Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/758 Esas
KARAR NO : 2021/118

DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 05/11/2020
KARAR TARİHİ : 04/02/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 16/02/2021

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; …, …, …, … ve ……‘nun davalı … Holding A.Ş. ortaklık payları, toplam şirket sermayesinin %22’si olduğunu, Türk Ticaret Kanunu’nun 411. maddesi uyarınca davalı şirket sermayesinin en az onda birini oluşturan pay sahipleri olan müvekkillerinin, kanundan kaynaklanan bir takım özel azınlık haklarına sahip olduklarını, azınlık pay sahipleri; şirketin işleri, yönetimi ve içinde bulunduğu durum hakkında doğru bilgiye sahip olmaları, genel kurulda oy kullanırken ve yöneticileri denetlerken sağlıklı karar alabilmeleri için TTK uyarınca özel haklarla donatıldıklarını, müvekkilleri ile davalı şirketin hakim ortakları arasında, davalı … Holding A.Ş. ve iştiraklerinin yönetimine ilişkin oluşan fikir ayrılıkları nedeniyle, hakim ortaklar sahip oldukları belirleyici oy oranlarını kullanarak, müvekkil azınlık hak sahiplerini öncelikle …. Holding A.Ş. ve İştiraklerinin Yönetim Kurullarından uzaklaştırmış, ardından müvekkillerin davalı şirket ve iştiraklerine fiili girişleri de engellenerek Bilgi Alma ve İnceleme haklarını kullanmalarına engel olduğunu, müvekkilleri tarafından bugüne kadar, …. Holding A.Ş. ve iştiraklerinden talep edilen hiçbir bilgi ve belge müvekkillerine verilmediği gibi, müvekkillerin Holding ve iştirak şirketlerine girişleri Şirket merkezinin bulunduğu binanın güvenlik hizmetini veren şirkete de yazılı talimat geçilmesi suretiyle fiziki olarak da engellendiğini, hakim ortakların talimatları ile, müvekkillerin şirkete giriş çıkış kartları,otopark kartları iptal edildiğini, müvekillerinden …, …. Holding A.Ş. ‘nin iştiraki olan şirketin 14.04.2020 tarihli Genel Kurulu’na yönetim kurulu üyesi sıfatıyla katılmak maksadıyla şirket adresine gittiğinde, Yönetim Kurulu başkanı … …. tarafından darp edildiğini, genel kurula katılması cebir ve şiddet ile engellendiğini, bu hususta Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığına …. Hazırlık numaralı suç duyurusunda bulunulmuş olup soruşturma halen devam ettiğini belirterek fazlaya ilişkin her türlü hakkı saklı kalmak kaydıyla davamızın kabulü ile; Türk Ticaret Kanunu’nun 437. maddesi uyarınca “Bilgi Alma” talebinin kabulü edilerek, davalı … Holding A.Ş.’ne yolladıkları Beyoğlu …. Noterliği’nin 23.10.2020 tarih ve “…yevmiye numaralı ihtarnamesinde somutlaştırılmış bilgi alma talebine konu hususların, …. Holding tarafından Mahkemece belirlenecek süre içinde (kurumsal denetime ve dürüst hesap verme ilkelerine ve gerçeğe uygun olacak şekilde) davacılara verilmesine karar verilmesini, davalı şirket nezdinde bulunan bilgi, belge ve kayıtların, bilgi alma talebine konu ilgili kısımlarının, ayrıca bilgi alma talebine konu elektronik veri taşıyıcılarında bulunan bilgi ve belgelerin de davacı tarafa verilmesi gerektiğinin hüküm altına alınmasına, TTK m.347/f.4 hükmü uyarınca “İnceleme” talebinin kabulü edilerek, müvekkiller ve/veya müvekkillerce yetkilendirilecek finansal danışman, mali müşavir ve IT Uzmanı tarafından, gerekli incelemeleri yapılmasını teminen; …. Holding A.Ş.’nin; tüm yasal ticari defter ve kayıtlarının, …. Holding A.Ş.’nin kanunen tutmakla yükümlü tutulduğu defterlerin yanı sıra, tutulması ihtiyari olan tüm defterleri, bu defterlere dayanak belgelerin, 2018 ve 2019 yıllarını da içerecek şekilde güncel Bilanço ve kar-zarar hesap tabloları ile finansal tablolar ile konsolide tabloların, “Bilgi Alma” talebine ilişkin bölümünde yer alan konulara ilişkin tüm yazışmaların, bilgi ve belgelerin, her türlü ödeme makbuz ve dekontların, …. Holding A.