Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/393 Esas
KARAR NO : 2021/305

DAVA : Alacak (Hava Taşımacılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/09/2014
KARAR TARİHİ : 15/03/2021
Bakırköy ………. Asliye Ticaret Mahkemesinin ………. esas sayılı dava dosyası mahkemenin 1/2 müstemir yetkili hakimi ………’in uhdesindeki işler yönünden Bakırköy ……..Asliye Ticaret Mahkemesinde yetkilendirilmesi ve mahkemenin faaliyete geçmesi nedeniyle yapılan aktarım sonucunda Bakırköy ………. .Asliye Ticaret Mahkemesinin ……… esas numarasını aldığı, bu mahkemenin durdurulması üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu .. Dairesinin 08.09.2014 tarih … Sayılı Kararı uyarınca yapılan devir işlemi nedeniyle, Bakırköy …….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ……. esas numarasını alan işbu dava dosyasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ile müvekkili aralarında ortaklık uçaklarının da bulunduğu havayolu uçaklarının konma ve konaklaması ile ilgili olarak tek yanlı iradesi ile 2009 yılında Uluslararası Konma ve Konaklama Tarifesi ile İç Hat Konma ve Konaklama Tarifesi ile herhangi bir hizmet karşılığı olmaksızın ve neye göre nasıl hesaplandığının belli olmayarak hukuka aykırı olarak tüm yerli ve yabancı havayollarından zamlı konaklama cezası/ iptal edilmeyen, kullanılmayan slot cezası adı altında hukuka aykırı tahsilat yapıldığını, iş bu dava konusu slot cezasının ise davalı idarenin verdiği bir hizmetten değil kapasitesi ihtiyaca cevap vermeyen hava limanlarının kullanımında yaşanan sorunlardan kaynaklandığını, hava yollarının aldıkları slotlara uymamaları nedeniyle davalı ………..nin ayrıca verdiği bir hizmet bulunmadığını, davalı idare tarafından tek taraflı olarak getirilip yürürlüğe konulan iş bu hükümlerin temel hukuk prensiplerine aykırı olduğunu, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. Maddesinin Türk Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce 01.07.2009 tarihinde iptal edilerek, yürürlükten kaldırıldığını, ………..nin yetkisi olmayan bir konuda zamlı ücret adı altında idari para cezası tahakkuk ettirmesinin açık bir yetki aşımı olduğunu, tarifelere ilişkin olarak Danıştay ……. Dairesinin ……… Esas sayılı dosyası ile ikame edilen iptal davasının derdest olduğunu, kesinleşen görevsizlik kararları karşısında iş bu davanın ticaret mahkemesinde açılması zorunluluğu doğduğunu, ………. Nisan 2009 dönemine ait 07.05.2009 tarihli 5.708.411,78.-TL toplam bedelli faturada yer alan 187.310,15.-TL zamlı konaklama cezasının 05.06.2009 tarihinde ihtirazı kayıtla ödenmek zorunda kalındığını, bunun üzerine ödenen bu miktarın iadesi için Ankara …….. İdare Mahkemesinde ……… Esas sayılı dosya ile açılan davada mahkemece uyuşmazlığın çözümü Adli Yargının görev alanına girdiğinden görev yönünden reddine karar verildiğini, Danıştay …….. Dairesinin Kararı ile görevsizlik kararının onandığını, emsal Bakırköy …….. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2 ayrı dosyasında davaların kabulüne karar verildiğini belirterek istirdat davasının kabulü ile dava konusu 187.310,15.-TL alacağın 05.06.2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Yetkili mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğunu, müvekkili Kurumun adresinin Ankara olduğunu, 01.01.2006 tarihi itibariyle zamlı konaklama tarifesinin iç hat seferlerinde de uygulanmaya başlanıldığını, zamlı konaklama ücreti uygulamasının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce onaylanan 23.08.2005 tarihinden geçerli Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 6. Kısımda belirtildiği şekilde 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunun 37. maddesine uygun olarak hazırlanan ve Bakanlıkça onaylanan ücret tarifeleriyle uyumlu olarak yürüdüğünü, müvekkili idarece tahsil edilen zamlı konaklama ücretlerinin cezai müeyyide değil verilen hizmetlerin bir karşılığı olarak alındığını, slot sisteminin Uluslararası alanda kabul gördüğünü, halen geniş bir yelpazede uygulandığını belirterek öncelikle yetki itirazının dikkate alınarak dosyanın yetkili Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine, aksi halde hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava; Mevzuata aykırı olarak tahsil edilen zamlı konaklama ücretinin faiziyle birlikte istirdadı istemine ilişkindir.
