Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/439 Esas
KARAR NO : 2021/794

DAVA : Genel Kurul Kararının İptali (Kooperatif Genel Kurul Kararının İptali)
DAVA TARİHİ : 30/12/2014
KARAR TARİHİ : 09/09/2021
GEREKÇE YAZIM TARİHİ : 06/10/2021
Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin 02/04/2013 tarih … esas … karar sayılı kararının Yargıtay … Hukuk Dairesinin 08/11/2013 tarih … Esas, … Karar sayılı ilamı ile onandığı, davalı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine aynı dairenin 16/09/2014 tarih … Esas … Karar sayılı ilamı ile onama kararının kaldırılarak bozulduğu, Mahkememizin … Esas numarasını aldığı, Mahkememizden verilen 30/12/2016 tarih ve … Esas … sayılı kararı Yargıtay, …. Hukuk Dairesi’nin 03/03/2020 tarih ve … Esas … Karar sayılı ilamıyla bozulduğu, bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalı kooperatifin 10.05.2009 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul toplantısında gündemin 11 .maddesinde “… Grubu tapularının verilmesi ile ilgili projelerin hazırlanması,işlemlerin yürütülmesi, tahakkuk edecek bilumum vergi, resim, harç, proje, yapı denetim hizmet bedelleri ve sair her türlü giderlerin (m2)ye bölünmek suretiyle hesaplanacak bedelin,(Bu işlemler için geçmiş dönemde alınan avansların tamamı 2 nolu harca yatırıldığından),… grubu ortaklarından alınmasına, (Bu maddede belirtilen) ödemelerini zamanında yapmayan ortaklardan aylık %5 gecikme zammı alınması hususunun görüşülmesi ve karara bağlanması” hususlarının görüşüldüğünü ve maddenin kabulüne oybirliğiyle karar verildiğinin tutanağa yazıldığını, ancak toplantıya kendi adına asaleten ve diğer müvekkilleri adına vekaleten katılan müvekkili …’in maddeye muhalefet ederek ret oyu kullandığını ve toplantı sonunda 11.maddeye muhalif olduğunun tutanağa şerh düştüğünü, buna rağmen maddenin oybirliğiyle kabul edildiğinin yanlış bir şekilde tutanağa geçmesinin Kooperatifler Yasası’nın 53. maddesindeki dava açma haklarına bir engel teşkil etmeyeceğini, gündemin 11.maddesinin esasen gündem metninde hukuka aykırı bir karar alınacağını itiraf ettiğini, 11.maddede daha önce tapu paralarını ödemiş olan üyelerin, paralarının 2 nolu harcın ödenmesi için kullanıldığının belirtildiğini, böylece davalı kooperatif bünyesindeki … işleri gruplarının o dönem ödedikleri para ile tapularını aldığı halde, … Grubunun tapusunun verilmediğini ve ikinci defa kendilerinden para istenmesine karar verildiğini, Kooperatif üyelerinin çoğunluğunu … gruplarının oluşturduğunu, dolayısıyla onların oylarıyla kabul edilen gündem maddesi ile büyük bir haksızlığın ortaya çıktığını, gündemin 2. Maddesi ile ilgili karar alınmadan önce davalı kooperatifin 25.02.2009 tarihinde üyelere mektup yazarak, üyelerden bu ödemeleri yapmalarını talep ettiğini ve … Grubu üyelerinden tapu paralarını ikinci kez toplamaya başladığını, müvekkillerinin de bir an evvel tapularını alabilmek için ihtirazi kayıtla, 17.03.2009 tarihinde aşağıda yazılı ödemeleri yaptığını, … 33.235,00.-TL, … 2.385,00.-TL,… 2.385,00.-TL söz konusu ödemeler ile ilgili alacak davalarının da huzurdaki davayla aynı gün açıldığını,… Grubunu oluşturan işyeri tapuları ile ilgili olarak ilk kez 11.05.2003 tarihli Genel Kurul’da karar alındığını, bu kararla birlikte üyelere yazılan mektuplarla “… Grubu ortaklarından m2 x 694.500.-TL x 5 taksitle olmak üzere toplam m2 x 3.472.500.-TL”alınmasına karar verildiğini belirtilerek bu paralarla plan, proje, ruhsat vs. resmi harç ve vergiler ile ilgili çalışmaların yürütüleceğinin ve tapuların verileceğinin, bu paraların …. Bankası … Şubesi … numaralı hesapta bloke edileceğinin ve yalnız bu tür giderlerin ödemelerinde kullanılacağının üyelere bildirildiğini, aynı mektupta diğer işyeri gruplarından (… ve … Blok) toplanacak tapu paralarının da belirtildiğini, bu ödemeler yapıldıktan sonra, … grubu işyerlerinin tapularının, onlardan başkaca bir ek ödeme de alınmadan çıkarıldığını ve … grubu işyeri sahiplerine tapularının verildiğini, ancak … grubu ve … Blok işyerlerinin tapularının çıkarılmadığını, onlardan toplanan paranın, … grubunun 2 nolu harç ödemelerinde kullanıldığını, … Grubu işyeri sayısının 1380, … Grubu işyeri sayısının 205, … Blok işyeri sayısı ise 28 olduğunu, 233 dükkandan toplanan para ile diğer gruptaki 1380 dükkanın harçlarının yatırıldığını ve tapularının alındığını, 233 dükkanın tapusunun ise hiç çıkarılmadığını, buna rağmen tapusunu alan 1380 dükkandan da başkaca bir para toplanmadığını, 02.09.2007 tarihli Olağanüstü Genel Kurul’da … Grubu üyelerinden tekrar tapu parası istenmesine karar verildiğini, bu kararın iptali için açılan davanın Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasıyla halen derdest olduğunu, 10.05.2009 tarihli