Ş. merkez adresinde (… Merkezi … Blok No:…. …. …l) incelenmek üzere hazır etmesine karar verilmesini, elektronik veri saklama ortamları ve bu nitelikte elektronik cihazların IT uzmanı tarafından incelemeye hazır tutulmasını, gerekli şifre ve giriş bilgilerinin davacılara sağlamasına karar verilmesine, davacılara ve uzmanlara, şirket merkezinde çalışma yeri tahsis edilmesini; uzmanlarca sorulacak soruları cevaplayacak bilgi ve yeteneğe sahip şirket ilgililerinin bu incelemede hazır bulundurulmasını ve davacı ya da uzmanların incelemelerini hangi süre içinde yapabileceklerinin hüküm altına alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; TTK.nın 437.maddesinde “Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanım Şekli, Zamanı, Sınır ve Kapsamı” düzenlenmiş olup, davacıların belirtilen unsurlara uygun olmayan taleplerinin bütünüyle reddi gerektiğini, davacıların genel kurul sürecinde bilgi alma haklarının kullanımının engellendiği yönündeki beyan ve iddialarının kötü niyetli bir kurgunun parçası olup maddi gerçeklik ve hukuki anlamda dayanaktan yoksun bu iddiaların kabulünün mümkün olmadığını, davacı … ‘nun diğer davacılarla birlikte bir taraftan Holding ve bağlı şirketlere ihtarname keşide ederek bir an önce genel kurulların yapılmasını isterken kendisinin yönetim kurulu başkanı olduğu…. Petrol….A.Ş.’nin genel kurulunu, diğer yönetim kurulu üyesi …. …. ve tek pay sahibi olan müvekkili …. Holding A.Ş.’nin sözlü ve yazılı bütün taleplerine rağmen yapmadığını, sonunda müvekkili şirket tarafından genel kurul yapılması için mahkemeye müracaat edilmek zorunda kalındığını ve mahkemeden genel kurulun yapılması yönünde karar alındığını ve sürecin devam ettiğini belirterek müvekkili şirket ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde yargı yolu kullanılarak baskı kurma amacıyla kötü niyetli bir şekilde ve gerçek dışı iddialarla ikame edilen hukuki mesnetten yoksun, haksız ve yersiz davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ:
Dava; TTK.nun 437.maddesine dayalı olarak davacıya bilgi alma ve inceleme hakkı tanınması istemine ilişkindir.
Uyuşmazlığın, TTK.nun 437.maddesine dayalı olarak davacıya bilgi alma ve inceleme hakkı tanınması şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine göre HMK’nun 14/2 maddesi gereğince işbu davaya bakmaya mahkememiz kesin yetkili olup, dava 6102 sayılı TTK’nun 1521.maddesi gereğince basit yargılama usulünce incelenip sonuçlandırılmıştır.
Davalı şirketin sicil kaydını faal olarak devam ettiği, şirketin muamele merkez adresi itibariyle mahkememizin kesin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
…. Valiliği Ticaret İl Müdürlüğünden davalı şirketin 04/06/2020 tarihli 2018-2019 yılları olağan genel kurul toplantı tutanağı ve hazirun cetvelinin gönderildiği anlaşılmıştır.
Davacılar vekilinin 08/12/2020 tarihli dilekçesi ekinde Beyoğlu …Noterliğinin 23/10/2020 tarihli … yevmiye sayılı ihtarnamesinin ve e-tebliğ mazbatasının noterlikçe onaylı suretlerinin ibraz edildiği görülmüştür.

İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğünden istenen bilgi ve belgelerin gönderildiği, incelenmesinde; … sicil nolu …’nin … Merkezi ….Blok Kat:… …. adresinde sicilde kain olduğu, 06/12/2013 tarihinde kurulduğu, şirket yetkililerinin …. …., … …. ve …. …. …. oldukları, şirketin son tescilini 10/06/2020 tarihinde yaptırdığı anlaşılmıştır.
Bakırköy…Asliye Ticaret Mahkemesinin …. Esas sayılı dosyasına ait evraklar celp edilmiş, incelenmesinde; davacılar …, …, …, …, … tarafından davalı … Petrol Taş İth Ve İhracat Sanayi Ticaret A.Ş.aleyhine 24/07/2020 tarihinde Ticari Şirket (Genel Kurul Kararının İptali İstemli) davası açıldığı, dosyanın derdest olduğu anlaşıldı.
Gaziantep CBS’nin …. hazırlık numaralı dosyasının derdest olduğunun bildirildiği, Gaziantep ….Asliye Ticaret Mahkemesine yazılan müzekkereye de cevap verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan yargılama, toplanana ve sunulan deliller, Bakırköy….ATM dosyası, savcılık dosyası, Gaziantep ….Asliye Ticaret Mahkemesi dosyası, ihtarname, sicil kaydı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
TTK.nun 437.maddesinde; “(1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az onbeş gün önce, şirketin merkez ve şubelerinde, pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar bir yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir. (2) Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz. (3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir. (4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir uzman aracılığıyla da yapılabilir. (5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen on gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir.(6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.”düzenlemesi yer almaktadır.
