Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/863 Esas
KARAR NO : 2021/1081

DAVA : İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 08/12/2020
KARAR TARİHİ : 12/11/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 09/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket tarafından … numaralı Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi ile sigortalanan dava dışı … SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ.’ne ait kesik parça deri cinsi emtiaların davalı sorumluluğunda … ve … plakalı tır ile Portekiz’den Gemlik Bursa’ya nakliyesi esnasında emtiaların hasara uğradığını, fatura ve yapılan tespitler gereğince sovtaj durumu da dikkate alınarak toplam 1.261,95 Euro sigortalı zararının, davacı şirket tarafından sigortalı adına müşterisine ödenmek suretiyle tazmin edilmiş olduğunu, TTK ve poliçe hükümleri ile banka ödeme dekontu halefiyet kuralları ve sigortalının temlik talebi gereğince TBK ilgili hükümleri gereğince temlik esasına göre sigortalısının haklarını devralan davacının TTK madde 1472 ve ilgili konvansiyon hükümleri ile davalıya rücu hakkı doğduğunu, davalıya müracaatta bulunulduğunu, davalı şirkete delil dilekçesinde yer alan CMR belgesi ve navlun faturalarına istinaden ana nakliyeci sıfatıyla tüzel kişilik olarak dava açıldığını, TTK m.875 uyarınca taşıyıcının emtianın taşınmak üzere teslim alınmasından teslim edilmesine kadar geçecek süre içinde eşyanın zıyaından, hasarından ya da teslimde gecikmeden doğan zararlardan sorumlu olduğunun diğer hükümlerle birlikte belirtildiğini, davalının düzenlemiş olduğu navlun faturası dikkate alındığında taşıma işinin nakliye sorumluluğunu üstlendiğini, bu sebeple davada pasif dava ehliyetine sahip olduğunu, davacı sigortalısına ait emtiaların alıcı firmanın adresine ulaştığında tahliyesi esnasında yapılan kontrollerde emtialarda hasar tespit edildiğini, firma yetkilileri ve araç sürücüsünün imzasını içeren hasar tutanağının tanzim edildiğini, hasarın nakliye esnasında olduğunun tartışmasız olduğunu, zararın meydana gelmesinin taşıma esnasında olduğunun eksperlerce tespit edildiğini, zararın karşılanması amacıyla icra takibine başlandığını ve borca itiraz üzerine takibin durdurulduğunu, açıklanan nedenlerle davanın kabulü ile, davacının davalıdan olan 1.279,40-Euro alacağına ilişkin Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına vaki itirazın iptali ile takibin devamına, dava dışı sigortalıya ödeme tarihinden itibaren işleyecek en yüksek kamu banka Euro faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, alacak likit ve belirlenebilir olduğundan %20 den az olmayan oranda icra inkar tazminatı, yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine, karşı taraf vekalet ücretinin davacı adına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının iddialarının mesnetsiz olduğunu, TTK md.1472 kapsamında yasal halef sıfatı ile dava ikame edilebilmesi için sigortalının zarara uğradığının, sigortalıya yapılan tazminat ödemesinin ve geçerli bir sigorta poliçesinin varlığının ispatının gerektiğini, CMR Konvansiyonunun zaman aşımına ilişkin 32. Maddesi gereğince davanın bir yıl içinde açılması gerektiğini, zamanaşımı itirazlarının olduğunu, davanın yetkili mahkemede açılmadığını, davalı şirketin adresinin Büyükçekmecede olduğunu, yetkili icra dairesinin Büyükçekmece İcra Dairesi olduğunu, yetkisizlik dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, hasarın taşıma sırasında olduğuna dair herhangi bir evrak sunulmadığını, davacı tarafından delil olarak dosya arasına sunulan …. Sigorta Ekspertiz Hiz. Ltd. Şti. Tarafından tanzim olunan 11/12/2018 tarih ve …. numaralı ekspertiz raporunun “sonuç” kısmında da belirtildiği üzere söz konusu hasarlandığı iddia olunan emtia üzerinde meydana gelen hasarın nedeni olarak “kaba elleçlemeler (yükleme, aktarma veya boşaltma çalışmaları sırasında forklift bıçaklarının temas etmesi) olduğunun belirtildiğini, davalı şirketin yükleme ve istifleme yahut boşaltma işlemlerinde herhangi bir faaliyetinin bulunmadığını, yalnızca taşıma işini gerçekleştirdiğini, ekspertiz raporunun tek taraflı olduğunu, hasarlı emtianın imhasına ilişkin herhangi bir evrak bulunmadığını, sınırlı sorumluluk hükümlerinin uygulanması gerektiğini, açıklanan nedenlerle davanın aktif husumet itirazları doğrultusunda usulden reddine, davanın zamanaşımı defi doğrultusunda usulden reddine, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan reddine, davacı aleyhine icra takibinde belirtilen alacak tutarının %20 den az olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, dava dışı sigortalıya ait emtianın davalı taşıyıcı nezdinde taşınması sırasında uğradığı hasar nedeniyle Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi kapsamında dava dışı sigortalıya ödenen tutarın, davalı taşıyıcıdan rücuen tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkememizce taraflara usulüne uygun davetiye tebliğleri yapılarak taraf teşkili sağlanmış ve davanın esasına başlanmıştır.
Davacı vekili tarafından dava dilekçesi ekinde; Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi, 13/12/2018 tarihli 1.261,95 Euro tutarlı banka ödeme dekontu, CMR belgeleri, Navlun Faturaları, 11/12/2018 tarihli Nakliyat Sigortası Ekspertiz Raporu, 16/11/2018 tarihli hasara ilişkin tutanak sureti, ihtarname sureti, mal faturaları ve hasara ilişkin fotoğraflar dosyaya ibraz edilmiştir.
Taraf vekilleri karşılıklı olarak delillerini bildirmişler, bildirdikleri deliller toplanılmıştır.
Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğünün …. esas sayılı takip dosyası UYAP sistemi üzerinden celp edilmiş olmakla incelenmesinde; alacaklı davacı şirket tarafından borçlu davalı hakkında 1.261,95 Euro asıl alacak, 17,45 Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.279,40 Euro alacağın tahsili istemiyle takip başlatıldığı, ödeme emrinin davalı şirkete 11/11/2019 tarihinde tebliğ edildiği ve aynı tarihte davalı şirket vekili tarafından asıl alacağa, faize ve ferilere itiraz edilmesi üzerine 15/11/2019 tarihinde takibin durdurulmasına karar verildiği, yasal süre içerisinde mahkememize itirazın iptali davası açıldığı görülmüştür.
Dosyada bulunan Emtia Blok Abonman sigorta poliçesine göre, 10/07/2018 tarihli başlangıç tarihli sigorta poliçesi ile dava dışı sigortalı … San. Ve Tic. A.Ş..’ne ait deri, kumaş, vinil, keçe, ısıtıcı, sünger ve detay malzeme emtiasının taşınma rizikolarına karşı sigorta örtüsü altına alındığı, navlun faturasının davalı tarafından sigortalı adına düzenlendiği ve davalının akdi taşıyıcı olarak taşıma işini gerçekleştirdiği, varma yerinde CMR belgesine düşülen kayıt ile emtianın (kesik parça deri kolilerinden 1 adedinin) hasarlı olduğunun 16/11/2018 tarihinde tespit edildiği görülmüştür.
