Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/507 Esas
KARAR NO : 2022/976

DAVA : Tazminat (Havayolu Taşımacılığı Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 19/12/2012
KARAR TARİHİ : 02/11/2022
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Havayolu Taşımacılığı Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından 06/10/2012 tarihinde … Ltd. Şti’ye acil kodlu teslim edilen 2 kap/koli şeklinde 9 kg ağırlığındaki 2000 adet …. adlı, 14.839,20 TL bedelli tıbbi laboratuar ürünleri … kodlu ve …. seferiyle … Havalimanından … Havaalanına … vasıtasıyla ulaştırılması gerekirken, teslim edilen ürünlerin … Havaalanı deposunda kaybolduğu veya bulunmadığı gerekçesiyle uçağa verilemediğini, bu gecikmenin hangi davalının kusurundan kaynaklandığını bilmediğini, bu durumdan maddi manevi zararlarının olduğunu, ürünün 4 gün gecikmeyle 10.10.2012 tarihinde teslim edildiğini, ürünün Iraklı alıcı tarafından gecikmeli geldiği gerekçesiyle alışının yapılmadığını, tıbbi malzemelerin müvekkilinin Irak’taki deposunda atıl durumda beklediğini, satışının mümkün olmadığını, Iraktaki alıcının girdiği ihaleler sonucu müvekkiline sipariş verdiğini ve müvekkilinin de buna göre Türkiye’den veya başka ülkelerden bu ürünleri tedarik ederek kendilerine gönderdiğini, tıbbi laboratuar ürünlerinin ihale şartında belirtilen gün ve saatte teslim edilmediği için Iraklı alıcının bu malın benzerini aynı gün başka bir sıtıcıdan temin ettiğini, nerdeyse alış bedelinin iki katı olan16.000 USD verdiğini, tıbbi laboratuar ürünlerinin acil olduğu teslimattan önce ve yüklemenin her aşamasında davalı …’ye bildirildiğini, yine 09/10/2012 tarihinde çeşitli tıbbi laboratuar ürünlerden oluşan 28.769,92 TL bedelli ikinci sevkiyatın Gaziantep’ten …’nin deposunun bulunduğu …. Havaalanı’na …. aracılığıyla yine Erbil/Irak’a gönderilmesi için sevki yapıldığını, ürünlerin içinde 12 saatlik buz aküsü bulunduğundan Gaziantep’den İstanbul’a kadar ürünlerin hiçbir hasara uğramadan sevk edildiğini, bu sevkiyatta gönderilen tıbbi laboratuar ürünlerinin soğuk hava deposuna alınması gerektiği (+2/+8) ön bilgilendirilmesiyle davalı …’ye … Havaalanı’ndan …. Havaalanı’na diğer davalı … vasıtasıyla sevk edilmesi için teslim edildiğini, ancak ürünlerin İstanbul’a ulaşır ulaşmaz belirtilen ve deklare edilen sıcaklık derecesinde tutulmadığının anlaşıldığını, sevk edilen ürünlerin birçoğunun kullanılmaz hale geldiğini, Davalı … tarafından müvekkiline 11/10/2012 tarihinde eksik belge dolayısıyla sevkiyatın yapılmadığını, eksik belgenin müvekkili tarafından …’ye gönderilmesine rağmen bu belgenin eksikliği gidermediğini ancak her nasılsa aynı belgelerle sevkiyatın 6 gün gecikmeli yapıldığını, gecikmeyi müvekkile yüklemek için böyle bir yola başvurulduğunu, bu sevkiyattan ürünlerin istenilen şartlarda taşıma işleminin yapılmadığını, yine Iraklı alıcının ikinci yüklemeyle ilgili ürünlerin gecikmeli ve deklare edilen şartlarda taşınmaması ve fiziki zarar görmüş olmalarından kaynaklı ürünleri kullanamayacağını, müvekkiline ödeme yapmayacağını bildirdiğini, açıklanan nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı saklı kalmak üzere 59.995,16 TL maddi ve 17.000,00 TL manevi tazminatın, ürünlerin teslim edildiği 06/10/2012 ve 09/10/2012’den itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …-…. vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin ticari ikametgahının Zeytinburnu olduğunu, yetkili mahkemenin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, davacıların ürünlerin geç teslim edilmesi sebebi ile talep ettikleri maddi ve manevi tazminat talebinin hukuki dayanağının bulunmadığını, ürünlerin geç teslim edilmesinde müvekkili şirketin herhangi bir kusuru ve sorumluluğunun bulunmadığını, davacı tarafından talep edilen tutarın fahiş olduğunu, ürünlerin müvekkili şirketin kontrolünde iken her hangi bir hasar görmediğini, her hangi bir gecikmenin söz konusu olmadığını, bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …. vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın yetki yönünden reddinin gerektiğini, davacının manevi tazminat istemesinin yasal olarak dayanağının bulunmadığını, davacının şahsi haklarının tecavüze uğradığından söz edilemeyeceğinden davacının manevi tazminat isteminin reddinin gerektiğini, davacılar … ve ….’un adlarının davaya konu iki adet havayük senedinde yer almadığından ve her iki adet taşıma sözleşmesinin de tarafı olmadıklarından aktif dava ehliyetlerinin bulunmadığını, davacının konvansiyon uyarınca süresi içerisinde ihbarda bulunmadığını, …. nolu konişmento muhteviyatı maldaki meydana geldiği iddia olunan gecikmeden ve hasardan davalının sınırlı surumluluk limitlerini aşmamak kaydıyla, davacının ispat ettiği ölçüdeki gerçek zararı ölçüsünde sorumlu tutulabileceğini, bunun dışında dava dilekçesinde belirtilen menfi zararlar ile müspet zararlardan sorumlu tutulamayacağını, davacı tarafından istenebilecek faiz miktarının sınırı aşamayacağını, karar tarihinden itibaren faizin talep edileceğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMANIN ÖZETİ, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, taşıma sözleşmesinden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkememizce taraflara usulüne uygun davetiye tebliğleri yapılarak taraf teşkili sağlanmış ve davanın esasına başlanmıştır.
Taraf vekilleri karşılıklı olarak delillerini ibraz etmişler, bildirdikleri deliller toplanılmış ve konunun incelenmesinde uzmanlık gerektiren yönler olduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Bilirkişiler Yar.Doç.Dr…. ile … tarafından düzenlenen 28/04/2014 havale tarihli bilirkişi raporunda; davacılar ile davalılar arasında iki ayrı taşıma sözleşmesinden kaynaklı ihtilaf bulunduğu,1.taşımadan kaynaklı gecikme nedeniyle davalıların müteselsilen sorumlu olduğu ve sorumlu olunacak tazminatın Varşova Konvansiyonu hükümlerine göre 153 SDR karşılığı TL şeklinde belirlenmesi gerektiğini,2.taşımadan kaynaklı zayi mertebesinde gerçekleşen hasar nedeniyle davalılardan sadece … firmasının sorumlu olduğu ve sorumlu olunacak tazminatın Varşova Konvansiyonu hükümlerine göre 1.632 SDR karşılığı TL şeklinde belirlenmesi gerektiğini,manevi tazminat ve diğer tazminat talepleri bakımından genel hükümlere göre takdirin sayın mahkemeye ait olduğu sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
05/08/2016 havale tarihli bilirkişi raporunda; Gaziantep-İstanbul taşımasının davalı … tarafından üstlenilmemiş olmasının, davalı … tarafından düzenlenen AWB-hava yük senedine göre hava taşıyıcı yükümlülük ve sorumluluklarının başlamasını engellemediği, zira depoda iken malın … adına bulunduğu, Birinci taşımada davalı …’nun henüz taşıma için malı teslim almadığı aşamada gecikme meydana geldiği, İkinci taşımada ise hasarın sabit olduğu, her iki taşımada da e-posta yazışmaları ve sair şekilde ihbar şartının gerçekleştiği, VK hükümlerine göre sorumluluk sınırının bürüt kg başına 17 SDR üzerinden hesaplanması gerektiği, kök rapora vaki itirazların yerinde olmadığı, KÖK rapor sonuç ve kanaatlerinin aynen devam ettiği sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
13/03/2017 havale tarihli bilirkişi raporunda; dava konusu l.sevkiyata ilişkin olarak; dava konusu biyolojik ürünlerin Iraklı alıcısına gecikmeli ulaşmasından kaynaklı maddi zararın olup olmadığı delil yetersizliği sebebiyle tespit edilemediği, şayet maddi zararın varlığı kabul edilecek olursa da, davalı tarafın, hava koşulları gümrük işlemlerindeki aksaklıklar yahut mücbir bir sebep olmaksızın dava konusu emtia yı süresinde alıcısına ulaştırmakla yükümlü olduğu, oluşan gecikmeye davalı Türkiye …-… mi yoksa davalı …nin mı sebep olduğuna da eldeki mevcut delillerle karar verilemeyeceği, dava konusu 2.sevkiyata ilişkin olarak; dava dosyasında, soğuk zincire tabii biyolojik ürünlerin soğuk zincir koşullarında ve kurallara uygun olarak taşındığına ilişkin bilgi belge olmaması sebebiyle, oluşan hasardan davalı Türkiye …-…. ve davalı … nin müteselsil sorumlu olduğu, sevkiyat kolilerine soğuk zincir indikatörü /Datalogger ilave etmeyen ve …. havaalanında ürün teslimatı sırasında,bu ürünlerin uygun sıcaklık şartlarına sahip olup olmadığını kontrol etmeyerek bunu kayıt altına aldırmayan davacı tarafın da kusurlu olduğu, ayrıca; Sağlık Bakanlığının biyolojik ürün taşımacılığına ilişkin tavsiye ettiği Excel örnek şablonda gösterildiği üzere; davalı tarafın kendilerine ürün teslimatı sonrasında kargo hareketlerinin detaylı kayıtlarını sunmaları ve dosyada açıklanan eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması halinde yeniden eczacı inceleme ve değerlendirmesi yapılacağı, sektörel değerlendirme yönünden, uyuşmazlığa konu davada Türkiye/Irak arasında gerçekleşen uluslararası havayolu kargo taşımaları yönünden, Irak Devletinin Varşova Konvansiyonuna taraf olduğu, dolayısıyla somut olayda Varşova Konvansiyonumun uygulanacağı, 1 numaralı davalı … Türkiye – …-… Ltd. Şti.nin her iki gönderi için Gaziantep/îstanbul arası yapılan yurt içi taşımaları gerçekleştirmediği, ancak ….’den Irak, Erbile gerçekleştirilen uluslararası havayolu kargo/eşya taşımalarını asıl/akdi taşıyıcı olarak üstlendiği, davacılara ait olup Irak/ErbiPe gönderilmek üzere Gaziantep’ten …. Havalimanı’na getirilen 1. ve 2. gönderilerin, fiili taşıyıcı …. Kargo İhracat Antreposuna tesliminin, 1 