Taraf vekilleri delil listeleri ile yazılı delillerini ibraz etmişler, diğer deliller mahkememizce toplanmıştır.
Davalı taraf süresinde yetki ilk itirazında bulunmuş ise de; taraflar arasında hizmet ilişkisi bulunduğu konusunda uyuşmazlık olmadığı, kullanılan yer ……… Havalimanı olup, 6100 Sayılı HMK.nun 10. Maddesi uyarınca ifa yeri itibariyle Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin yargı alanında kaldığı anlaşılmakla yerinde görülmeyen yetki itirazının reddine ön inceleme duruşmasında taraf vekillerinin huzurunda karar verilmiştir.
Aynı olayla ilgili davacı …….. tarafından davalı ………..aleyhine Ankara ………. İdare Mahkemesinde açılan davada, adli yargı görevli olduğundan görev nedeniyle red kararı verilmiş, mahkeme kararı Danıştay …….. Dairesince 17.01.2013 tarihinde onanmıştır. Huzurdaki dava İdari Yargıdaki görevsizlik kararı kesinleştikten sonra mahkememize açılmıştır.
Davacı vekili delil olarak Uluslararası Konma ve Konaklama Tarifesi, İç Hat Konma ve Konaklama Tarifesi, Slot Uygulama Prensipleri Talimatı, fatura, ihtirazı kaydı içerir ödeme yazısını, emsal nitelikteki Bakırköy ………. Sulh Hukuk Mahkemesinin ……… esas ve ………. esas sayılı dava dosyalarında verilen karar örneklerini ibraz etmiş, incelenerek dosya içerisine konulmuştur.
Bakırköy ………. Sulh Hukuk Mahkemesinin emsal nitelikteki ……… esas ……… karar sayılı dosyasında verilen davanın kabulüne ilişkin karar Yargıtay ……… Hukuk Dairesinin 27.02.2014 tarih …….. esas, ……… karar sayılı kararı ile onandığı ibraz edilen onaylı dosya örneğinden anlaşılmıştır.
Mahkememizce 16/10/2014 tarihli, …….. esas sayılı, ………. karar sayılı kararı ile davanın KABULÜNE, 187.310,15.-TL’ nin 05.06.2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan istirdadı ile davacıya ödenmesine karar verilmiş ve dosya ………..Genel Müdürlüğü vekilinin temyizi üzerine dosya Yargıtay’a gönderilmiş ve Yargıtay ……… Hukuk Dairesinin 06/06/2016 tarih, …….. esas, ……… karar sayılı ilamı ile mahkememizce verilen karar bozularak dava dosyası mahkememize iade edilmiş ve mahkememizin …….. esas sırasına kaydı yapılarak dosya yeniden ele alınmış, usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizce dosya bilirkişi heyetine gönderilmiş olup, bilirkişiler SMMM Bağımsız Denetçi …….. , Taşıma Uzmanı …….. ve Sivil Havacılık Uzmanı bilirkişi ………. ‘ın 02/03/2020 tarihli raporunda özetle; Davacı ……. uçaklarının Nisan 2019 ayındaki toplam 7268 seferde, dava konusu …….. Havalimanına geliş ve gidişlerinde, davalı ………..tarafından önceden saat ve dakika olarak tahsis olunan zamandan (slot) 20 dakikayı aşan sapmalar yapmaları nedeniyle, Davalı ………..tarafından bu uçaklara verilen konaklama hizmetinin 2009 yılı İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre zamlı olarak tahakkuk ettirilmiş ve davacı şirket tarafından …….. no.lu faturada 187.310,15 TL zamlı konaklama ücreti ödendiği, Davacı havayolu tarafından zamlı tarifeden yapılan bu ödemelerin, iptali ve faiziyle birlikte iadesi için Ankara ……. ve ……. İdare Mahkemelerince açılan davalarda uyuşmazlığın çözümü adli yargının görev alanına girdiğinden, Davaların görev yönünden reddine karar verildiği, davalı idarece tarafından İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre yapılan ve davaya konu olan zamlı tahakkuk, 2920 sayılı kanunun 37. Maddesine uygun görülmekte ise de; ancak, davalı Devlet Hava Meydanları İşletmesinin İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerinde zamlı konaklama ücretini uygulamasının mesnedini teşkil eden TC Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 31. maddesi davacı ………. uçaklarının, “uçağın kalkışına neden olacak bir arıza, kullanacağı hava koridoru veya gideceği meydandaki ……. (air