Dosyada bulunan 11/12/2018 tarihli ekspertiz raporunun incelenmesinde, hasarın … – … Portekiz’den Gemlik/Bursa’ya yapılan taşıma sonrasında, 16/11/2018 tarihinde, emtianın sigortalı firma tesisine tahliyesi esnasında tespit edilip bununla ilgili sürücü imzalı tutanak düzenlendiği, hasarın, parsiyel olarak yapılan taşıma sırasında, kaba elleçlemeler ( yükleme, aktarma veya boşaltma çalışmaları sırasında, forklift bıçaklarının temas etmesi) sonucu oluştuğu, mevcut oluşan hasarın poliçe teminatı dahilinde gerçekleştiğinin belirtildiği görülmüştür.
Mahkememiz dosyası, tarafların iddia ve savunmaları, sundukları deliller ve dosya kapsamı belgeler incelenmek sureti ile dava konusu hasarın oluşmasında davalı taşıyıcının kusurunun bulunup bulunmadığı, dava dışı sigortalı firma ile davalı taşıyıcının müterafik kusurlarının olup olmadığı, kusur oranlarının tespiti, CMR kapsamında hasar ihbarının süresinde ve usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, rücu koşullarının oluşup oluşmadığı, rücu edilebilecek miktarın tespiti hususlarında rapor düzenlenmek üzere CMR uzmanı bilirkişi Dr. …., taşıma uzmanı bilirkişi …., sigorta eksperi bilirkişi …. ve deri konusunda uzman bilirkişi ….ten oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından 17/06/2021 havale tarihli rapor tanzim edilerek mahkememiz dosyasına ibraz edilmiştir.
17/06/2021 havale tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;”… Davaya konu sevkiyat evraklarına yükleme sırasında, üründe yüklemeden kaynaklı oluşabilecek uygunsuzlukla ilgili bir not düşülmediğinden ürünlerin taşıyıcıya tam ve sağlam teslim edildiği, CMR Konvansiyonunun ilgili maddeleri gereği teslimat sırasında fark edilen hasardan davalı taşıyıcının CMR m.17/1 gereği sorumluluğunun olduğu, sigorta eksperinin hazırlamış olduğu raporda yer alan bilgiler ve oluşan hasarın şekline bakıldığında hasarın taşıma sırasında oluşmayıp yükleme, istifleme veya araç boşaltma sırasında meydana gelmiş olabileceği kanaati ile müterafik kusurun olduğu ve dava dışı sigortalı firma ile davalı taşıyıcının müterafik kusurlarının %50’şer olduğu, dava konusu yurt dışı karayolu taşıma işinde hasar ihbarının, CMR Konvansiyonuna göre süresi içinde ve usulüne uygun yapılmış olduğu, davacının davalının kusuru dışında sigortalısının kusuruna dayanan kısımlar bakımından da tam tazminat ödediği, buna karşılık ancak davalının sorumlu tutulabileceği miktar bakımından rücu imkanının olabileceği, dava konusu hasarın davacı şirket tarafından düzenlenen …. nolu Emtia Blok Abonman sigorta poliçesinin vadesi içinde ve teminat kapsamı dahilinde meydana geldiği, bu bakımdan sigortalısına yaptığı ödemenin ex-gretia (lütuf ödemesi) değil, tazminat ödemesi olduğu, davacı şirketin dava dışı sigortalısına 13/12/2018 tarihinde yaptığı tazminat ödemesi sebebiyle dava dışı sigortalısının halefiyet hakkına sahip olarak hasardan sorumlu olan taraftan rücu imkanı olduğu, poliçe şartları bakımından ödenebilir tazminat tutarının 1.088,14 Euro olarak tespit edildiği, CMR m.25 atfı ile CMR m.23/3 gereği hesaplanacak sorumluluk limitinin 470,37 TL olarak hesaplandığı” değerlendirme ve tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş, davacı vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmuştur.
Mahkememizce 08/09/2021 havale tarihli bilirkişi raporu dosya içeriğine uygun ve denetime elverişli bulunmuştur.