numaralı davalı … Türkiye …-… Ltd. Şti. tarafından yapılmasının gümrük ve antrepo teslim işlemlerindeki mevzuat yönünden mümkün olmadığı, (a) şıkkında belirtilen tespitin tereddüt yaratması halinde, uygulamanın işleyişi ile ilgili mahallinde (…. Kargo Gümrüğü, … Kargo Antreposu ve Kargo Acentesi nezdinde) durum tespiti açısından keşif yapılmasının Sayın Mahkemenin takdirinde bulunduğu, ilk gönderide; meydana gelen gecikmenin, kargoları …’ de teslim alan fiili taşıyıcı … ’nın kendi ihracat (çıkış) antreposunda bulamaması nedeniyle, rezervasyon yapılan tarifeli sefere yükleyemediği ve varış yerine ulaştıramadığı, daha sonra bulunan ve 4 gün gecikmeli olarak Irak, Erbil’e gönderilen kargoların gecikmesinde, 2 numaralı davalı … ile 1 numaralı davalı …Nak. Ltd. Şti.nin müteselsilen sorumlu olduğu, ancak nihai sorumluluğun fiili/alt taşımacı …. üzerinde olduğu, Varşova Konvansiyonu hükümlerine göre davacının 153,00 Özel Çekme Hakkı (SDK) talep edebileceği, ikinci gönderide; dosyada mübrez görsellerden 2 koli kargo dış paketinin hasarlı olduğu görülmekle birlikte, söz konusu hasarın …. ile iç hat taşıma esnasında veya .. İhraç Antrepoda ya da Gönderen davacı firmadan kaynaklandığına ilişkin tam bir tespit yapılamamakla birlikte, kargo/emtiayı fiili taşıyıcı … Kargo Servisinin teslim alarak varış yeri Irak, Erbil’e taşıdığı, fiili taşıyıcı ….’nın; davacıya ait … (…) tanımlı kargoyu uçağa yüklemeden önce; uçuş ve kargo güvenliği açısından IATA Tehlikeli Madde Taşıma Kurallarına göre, gönderenden bayan formu talep etmesinin kural gereği olduğu, Gönderici Beyan Formu’nun 11/10/2012 tarihinde temin edilmesi ile kargo/emtianm 12/10/2012 tarihinde Irak, ErbiPe sevk edildiği, ancak kargonun antrepoda bekleme sürecinde soğuk hava deposuna alındığına dair bir bilgi edinilemediği, kargonun alıcısı tarafından Irak-ErbiPde herhangi bir hasar beyanı bulunmaksızın teslim alındığı, dolayısı ile dış paket üzerinde izlenen kısmi hasarın, emtia içeriğinde de bir hasara neden olduğu konusunda kanaat oluşmamakla birlikte, bozulabilir nitelikli emtianın antrepoda kaldığı süreç içinde, soğuk hava deposuna alındığını ispatlayamadığı dolayısıyla eşyaya karşı özen borcunu göstermeyerek edimini yerine getirmediği, şayet mahkeme fiilli taşımacı …. tarafından Gaziantep/İstanbul AHL/Erbil taşımalarını aktarmalı olarak gerçekleştirildiğini ve hasar görsellerini de dikkate alarak fiili taşımacı ….’nı hasardan sorumlu tutarsa, taşımacıların müteselsilen sorumlu olduğu, nihai sorumluluğun fiili taşımayı çıkıştan varışa iç ve dış hat taşıması olarak gerçekleştiren, aynı zamanda antrepoda muhafaza eden 2 numaralı davalı ….nın üzerinde olduğu, Varşova Konvansiyonu hükümlerine göre davacının 1.632,00 Özel Çekme Hakkı (SDK) talep edebileceği sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
24/07/2017 tarihli bilirkişi ek raporunda; tarafların kök rapora yönelik dosyaya sundukları beyan ve itirazlar dikkate alınarak hazırlanan raporda, kök raporda arz edilen görüş ve kanaatlerini değiştirecek bilgi ve belgeye rastlanılmadığı sonuç ve kanaatine varıldığının bildirildiği görülmüştür.
BOZMA ÖNCESİ YARGILAMA VE GEREKÇE:
Mahkememizin … esas 28/03/2018 tarih …. Sayılı kararı ile; “..İlk gönderide çeşitli labaratuvar ürünlerinden oluşan emtianın Gaziantep’de davalı … Nak.Ltd.Şti’ne teslim edildiği, Gaziantep/ İstanbul arası iç hat taşımasının bu firma tarafından yapıldığının tespit edilemediği, yine ikinci gönderiye ilişkin olarak da Gaziantep/İstanbul arası yapılan taşıma işini … Nak.Ltd.Şti’nin üstlendiğinin tespit edilemediği, iç hat taşımasının da fiili taşıyıcı … tarafından yapıldığı anlaşılmaktadır. Aslında ikinci taşımada henüz uluslararası havayolu taşıması başlamadan önceki aşamada vaki kusurlu eylemlerden davalı …. firması sorumlu tutulamaz. Bu aşamadaki zararlardan davalı … firması tek başına kendi kusurundan kaynaklı sorumludur. Ancak … uhdesinde malın bulunduğu aşamada uluslar arası havayolu taşıması sürecidir. Bu nedenle sorumluluğu Varşova Konvansiyonu hükümlerine tabi olacaktır. Fakat sonuç olarak ,Varşova Sözleşmesi m.30/3 uyarınca taşıyıcıların müşterek ve müteselsil sorumlulukları söz konusudur. Yani belirtilen hükümde asıl ve alt taşıyıcıların zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları açıkça öngörülmüştür. Davacının Türkiye’de yerleşik gönderen olup davacının davalılar ile iki farklı taşıma sözleşmesi ilişkisi içine girmiş olduğu anlaşılmaktadır. Her iki taşımaya ilişkin olarak …’nın asli kusurlu ve sorumlu ve fakat taşıma işlerini üstlenen … Nak.Ltd.Şti’ nin akdi taşıyıcı sıfatıyla fiili taşıyıcı ile birlikte müteselsil sorumlu olacağını, nihai sorumluluğun 2.davalı …. üzerinde kalacağı hususunda kanaat oluşmuştur. Nihai sorumluluğun fiili taşıyıcı üzerinde kalması taraflar arasındaki rücu ilişkisi içinde değerlendirmeye esas alınabilecektir.
… Şahsiyet haklarına saldırıda, manevi tazminat istenebilmesi için 6098 sayılı TBK’nun 58 inci madde de belirtilen şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlar ise şahsiyet haklarına saldırı olması, saldırının haksız olması, manevi zarara uğranılması, kusurlu olunması ve illiyet bağı bulunmasıdır.(Bkz. Prof Dr. Safa Reisoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, yirminci baskı, S.202-208) Somut olayda, davacıların mallarının hasarlanması ve ürünlerin geç tesliminin kişilik haklarına saldırı olarak değerlendirilemeyeceği” gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne birinci taşımada 153 SDR’nin karar tarihi itibari ile Merkez Bankası kuru üzerinden hesap edilen 889,75-TL karşılığının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılardan müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, ikinci taşımada 1.632 SDR’nin karar tarihi itibari ile Merkez Bankası kuru üzerinden hesap edilen 9.490,72-TL karşılığının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılardan müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
BOZMA SONRASI YARGILAMA VE GEREKÇE:
Mahkememizin … Esas …Karar sayılı dosyasından verilen 28/03/2018 tarihli kararı, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiş ve Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin … esas 16/09/2019 tarih …. karar sayılı kararı ile: “… Dava havayolu taşıması nedeniyle oluştuğu ileri sürülen zararın tazmini istemine ilişkindir. Davacı davalıların ağır kusurlu olduğunu ileri sürmüş olup ilk taşımanın acil kodlu ve rezerve taşıma olmasına rağmen 4 gün gecikmeli taşınması nedeniyle ifadan beklenen faydanın kalıp kalmadığının ve ikinci taşımada soğuk zincirde taşınması özellikle belirtilmiş olan tıbbi malzemelerin havaalanında beklediği sürede soğuk zincirde bekletilmemiş olmasının davalıların