Genel Kurul’da alınan kararın, İlk olarak 2003’te alındığını ve buna göre paraların toplandığını, toplanan paraların, … grubu dükkanlarına harcandığını, sonra 2007’de tekrar aynı kararın alındığını, davalı Kooperatifin aleyhine dava açılınca, 2009 yılında aynı kararın tekrar alındığını, gündem maddesine de ilk toplanan paraların başka yere harcandığının yazılarak, adeta bu durumun itiraf edildiğini, 10.05.2009 tarihli Genel Kurul’da alınan ve üyeler arasında eşitsizlik yaratan, aynı …. için mükerrer para toplanması sonucunu doğuran ve … Grubu işyeri sahiplerini, … grubu üyelerinin lehine olacak şekilde zarara uğratan bu kararın iptalinin gerektiğini belirterek, 10.05.2009 tarihli Genel Kurul gündeminin 11. maddesinde alınan kararın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde ;davacıların müvekkili kooperatifin ortakları olduğunu, Genel kurul toplantısında hazır bulunan ortakların, Genel kurul kararlarının iptalini isteyebilmesi için, (yasanın emredici hükümlerini aykırılık bulunmadığı takdirde) oyunu kullanmasının haksız olarak engellenmesinin veya alınan kararlara aykırı kalarak keyfiyeti tutanağa geçirtmesinin gerektiğini, davaya konu genel kurulda alınan 11 nolu kararın oybirliğiyle alındığını, davacıların bu karara aykırı kalmadıklarını, karşı oy kullanmadıklarını, tam aksine oylamada karar lehinde oy kullandıklarını, Genel Kurul toplantısından sonra, bu karara muhalefet şerhi eklemelerinin yeterli olmadığını, alınan kararlara aykırı kalması ve keyfiyeti tutanağa geçirtmesi hususlarının birlikte gerçekleşmesinin gerektiğini, genel kurul toplantısında çok sayıda … grubu ortaklarının mevcut olduğunu ancak bunlardan hiç birinin, davacılar dahil karar aleyhinde oy kullanmadıklarını, bütün ortakların bu kararı benimsediğini, muhalefet şerhinin, genel kurul toplantısının sona ermesinden sonra tutanağa eklendiğinden alınan kararın emredici yasa hükümlerine aykırı olmadığını,tapu için gereken bedelin tamamının ödendiği iddiasının kabul edilebilmesi için toplanan (43.000,00 TL) paranın, tapu için gereken bütün masrafları karşılayabilmesinin gerektiğini, Genel kurul tutanağının ilgili maddesinde açıkça yazıldığı üzere … grubu ortaklarından sadece 43.000,00 TL toplandığını, toplanan paranın, tapu için gereken masrafların tamamını karşılayamayacağı için, daha önce (tapu masrafları için) toplanan paranın avans niteliğinde olduğunun açık olduğunu davacıların işyerlerinin bulunduğu yerin (… grubu), projesinin dahi mevcut olmadığını, tapuların alınabilmesi için 30 dan fazla işlem yapılmasının, bunların her biri için önemli miktarda ödemeler yapılmasının gerektiğini, kararın iptali için, … grubundan toplanan paraların, bu işlemlerin tamamını karşılayacak nitelikte olmasının gerektiğini, … grubundan toplanan para (43.000 TL) ile tapu aşamalarından sadece bir kaçının gerçekleştirilebileceğini büyük bir kısmının yapılamayacağının açık olduğunu, daha önce … Grubu ortaklarından toplanan Paranın, … Grubu ortaklarının vergi borcuna yatırıldığını, Vergi dairesi tarafından, (ödenmeyen) 2 nolu harç alacağı için kooperatif aleyhine takip başlatılması üzerine, Kooperatif yönetimi tarafından, ana para ve vergi cezalarına karşılık,700.000,00 TL civarında bir ödeme yapıldığını, bu ödemenin kooperatif ortaklarının tamamı için yapılmış olduğundan, (davacıların işyerinin bulunduğu) … Grubu ortaklarının da ödeme yapması gerektiğini, … grubu ortakları adına yapılan ödemenin tutarının da yaklaşık 45.000,00 TL civarında olduğunu, görevde bulunan yönetim kurulunun … grubu ortaklarından tapu masrafları için toplanan parayı, öne alarak vergi borcuna yatırdığını, Kooperatifin, davacıların iki borcundan biri olan vergi borcunu ödediğini, davacıların hesabında tapu masrafı avansının kalmadığını, davacıların hiçbir kaybının bulunmadığını, … grubu ortaklarından toplanan paranın (43.000,00 TL) tamamının … grubu ortaklarının (2 nolu harç) vergi borcu ve vergi cezası için yatırıldığının dikkate alınması durumunda, davacıların mağduriyetinden söz edilememesi gerekeceğini, davacılardan toplanan paranın tamamının … grubunun vergi borçlarına yatırılmasıyla, toplanan para nedeniyle, herhangi bir alacak-vereceklerinin kalmadığı halde, davaya konu genel kurul toplantısında, 12 nolu karar ile … grubu ortaklarına (davacılara), ekstra bir para aktarımına karar verildiğini, bu karar ile … grubu ortaklarının tapu işlemlerinin gecikmesinin, fazlasıyla telafi edildiği/giderildiği için, genel kurul toplantısına katılan … grubu ortaklarının tamamının, 11.maddede alınan karara itiraz etmediklerini tamamının karar lehinde kabul oyu kullandıkların belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ:
Dava; kooperatif ortakları tarafından açılan genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
Taraf delilleri toplanmış, toplanan deliller doğrultusunda; 02/04/2013 tarih … esas … karar sayılı hükümle davanın kabulüne, davalı kooperatifin 10/05/2009 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında gündemin 11. maddesi ile alınan kararın iptaline karar verildiği, davalı vekilin temyizi üzerine Yargıtay …. Hukuk Dairesinin 08/11/2013 tarih … Esas, … Karar sayılı ilamı ile onandığı, davalı vekili karar düzeltme yoluna başvurduğundan aynı dairenin 16/09/2014 tarih … Esas .. Karar sayılı ilamı ile;
“Mahkemece, davacıların tapu masrafları için ödemesi gereken miktarlardan daha fazla ödeme yaptıkları, buna rağmen yapılan ödemelerin tamamının harç ödemesinde kullanıldığından bahisle yeniden tapu masrafı alınmasına karar verilmesinin eşit işlem yapma ilkesine aykırı olduğu kabul edilerek genel kurulun 11. maddesinin iptaline karar verilmiş ise de, hükme esas alınan bilirkişi raporuna davalı tarafça delilleri gösterilerek yapılan itirazlarla ilgili bir inceleme yapılmadan ve bu konuda ek rapor alınmadan karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli inceleme ve araştırmayı içermediği gözetilerek Kooperatifler Hukuku konusunda uzman yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak, açıklamalı, denetime elverişli ve daha önce alınan bilirkişi raporuna karşı davalı tarafından yapılan itirazları da değerlendiren rapor alınıp tüm deliller birlikte değerlendirilmek sureti ile uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru görülmediği belirtilerek, hükmün bozulması gerekirken, Dairemizin 08.11.2013 tarih ve … E., .. K. sayılı kararı ile onandığı anlaşıldığından, davalı vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile hükmün davalı yararına bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle davalı vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile 08/11/2013 tarih, .. Esas, … Karar sayılı onama ilamı kaldırılarak, yerel mahkeme kararının davalı yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Davacılar vekili; önceki kararda direnilmesini, davalı vekili ise bozma ilamına uyulmasını istemiştir.
Mahkememizce usul ve yasaya uygun bulunan bozma ilamına uyulmuştur.
Uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamı gereğince; Kooperatifler Hukuku konusunda uzman bilirkişiler …, …. ile kooperatif hesap bilirkişisi muhasip ….’in yer aldığı yeni bilirkişi kurulu oluşturularak daha önce alınan bilirkişi raporuna karşı davalı kooperatif vekili tarafından 11/02/2013 tarihli dilekçe ile bildirilen itirazlar ve ekindeki belgeler değerlendirilmek suretiyle, davalı kooperatif defter ve kayıtları da incelenerek açıklamalı, denetime elverişli rapor alınmasına karar verilmiştir.
İbraz olunan 16/10/2015 tarihli kök raporda özetle; davacıların, iptale konu 10.05.2009 tarihinde yapılan 2008 hesap yılı genel kurulunun 11 nolu kararının alınmasından önce 23.03.2009 tarihinde tapu harç ve 2 nolu harç bedellerine yönelik edimlerini fazlası ile yerine getirmiş oldukları, davalı kooperatifin ilgili dönemdeki yetkili yönetim kurulu üyelerinin gecikme faizi ve ceza tahakkukuna sebebiyet vermeleri nedeniyle, davacıların genel kurul kararından önce ödemiş oldukları tapu, 2 nolu harç masraflarına ilişkin bu ödemeler yeterli olmakta iken, iptale konu 11 nolu kararla … grubu üyelerinden eşitlik ilkesine aykırı olarak yeniden mükerreren tahsilinin talep edilmiş olduğu, tapu harcı vs. giderlerle birlikte yönetimin gecikmeli ödemesinden kaynaklı olarak 375.817,44-TL gibi yüksek miktardaki gecikme faiz tahakkukları nedeniyle, m2 birim maliyetinin üye başına 3,163- TL’ye yükseldiği, davalı kooperatifin, o dönem yetkili yönetim kurulunun görevini ihmal etmiş olması nedeniyle, üyelerinden aidat dışında tapu ve 2 nolu harçlar için tahsil etmiş olduğu ödemeleri zamanında ilgili kurumlara yapmayarak gecikme faizi ve vb vergi cezalarının, (diğer üyelere tapu verirken … grubu üyelerine tapu vermeyerek) doğmasına sebebiyet vermek suretiyle üyeler arasında eşitlik ilkesine aykırılığın oluşmasına sebebiyet verildiği, genel kurul tarafından uygulanacak faiz oranı belirlenirken, 6098 sayılı TBK’nın 120/2. maddesinde öngörülmüş olan sınırlama dikkate alınması gerekeceğinden iptale konu 11 nolu karar ile ödemelerin yapılmaması halinde … grubu ortaklarından aylık %5 temerrüt faizinin tahsil edilmesine dair alınan 11 nolu genel kurul kararının yasa ve Yargıtay’ın yerleşik kararlarına aykırı olduğu, 10.05.2009 tarihinde yapılan 2008 hesap yılı genel kurulunda alınan 11 nolu kararın yukarıda detaylı ve ayrıntılı olarak irdelendiği üzere 1163 sayılı yasaya, ana sözleşmeye ve objektif iyi niyet kurallarına aykırı bulunması nedeniyle iptal edilmesi gerekeceği mütalaa olunmuştur.