Dava konusu taşıma CMR (Eşyaların Karayolundan Uluslar Arası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi) hükümlerine tabi olup anılan sözleşmenin 17. maddesi uyarınca taşıyıcı, yükü teslim aldığı andan teslim ettiği ana kadar yükte meydana gelecek hasardan sorumludur. Sözleşmenin 17/4-c maddesi uyarınca taşıyıcı hasarın, yükün gönderici, alıcı veya bunlar adına hareket eden şahıslar tarafından taşınmasından, yüklenmesinden, istif edilmesinden veya boşaltılmasından kaynaklandığını ispat etmesi halinde sorumluluktan kurtulabilecektir.
CMR’nin 25/1. maddesi gereğince; hasar durumunda taşımacı, CMR’nin 23/1, 2 ve 4. maddelerine göre belirlenen değerin hasar nedeniyle azalmış kısmı kadar olan bedeli tazminat olarak ödeyecektir.
CMR’nin 23/1. maddesi gereğince; taşıyıcı, yükün kısmen veya tamamen kaybından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğundan, bu tazminat yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine göre hesaplanır.
CMR’nin 23/2. maddesine göre de; malın kıymeti emtianın borsa fiyatına, böyle bir fiyatın yokluğu hâlinde geçerli piyasa fiyatına, onun da olmadığı durumlarda ise aynı cins ve kalitedeki emtianın mutad kıymetine göre tespit edilir.
CMR’nin 23/4. maddesi gereğince; yükün taşınması dolayısıyla ödenen taşıma ücreti, gümrük resimleri ve diğer ödemelerde malın tamamen kaybedilmesi halinde tamamen ödenir. Kısmen kaybolma halinde ise karşılaşılan zarar oranında ödeme yapılır. Bunlar dışında başka tazminat ödenmez.
CMR’nin 32/1. maddesinde, sözleşme kapsamındaki taşımalardan kaynaklanan davalar bakımından zamanaşımı süresi 1 yıl olarak kabul edilmiş, taşımacının bilerek kötü hareket olarak kabul edilecek kusurlarının söz konusu olması halinde ise 3 yıl olarak belirlenmiştir. CMR’nin 32/1. maddesinin (a) ve (b) bentlerinde zamanaşımı süresinin emtiadaki hasarın niteliğine göre ve en erken teslim tarihinden olmak üzere belirleneceği ifade edilmektedir.
Davacı tarafından bir yıllık süre içinde 11/04/2019 tarihinde icra takibi başlatılmış olup bu tarihte zamanaşımı kesilmiştir.
Yapılan yargılama, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, iddia, savunma, sunulan deliller, 17/06/2021 havale tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; Dava dışı sigortalı firma … San. Ve Tic A.Ş. tarafından Portekiz’de yerleşik dava dışı ….. adlı firmadan toplam 17 palet/8.118 adet kesik parça deri ve 1 sehpa (290,50 m2) tabaka deri ithal edildiği, satın alınan emtianın davacı … Sigorta A.Ş. tarafından ” Emtia Blok Abonman Sigorta Poliçesi” ile sigortalandığı, emtianın Portekiz-Türkiye taşıma işinin davalı şirket tarafından üstlenildiği, 08/11/2018 tarihinde Portekiz’den sevk edilen emtianın, 16/11/2018 tarihinde Gemlik/Bursa’ya geldiği, ithal edilen ürünlerin dava dışı sigortalı firmaya ait tesiste tahliyesi sırasında 1 adet kolinin hasarlı olduğunun fark edilmesi üzerine hasar tutanağı düzenlenerek CMR taşıma senedi üzerine “… plakalı dorse ile 16/11/2018 tarihinde … firmasından gelen kesik parça deri kolilerinden 1 adedi hasarlı teslim alındı” notunun düşüldüğü, davacı sigortacının bu hasar nedeniyle sigortalısına 1.261,95 Euro ödeme yaptığı, sigorta eksperinin hazırlamış olduğu raporda yer alan bilgiler ve oluşan hasarın şekline bakıldığında hasarın taşıma sırasında oluşmayıp yükleme, istifleme veya araç boşaltma sırasında meydana gelmiş olabileceği kanaati ile müterafik kusurun olduğu ve dava dışı sigortalı firma ile davalı taşıyıcının müterafik kusurlarının %50’şer olduğu değerlendirilerek, her ne kadar sözleşmenin 23/7 