6102 sayılı TTK’nun 438.maddesi uyarınca açılmış özel denetçi atanması talebine ilişkindir.
Özel denetçi atanması kurumu, yeni TTK sisteminde pay sahiplerinin ve azınlığın kontrol haklarına ilişkin üzerinde önemle durulan bir müessesedir. Kanunda bir taraftan pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkı, diğer taraftan ise özel denetim isteme hakkı genişletilmiş ve güçlendirilmiştir. Bu sayede pay sahibine ve özellikle azınlığa, şirketin işleyişi ile ilgili daha şeffaf ve güvenilir bilgi elde etme imkânı sağlanmıştır. Özel denetim isteme hakkı, pay sahiplerinin, şirketle ilgili belirli konularda bilgi sahibi olarak pay sahipliği haklarını genel kurulda daha etkin ve bilinçli bir şekilde kullanabilmelerine hizmet eder. Böylece bilhassa çoğunlukta bulunmayan, yönetim kuruluna üye belirleme imtiyazına sahip olmayan pay sahiplerinin, şirketle ilgili belirli olayları açıklığa kavuşturmaları sağlanabilmektedir.Özel denetim müessesi 6102 sayılı TTK’nun 438-444 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Özel denetimde, özel denetçi tarafından belirli olayların aydınlatılması amacıyla denetim yapılmakta ve sonuç rapor ile açıklanmaktadır. TTK md.438 ile pay sahibinin özel denetçi talebinde bulunması için, pay sahipliği haklarının kullanılması için gereklilik ve bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmış olması şartları aranmaktadır.Uygulamada özel denetiminin yönetici ve denetçilerin sorumluluğuna hazırlık amacı taşıdığı, şirketin sevk ve idaresi konusunda amaca uygunluk ve yerindelik incelemesi niteliğinde olmadığı, organların takdir yetkilerinin incelenmesini içermediği, kuralsızlıkların açıklanması gerektiği, olayların açıklığa kavuşturulmasının amaçlandığı kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, 6102 s. TTK hükümleri çerçevesinde her bir pay sahibi gündemde herhangi bir madde bulunmasına gerek olmaksızın özel denetçi atanmasını genel kuruldan isteyebilir. Pay sahibinin bu talepte bulunabilmesi için kanunun aradığı koşullar TTK. 438/1 ‘e göre;bilgi alma ve inceleme haklarının kullanılmış olması,özel denetimin pay sahipliği haklarını kullanmak için gerekli bulunması,açıklığa kavuşturulması istenen olayların belirli olmasıdır.Genel kurul bu talebi reddettiği takdirde azınlık (sermayenin en az yüzde onunu temsil eden payların sahipleri) veya payların itibari değeri toplamı en az 1 milyon TL olan pay sahipleri şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden üç ay içerisinde şirkete özel denetçi atanmasını talep edebilirler. ( TTK 439/1 md.)
Bilgi alma şartı bakımından; özel denetçinin atanması, pay sahibinin bilgi alma hakkı ile doğrudan ilişkili olduğundan, kanun koyucu, birinci olarak pay sahibinin öncelikle kendisine sunulan ve kapsamı genişletilen bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmış olmasını aramaktadır (TTK m. 438/1). Öte yandan, kanun koyucu verilecek bilgilerin niteliğine ilişkin de ayrı bir belirleme yapmıştır. Bu bağlamda, verilecek bilgilerin hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olması gerekmektedir (TTK m. 437/1). Kanun koyucu, pay sahiplerine verilecek olan bilgilerin amaca hizmet etmesini, şirketle ilgili konuların şeffaf bir şekilde açıklanmasını, gerçek durum ile verilen bilgilerin örtüşmesini aramaktadır.
Gereklilik koşulu bakımından; ikinci olarak kanun koyucu özel denetim yolunun pay sahipliği haklarından yararlanılabilmesi için gerekli olmasını aramıştır. Bu bağlamda, pay sahibinin oy hakkını kullanarak yönetim kurulunu ibra etmeden veya ilgililer hakkında sorumluluk davası açmadan önce gerekliliğini ispatlayarak özel denetim hakkını kullanması mümkündür.
Belirlilik koşulu bakımından; özel denetim, şirketin genel gidişi hakkında, kâr-zarar durumunun tespiti ile ilgili olarak genel bir biçimde bilgi alma amacıyla kullanılamaz. Şirket ile ilgili belli olayların, örneğin ihalelerin, projelerin, inşaatların yapımı ve akıbeti hakkında pay sahiplerinin bilgi sahibi olabilmeleri için söz konusu müessese düzenlenmiştir.Bundan dolayı, pay sahibinin özel denetime başvurabilmesi, şirketi ilgilendiren belirli olayları zikretmesi ve bunları ortaya koymasına bağlıdır. Pay sahibinin bilgi almak istediği meseleleri somut ve anlaşılabilir şekilde belirtmesi gerekir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde somut olayda özel denetçi atanması şartlarının oluşup oluşmadığı değerlendirildiğinde;
Belirli şartlara başlanmış olan özel denetçi istenmesine dair hakkın kullanılabilmesi için azlık, mahkemeyi ikna edici olay ve olgulara dayanarak ve zararın varlığına dair belirli bazı olayların incelenmesini talep edebilmektedir. Azlığın başvuru talebi için gereken ön koşul ise bilgi alma hakkını kullanmış olmasıdır. Somut olayda özel denetçi atanması talep edilen şirketle ilgili davacıların Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı şikayet üzerine yapmış olduğu soruşturma neticesinde: “Şüphelilerin alınan beyanlarında; müştekinin yönetim kurulu üyeliğinin sona erdiği ve yeniden yönetim kurulu üyeliğine seçilememesi üzerine bu şekilde şikayette bulunduğu, şirket içerisindeki şifre değişikliğinin ve girişte kullanılan parmak izi okuyucu uygulamasından vazgeçerek kart okutma sistemine geçisin covid-19 tedbirleri kapsamında bütün şirket çalışanlarına yönelik olduğu, müştekiye yönelik özel bir uygulama olmadığı, ayrıca müşteki ile Bakırköy …. Asl. Ticaret Mahkemesi’nde hukuki ihtilafa yönelik tedbir davalarının bulunduğunu ve müştekinin tedbir talebinin mahkemece reddine karar verildiğini belirterek belge ve karar ibraz etikleri anlaşıldığından” suç unsuru bulunmayan ve hukuki ihtilaf mahiyetindeki olay nedeniyle KAMU ADINA KOVUŞTURMAYA YER OLMADIĞINA dair karar verildiği görülmüş olup ayrıca
Davacılardan …; 08.01.2016 tarihinde şirkette müdür yardımcısı olarak, sonrasında ise 12.10.2017 tarihinde yönetım kurulu seçilmiş ve 05.05.2020 tarihine kadar anılan şirketi münferiden yönetici olarak görev yapmıştır. Davacı …’nun yerine …. İnşaat A.Ş.’ye münferit temsil ve ilzama yetkili olarak yönetim kurulu üyesi seçilmiş ve 17.04.2020 tarihine kadar görev yapmıştır. Yine …. 31.08.2016 tarihinden 20.04.2020 tarihine kadar …. Petrolcülük … A.Ş.’de yönetim kusulu olarak şirketi münferiden temsil ve ilzama yetkili olarak görev yapmıştır. Bunun yanında … 31.10 tarihinden 05.05.2020 tarihine kadar …. Dış Ticaret A.Ş.’de aynı münfent unvanla görev yaptıkları gelen kayıtlardan anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda ayrıntılarıyla izah edildiği üzere, gerek davacılann etmiş oldukları ihtamamede ve gerekse işbu davada TTKnın 437. maddesi olduğu ileri sürülen bilgi alma ve inceleme taleplerinin anılan maddeye de uygun olmadığım, TTK’ mn 437 1. maddesi finansal tablolar ve konsolide tablolar davacıların bilgi edinmesine açık olup davalı şirket yönetim kurulunun kurul süreci dışında davacılara bilgi verme ve İnceleme yetkisini gerektirecek somut bir iddia ve delil sunulmadığı anlaşılmış olup en önemlisi de şirketteki pay sahiplerinin zarara uğratıldıklarına ilişkin somut bir delile rastlanması iddia edilen olayların hiçbirisinin TTK, m. 438 hükmündeki şartları taşımadığı tespitleri ve söz konusu son genel kurulun yapıldığı tarihten yaklaşık olarak 6 ay geçtikten sonra TTK 437. maddesine dayalı olarak ticari defter ve kayıtlar ile birlikte tüm yazışma ve belgelerin incelenmesini talebinin kabulü hukuken mümkün olmadığı da nazara alınarak dava yönünden özel denetçi tayini bakımından koşulları oluşmadığından talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gerekli 59,30 TL harcın davacı tarafından peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın mahsubuna, bakiye 4,90 TL harcın davcıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden davalı yararına tayin ve takdir olunan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
5-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara tebliğine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı TTK 437/5 maddesi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 04/02/2021

Başkan …
¸e-imza
Üye … ¸e-imza
Üye …
¸e-imza
Katip …
¸e-imza