ağır kusuru olup olmadığının tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu hususlar tartışılmadan yazılı şekilde davalıların sınırlı sorumlu oldukları kabul edilerek karar verilmesi doğru görülmemiş ” denilmek suretiyle mahkememiz kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce bozma sonrası yapılan yargılama sırasında usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememiz dosyası, Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 16/09/2019 tarih … Esas … Karar Sayılı bozma ilamı doğrultusunda; davacının iddiası, davalı tarafın savunması, dosya kapsamındaki tüm belgeler ve kayıtlar incelenerek ve Varşova Konvansiyonu hükümleri ( 4 Sayılı Montreal Protokolü ve varış yeri olan Irak Devletinin 4 Sayılı Montreal Protokolü’ne taraf olmaması) de irdelenerek; taraflar arasındaki taşıma sözleşmesinden kaynaklı olarak ilk taşımanın acil kodlu ve rezerve taşıma olmasına rağmen 4 gün gecikmeli taşınması nedeniyle ifadan beklenen faydanın kalıp kalmadığının ve ikinci taşımada soğuk zincirde taşınması özellikle belirtilmiş olan tıbbi malzemelerin havaalanında beklediği sürede soğuk zincirde bekletilmemiş olmasında davalıların ağır kusurunun olup olmadığı, davalıların sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, davacının talep edebileceği zarar var ise miktarı ve davalıların bu miktardan sorumlu olup olmayacakları hususlarında rapor düzenlenmek üzere hava taşımacılığı konusunda uzman akademisyen Doç. Dr. …., akademisyen Doç. Dr. …. ile biyomedikal mühendisi ….’dan oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından 12/05/2022 havale tarihli rapor tanzim edilerek mahkememiz dosyasına ibraz edilmiştir.
12/05/2022 havale tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;”… Davacılar ile davalılar arasında iki ayrı taşıma sözleşmesinden kaynaklı ihtilaf olduğu, Fiili taşıyıcı …. ile Akdi Taşıyıcı …’in davacılara karşı Varşova/Lahey kapsamında her iki taşıma bakımından da müteselsilen sorumlu oldukları, Birinci taşımadan kaynaklı gecikme nedeniyle 180 USD azami sınır tutarının hüküm tarihi karşılığı TL şeklinde belirlenip davalılarca ödenmesi gerektiği, İkinci taşımadan kaynaklı hasar nedeniyle azami sorumluluk limiti altında kalan 24.642,19-TL tutarının da davalılarca ödenmesi gerektiği, fiili taşıyıcı ….’nin sonradan aralarındaki ilişki çerçevesinde akdi taşıyıcıya rücu hakkının saklı olduğu, Varşova/Lahey madde 25’teki ağır kusur-kasti hareket şartlarının gerçekleştiğinin kabul edilmesi halinde 1. Taşıma için 14.839,20-TL, 2. Taşıma için 24.642,19-TL tazminat miktarlarının davalıların sorumluluğunda olduğunun kabulünün gerekeceği ” değerlendirme ve tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş, davalı … vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı itirazlarını içerir dilekçe sunulmuştur.
12/05/2022 havale tarihli bilirkişi raporu dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunmuştur.
1999 tarihli Montreal Sözleşmesi; uluslararası taşımalarda yolcunun ölmesi, yaralanması ile gecik(tiril)mesi halleri ve yük ile bagajın gecikmesi, hasara uğraması ve kaybı durumlarında taşıyıcının hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir. Ancak Irak Cumhuriyeti bu sözleşmeye taraf değildir.
Dava konusu taşıma Türkiye-Erbil/Irak arasında gerçekleştiğinden, hem Türkiye hem de Irak Cumhuriyetinin 12/10/1929 tarihli Varşova Sözleşmesi ile 28/09/1955 tarihli Lahey Protokolüne taraf olduklarından iki ülke arasında gerçekleşen taşımaya ilişkin somut uyuşmazlıkta Lahey Protokolü ile değişik Varşova Sözleşmesinin uygulanması gerekmektedir.
Varşova Sözleşmesinin Lahey Protokolü Md. IX ile değişik 22/f.2-a maddesine göre; “Kayıtlı bagaj ve yük taşımasında taşıyıcının sorumluluğu, kilogram başına ikiyüz elli frankla sınırlandırılmıştır; meğer ki, yolcu veya gönderici, paket taşıyıcıya verilirken, varış yerinde teslimi anındaki değerini gösteren özel bir bildirimde bulunmuş ve gerekiyorsa, ek bir meblağ ödemiş olsun. Bu durumda taşıyıcı, ödeyeceği meblağın, bagaj veya yükün, yolcu veya gönderici için, varış yerinde teslimi anındaki gerçek değerinden daha büyük olduğunu ispat etmedikçe, bildirimi yapılan meblağı aşmayan bir meblağ ödemekle yükümlüdür.” düzenlemesi mevcuttur.
Yapılan yargılama, tarafların iddia ve savunmaları, sunulan ve toplanan deliller, Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 16/09/2019 tarih … Esas …. Karar Sayılı bozma ilamı, 12/05/2022 havale tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davanın taşıma sözleşmesinden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olduğu; davacılar tarafından Irak’ta bulunan dava dışı alıcı … firmasına gönderilmek üzere 06/10/2012 tarihinde acil kodlu 2 kap/koli şeklinde 9 kg ağırlığındaki 2000 adet … adlı, 14.839,20 TL bedelli tıbbi laboratuar ürünlerinin …Ltd. Şti’ye teslim edildiği, 09/10/2012 tarihinde çeşitli tıbbi laboratuar ürünlerden oluşan 28.769,92 TL bedelli ikinci sevkiyatın Gaziantep’ten …’nin deposunun bulunduğu …. Havaalanı’na … aracılığıyla yine Erbil/Irak’a gönderilmesi için sevkinin yapıldığı, davalılardan …-… Ltd. Şti’nin esas taşıma taahhüdünde bulunduğundan akdi – sözleşmesel taşıyıcı, diğer davalı …’nin ise taşımayı … ile arasındaki ayrı bir sözleşmeye dayanarak fiilen gerçekleştirdiği için fiili taşıyıcı olduğu, davalıların davacılara karşı Varşova Sözleşmesi Lahey Protokolü kapsamında her iki taşıma bakımından da müteselsilen sorumlu oldukları, davacıların kargoları uygun paketlenmiş şekilde teslim edip ödemeyi de yaptığı ve aksine bir itirazın davalılar tarafından da ileri sürülmediği, dolayısıyla davacıların iki ayrı taşıma sözleşmesi kapsamında yükümlülüklerini tamamen yerine getirdiğinin kabulünün gerekeceği, somut uyuşmazlıkta ilk taşıma yönünden 06/12/2012 tarihinde davalı …’ye acil kodlu teslim edilen emtianın fiilen ancak 4 gün gecikmeyle 10/10/2012 tarihinde teslim edilebildiği, ikinci taşıma yönünden 09/10/2012 tarihinde 28.769,92-TL bedelli çeşitli tıbbi laboratuvar ürünlerinin soğuk zincirde bekletilmemesi nedeniyle tıbbi malzemelerin büyük oranda kullanılamaz hale geldiği iddiasıyla birlikte 6 günlük gecikme ile teslim edildiği, davalı taraflarca belirlenmiş tarih ve zamanda yükün kararlaştırılan şekilde ve güzergahta hasarsız ve gecikmeksizin taşınması taahhüdünün yerine getirilmediği, davacı tarafça hasar ve zarar bildirim şartının yerine getirildiği, davalıların birinci taşımadan kaynaklı kast veya bu ölçüde ağır kusurları olduğu tespit edilemediğinden müteselsilen sorumlu oldukları azami tazminat tutarının miktar başına 250 x 0.0800279 USD = 20 USD olacağı, taşınan ve hasara uğrayan yük 9 kg olduğundan davalıların sorumlu tutulabileceği azami tutarın 9 x 20 =180 USD olduğu, ikinci taşıma bakımından taşınan yük 96 kg olduğundan davalıların sorumlu olacağı azami tutarın 96 x 20 =1920 USD olduğu, ikinci taşıma yönünden davacı tarafça talip edilen zarar talebi azami limitin altında kaldığından soğuk zincirde taşınması özellikle belirtilmiş olan tıbbi malzemelerin havaalanında beklediği sürede soğuk zincirde bekletilmemiş olmasında zararın doğması ihtimali olduğunu bilerek dikkatsizce taşıyanın çalışanının görevi çerçevesinde yapılan bir hareket veya ihmal olduğu açık ise de talep edilen tazminat sınırlı sorumluluk limitinin altında olduğundan sonucun değişmeyeceği anlaşılmakla; davanın kısmen kabulüne, Birinci taşımadan kaynaklı tazminatla ilgili olarak; 180 USD’nin karar tarihi itibari ile Merkez Bankası kuru üzerinden hesap edilen 3.358,27-TL (1 USD=18,6571) karşılığının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, Fazlaya ilişkin istemlerin reddine, İkinci taşımadan kaynaklı tazminatla ilgili olarak; 24.642,19-TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, Fazlaya ilişkin istemlerin reddine, somut olayda, davacıların mallarının hasarlanması ve ürünlerin geç tesliminin kişilik haklarına saldırı olarak değerlendirilemeyeceğinden TBK’nun 58’nci maddesinde öngörülen manevi tazminat şartları oluşmadığından her iki taşıma açısından da manevi tazminat taleplerinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde tüm hususları içerir hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ ile;
Birinci taşımadan kaynaklı tazminatla ilgili olarak;
a)180 USD’nin karar tarihi itibari ile Merkez Bankası kuru üzerinden hesap edilen 3.358,27-TL karşılığının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, Fazlaya ilişkin istemlerin REDDİNE,
b)Davacıların manevi tazminat taleplerinin REDDİNE,
İkinci taşımadan kaynaklı tazminatla ilgili olarak;
a)24.642,19-TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, Fazlaya ilişkin istemlerin REDDİNE,
b)Davacıların manevi tazminat taleplerinin REDDİNE,
2-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 1.912,71-TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 1.143,40-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 769,31-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
3-Davacı tarafından yatırılan 1.143,40-TL peşin harç ve 21,15-TL başvurma harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 505,85-TL posta gideri, 3.500,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.005,85-TL yargılama giderinden davanın maddi ve manevi tazminat talebi yönünden davanın kabul miktarı dikkate alınarak 1.456,78-TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara ödenmesine, kalan miktarın davacılar üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı …A.Ş tarafından yapılan 286,25-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanıp takdir olunan 183,20-TL yargılama giderinin davacılardan alınarak bu davalıya ödenmesine, kalan miktarın davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı …-… Ltd Şti tarafından yapılan 225,35-TL posta gideri, 1.650,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.875,35-TL yargılama giderinden davanın kabul ve red oranına göre hesaplanıp takdir olunan 1.200,22-TL yargılama giderinin davacılardan alınarak bu davalıya ödenmesine, kalan miktarın davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden davanın kabul miktarı dikkate alınarak A.A.Ü.T gereğince hesaplanıp takdir olunan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine,
8-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden davanın red miktarı dikkate alınarak A.A.Ü.T gereğince hesaplanıp takdir olunan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davacılardan alınarak davalılara verilmesine,
9-Dosya Gaziantep … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. – … Karar sayılı yetkisizlik kararı üzerine mahkememize tevzi edildiğinden ve ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra yetkisizlik kararı verildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunun Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7/1 maddesi uyarınca tayin ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
10-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra yatıran tarafa iadesine,
11-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara tebliğine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/11/2022

Katip …
¸

Hakim …
¸