Davalı vekilinin bozmadan sonra alınan bilirkişi raporuna 20/11/2015 tarihli dilekçesi ile itirazları bulunduğundan itirazlarının değerlendirilmesi için ek rapor alınması yoluna gidilmiştir. İbraz olunan 24/08/2016 tarihli ek raporda özetle; kök raporda kooperatif üyelerinden toplanan bu ödemelerin zamanında vergi dairesi ve tapu dairesine ödenmemesi neticesinde tüm kooperatif ortaklarının m2 bazında her birinin fazla ödemede bulunduğu yönünde tespit yapıldığı, yani tüm kooperatif ortaklarının yönetim kurulunun bu eylemi neticesinde zarar gördüğü, ancak genel kurulun 11 nolu alınan kararı ile henüz tapusunu alamamış olan üyelerden 2.kez tapu ve 2 nolu harç masraflarının sadece … grubu ortaklarından tahsil edilmesi yönündeki kararın eşitlik ilkesine aykırı olduğu, zira … grubu üyelerinin daha önceki genel kurul kararlarınca yapmış olduğu tapu ve 2 nolu harç ödemelerinin yöneticilerin kusurlu davranışları ile … grubu ortakların tapu harç ve 2 nolu harç masraflarının ödenmesinde ve tapularının alınmasında kullanıldığı, bu hususun Sanayi ve Ticaret Bakanlığının davalı kooperatif tüzel kişiliğine yönelik talimatında da açıkça belirtildiğinden iptale konu 11 nolu genel kurul kararı ile alınan ödeme kararının 2. kez mağdur durumdaki sadece … grubu ortaklarından tahsili talep edilerek diğer ortaklardan tahsiline dair genel kurul kararının alınmamış olması nedeniyle sadece … grubu ortaklardan tahsil edilmesi yönündeki alınan 11 nolu genel kurul kararının eşit işlem ilkesini düzenleyen 1163 sayılı Kanunun 23. maddesi ile bağdaşmadığı, bu nedenle kök rapordaki görüşlerinde değişiklik olmadığı, kural olarak davacıların dava konusu genel kurulda talep edilen ve alınmasına karar verilen tapu masraflarını ödemekle yükümlü oldukları, kooperatiflerde tüm kooperatif üyelerinin genel kurul kararlarınca tüm ortaklardan tahsiline karar verilen ödemelerden sorumlu bulunduğu, ancak kooperatif tüzel kişiliğinin üyeler arasında eşitlik ilkesine aykırı olarak genel kurul kararı ile ödemelerin sadece bir kısım üyelerden toplanmasına karar verip, diğer bir kısım üyelerden toplanmamasına yönelik aldığı kararın Kooperatifler Kanununda tanımlanmış 23. maddesine aykırı olacağı, nitekim davacıların daha önceki kararlara istinaden davalı kooperatife tapu ve 2 nolu harç masraflarını ödediklerinin kooperatif kayıtları ile sabit olduğu, bu nedenle iptale konu alınan 11 nolu karar ile eksik kalan tapu harç masrafları ödemeleri yönünden … grubunda bulunan ve tapularını almış bu üyelerden ödeme tahsil edilmesine karar verilmeden sadece … Grubu üyelerinden alınması yönündeki kararın eşitlik ilkesine aykırı olduğu, yine davalı kooperatifin iptale konu 11 nolu genel kurul kararı ile kooperatif alacaklarıyla ilgili gecikme cezalarının aylık %5 olarak uygulanmasına karar verildiği, bu hususun 6098 sayılı TBK’nın 120.maddesine aykırı olduğu, bu yasal düzenlemenin devam eden davalara da uygulanması gerekeceği yönünde Yargıtay … HD.’sinin yerleşik çok sayıda ilamının bulunduğu, bu nedenlerle kök rapordaki görüş ve kanaatlerinde değişiklik olmadığı bildirilmiştir.
Bozma ilamna uyulduktan sonra alınan kök ve ek rapor açıklamalı, denetime elverişli ve davalı itirazlarını karşılar nitelikte görülmekle hükme esas alınmaya değer bulunmuştur.
Bozmadan sonra yapılan yargılama sonucunda; iptali istenen genel kurul kararının 10/05/2009 tarihinde yapılan 2008 hesap yılı olağan genel kuruluna ait olduğu, davanın 10/06/2009 tarihinde açıldığı dikkate alındığında Kooperatifler Kanunu’nun 53.maddesine göre davanın bir aylık hak düşürücü süre içerisinde açılmış olduğu anlaşılmıştır.
Toplantı tutanakları incelendiğinde iptali istenilen 11. maddenin oy birliği ile alındığı belirtilmektedir. Buna karşın davacıların açık bir muhalefet şerhi bulunmaktadır. İki kayıt arasında ihtilaf olduğunda davacıların kendi iradesiyle koymuş oldukları muhalefet şerhine üstünlük tanınması gerekeceğinden dava açma haklarının bulunduğu sonucuna varılmıştır. Genel kurul kararlarının iptali nedenleri kanuna, esas sözleşmeye ve objektif iyi niyet kurallarına aykırılıktır. Davacılar kooperatifin eşit işlem ilkesine aykırı davrandığını iptal sebebi olarak göstermişlerdir. Kooperatifler Kanunu’nun 23. maddesinde eşitlik ilkesi “ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler” şeklinde ifade edilmiştir. Yargı kararlarında da eşitlik ilkesi önemle vurgulanan bir ilke olarak kabul edilmektedir. Ayrıca doktrinde de eşitlik ilkesinin Kooperatifler Hukukunun temel ilkelerinden biri olduğu ve ihlal edilmesinin mümkün olmadığı vurgulanmaktadır. Kooperatif üyeleri arasında eşitliğin sağlanması, bu eşitliğin hak ve yükümlülüklerde olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Kooperatif üyelerinden alınan masraf ve aidatlar konusunda hisseye göre bir farklılığın oluşması olağandır. Ancak üyelerin bir kısmından masraf ya da aidat alınması buna karşın diğerlerinden alınmamasının haklı bir nedeninin gösterilmesi gerekir.
Yargıtay bozma ilamında belirtildiği şekilde konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınan kök ve ek raporlar denetime elverişli ve yeterli görülmüştür. İptali talep edilen 11 nolu gündem maddesinde “… Grubu tapularının verilmesi ile ilgili projelerin hazırlanması, işlemlerin yürütülmesi, tahakkuk edecek bilumum vergi, resim, harç, proje, yapı denetim hizmet bedelleri ve sair her türlü giderlerin metrekareye bölünmek suretiyle hesaplanacak bedelin, (bu işlemler için geçmiş dönemde alınan avansların tamamı 2 nolu harca yatırıldığından), … grubu ortaklarından alınmasına, (bu maddede belirtilen) ödemelerini zamanında yapmayan ortaklardan aylık %5 gecikme zammı alınması hususunun görüşülmesi” olduğu, bu maddenin görüşülmesi sırasında davacılardan …’in muhalefet şerhini koyacağını beyan ettiği ve tutanağa bu beyanının işlendiği, yapılan görüşmeler neticesinde karara şerh koyan üyelerin bulunmasına rağmen 476 oy ile oy birliği ile kabul edildi şeklinde tutanağa yazıldığı, ancak tutanağın en son sayfasında söz konusu genel kurul toplantı tutanağının en altında …’in gündemin 11. ve 13. maddelerine, …’un gündemin 8.ve 11. maddelerine şerh düştüğü görülmüştür.
Yapılan mali incelemeler neticesinde davacıların, iptale konu 10.05.2009 tarihinde yapılan 2008 hesap yılı genel kurulunun 11 nolu kararının alınmasından önce 23.03.2009 tarihinde tapu harç ve 2 nolu harç bedellerine yönelik edimlerini fazlası ile yerine getirmiş oldukları, davalı kooperatifin ilgili dönemdeki yetkili yönetim kurulu üyelerinin gecikme faizi ve ceza tahakkukuna sebebiyet vermeleri nedeniyle, davacıların genel kurul kararından önce ödemiş oldukları tapu, 2 nolu harç masraflarına ilişkin bu ödemeler yeterli olmakta iken, iptale konu 11 nolu kararla sadece … grubu üyelerinden eşitlik ilkesine aykırı olarak yeniden mükerreren tahsilinin talep edilmiş olduğu, tapu harcı vs. giderlerle birlikte yönetimin gecikmeli ödemesinden kaynaklı olarak 375.817,44-TL gibi yüksek miktardaki gecikme faiz tahakkukları nedeniyle, m2 birim maliyetinin üye başına 3,163-TL’ye yükseldiği, davalı kooperatifin, o dönem yetkili yönetim kurulunun görevini ihmal etmiş olması nedeniyle, üyelerinden aidat dışında tapu ve 2 nolu harçlar için tahsil etmiş olduğu ödemeleri zamanında ilgili kurumlara yapmayarak gecikme faizi ve vb vergi cezalarının, (diğer üyelere tapu verirken … grubu üyelerine tapu vermeyerek) doğmasına sebebiyet vermek suretiyle üyeler arasında eşitlik ilkesine aykırılığın oluşmasına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır. Davalı kooperatif, … grubu üyelerinden toplanan paranın 2 nolu harcın aslı ve cezası olarak yatırıldığını kabul etmektedir. Davacılardan tahsil edilen tapu harç tutarının yöneticiler tarafından zamanında ödenmemesi sebebiyle vergi aslı ve cezasına mahsup işlemi yapılması nedeniyle tekrar harç ve masrafların sadece tapusunu almamış olan … grubu üyelerine yüklenmesinin tapularını alan diğer grup üyelere yansıtılmamasının ve bu şekilde 11 nolu karar alınmasının üyeler arasında eşitsizliğe neden olduğu tespit edilmiştir.
Bilirkişi kök raporunda, ayrıntılı olarak ve diğer üyelerin ödemeleri ile karşılaştırılmak suretiyle yapılan, 2002 ile 2014 arasındaki genel kurullara ait sunulan bilançolar, gelir gider tabloları, tahmini bütçe ve genel kurul tutanakları, muavin defter kayıtları ürerinde yapılan inceleme sonucunda, davalı kooperatifin tapu harç ve sair masrafları ile 2 nolu harç bedelini tüm üyelerinden genel kurul kararlarınca topladığı, ancak daha önce tüm üyelerden tahsil edilen bu ödemelerin, kooperatifin o dönemde görevli ve yetkili yönetim kurulu üyelerinin (tüm üyelerden) topladıkları tapu ve 2 nolu harç tutarını zamanında tüm üyeler adına ilgili kurumlara ödememesi nedeniyle, (vergi mahkemelerinde dava açılması) bu tutarlara uygulanan gecikme cezalarının ilgili kamu daireleri tarafından kooperatif hesabına sonradan tahakkuk etmesi neticesinde iptal davasına konu … grubu üyelerinin daha önce ödedikleri ödemelerin diğer üyelerin tapu harç veya 2 nolu harç bedellerinin ödenmesinde kullanıldığı, bu durumun davalı kooperatifin beyanları ile sabit olduğu gibi resmi defter ve belge kayıtları ile de sabit olduğu görülmüştür.
Nitekim Sanayi ve Ticaret Bakanlığının, davalı kooperatif tüzel kişiliğine yönelik talimatında da açıkça belirtildiği gibi, eski yöneticilerin mali ve hukuki sorumluluğuna matuf kooperatife kesilen vergi cezalarından dolayı toplanan ödemelerin yeterli gelmemesi sebebiyle, üyeler arasında eşitlik prensibine aykırı olarak bir kısım üyelerin, çarsı grubu üyelerinden toplanan paralarla Atölyeler grubuna ait üyelerin tapu işlemleri (harç ve 2 nolu harç ödemelerinde kullanıldığı) çözülürken, … grubu olarak nitelendirilen diğer üyelerin davalı kooperatife yaptığı ödemelerin ise bu grup üyelerin tapu ve 2 nolu harç ödemeleri için zamanında ilgili kamu kurumlarına yapılmayarak eşitlik ilkesine aykırı hareket edildiği, tüm üyelerden toplanan bu ödemelerin büyük bir kısmının gecikme faizi ve vergi cezalarına mahsup edilmiş olması nedeniyle eşitlik prensibi çiğnenmiş olduğu gibi davaya konu … grubu üyelerinden daha önce tapu masrafları ve 2 nolu harç ödemesi olarak tahsil edilen bu ödemeler diğer üyelerin tapularının sorunsuz alınması sırasında kullanılması karşısında, 11 nolu genel kurulu kararı ile tahsiline karar verilen ödeme kararının tüm üyelerden tahsil edilmesine dair karar verilmeyip, sadece tapusunu alamayan … grubu üyelerinden tahsil edilmesi yönündeki kararın eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
ÖNCEKİ HÜKÜM:
Mahkememizin … Esas numarasını aldığı, Mahkememizden verilen 30/12/2016 tarih ve … Esas … sayılı kararı ile; davacıların davasının kabulü ile davalı kooperatifin 10/05/2009 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında gündemin 11.maddesiyle alınan kararın iptaline karar verilmiş, davalı vekilinin temyiz talebinin Yargıtay, …. Hukuk Dairesi’nin 03/03/2020 tarih ve … Esas …. Karar sayılı ilamı ile değerlendirilmesi sonucunda;
Ne var ki, kendilerine tapu devri yapılan diğer grup ortaklarının 2003 yılı genel kuruluna dayalı olarak ne kadar ödeme yaptıkları, bunların yaptıkları ödemelerin 2 nolu harç bedeline yetip yetmediği, 2 nolu harç bedeli ile ilgili sorumluluklarını yerine getirip getirmedikleri, getirmemiş iseler bunlara ne şekilde tapu devri yapıldığı açıklanmamış, mahkemece de bu hususta yeterli inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Bu durumda, dosya kapsamında rapor sunan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak ya da aralarında kooperatifler konusunda uzman bilirkişi de bulunan yeni bir bilirkişi kurulu oluşturulmak suretiyle, davalı kooperatife ait tüm defter, belge, ödeme ve vergi kayıtları üzerinde inceleme yapılmak suretiyle, 11.05.2003 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak her bir grubun ne kadar ödeme yaptığı, bu grupların yaptığı ödemelerin 2 nolu harç bedelini karşılayıp karşılamadığı, 2 nolu harç bedeline ilişkin borcu bulunan bir gruba tapu devri yapılıp yapılmadığı, özellikle yukarıda açıklandığı üzere 2 nolu harca ilişkin 224.336,25 TL ana para borcu bulunan … Grubu’nun, gecikme zammı, gecikme faizi ve diğer fer’ilerinden sorumluluğu da dikkate alınarak, bu borcu ödeyip ödemediği, borcu ödememiş ise bu grubu tapu tahsisinin nasıl yapıldığı, davalı kooperatifin savunmasına göre, … Grubu ortaklarından 2003 yılı genel kuruluna dayalı olarak tahsil edilen tutarın 2 nolu harç ödemesine harcanıp harcanmadığı gibi hususlar üzerinde durularak, dava konusu genel kurul kararının, ortaklar arasında eşit işlem yapılması ilkesine aykırı olup olmadığının incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, dava konusu olmayan ödemeleri dahil ederek, davacıların kooperatife borçları bulunmadığını tespit eden, rapora dayalı olarak hüküm kurulması doğru olmamıştır. Açıklanan nedenlerle, davalı kooperatif vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı kooperatif yararına BOZULMASINA” karar verilmiştir.
BOZMA SONRASI YAPILAN YARGILAMA SONUCUNDA;
Davacılar vekili direnme kararı verilmesini, davalı kooperatif vekili ise Yargtay bozmasına uyulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Usul ve yasaya uygun Yargıtay, …. Hukuk Dairesi’nin 03/03/2020 tarih ve … Esas … Karar sayılı ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamı kapsamında; aralarında kooperatifler konusunda uzman bilirkişi de bulunan yeni bir bilirkişi kurulu oluşturulmak suretiyle, DAVALI KOOPERATİFE ait tüm defter, belge, ödeme ve vergi kayıtları üzerinde inceleme yapılmak suretiyle, 11.05.2003 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak her bir grubun ne kadar ödeme yaptığı, bu grupların yaptığı ödemelerin 2 nolu harç bedelini karşılayıp karşılamadığı, 2 nolu harç bedeline ilişkin borcu bulunan bir gruba tapu devri yapılıp yapılmadığı, özellikle yukarıda açıklandığı üzere 2 nolu harca ilişkin 224.336,25 TL ana para borcu bulunan … Grubu’nun, gecikme zammı, gecikme faizi ve diğer fer’ilerinden sorumluluğu da dikkate alınarak, bu borcu ödeyip ödemediği, borcu ödememiş ise bu grubu tapu tahsisinin nasıl yapıldığı, davalı kooperatifin savunmasına göre, … Grubu ortaklarından 2003 yılı genel kuruluna dayalı olarak tahsil edilen tutarın 2 nolu harç ödemesine harcanıp harcanmadığı gibi hususlar üzerinde durularak, dava konusu genel kurul kararının, ortaklar arasında eşit işlem yapılması ilkesine aykırı olup olmadığının incelenmesi hususlarında ayrıntılı, denetime elverişli, gerekçeli rapor alınmasına karar verilmiş, 08/04/2021 tarihli raporda; Davalı Kooperatifçe 11.05.2003 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak tüm Kooperatif üyelerinden toplanan Tapu masrafları ve Gecikme Cezası bedelleri toplamı ile üye grupların sorumlu olduğu 2 nolu harç ana para ve faiz ödemelerinin tüm gruplar yönünden ödendiği, … Grubu tarafında 2 nolu harç bedeli ödendikten sonra kalan bakiye tutarın 173.124,27 TL olmasına rağmen davalı Kooperatifçe … Grubu adına ödenen Tapu ve diğer masraflar toplamının 442.290,61 TL olduğu, … Grubu tarafından fazladan ödenen 173.124,27 TL nin (173.124,27/198.720 m2= m2/0,8712 TL Fazla ödeme) tapu masraflarını karşılamadığı, … Grubunun davalı kooperatife (442.290,61 – 173.124,27=) 269.166,34 TL daha ödemesi gerekirken bu tutarın davalı kooperatifçe … Grubundan tahsil edilmeksizin tapularının büyük çoğunluğu 2005 yılında olmak üzere 2005 yılından itibaren devredildiği , buna Karşılık Davacıların da içinde bulunduğı … Grubu tarafından 2 nolu harç bedeli ödendikten sonra kalan fazla bakiye tutarının 16.061,91 TL (16.061,91/12.566 M2= m2/1,2782 TL Fazla ödeme) olmasına rağmen, davalı kooperatifçe … Grubuna tapularının devredilmediği, … grubunun tapularının devredilebilmesi için 10.05.2009 tarihli genel kurul kararının 11.maddesi ile … Grubundan ilave 370.240,00 TL toplanmasına karar verildiği, … grubunca bu tutarlar ödendikten sonra 2009 ve sonraki tarihlerde tapularının devredildiği, açıklamalar neticesinde davalı Kooperatifçe Koperatif üyeleri arasında eşit işlem yapılması ilkesine aykırı davranıldığı kanaatine varıldığı, bu hususta takdir yüce mahkemeye ait olmak üzere dava konusu Genel Kurul Kararının 11.Maddesinin iptalinin gerektiği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Tarafların itirazlarının değerlendirilmesi ve bilirkişilerin raporun da bahsettikleri ticari defterlerde yer alan çek alacak ve ödeme kayıtlarının, banka kayıtlarının incelenmesi gerektiği dikkate alınarak; tüm dosya kapsamı itibariyle ayrıntılı, hükme ve denetime elverişli, gerekçeli ek rapor alınmasına karar verilmiş, davalı Kooperatifçe Koperatif üyeleri arasında eşit işlem yapılması ilkesine aykırı davranıldığı kanaatine varıldığı, bu hususta takdir mahkemeye ait olmak üzere dava konusu Genel Kurul Kararının 11.Maddesinin iptalinin gerektiği, kanaatlerinde bilirkişi kök raporunu herhangi bir değişiklik meydana gelmediği sonuç ve kanaati bildirilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan ve sunulan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Kooperatifler Kanunu’nun 23. maddesinde eşitlik ilkesi “ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler” şeklinde ifade edilmiştir. Yargı kararlarında da eşitlik ilkesi önemle vurgulanan bir ilke olarak kabul edilmektedir. Ayrıca doktrinde de eşitlik ilkesinin Kooperatifler Hukukunun temel ilkelerinden biri olduğu ve ihlal edilmesinin mümkün olmadığı vurgulanmaktadır. Kooperatif üyeleri arasında eşitliğin sağlanması, bu eşitliğin hak ve yükümlülüklerde olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Kooperatif üyelerinden alınan masraf ve aidatlar konusunda hisseye göre bir farklılığın oluşması olağandır. Ancak üyelerin bir kısmından masraf ya da aidat alınması buna karşın diğerlerinden alınmamasının haklı bir nedeninin gösterilmesi gerekir.
Yargıtay bozma ilamında belirtildiği şekilde konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınan kök ve ek raporlar denetime elverişli ve yeterli görülmüştür. İptali talep edilen 11 nolu gündem maddesinde “… Grubu tapularının verilmesi ile ilgili projelerin hazırlanması, işlemlerin yürütülmesi, tahakkuk edecek bilumum vergi, resim, harç, proje, yapı denetim hizmet bedelleri ve sair her türlü giderlerin metrekareye bölünmek suretiyle hesaplanacak bedelin, (bu işlemler için geçmiş dönemde alınan avansların tamamı 2 nolu harca yatırıldığından), … grubu ortaklarından alınmasına, (bu maddede belirtilen) ödemelerini zamanında yapmayan ortaklardan aylık %5 gecikme zammı alınması hususunun görüşülmesi” olduğu, bu maddenin görüşülmesi sırasında davacılardan …’in muhalefet şerhini koyacağını beyan ettiği ve tutanağa bu beyanının işlendiği, yapılan görüşmeler neticesinde karara şerh koyan üyelerin bulunmasına rağmen 476 oy ile oy birliği ile kabul edildi şeklinde tutanağa yazıldığı, ancak tutanağın en son sayfasında söz konusu genel kurul toplantı tutanağının en altında …’in gündemin 11. ve 13. maddelerine, …’un gündemin 8.ve 11. maddelerine şerh düştüğü görülmüştür.
Bilirkişi kök raporunda, ayrıntılı olarak ve diğer üyelerin ödemeleri ile karşılaştırılmak suretiyle yapılan, 2002 ile 2014 arasındaki genel kurullara ait sunulan bilançolar, gelir gider tabloları, tahmini bütçe ve genel kurul tutanakları, muavin defter kayıtları ürerinde yapılan inceleme sonucunda, davalı kooperatifin tapu harç ve sair masrafları ile 2 nolu harç bedelini tüm üyelerinden genel kurul kararlarınca topladığı, ancak daha önce tüm üyelerden tahsil edilen bu ödemelerin, kooperatifin o dönemde görevli ve yetkili yönetim kurulu üyelerinin (tüm üyelerden) topladıkları tapu ve 2 nolu harç tutarını zamanında tüm üyeler adına ilgili kurumlara ödememesi nedeniyle, (vergi mahkemelerinde dava açılması) bu tutarlara uygulanan gecikme cezalarının ilgili kamu daireleri tarafından kooperatif hesabına sonradan tahakkuk etmesi neticesinde iptal davasına konu … grubu üyelerinin daha önce ödedikleri ödemelerin diğer üyelerin tapu harç veya 2 nolu harç bedellerinin ödenmesinde kullanıldığı, bu durumun davalı kooperatifin beyanları ile sabit olduğu gibi resmi defter ve belge kayıtları ile de sabit olduğu görülmüştür.
Davalı Kooperatifçe 11.05.2003 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak tüm Kooperatif üyelerinden toplanan Tapu masrafları ve Gecikme Cezası bedelleri toplamı ile üye grupların sorumlu olduğu 2 nolu harç ana para ve faiz ödemelerinin tüm gruplar yönünden ödendiği, … Grubu tarafında 2 nolu harç bedeli ödendikten sonra kalan bakiye tutarın 173.124,27 TL olmasına rağmen davalı Kooperatifçe … Grubu adına ödenen Tapu ve diğer masraflar toplamının 442.290,61 TL olduğu, … Grubu tarafından fazladan ödenen 173.124,27 TL nin (173.124,27/198.720 m2= m2/0,8712 TL Fazla ödeme) tapu masraflarını karşılamadığı, … Grubunun davalı kooperatife (442.290,61 – 173.124,27=) 269.166,34 TL daha ödemesi gerekirken bu tutarın davalı kooperatifçe … Grubundan tahsil edilmeksizin tapularının büyük çoğunluğu 2005 yılında olmak üzere 2005 yılından itibaren devredildiği , buna Karşılık Davacıların da içinde bulunduğı … Grubu tarafından 2 nolu harç bedeli ödendikten sonra kalan fazla bakiye tutarının 16.061,91 TL (16.061,91/12.566 M2= m2/1,2782 TL Fazla ödeme) olmasına rağmen, davalı kooperatifçe … Grubuna tapularının devredilmediği, … grubunun tapularının devredilebilmesi için 10.05.2009 tarihli genel kurul kararının 11.maddesi ile … Grubundan ilave 370.240,00 TL toplanmasına karar verildiği, … grubunca bu tutarlar ödendikten sonra 2009 ve sonraki tarihlerde tapularının devredildiği, açıklamalar neticesinde davalı Kooperatifçe Koperatif üyeleri arasında eşit işlem yapılması ilkesine aykırı davranıldığı anlaşılmıştır.
Nitekim Sanayi ve Ticaret Bakanlığının, davalı kooperatif tüzel kişiliğine yönelik talimatında da açıkça belirtildiği gibi, eski yöneticilerin mali ve hukuki sorumluluğuna matuf kooperatife kesilen vergi cezalarından dolayı toplanan ödemelerin yeterli gelmemesi sebebiyle, üyeler arasında eşitlik prensibine aykırı olarak bir kısım üyelerin, çarsı grubu üyelerinden toplanan paralarla Atölyeler grubuna ait üyelerin tapu işlemleri (harç ve 2 nolu harç ödemelerinde kullanıldığı) çözülürken, … grubu olarak nitelendirilen diğer üyelerin davalı kooperatife yaptığı ödemelerin ise bu grup üyelerin tapu ve 2 nolu harç ödemeleri için zamanında ilgili kamu kurumlarına yapılmayarak eşitlik ilkesine aykırı hareket edildiği, tüm üyelerden toplanan bu ödemelerin büyük bir kısmının gecikme faizi ve vergi cezalarına mahsup edilmiş olması nedeniyle eşitlik prensibi çiğnenmiş olduğu gibi davaya konu … grubu üyelerinden daha önce tapu masrafları ve 2 nolu harç ödemesi olarak tahsil edilen bu ödemeler diğer üyelerin tapularının sorunsuz alınması sırasında kullanılması karşısında, 11 nolu genel kurulu kararı ile tahsiline karar verilen ödeme kararının tüm üyelerden tahsil edilmesine dair karar verilmeyip, sadece tapusunu alamayan … grubu üyelerinden tahsil edilmesi yönündeki kararın eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Tüm bu nedenlerle; davanın kabulü ile davalı kooperatifin 10/05/2019 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında alınan gündemin 11.maddesi ile alınan kararın iptaline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

1-DAVANIN KABULÜ İLE;
Davalı kooperatifin 10/05/2019 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında alınan gündemin 11.maddesi ile alınan kararın iptaline,
2-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken 59,30 TL maktu ilam ve karar harcından davacılar tarafından peşin yatırılan 15,60.-TL ile 24,30 TL peşin harcın mahsubuna, bakiye 19,40 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir KAYDINA,
3-Davacılar yararına karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 4.080,00.-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
4-Davacılar tarafından sarf edilen 500,00 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 5.300,00 TL bilirkişi ücreti, 24,30 TL başvurma harcı, 15,60 TL başvurma harcı, 384,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 6.224,80-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
5- Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
6-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya İADESİNE,
7-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı verilen karar tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde Yargıtay da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/09/2021

Başkan …
¸
Üye …
¸
Üye …
¸
Katip …
¸