maddesine göre taşıyıcının sorumluluğunun belirlenmesinde uygulanacak SDR kuru, karar tarihindeki kur olması gerekmekte ise de; davanın itirazın iptali olması nedeniyle, niteliği gereği takip tarihi olan 11/04/2019 tarihi esas alınarak, Merkez Bankası döviz kuruna göre emtianın takip tarihi olan 11/04/2019 tarihinde 1 euro’nun efektif satış tutarının 6.4623 TL olduğu, 1 SDR’nin 7.9440 TL olduğu, emtianın 7,64 kg olduğu dikkate alındığında, taşıyıcının üst limit sorumluluğunun kg başına 8,33 SDR’den 7,64 kgx8,33=63,641 SDR olduğu, 1 SDR= 7.9440 TL x 63,641=505,56 TL olduğu, 1 euro’nun efektif satış tutarının 6.4623 TL olduğu dikkate alındığında 505,56 TL/6.4623=78,23 Euro olduğu, davalı taşıyıcı ve dava dışı sigortalının % 50 oranında müterafik kusurlu oldukları dikkate alındığında, davalının 78,23/2=39,12 Euro hasar bedelinden sorumlu olduğu tespit edilmiş olup, mahkememizce bilirkişi heyetince yapılan kusur hesaplaması bilimsel, tarafsız ve denetime elverişli bulunarak kararda esas alınmış, davanın tespit edilen 39,12 Euro üzerinden kısmen kabulü ile davalının Büyükçekmece .. İcra Müdürlüğünün …. esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazının kısmen iptaline, takibin 39,12 Euro asıl alacak üzerinden devamına, asıl alacağa davacının takip talebindeki miktarı aşılmamak üzere fiili ödeme tarihindeki kısa vadeli Euro cinsinden açılmış yabancı paralara uygulanan en yüksek faizin işletilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, talep yargılamayı gerektirdiğinden davacı tarafın talep ettiği icra inkar tazminatının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde tüm hususları içerir hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE;
-Davalının Büyükçekmece …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasına yapmış olduğu İTİRAZIN KISMEN İPTALİNE,
-Takibin asıl alacak miktarı olan 39,12-EURO üzerinden DEVAMINA,
-Asıl alacağa davacının takip talebindeki miktarı aşılmamak üzere fiili ödeme tarihinde kısa vadeli Euro cinsinden açılmış yabancı paralara uygulanan en yüksek faizin İŞLETİLMESİNE,
-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,

-İcra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
2-Kötü niyet tazminatı talebinin REDDİNE,

3-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken 59,30-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 166,80-TL harçtan mahsubu ile kalan 107,50-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
4-Arabuluculuk sonuç tutanağı tarihi itibariyle yürürlükte bulunan tarifeye göre tahakkuk eden 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve red oranına göre 6325 Sayılı Kanun madde 18/A-11 uyarınca 39,60-TL’sinin davalıdan, 1.280,40-TL’sinin davacıdan tahsili ile hazineye İRAT KAYDINA,
5-Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL başvurma harcı, 59,30-TL peşin harç, 60,00-TL tebligat ücreti, 4.000,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.173,70-TL yargılama giderinden red ve kabule göre hesaplanıp takdir olunan 127,36-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davanın kabul edilen miktarı dikkate alınarak davacı yararına tayin ve takdir olunan 371,37 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davanın reddedilen miktarı dikkate alınarak davalı yararına tayin ve takdir olunan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
9-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE,
Dair; 6100 sayılı HMK.’nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 12/11/2021

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza