Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/285 Esas
KARAR NO : 2021/792

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/04/2019
KARAR TARİHİ : 09/09/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 06.10.2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı …..arasında mal alım satın hususunda anlaşma sağlandığını, anlaşmaya göre “400 çuval %100 pamuklu … iplik … 30/1 (21.700 kg net – 22.500 kg brüt) x 4 olmak üzere toplam 1.600 çuval pamuklu … iplik … 30/1 (86.800 kg. net – 90.000 kg. brüt) cins ve kilodaki ipliği müvekkiline teslim etmeyi, müvekkilinde bunun karşılığında 54.200 USD x 4 = 217.000 USD’yi …..’ya ödemeyi taahhüt ettiğini, tarafların satışa konu ipliklerin bedelini akreditif yöntemi ile ödenmesi konusunda anlaştıklarını, akreditif ödemede 4 taraf bulunduğunu; para borcunu yerine getirecek olan alıcı amir (…. Tekstil), akreditif açan banka (… Bankası A.Ş.), satıcı, lehdar (…..), ihbar, teyit eden banka (….), teyitli akreditiflerde hem amir bankanın hem de teyit eden bankanın satıcı tarafından satışa konu malın yüklendiğine ilişkin ve sair evrakların ibrazı ile lehdara ödeme yapmakla yükümlü olduğunu, bankaların doğrudan malların alıcıya teslim edilip edilmediğini araştırmasının gerekmediğini, davalı …..tarafından sanki mallar yüklenmişçesine diğer davalı … ile CMR’ler oluşturduğundan, vadesi geldiğinde akreditif ödemeye ilişkin bedelin davalı …..veya davalı …..’ye ödenmemesi maksadıyla ihtiyati tedbir kararı alındığını, davaya konu ödeme biçiminin teyitli, dönülemez ve vadeli akreditif olduğunu, davalı …..tarafından malların diğer davalı … tarafından taşınacağına ilişkin sevk mektubu örneklerinin bankaya sunulduğunu, aslında ve gerçekte herhangi bir sevkiyat ve mal yüklemesi yapılmadığını, davalı … ve …..’nın müvekkilini zarara uğratmak kastı ile hareket ettiklerini, müvekkilinin kendisine malların teslim edilmesini beklerken hiç almadığı malların bedelini ödeme tehdidiyle karşı karşıya kaldığını, davalı … tarafından CMR sevk mektuplarının iptal edildiğine ilişkin evrak asıllarını müvekkiline gönderdiğini, davalı ….. tarafından dosyaya sunulan dilekçe ile akreditif bedelinin ödenmesinin davalı …..tarafından talep edildiği ve ödediklerini bildirerek ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep ettiğini, ….. 600 mad. 2’de akreditif “adı ve tanımlaması nasıl olursa olsun, amir bankanın uygun bir ibrazı karşılayacağına ilişkin kesin yükümlülüğünü oluşturan dönülemez nitelikte herhangi bir düzenleme anlamına gelir” şeklinde tanımlandığını, tanımda geçen ibrazın karşılanması gerektiğinden ne anlaşılması gerektiğinin de aynı maddenin b fıkrasında “akreditif vadeli ödeme yöntemiyle kullanımda ise davalı ödeme yükümlülüğüne girmek ve ödeme vadesinde ödeme yapmak” şeklinde ifade edildiğini, ….. 600’e göre bankanın ödeme yükümlülüğünün vadesi geldiğinde doğduğunu, davalı …..’nin davalı …’e alacaklarının iskonto karşılığında ödeme yapmasının, akreditif ödemenin tamamlandığı anlamına gelmediğini, davalı tarafından insiyatif kullanılmak üzere …..’nın hakları devralındığı şeklinde yorumlanması gerektiğini, taraflar arasındaki akreditif ödemenin vadesinin CMR sevk mektubu tarihinden itibaren 180 gün sonra olarak kararlaştırıldığını, davalı ….. tarafından vadesinden önce davalı …’e muaccel olmayan bir alacak için ödeme yapıldığını, akreditif ödemede, lehdarın akreditife konu ödemeyi hak edebilmesi için, lehdar tarafından bankalara ibraz edilen evrakların akreditif şartlarına uygun olup olmadığının denetlenmesi gerektiğini, bankanın bu yükümlülüğe aykırı hareket etmesi halinde akreditif amirinin uğrayacağı zararlardan sorumlu olacağını, … numaralı akreditif işlemine ait mesajda lehtar tarafından sağlanması gerekli evrak ve şartların belirtildiğini, davalı İnter’in akreditife ilişkin hangi belgeleri davalı …..’ye sunduğu …..’nin gerekli inceleme yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğini tespiti gerektiğini, ….. tarafından yapılan incelemenin ….. 600 uyarınca yapılmaması halinde, müvekkilinin uğrayacağı zararlardan sorumlu olacağını ve davalı İnter tarafından akreditif mesajındaki şartların yerine getirilmesi halinde, müvekkili aleyhine bir ödeme yapılmasının da söz konusu olmayacağını, her ne kadar taraflar arasında akreditif dönülemez olduğu kararlaştırılmış ise de, dava konusu uyuşmazlıkta davalı taraflarca hile ile müvekkili zarara uğratılmak istendiğinden akreditiften dönülebileceğini, Neticede; davanın kabulüne karar verilerek 217.000,00 USD tutarındaki akreditif işleminin iptaline, müvekkilinin söz konusu akreditif işlemi sebebiyle borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ….. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu akreditifin, davacının (amir) alıcısı olduğu ve …’in (lehdar) satıcısı olduğu ipliklerin satış bedelinin akreditif yöntemi ile ödenmesi için, 13.12.2018 tarihinde … Tekstil’in talebi ile …. Bankası (akreditif bankası) tarafından … firması lehine açılan 217.000,00 USD bedelli, teyitli, vadeli ve geri dönülemez nitelikte olan … numaralı ithalat akreditifi olduğunu, müvekkili bankanın akreditif açılış metninde söz konusu akreditife teyidini eklediğini, akreditifin lehdarı olan …’in, akreditife konu olan malların …’a teslim edilmek üzere yüklendiğine ilişkin nakliye şirketi … tarafından 17.12.2018 tarihinde kaşe ve ıslak imzalı olarak düzenlenmiş olan 2018/9, 2018/10, 2018/11 ve 2018/12 sayılı 4 adet orijinal kaşe imzalı CMR ile birlikte, her bir yüklemeye ilişkin faturayı, lehdar beyanını, sigorta poliçesi ve çeki listesini, 19.12.2018 tarihli yazıyla müvekkiline ibraz ettiklerini, akreditif bedelinin ödenmesini talep ettiklerini, müvekkilinin her bir vesaiki akreditif şartları çerçevesinde dış görünüşleri itibari ile incelediğini, 20.12.2018 tarihinde akreditif bedelinin teyit bankası sıfatı ile vadesinden evvel iskonto ederek …’ın … bankasında bulunan hesabına ödediğini, akabinde … Bankasının 21.12.2018 tarihinde müvekkiline hitaben gönderdiği swıft mesajında “217.000 USD akreditif bedelini vadesi olan 17.06.2019 tarihinde ödeyeceğini” açıkça teyit ettiğini, … Bankasının 07.02.2019 tarihinde müvekkiline ilettiği diğer bir swıft mesajında akreditifin lehdarın talebi üzerine iştira edildiğinin teyit edilmesini talep ettiğini, müvekkilinin de swıft mesajı ile bu hususu teyit ettiğini, davacının, dava konusu ile ilgili olarak Bakırköy … ATM … D. İş dosyası ile 27.02.2019 tarihinde akreditif bedelinin ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı aldırdığını, bundan kısa süre önce nakliye şirketi …’un bahse konu CMR’lerin 29.01.2019 tarihinde iptaline ilişkin bir yazı hazırlayıp …’a ilettiğini, müvekkilinin …’ın ve … ve … Bankası ile olan borç ilişkilerinde taraf olmadığını, pasif husumet itirazları olduğunu, akreditifte ….. 600 kurallarına atıf yapıldığı takdirde bu kuralların taraflar arasında bağlayıcı bir sözleşme haline dönüştüğünü, bahse konu teyitli, vadeli ve dönülemez akreditif küşat mektubunda ….. 600 kurallarının uygulanacağının belirlendiğini, ….. 600 kurallarının 2. Mad.’de teyit bankasının ödeme yükümlülüğünü iştira ederek de gerçekleştirebileceğinin açıkça belirtildiğini, akreditife iştira eden teyit bankasının amir bankadan alacaklı hale geleceğini ve amir banka tarafından vadesinde ramburse edilmesi gerektiğini, ….. 600 14. Mad. göre bankaların kendilerine tevdi edilen belgeleri sadece dış görünüşleri ile incelemekle yükümlü olduklarını, belgelerin sahte olduğu dış görünüşlerinden tespit edilemiyorsa bankaların herhangi bir sorumluluğu olmayacağını, davacı tarafından her ne kadar ihtiyati tedbir alınmış ve huzurdaki dava açılmış ise de, müvekkilinin … Bankasından olan alacağının … ve …’den bağımsız olduğunu, akreditife iştira etmekle ilgili olarak düzenlenen ….. 600 12/b mad. açıkça teyit bankasının iştiraya yetkili banka olarak kabul edildiğini, bu nedenle ertelemeli ödemeli akreditifte teyit bankasının vadesinden önce yaptığı ödeme ile amir banka ve amirden alacaklı hale gelmesinin, vadeden önce doğabilecek bir hileden doğacak riskleri taşıyacağı anlamına gelmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı … Bankası A.Ş. cevap dilekçesinde; müvekkilinin davacının talebi ile İnter lehine akreditif açtığını, müvekkilinin akreditif ilişkisine, taraflar arasındaki sözleşmelere, uluslararası kurallar ve akreditif bedelinin ödenmesinin durdurulmasına yönelik tedbir kararına uygun davrandığını, müvekkilinin iç ilişkinin tarafı olmadığını, husumet itirazları olduğunu, neticede; müvekkili banka yönünden açılan davanın husumet yokluğundan reddine, davacı tarafından müvekkiline husumet yöneltilmesinin nedeninin, hukuki menfaatinin açıklanması ve davanın müvekkili yönünden belirli hale gelmesi halinde, beyanda bulunmak için süre verilmesine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı … A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde; müvekkili ile … arasında söz konusu taşıma işi için yürütülen yazışma sürecinin sonuçsuz kaldığını, müvekkili ile İnter arasında anlaşma sağlanamadığından bahse konu malların taşıma işinin gerçekleştirilemediğini, İnter ile müvekkili arasında süregelen ticari ilişki olduğundan, davacının satın aldığı ürünlerinin taşıma işinin müvekkili tarafından gerçekleştirilmesini talep ettiğini, müvekkilinin daha önce olduğu gibi taslak CMR belgelerini e-mail ortamında davalı ile paylaştığını, davalı tarafından dönüş olmaması nedeniyle geçerli bir CMR belgesi düzenlenmediğini, davacı tarafından sunulan CMR belgesinde TTK ve CMR konvansiyonu ilgili hükümlerine düzenlenen bilgilerin birçoğunun yer almadığını, TTK 858/1 mad. uyarınca taşıma senedinin varlığından bahsedebilmek için iki tarafında imzasının olması gerektiğini, dosyada bulunan CMR belgelerin tarafların imzası olmadığını, taşımacılık işindeki uygulamada, taşıma işinin kolay ve hızlı yapılabilmesi için önce mallar tıra yüklendikten sonra CMR belgesi düzenlendiğini, taşıma işi yapılmadığının geçerlilik şartlarına uygun CMR belgelerinin mevcut olmadığını, var olduğu iddia edilen CMR belgelerinde tır plakası, gönderici ve alıcıya ait kaşe ve imza gibi kriterlerin eksik olduğunu, CMR belgesinin tek başına anlam ifade etmediğini, taşıma işinin yapıldığından bahsetmek için tamamlayıcı/destekleyici diğer belgelerin gerektiğini, dava konusu CMR belgelerinde plaka bilgisi olmadığını, davalı bankanın akreditif ödeme hususunda tecrübe ve deneyim sahibi olduğunu, belgelerin geçerliliği ve eksik olup olmadığının değerlendirmeden ödeme yapmasının bankanın basiretli tacir gibi davranmadığını gösterdiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGILAMANIN ÖZETİ:
Dava; akreditif yöntemiyle ödenmiş olan bedelden dolayı davacının borçlu olup olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
HMK’nun 137.maddesi uyarınca taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; davaya konu akreditif yöntemiyle ödenmiş olan bedelden dolayı davacının borçlu olup olmadığı, davacı ile davalı … S.A.arasındaki akreditif işleminin iptali koşullarının oluşup oluşmadığı, davalı bankalara yapılan ödeme sebebiyle sorumluluklarının akreditif kapsamında olup olmadıkları noktalarında toplandığının tespitine karar verilmiştir.
Taraf vekilleri delil listeleriyle yazılı delillerini ibraz etmişler, diğer deliller mahkememizce toplanmıştır.
Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Değişik İş Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; ihtiyati tedbir talep eden davacı … Tekstil ve Boya San.Tic.Ltd.Şti.tarafından karşı taraf … S.A., …. Lojistik A.Ş., …Bankası A.Ş.,….. …. AG aleyhine akreditifin ödemenin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edildiği, 27/02/2019 tarihinde … Bankası AŞ bünyesinde bulunan … referans numaralı 217.000,00-ABD doları akreditif bedeli olan lehtarı … S.A. ve başvuranı (amir) …. Tekstil ve Boya Sanayi TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ olan akreditifin ödemesinin …. Bankası tarafından yapılmaması, bedelin lehtar … S.A. Veya ….. AG’ye ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, borçlu ile 3. kişilerin uğrayabilecekleri zararı karşılamak üzere taktiren dava değeri olan 1.170.563,00-TL üzerinden %15 oranında HMK’nun 87. maddesinde yazılı türden teminat alınmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Taraflarca sunulacak defterlerin muhasebeci bilirkişi tarafından incelenerek defterlerin TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutulup tutulmadığı, kapanış tasdiklerinin yapılıp yapılmadığı, 6335 sayılı yasayla değişik 6102 sayılı yasanın 64. Mad. 3. Fıkrası gereğince ticari defterlerin elektronik ortamda tutulup tutulmadığı, elektronik ortamda tutulan defterler ilgili açılış ve kapanış onaylarının Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca müştereken çıkartılan tebliğe uygun olup olmadığı, defter kayıtlarının birbirini doğrulayıp doğrulamadığı, sahibi lehine delil olma özelliği taşıyıp taşımadığı, özellikle taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında söz konusu bonoların avans olarak verilip verilmediği, davalı tarafça fatura düzenlenip düzenlenmediği ve davacı defterinde kayıtlı olup olmadığı, davalı defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, taraflar arasındaki uyuşmazlık kapsamında çekler nedeniyle menfi tespit istemlerinin yerinde olup olmadığı hususlarıyla birlikte iddia ve savunmaları doğrultusunda bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, 07/07/2021 tarihli raporda; davacı ticari defter kayıtlarının usulüne uygun tutulduğu ve ticari defterlerde davalı … S.A firmasından mal satın almasının kayıtlı olmadığı, dava konusu satış sözleşmesinin ticari defter kayıt ve belgelerinden anlaşılamadığı, davalı ….. bankasının, vadeli akreditifi vadesinden önce indirimle iştira ederek ödediği, ödeme mesnedi sunulan akreditif şartı belgeler incelendiğinde, CMR taşıma senedinin evrak olarak taşıma başlangıcını teyit ettiği, ancak …. yük teslimini tevsik etmediği, davacının akreditif talimatı bakımından yükün …. (2010) şartlarında teslime hazır olması ve gönderilen konumunda amir akreditif bankası … Bankasının malı serbest bırakmasına bağlı olduğu, bu hususu tevsik eden CMR taşıma senedinin ancak akreditifin ödenmesine vesile olabileceği, davalı … S.A. firmasının esasen …’da sattığını ve taşımaya verdiğini ileri sürdüğü 21.700,00 kg net ve 22.500,00 kg bürüt miktarlı dört (4) adet taşıma konusu toplam dört takım taşıma ve sevk evrakına konu malın gerçekte hiç gönderilmediği ve taşımasının da söz konusu olmadığı, taşıma senetlerinde taşıma sözleşmesi bakımından yeterli içerik olmasına karşın; dört (4) ayrı taşıma ve dört (4) ayrı satış evrakının birebir aynı olduğu, akreditif serbest bırakma bakımından yükün taşımaya alınması değil, varma yerinde akreditif amir bankasınca yükün alıcısına teslimine onay verilmesinin şart olduğu, bunun CMR taşıma senedinden anlaşıldığı, somut olayda sunulan CMR taşıma senetlerinin taşıma başlangıcını tevsik etmesine karşın, malın gönderileni davacı olmadığından (davalı amir banka olduğundan) akreditifin ödenmesi için yeterli olmadığının değerlendirildiği, davalı ….. bankasının vadeli akreditifte yükün alıcısına teslimini tevsik eden taşıma evrakını görmeden akreditifi kırmasının ve iştira etmesinin kendisini davalı …..halefi yapabileceği, ancak davacının bu akreditif nedeni ile sorumluluğuna yol açmayacağı sonuç ve kanaatleri bildirilmiştir.
Toplanan ve sunulan deliller, bilirkişi kurulu raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde ;
Uyuşmazlık Akredif ilişkisine konu sözleşmenin yerine getirilmemesinden dolayı akreditif taraflarının ödeme nedeniyle sorumlu olup olmadığı, davacının akreditif ilişkisinde borçlu olmadığının tespitinin mümkün olup olamaması nokasındadr.
İspat yükü davacı tarafta olup ispatın konusu HMK.nun 187’nci maddede “İspatın konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar oluşturur ve bu vakıaların ispatı için delil gösterilir. Herkesçe bilinen vakıalarla, ikrar edilmiş vakıalar çekişmeli sayılmaz.” Şeklinde belirtilirken, ispat yükünün kimde olduğu ise HMK.nun 190’ncı maddesinde “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir.”düzenlemesi ortaya konmuştur.
Akreditif, uluslararası ticari ilişkilerde, bir bankanın verdiği şarta bağlı ödeme garantisi niteliğindeki bir kredi mektubu olup, akreditif kurumu ile ilgili olarak ….. 600 Akreditiflere İlişkin Bir Örnek Usuller ve Uygulama Kuralları düzenlenmiştir. Bu metnin “…..’nin Uygulanması” başlıklı 1 .maddesi uyarınca, akreditif metni akreditifin bu kurallara tabi olduğunun açıkça belirtilmesi halinde akreditife uygulanır ve bu kurallar akreditif şartlarıyla açıkça değiştirilmedikleri veya uygulama dışı bırakılmadıkları sürece akreditifin bütün tarafları için bağlayıcıdır.
Yine bu metnin “Tanımlar” kısmında “uygun ibraz” kavramı akreditifin şartlarına, bu kuralların uygulanabilir hükümlerine ve uluslararası standart bankacılık uygulamasına uygun bir ibraz olarak tanımlanmıştır. Bu metnin 7. ve 8. m. uyarınca amir banka ve teyit bankasının ibrazı karşılamakla dönülemez biçimde yükümlü oldukları açıklandıktan sonra, 16/c m. ise görevi çerçevesinde hareket eden bir görevli bankanın, varsa bir teyit bankasının veya amir bankanın ibrazı karşılamayı reddetmeye karar verdiklerinde ibrazda bulunan tarafa tek bir bildiri göndermeleri gerektiği belirtilmiş ve bu bildirinin ne şekilde olması gerektiği açıklanmış, 16/d m. ise bu bildirinin ibraz gününü izleyen 5. banka iş gününün bitiminden geç olmamak üzere yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Dosya kapsamında mevcut belgeler incelendiğinde, davacının, davalı gösterilen … S.A. firmasından satın aldığı 217.000 USD bedelli emtia için mal teslimi karşılığı bu bedeli VADELİ AKREDİTİF ile ödeme taahhüt ettiği hususu ihtilafsızdır. Akreditif konusu satın alma, dört (4) takım taşıma ve sevk evrakına konu, her biri 400 çuval, 21.700 kg net ve 22.500 kg bürüt TOPLAM 1600 ÇUVAL, 86.800 KG NET, 90.000 KG BÜRÜT pamuk satın almasına dayanmaktadır. her bir sefer 54.250 USD bedelli mal ticareti ve toplam 217.000 USD bedelli ithalat söz konusudur.
Somut olayda, davalı … S.A. firmasının davacıya mal teslim etmediği, gerçekte malı taşıma sürecine dahi sokmadığı hususu ihtilafsızdır. Davalı ….. bankasının, vadeli akreditifi vadesinden önce indirimle iştira ederek ödediği, ödeme nedeni olarak sunulan akreditif şartı belgelerde CMR taşıma senedinin evrak olarak taşıma başlangıcını teyit ettiği, ancak … yük teslimini tevsik etmediği bilirkişilerce dosya kapsamından tespit edilmiş ve davacının akreditif talimatı bakımından yükün …. (2010) şartlarında teslime hazır olması ve gönderilen konumunda amir akreditif bankası … Bankasının malı serbest bırakmasına bağlı olduğu bu hususu tevsik eden CMR taşıma senedinin ancak akreditifin ödenmesini sağlayabileceği sabittir. Davalı … S.A. firmasının esasen …’da sattığını ve taşımaya verdiğini ileri sürdüğü 21.700,00 kg net ve 22.500,00 kg bürüt miktarlı dört (4) adet taşıma konusu toplam dört takım taşıma ve sevk evrakına konu malın gerçekte hiç gönderilmediği ve taşımasının da söz konusu olmadığı anlaşılmıştır. Taşıma senetlerinde taşıma sözleşmesi bakımından yeterli içerik olmasına karşın; dört (4) ayrı taşıma ve dört (4) ayrı satış evrakının birebir aynı olduğu bilirkişilerce tespit edilmiş akreditif serbest bırakma bakımından yükün taşımaya alınması değil, varma yerinde akreditif amir bankasınca yükün alıcısına teslimine onay verilmesinin şart olduğu CMR taşıma senedinden anlaşılmıştır.
Akreditif ilişkisinde, akreditifin lehtarı davacı ile muhabir banka arasında her hangi bir sözleşme ilişkisi bulunmamakla birlikte, muhabir banka, amir bankadan aldığı ve iletilmesi gereken tüm bilgileri zamanında, gecikmeksizin, gerçeğe uygun şekilde lehtara iletmek konusunda amir bankaya karşı sorumludur. Davalı muhabir bankanın lehtara karşı sözleşmesel bir sorumluluğu yok ise de, MK 2’deki dürüstlük kuralları çerçevesinde haksız fiil hükümleri uyarınca davacı lehtara karşı sorumluluğu bulunmaktadır (V. Doğan, Akreditif, s. 226).
Somut olayda sunulan CMR taşıma senetlerinin taşıma başlangıcını tevsik etmesine karşın, malın gönderileni davacı olmadığından (davalı amir banka olduğundan) akreditifin ödenmesi için yeterli değildir. Davalı ….. bankasının vadeli akreditifte yükün alıcısına teslimini tevsik eden taşıma evrakını görmeden akreditifi kırmasının ve iştira etmesinin kendisini davalı …..halefi yapabileceği ancak davacının bu akreditif nedeni ile sorumluluğuna yol açmayacağı kanaatine ulaşılmıştır. Gerçekte taşımaya alınmadığı halde CMR hükümlerine uygun CMR taşıma senedi düzenleyen davalı …. Lojistik ve davalı .. S.A. tarafından gerçekte yükleme olmamasına rağmen yükleme yapılmış gibi düzenlenen evraktan dolayı davalı …..’nin ise gerçekte yükün taşımaya alınması yeterli değilken, varma yeri teslimi teyidi aranması gerekirken yükleme CMR taşıma senedine itibar ederek ödene yapmaktan dolayı kusur ve sorumlulukları dikkate alınmış olup tüm bu nedenlerle; davanın kabulü ile, talebe konu … referans numaralı 217.000 ABD Doları akreditif bedelli akreditif işlemi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine, davalı … Lojistik A.Ş. Taşıma ilişkinin tarafı olup akreditif ilişkisi tarafın olmadığından bu davalı yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KABULÜ İLE;
Talebe konu … referans numaralı 217.000 ABD Doları akreditif bedelli akreditif işlemi nedeniyle davacının BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
2-Davalı … Lojistik A.Ş.yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,
3-Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken 88.093,21 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından peşin yatırılan 21.901,39 TL harcın mahsubuna, bakiye 66.191,82 TL karar ve ilam harcının davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacının davalı …. Lojistik A.Ş.yönünden talebinin pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davalı .. Lojistik A.Ş. lehine tayin ve takdir olunan 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Lojistik A.Ş.’ne verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davanın kabul edilen miktarı dikkate alınarak davacı yararına tayin ve takdir olunan 77.936,33 TL nispi vekalet ücretinin davalı ….Lojistik A.Ş.dışındaki davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan 44,40 TL başvurma harcı, 166,70 TL tebligat ve müzekkere gideri, 4.500,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 4.711,10 TL yargılama giderinin davalı … Lojistik A.Ş.dışındaki davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Kullanılmayan gider avansının HMK 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
8-HMK’nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara tebliğine,

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 341 ila 360’ncı madde hükümleri uyarınca, mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye verilecek dilekçe ile kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde veya istinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf başvuru hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile mahkememize veya aynı sıfattaki başka bir mahkemeye vereceği cevap dilekçesi ile iki hafta içerisinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/09/2021

Başkan …
¸
Üye ….
¸
Üye …
¸
Katip …
¸