Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/392 Esas
KARAR NO : 2021/304

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/09/2014
KARAR TARİHİ : 15/03/2021
Bakırköy …… Asliye Ticaret Mahkemesinin …… esas sayılı dava dosyası mahkemenin 1/2 müstemir yetkili hakimi ……’in uhdesindeki işler yönünden Bakırköy ….. Asliye Ticaret Mahkemesinde yetkilendirilmesi ve mahkemenin faaliyete geçmesi nedeniyle yapılan aktarım sonucunda Bakırköy ……. Asliye Ticaret Mahkemesinin……. esas numarasını aldığı, bu mahkemenin faaliyetinin durdurulması üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu .1. Dairesinin 08.09.2014 tarih 1945 Sayılı Kararı uyarınca yapılan devir işlemi nedeniyle, Bakırköy ……. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …… esas numarasını alan işbu dava dosyasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ……’nin aralarında müvekkili uçaklarının da bulunduğu havayolu uçaklarının konma ve konaklaması ile ilgili olarak tek yanlı iradesi ile 2008 yılında Uluslararası Konma ve Konaklama Tarifesi ile İç Hat Konma ve Konaklama Tarifesine dayanarak herhangi bir hizmet karşılığı olmaksızın ve neye göre nasıl hesaplandığı belli olmaksızın hukuka aykırı olarak tüm yerli ve yabancı havayollarından zamlı konaklama cezası/ iptal edilmeyen, kullanılmayan slot cezası adı altında hukuka aykırı tahsilat yapma yoluna gittiğini, dava konusu slot cezası ise davalı idarenin verdiği bir hizmetten değil kapasitesi ihtiyaca cevap vermeyen hava limanlarının kullanımında yaşanan sorunlardan kaynaklandığını, meydan kapasitesinin hava yollarının uçuş talebini karşılamadığı yerlerde ihtiyaç duyulduğunu, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesinin …… Müdürlüğünce 01.07.2009 tarihinde iptal edildiğini ve yürürlükten kaldırıldığını, davalının yetkisi olmayan bir konuda zamlı ücret adı altında idari para cezası tahakkuk ettirmesini açık bir yetki aşımı ile hukuka aykırı olduğunu, ……. Haziran 2008 döneminde 04.08.2008 tarih, …… nolu 187.212,77.-TL toplam bedelli faturada yer alan 12.616,70.-TL zamlı konaklama cezası ile yine ……. Ağustos 2008 dönemine ait 09.09.2008 tarihli ……. nolu 163.992,45.-TL toplam bedelli faturada yer alan 16.453,05.-zamlı konaklama cezasının davalı tarafından tahakkuk ettirildiğini, davalının tahakkuk ettirdiği cezaların bir hizmet karşılığı olarak hak kazandığı meblağlar olmadığını, tasarrufunda olan bir alanda tamamen kendi takdiri ile gerçekleştiğini, cebri icra baskısı altında müvekkili tarafından 12.616,70.-TL zamlı konaklama cezasının 06.08.2008 tarihinde ve 16.453,05.-TL lik zamlı konaklama cezasının ise 07.10.2008 tarihinde ihtirazı kayıtla ödenmek zorunda kalındığını, bunun üzerine 04.07.2008 tarihli …… nolu 187.212,77.-TL toplam bedelli faturada yer alan 12.616,70.-TL zamlı konaklama cezasının iptali ve ödeme tarihi olan 06.08.2008 tarihinden itibaren faizi ile birlikte iadesi için Ankara ….. İdare Mahkemesi nin ….. Esas sayılı dosya ve 09.09.2008 tarihli ……. nolu 163.992,45.-TL toplam bedelli faturada yer alan 16.453,05.-TL zamlı konaklama cezasının iptali ve ödeme tarihi olan 07.10.2008 tarihinden itibaren faizi ile birlikte iadesi için Ankara …… İdare Mahkemesi nin …… Esas sayılı dosyası ile açılan davaların İYUK m.151/1-a hükmü gereğince uyuşmazlığın çözümü adli yargının görev alınana girdiğinden bahisle her iki davanında görev yönünden reddine karar verildiğini, iş bu görevsizlik kararları üzerine huzurda ki istirdat davasını açmak zorunda kaldıklarını beyanla dava konusu olan 29.069,75.-TL tutarındaki toplam alacağın 12.616,70.-TL sinin 06.08.2008 tarihinden itibaren ve 16.453,05.-TL sinin ise 07.10.2008 tarihinden itibaren işlemiş ve işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Yetkili mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğunu, müvekkili kurumun adresinin Ankara olduğunu, Başmüdürlüğün tüzel kişiliğinin bulunmadığını, Türkiye havaalanlarının işletilmesi ile Türkiye hava sahasındaki hava trafiğinin düzenlenmesi ve kontrolü görevini müvekkili ……’ nin yerine getirdiğini, müvekkili tarafından işletilmekte olan havaalanlarında verilen hizmet, sağlanan kolaylık ve imtiyaz bedellerine ilişkin …… tarifeleri, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 35. maddesinde verilen yetkiye istinaden …… Genel Müdürlüğünce hazırlanarak, Sivil Havacılık Kanunun 37. maddesi gereğince Ulaştırma Bakanlığının onayı ile yürürlüğe konulduğunu …… 2008 yılı ücret tarifelerinin de Ulaştırma Bakanlığının onayı ile yürürlüğe konulduğunu, yabancı havayolu işletmeleri ile yerli havayolu işletmeleri arasında eşitlik sağlanması amacı ile 2006 yılı …… ücret tarifelerinde yerli havayolu şirketlerine de zamlı konaklama ücreti uygulaması başlatıldığını, zamlı konaklama ücretinin ceza mahiyetinde olmayıp slot ihlali nedeniyle kapasitenin verimli kullanılması ve uçuş güvenliği sebebiyle caydırıcı bir önlem olarak değerlendirilmesi gerektiğini, 2006 yılı tarifeleri ile ilgili bazı maddelerin iptali talepli davada Danıştay …… Dairesinin davanın reddine karar verdiğini 2008 yılı ….. Müdürlüğü Tarifelerinin iptali yönünde verilmiş bir karar bulunmadığından davacının dava konusu yaptığı Haziran 2008 ve Ağustos 2008 dönemine ait faturalarda yer alan zamlı konaklama ücretine dair tutarların istirdatını talep etmesinin hiç bir yasal dayanağı bulunmadığını uygulamanın yasal düzenlemeye uygun olduğunu belirterek öncelikle yetki itirazının dikkate alınarak yetkisizlik kararının verilmesini aksi halde haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava; Mevzuata aykırı olarak tahsil edilen zamlı konaklama ücretinin faiziyle birlikte istirdadı istemine ilişkindir.
Taraf vekilleri delil listeleri ile yazılı delillerini ibraz etmişler, diğer deliller mahkememizce toplanmıştır.
Davalı taraf süresinde yetki ilk itirazında bulunmuş ise de; taraflar arasında hizmet ilişkisi bulunduğu konusunda uyuşmazlık olmadığı, kullanılan yer ……. olup, 6100 Sayılı HMK.nun 10. Maddesi uyarınca ifa yeri itibariyle Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin yargı alanında kaldığı anlaşılmakla yerinde görülmeyen yetki itirazının reddine 11/10/2013 tarihli duruşmada taraf vekillerinin huzurunda karar verilmiştir.
Aynı olayla ilgili davacı …… tarafından davalı …… aleyhine Ankara … ve…… İdare Mahkemesinde açılan davalarda, adli yargı görevli olduğundan görev nedeniyle red kararları verilmiş, mahkeme kararlarının kesinleşme şerhli onaylı örnekleri celp edilerek dosya içerisine konulmuştur.
Davacı vekili delil olarak Uluslararası Konma ve Konaklama Tarifesi, İç Hat Konma ve Konaklama Tarifesi, Slot Uygulama Prensipleri Talimatı, faturalar, ihtirazı kaydı içerir ödeme yazıları, emsal nitelikteki Bakırköy …… Sulh Hukuk Mahkemesinin ….. esas ve …… esas sayılı dava dosyalarında verilen karar örneklerini ibraz etmiş, incelenerek dosya içerisine konulmuştur.
Bakırköy ….. Sulh Hukuk Mahkemesinin emsal nitelikteki ……. esas ……. karar sayılı dosyasında verilen davanın kabulüne ilişkin karar Yargıtay …… Hukuk Dairesinin 27.02.2014 tarih ……. esas, ….. karar sayılı kararı ile onandığı ibraz edilen onaylı dosya örneğinden anlaşılmıştır.
İddia ve savunmaların değerlendirilmesi için sunulan deliller ve dosya kapsamı üzerinde bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılarak rapor ve davacı itirazları üzerine ek rapor alınmıştır. İbraz edilen kök raporda özetle davalının davacı yana düzenlediği ve tahsil ettiği faturaların Uluslararası Konma ve Konaklama tarifesi gereği düzenlendiği, faturaların davacıya tebliğ edilmesine rağmen yasal sürede itiraz edilmediği buna göre söz konusu faturaların tarifeye uygun düzenlendiğinin kabulünün gerektiği tarifenin iptal edilmediği sürece davalı kurumu bağladığı, davacının istirdat talebinin haksız olacağı belirtilmiştir. Davacı itirazları üzerine aynı bilirkişi heyetinden alınan ek raporda; …… nolu faturada belirtilen 12.616,70 TL cezalı konaklama ücretinin yanlış hesaplandığı doğrusunun 10.861,00 TL olduğu, ……. nolu faturada belirtilen 16.453,05 TL cezalı konaklama ücretinin yanlış hesaplandığı, doğrusunun 14.495,00 TL olduğu mütalaa olunmuştur.
Bakırköy …… Sulh Hukuk mahkemesini emsal nitelikteki kararının yüksek Yargıtayca onanması karşısında bilirkişi raporuna mahkememizce itibar edilmemiştir.
Mahkememizce 16/10/2014 tarihli, …… esas sayılı, …….karar sayılı kararı ile Davanın KABULÜNE, Toplam 29.069,75.-TL alacağın 12.616,70.-TL sine 06.08.2008 tarihinden itibaren , 16.453,05.-TL sine 07.10.2008 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan istirdadı ile davacıya ödenmesine, karar verilmiş ve dosya …… Genel Müdürlüğü vekilinin temyizi üzerine dosya Yargıtay’a gönderilmiş ve Yargıtay ……. Hukuk Dairesinin 06/06/2016 tarih, …… esas,……. karar sayılı ilamı ile “Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, slot uygulanması ile ortaya çıkan zamlı konaklama ücretinin konma ve konaklamanın havayolu şirketince alınan slot saatleri (iniş-kalkış saatleri) içerisinde yapılmamasından kaynaklanan bir zamlı ücret uygulaması olduğu, bu bağlamda ceza olarak nitelendirilemeyeceği, havayolu şirketine verilen ek bir hizmetin karşılığı da olmadığı, …… ihtiyaca cevap vermemesi ve havayolu trafiğinin yoğunluğunun davalı ……’nin sorumluluğunda olduğu, havayolu şirketinden kaynaklı bir kusurun olmadığı, davaya konu faturalarda zamlı konaklama ücreti olarak tahsil edilen bedellerin hukuka aykırı olarak tahsil edildiği gerekçesiyle, davanın kabulüne dair verilen karar Yargıtay …… Hukuk Dairesince bozulmasına karar verilerek dosya mahkememize iade edilmiş ve mahkememizin ….. esas sırasına kaydı yapılarak dosya yeniden ele alınmış usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiştir.
Mahkememizce dosya bilirkişi heyetine gönderilmiş olup, bilirkişiler SMMM Bağımsız Denetçi….. Taşıma Uzmanı …… ve Sivil Havacılık Uzmanı bilirkişi ……. ‘ın 02/03/2020 tarihli raporunda özetle; Davacı …… Kargo uçaklarının Haziran ve Ağustos aylarındaki seferlerde, davalı …… tarafından iletilen Havalimanlarına geliş ve gidişlerinde, önceden saat ve dakika olarak tahsis olunan zamandan (slot) 20 dakikayı aşan sapmalar yapması nedeniyle, Davalı …… tarafından bu uçaklara verilen konaklama hizmetinin 2008 yılı İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre zamlı olarak tahakkuk ettirilmiş ve davacı şirket tarafından …… no.lu faturadaki 12.616,70 ve ……. no.lu faturada yer alan 16.453,05 TL zamlı konaklama ücreti ödendiği, Davacı havayolu tarafından zamlı tarifeden yapılan bu ödemelerin iptali ve faiziyle birlikte iadesi için Ankara …. ve ….. İdare Mahkemelerince açılan davalarda uyuşmazlığın çözümü adli yargının görev alanına girdiğinden, Davaların görev yönünden reddine karar verildiği, davalı idarece tarafından İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre yapılan ve davaya konu olan zamlı tahakkuk, 2920 sayılı kanunun 37. Maddesine uygun görülmekte ise de; Ancak, Davalı Devlet Hava Meydanları İşletmesinin İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerinde zamlı konaklama ücretini uygulamasının mesnedini teşkil eden TC Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 31. maddesi davacı …… uçaklarının, “uçağın kalkışına neden olacak bir arıza, kullanacağı hava koridoru veya gideceği meydandaki ATC (air traffic control) tahdidi, trafik yoğunluğu, teknik arıza, güvenlik gümrük işlemleri, meterolojik durum ve benzer nedenlerden kaynaklanan durumlarda, uçak planlanan saatte kalkamayacak ise; talep ettiği yeni saati, slot zamanı sona ermeden gerekçesini de belgeleyerek Operasyonel Slot Ünitesinden saat değişikliği talebinde bulunabileceği” belirtilmekte ise de, Davacı havayolu uçuşlarında, davacı …… iradesi dışında; sağlık, pasaport polisi, yolcu ve kargo yükleme ile yer hizmetleri kuruluşlarıyla ilişkiler, kabul edilmeyen yolcu, sınır dışı edilen yolcu, vize, vip yolcu vb. yolcu problemleri gibi birçok nedenle ortaya çıkan gecikmeler sonucu slot ihlaline sebep olan birçok durumunun, Bu talimat ile davalı …… İç Hat Konma Konaklama Tarifesi ile Uluslararası Konma Konaklama Tarifesinde mücbir neden olarak kabul edilmediği görüldüğü, öte yandan, Davacı …… uçaklarının 2008 yılı Ağustos ayındaki … Havalimanına geliş ve gidişlerindeki … seferin birçoğunda yaşanan, çoğu birkaç dakikalık gecikme nedeninin 72 saat ya da daha öncesinden takdiri mümkün görülmediği gibi, bu uçuşlar için yeni slot tahsisi istenerek, uçuş saati değişikliğine gidilmesinin hizmet akışını durdurarak, uçuşlarda kilitlenmelere ve kabul edilemez aksaklıklara neden olacağı açık olduğu, bu nedenle söz konusu tarifelerin mesnedini oluşturan, TC Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün, Slot Uygulama Prensipleri Talimatının mücbir neden olarak kabul ettiği durumlar davacı havayolu uçaklarının karşılaştığı zorunlu koşullardan kaynaklanan birçok gecikme nedenini göz önünde bulundurmadığı, Davacı havayolunun bu nedenle 2006 yılında slot ihlaline neden olan şartların netleştirilmesi ve nasıl belgeleneceğinin tanımlanması konusunda davalı …… nezdinde itirazlarda bulunduğu; ancak davalı idare tarafından bu talep ve itirazın cevapsız bırakıldığı bilinmekte olduğundan, Davacı havayolu kargo uçaklarının Haziran ve Ağustos 2008 ayındaki slot uygulanan havalimanlarına geliş ve gidişlerinde, davalı …… tarafından 2008 yılı İç Hat ve Uluslararası Konma Konaklama Ücret Tarifelerine göre tahsis olunan slot sürelerinden yaptıkları 20 dakikalık sapmalar nedeni ile, Bu uçakların havalimanındaki kalış sürelerine ilave konaklama ücreti uygulanmasının, zamlı konaklama uygulamasına esas olan Slot Uygulama Prensipleri Talimatı ve buna uygun olarak düzenlenen tarifeler nedeni ile haksızlığa neden olduğu ve davacı havayolu istirdat talebinin yerinde olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Davalı …… vekilinin 10/06/2020 tarihli 02/03/2020 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi ile; hazırlanan 02/03/2020 tarihli bilirkişi raporunda rapor hazırlayan bilirkişi …….’ın davaya konu 2008 yılında davacı …… A.O. Bünyesinde Teftiş Kurulu Başkanı görevinde olduğunu öğrendiklerini, bilirkişinin hazırladığı raporda tarafsız olmadığını, bu nedenlerle rapora itiraz ettiklerini ve farklı bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasını talep ettikleri anlaşılmış ve bilirkişi incelemesi için dosya farklı bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Mahkememizce dosya yeniden ve farklı bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olmakla, bilirkişiler Havayolu Taşımacılığı ve Varşova /Montreal Konvansiyonu Uzmanı ……, Bağımsız Denetçi…… ve Sivil Havacılık Uzmanı …… n 25/11/2020 tarihli raporunda özetle; …… A. O Nisan 2009 …… uçuşları …… 2009 tarifeler başlığı altında incelendiği, Nisan 2009 tarihine ait zamlı konaklamaya giren …… .. mesajları ve belgelerinin dosyada bulunmadığı görüldüğü, kredili çalışan şirketlerin itiraz süresinin 7 gün olduğu belirtilmiş ise de …… bu sürelerde itiraz ettiğine dair belgelerin dosyada görülmediğini, 2008 Ağustos ayı …… AO zamlı konaklama bilirkişi hesaplaması 6.192- Euro ve 3.896- TL, 2008 Haziran ayı …… AO zamlı konaklama bilirkişi hesaplaması 4670 Euro ve 2.166- TL olarak hesaplandığı sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
İtirazlar üzerine Yine bilirkişiler Havayolu Taşımacılığı ve Varşova /Montreal Konvansiyonu Uzmanı ……, Bağımsız Denetçi …… ve Sivil Havacılık Uzmanı …… ‘in ek raporlarını dosyamıza sunmuşlardır.
Yapılan yargılama, toplanan ve sunulan deliller, iddia ve savunmalar, emsal nitelikte olan kesinleşen mahkeme kararı, Yargıtay Bozma İlamı, bilirkişi raporları ve tüm dosya içeriğine göre;
Davacı her ne kadar bozma kararı veren Yargıtay ……. Hukuk Dairesinin içtihat değişikliğine gittiğinden bahisle alınan raporlara itiraz etmişse de mahkememizce bozma ilamına uyulması sebebiyle bu iddialara itibar edilmemiştir.
Gelinen aşamada Slot Uygulama Prensipleri Talimatının 33. maddesi 01.07.2009 tarihinde kaldırılmıştır. Dava konusu zamlı konaklama cezası 01.07.2009 tarihli talimat değişikliğinden önce olduğundan, davalı yanca talep edilebilir olup zamlı konaklama gerektiren süreler bakımından mahkememizce dava dosyası bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olmakla, bilirkişi heyeti raporları doğrultusunda 2008 Haziran / Ağustos zamlı konaklama hesaplamasında dosyada bulunan …… Tahakkuk ve Kule Kayıtlarına göre her uçuş için ayrı ayrı gecikme süre hesapları +/- slot saatleri ile karşılaştırılarak, Dışhat ve İçhat tüm meydanlar incelenerek ilgili ücret tarifesine göre 2008 Haziran / Ağustos hesaplamalarının yapıldığı, 2008 Haziran zamlı konaklama bilirkişi hesaplamasına göre …… A.O’nın 1.493-TL alacaklı olduğu, 2008 Ağustos zamlı konaklama bilirkişi hesaplamasına göre …… AO’lığının 590,17-TL alacaklı olduğu, toplam olarak 2008 Haziran / Ağustos hesaplamalarından …… A.O’nın 2.083,17-TL alacaklı olduğu anlaşılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ, KISMEN REDDİ İLE,
-2.083,17-TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile DAVACIYA ÖDENMESİNE,
-Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Bozmadan önce …… esas, ……. karar nolu, …… harç nolu harç tahsil müzekkeresinin İPTALİ ile, ilgili vergi dairesine harç iptaline ilişkin müzekkerenin yazılmasına,
3-Harçlar Tarifesi Uyarınca alınması gereken 142,30-TL nispi ilam ve karar harcının davacı tarafından peşin yatırılan 496,45-TL’den mahsubu ile fazla yatırılan 354,15-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde DAVACIYA İADESİNE,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 2.083,17-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan 24,30-TL başvurma harcı, 496,45-TL peşin harç, 8.161,20-tebligat gideri olmak üzere toplam 8.681,95-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 622,49-TL’nin davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
7-Davalı tarafça yapılan 56,75-TL yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre hesaplanan 52,68-TL’nin davacıdan alınarak DAVALIYA VERİLMESİNE,8
8-Gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ilgi tarafa iadesine,
Dair; Gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde YARGITAY nezdinde TEMYİZ kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/03/2021

Katip……
¸e-imza

Hakim …….
¸e-imza