamda, verilecek bilgilerin hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olması gerekmektedir (TTK m. 437/1). Kanun koyucu, pay sahiplerine verilecek olan bilgilerin amaca hizmet etmesini, şirketle ilgili konuların şeffaf bir şekilde açıklanmasını, gerçek durum ile verilen bilgilerin örtüşmesini aramaktadır.
Gereklilik koşulu bakımından; ikinci olarak kanun koyucu özel denetim yolunun pay sahipliği haklarından yararlanılabilmesi için gerekli olmasını aramıştır. Bu bağlamda, pay sahibinin oy hakkını kullanarak yönetim kurulunu ibra etmeden veya ilgililer hakkında sorumluluk davası açmadan önce gerekliliğini ispatlayarak özel denetim hakkını kullanması mümkündür.
Belirlilik koşulu bakımından; özel denetim, şirketin genel gidişi hakkında, kâr-zarar durumunun tespiti ile ilgili olarak genel bir biçimde bilgi alma amacıyla kullanılamaz. Şirket ile ilgili belli olayların, örneğin ihalelerin, projelerin, inşaatların yapımı ve akıbeti hakkında pay sahiplerinin bilgi sahibi olabilmeleri için söz konusu müessese düzenlenmiştir.Bundan dolayı, pay sahibinin özel denetime başvurabilmesi, şirketi ilgilendiren belirli olayları zikretmesi ve bunları ortaya koymasına bağlıdır. Pay sahibinin bilgi almak istediği meseleleri somut ve anlaşılabilir şekilde belirtmesi gerekir.
Her ne kadar davalı taraf dava şartı oluşmadığını ileri sürmüş ise de, davacının genel kurulda bilgi alma ve inceleme talebinde bulunduğu, davaya konu edilen hususlarda bilgi edinmek istediği incelenen genel kurul toplantı tutanağından anlaşılmakla buna ilişkin dava şartının mevcut olduğu sonucuna varılmakla davanın esasının incelenmesine geçilmiştir.
TTK.nun 437.maddesi; (1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kar dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az 15 gün önce şirketin merkez ve şubelerinde pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süreyle merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosu ile bilançonun bir suretini isteyebilir.
(2) Pay sahibi genel kurulda yönetim kurulundan şirketin işleri, denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü 200.madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini kapsar. Verilecek bilgiler hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısı ile genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmiş ise diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine aynı bilgi gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu halde yönetim kurulu bu maddenin 3.fırkasına dayanamaz.
(3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesiyle reddedilebilir.
(4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da yapılabilir.
(5) Bilgi ve inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fırka anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen 10 gün içinde, diğer hallerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.
(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz şeklindedir.
Sonuç olarak, yukarıda ayrıntılarıyla izah edildiği üzere, işbu davada TTKnın 437. maddesi olduğu ileri sürülen bilgi alma ve inceleme taleplerinin anılan maddeye de uygun olmadığı, TTK’ nın 437 1. maddesi finansal tablolar ve konsolide tablolar davacının bilgi edinmesine açık olup davalı şirket yönetim kurulunun kurul süreci dışında davacıya bilgi verme ve inceleme yetkisini gerektirecek somut bir iddia ve delil sunulmadığı , davacı ….ye İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün …. sicil nosunda kayıtlı … Ticaret A.Ş.’nin bilançolarda gözüken genel yönetim giderlerinin neler olduğu, kredi miktarları ve kredilerin hangi iş ve işlemler için kullanıldığı, yapıldığı iddia edilen yatırımların nerelere yapıldığını, davalı şirketin daimi olarak uzun bir süre boyunca zararda olması sebebiyle borca batıklık durumu ve buna ilişkin alınan ve alınacak önlemlerin neler olduğu, yönetim kuruluna ödenmiş olan ücretlerin neler olduğu konularında ve bunlarla sınırlı olmak üzere uzman bağımsız denetçi bilirkişi aracılığında rapor alınmak suretiyle TTK 437. maddesi kapsamında bilgi alma ve inceleme hakkı tanınmasına ilişkin bilgi isteminin ticari sır niteliğinde bulunduğundan ayrıntılı cevaplanmamasının TTK.nun 437/3 maddesine uygun olduğu davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunun 22. maddesi gereğince 59,30-TL karar ve ilam harcının 1/3’üne tekabül eden 19,76-TL’nin peşin yatırılan 59,30 TL peşin harçtan mahsubuna, artan 39,54 TL’nin talep halinde ve karar kesinleştiğinde davacılara İADESİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına tayin ve takdir olunan 2.550,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına
5-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
6-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE,
TTK’nın 437/4.maddesi uyarınca taraf vekillerinin yüzlerine karşı oy birliğiyle KESİN olarak verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/11/2021

Başkan …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip ….
¸e-imza