traffic control) tahdidi, trafik yoğunluğu, teknik arıza, güvenlik gümrük işlemleri, meterolojik durum ve benzer nedenlerden kaynaklanan durumlarda, uçak planlanan saatte kalkamayacak ise; talep ettiği yeni saati, slot zamanı sona ermeden gerekçesini de belgeleyerek Operasyonel Slot Ünitesinden saat değişikliği talebinde bulunabileceğini” belirtmekte ise de, Davacı havayolu uçuşlarında, davacı ………. iradesi dışında; sağlık, pasaport polisi, yolcu ve kargo yükleme ile yer hizmetleri kuruluşlarıyla ilişkiler, kabul edilmeyen yolcu, sınır dışı edilen yolcu, vize, vip yolcu vb. yolcu problemleri gibi nedenlerle ortaya çıkan gecikmeler nedeniyle slot ihlaline sebep olan birçok durumunun, bu talimat ve davalı ………..İç Hat Konma Konaklama Tarifesi ile Uluslararası Konma Konaklama Tarifesinde mücbir neden olarak kabul edilmediği görüldüğü, öte yandan, davacı …….. uçaklarının 2009 yılı Nisan ayındaki …….. Havalimanına geliş ve gidişlerindeki 14494 seferin 7268 sinde yaşanan, çoğu birkaç dakikalık gecikme nedeninin 72 saat ya da daha öncesinden takdiri mümkün görülmediği gibi, bu uçuşlar için, yeni slot tahsisi istenerek uçuş saati değişikliğine gidilmesinin hizmet akışını durdurarak, uçuşlarda kilitlenmelere ve kabul edilemez aksaklıklara neden olacağı açık olduğu, bu nedenle söz konusu tarifelerin mesnedini oluşturan, TC Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının mücbir neden olarak kabul ettiği durumlar davacı ile havayolu işletmelerin karşılaştığı zorunlu koşullardan kaynaklanan sorunları çözmekten uzak olduğu, diğer taraftan dava konusu tarifelerde; davacı havayoluna ait bir uçağının slot ihlali yapması (gecikmesi) durumunda, bu uçağın gecikmeli kalkışını takip eden diğer uçuşlarında da kaçınılmaz olarak yaşayacağı zincirleme gecikmelerdeki yeni slot ihlallerinde; zamlı konaklama ücreti tahakkukunun, slot koordinasyon merkezinin onayı şartına bağlı muafiyet getirilmesi nedenleriyle, davacı havayolu uçaklarının 2009 yılı Nisan ayında İstanbul …….. havalimanına geliş ve gidişlerinde mücbir şartlar nedeniyle, yürürlükte olan İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Tarifeleri hükümlerine göre slot ihlali yapmak zorunda kaldığı ve istirdatı istenen … no.lu faturanın tahakkuk ettirildiği kanaatine varıldığı, öte yandan, davacı havayolunun bu nedenle 2006 yılında slot ihlaline neden olan şartların netleştirilmesi ve nasıl belgeleneceğinin tanımlanması konusunda davalı ………..nezdinde itirazlarda bulunduğu; ancak davalı idare tarafından bu talep ve itirazın cevapsız bırakıldığı bilinmekte olduğundan, Davalı ………..tarafından 2009 yılı İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre, davacı havayolu uçaklarının Nisan 2009 ayında İstanbul-…….. Havalimanına geliş ve gidişlerinde, tahsis olunan slot sürelerinden yaptıkları 20 dakikalık sapmalar nedeni ile, bu uçakların havalimanındaki kalış sürelerine ilave konaklama ücreti uygulanmasının haksızlığa neden olduğu ve davacı havayolu istirdat talebinin yerinde olduğu, sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davalı ………. Müdürlüğü vekilinin 10/06/2020 tarihli 02/03/2020 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile; hazırlanan 02/03/2020 tarihli bilirkişi raporunda rapor hazırlayan bilirkişi ……… ‘ın davaya konu 2008 yılında davacı ……… Bünyesinde Teftiş Kurulu Başkanı görevinde olduğunu öğrendiklerini, bilirkişinin hazırladığı raporda tarafsız olmadığını, bu nedenlerle rapora itiraz ettiklerini ve farklı bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasını talep ettikleri anlaşılmış ve bilirkişi incelemesi için dosya farklı bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Mahkememizce dosya yeniden ve farklı bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olmakla, bilirkişiler Havayolu Taşımacılığı ve Varşova /Montreal Konvansiyonu Uzmanı ……… , Bağımsız Denetçi ……… ve Sivil Havacılık Uzmanı …….. ‘in 25/11/2020 tarihli raporunda özetle; …….. O Nisan 2009 …….. Havalimanı uçuşları ………..2009 tarifeler başlığı altında incelendiği, Nisan 2009 tarihine ait zamlı konaklamaya giren …….. mesajları ve belgelerinin dosyada bulunmadığı görüldüğü, kredili çalışan şirketlerin itiraz süresinin 7 gün olduğu belirtilmiş ise de ………. bu sürelerde itiraz ettiğine dair belgelerin dosyada görülmediğini, ………. Nisan 2009 …….. Havalimanı Zamlı konaklamalarına göre …….. ‘nin ……… ‘ya iade edilmesi gereken tutarın 628 Euro ve 600 TL ,……….. ‘lığının zamlı konaklama bedeli 57.640,00 Euro ve 65.083,00-TL olarak hesaplandığı sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
İtirazlar üzerine Yine bilirkişiler Havayolu Taşımacılığı ve Varşova /Montreal Konvansiyonu Uzmanı ,……., Bağımsız Denetçi … ve Sivil Havacılık Uzmanı …’in ek raporunu dosyamıza sunmuşlardır.
Yapılan yargılama, toplanan ve sunulan deliller, iddia ve savunmalar, emsal nitelikte olan kesinleşen mahkeme kararı, Yargıtay Bozma İlamı, bilirkişi raporları ve tüm dosya içeriğine göre;
Davacı her ne kadar bozma kararı veren Yargıtay …. Hukuk Dairesinin içtihat değişikliğine gittiğinden bahisle alınan raporlara itiraz etmişse de mahkememizce bozma ilamına uyulması sebebiyle bu iddialara itibar edilmemiştir.
Gelinen aşamada Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesi 01.07.2009 tarihinde kaldırılmıştır. Dava konusu zamlı konaklama cezası 01.07.2009 tarihli talimat değişikliğinden önce olduğundan, davalı yanca talep edilebilir olup zamlı konaklama gerektiren süreler bakımından mahkememizce dava dosyası bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olmakla, bilirkişi heyeti raporları doğrultusunda 2009 Nisan zamlı konaklama hesaplamasında dosyada bulunan ………..Tahakkuk ve Kule Kayıtlarına göre her uçuş için ayrı ayrı gecikme süre hesapları +/- slot saatleri ile karşılaştırılarak, Dışhat ve İçhat tüm meydanlar incelenerek ilgili ücret tarifesine göre 2009 Nisan hesaplamalarının yapıldığı, 2.093,30-TL … alacaklı olduğu anlaşılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ, KISMEN REDDİ İLE,
-2.093,30-TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile DAVACIYA ÖDENMESİNE,
-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Bozmadan önce … esas, … karar nolu, … harç nolu harç tahsil müzekkeresinin İPTALİ ile, ilgili vergi dairesine harç iptaline ilişkin müzekkerenin yazılmasına,
3-Harçlar Tarifesi Uyarınca alınması gereken 142,99-TL nispi ilam ve karar harcının davacı tarafından peşin yatırılan 3.198,80-TL’den mahsubu ile fazla yatırılan 3.055,81-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde DAVACIYA İADESİNE,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 2.093,30-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 21.415,18-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan 24,30 TL- başvurma harcı, 3.198,80 TL peşin harç, 6.122,40-tebligat gideri olmak üzere toplam 9.345,50-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 104,66-TL’nin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
7-Davalı tarafça yapılan 87,75-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 86,76-TL’nin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,8
8- Gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ilgi tarafa iadesine,
Dair; Gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde YARGITAY nezdinde TEMYİZ kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/03/2021

Katip ….
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza