Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/480 Esas
KARAR NO : 2022/195

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/05/2018
KARAR TARİHİ : 01/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil davacı …’ın, davalı … Plastik San. Tic. Ltd. Şti.’nin alt bayisi olduğunu, davalı …. San. Tic. Ltd. Şti. ise diğer davalı … Kauçuk San. Tic. A.Ş. Nin ürettiği perde raylarını (korneş) satan ana bayisi tek firma olduğunu, bu hususların tarafların ticari defterlerinin incelemesi sonucunda ve diğer delillerle ispat olunacağını, davalı … Kauçuk San. Tic. A.Ş.’nin siparişlerinin davalı üzerinden almakta olduğunu ancak mal teslimlerini kendisinin sevk ve teslim ettiğini, davalı … Plastiğin müvekkili gibi alt bayilerin verdiği siparişleri ve bu siparişler uyarınca ödenecek bedelleri kıymetli evrak olarak … Alüminyum üzerinden aldığını, perde aralandığında … Alüminyum’un arkasında … Plastiğin olduğunun görüleceğini, davalı … Plastiğin … Alüminyum ile olan ilişkisini sona erdirdiğini, davalıların aralarında müvekkilin de olduğu çok sayıda alt bayinin ön ödemeli olarak mal almak amacıyla … Alüminyuma verdiği kıymetli evrakları müvekkile iade etmediğini ve ürünleri de teslim etmediklerini, davalı … Alüminyumun kıymetli evrakları …. Plastiğe iletmek amacıyla aldığını fakat malların teslimini sağlamadığını, davalı … Plastiğin bile bile müvekkilin zararına hareket ettiğini, davalı … Kauçuk’un kendisinden ürün almak isteyen aralarında müvekkilin de olduğu alt bayilerini ve toptancıları … Alüminyuma yönlendirdiğini, taraflar aralarında yaptıkları anlaşma ile … Alüminyum’un piyasadan ön ödeme vaadi ile topladığı kıymetli evrakları … Plastik’e vereceğini, verilen bu evrakların bedelinin bir kısmının …’ün borcundan mahsup edileceğini, kendisine mal karşılığı gönderilen kıymetli evrakların karşılığı olan malları teslim etmediğini ve alt bayilerin zararına hareket ettiğini, bu nedenlerle 6 adet toplamda 90.000,00 TL bedelli çeklerin teminatsız olarak veya teminat karşılığında tedbiren ödemesinin durdurulmasına, müvekkilin davalı şirketlere borçlu olmadığının tespitine, davalılardan olan 5000 TL alacağın reeskont faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Plastik vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının huzurda konu ettiği uyuşmazlığın müvekkil şirkete yöneltilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davaya konu uyuşmazlığın diğer davalı … Alüminyum San. Ve Tic. Ltd. Şti. İle davacı arasında olduğunu, davacı ile müvekkil arasında ticari bir ilişki bulunmadığını, davaya konu kıymetli evrakların müvekkil şirkete diğer davalı … Alüminyum şirketinden ciro yolu ile geçtiğini, müvekkil şirketin davaya konu evraklarda iyi niyetli hamil konumunda olduğunu, dava konusu kıymetli evrakların davacı tarafından diğer davalı … Alüminyum şirketi lehine düzenlenerek diğer davalı … Alüminyum’a keşide dildiğini, işbu kıymetli evrakların diğer davalı … Alüminyum şirketi tarafından müvekkil şirkete ciro edilmek suretiyle teslim edilerek müvekkil şirketin ticari defter kayıtlarına giriş bordrosu ile işlendiğini, müvekkilin diğer davalı … Alüminyum şirketinden olan alacağının tamamen yasaya ve usule uygun olarak düzenlenmiş faturalardan kaynaklandığını, fatura karşılığı olan malların diğer davalı … Alüminyum şirketinin belirttiği sevk adreslerine teslim edilmiş ve söz konusu mallara ilişkin fatura suretleri ile diğer davalı … Alüminyum şirketi yetkililerine teslim edilerek cari hesaplara mutabakat sonucu işlendiğini, müvekkilin hiçbir ticari işletme ile bayilik anlaşması yapmadığı gibi ön ödemeli veya peşin satış işlemi de yapmadığını, müvekkilin kendisinden alım yapmak isteyen ticari işletmeler ile satış sözleşmesi ya da yetkili satıcılık sözleşmesi akdetmekte ve tüm işletmeler ile 180 gün ileri vadeli ödeme ile çalışmakta olduğunu, davacının Türk Ticaret Kanunu ve ticari teamülleri yok sayarak kendi hayal dünyası içerisinde kendi kurgusuna dayanan bir ticari ilişki tesis etmeye çalıştığını, davacının ne müvekkilin ne de diğer davalı ile yapılmış herhangi bir sözleşme ibraz etmediğini, müvekkil şirkete mal siparişlerinin tamamen yetkili satıcısı diğer davalı … Alüminyum şirketi tarafından yapıldığını, davacı tarafından düzenlenen kambiyo evraklarının mücerretlik ilkesine tabi olduğunu, davacının müvekkil şirkete davaya konu ettiği 5000 TL yi ne zaman ne şekilde ödediğini ve şayet ödeme yaptı ise buna ilişkin dekont ve benzeri herhangi bir evrakı neden dava dilekçesine koymadığının merak konusu olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Alüminyum vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının huzurdaki dava ile taraflarına verdiği senetlerin bedellerinin istirdatı ile birlikte borçlu olmadığını dava ettiğini, müvekkil şirketin sahibi …’ın diğer davalı … Plastik’in perde ray üretim işine girmesini öneren kişi olduğunu, bu öneriye sıcak bakan diğer davalı … Plastiğin müvekkil şirketin bu işleri organize etmesini önerdiğini ve müvekkil şirketin 2001 yılından itibaren diğer davalı şirketin perde ray ürünlerinin ana bayisi olarak çalışmaya başladığını, bütün perde ray satışlarının müvekkil üzerinden yapıldığını, herhangi bir firmanın müvekkilden perde ray(korneş) almak istediğinde … Plastiğin o firmaları müvekkile yönlendirdiğini ya da müvekkilin o firmayla irtibata geçmesini sağlayarak satış yaptığını, 2012 yılından itibaren yaşanan ekonomik sıkıntılardan, ürünlere sürekli zam yapılmasından, yaklaşık her ay zam uygulanmaya başlandığını ve … Plastik’in kendisinden müvekkilni aldığı ürün miktarını artırmaya zorlanmasından daha önemlisinin müvekkilin bayiliğine son verip aradan çıkarılmaya çalışmasından kaynaklı olarak müvekkilin ekonomik olarak çökertildiğini, müvekkilin bu durumun kötüye gittiğini gördüğünü ve diğer davalı … Plastiğin sahipleriyle görüşmeye çalıştığını, ancak görüşmenin bir türlü sağlanamadığını, … Plastik Personeli ….nın 11 Ocak 2016 tarihinde müvekkile … Plastik şirket sahibi ….’e nasıl bir mektup yazması gerektiğini gösteren bir mail attığını, mail ile müvekkilin ekonomik olarak nasıl bir durum içinde olduğunun anlatılmaya çalışıldığını, müvekkilin ürün almak için kendi müşterilerden ve alt bayilerden alıp cirolayarak diğer davalı … Plastik’e teslim ettiği senetlerin riskli bulunması durumunda diğer davalı … tarafından bu evrakların çeklerle değiştirilmesi ve çek veren firmaların firma sahiplerinin şahsi avallerinin verilmesi istenildiğini, aksi taktirde söz konusu firmalar için ürün sevkiyatının durdurulacağının bildirildiğini, müvekkil şirketin ürün isteyen firmaları diğer davalı … Plastiğe bildirir, müşterilerin risk durumları … Plastik tarafından tespit edilir, sonrasında müşteriye ürün satışı yapılıp yapılmayacağına ve bu müşteriler tarafından sunulan kıymetli evrakların uygun olup olmadığına diğer davalı … Plastik tarafından karar verildiğini, bu nedenlerle … Plastik çalışanlarına teslim edilen senetlerin karşılığında davacı ve diğerlerine ürün verilmemesi nedeniyle mağdur olduklarını bildirir davanın kendileri yönünden reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
02/12/2019 Tarihli talimat bilirkişi raporunda; davacı …’ın …. Alüminyum Ltd. Şti. Firmasına 6 adet keşide etmiş olduğu çeklerin 90.000,00 TL tutarda verilen sipariş avansları çeki olduğu, davalılar … Plastik şirketinin ….. Alüminyum Şirketi yetkili satıcısı olduğunu, davacıdan almış olduğu çeklerin karşılığında davacıya mal sevkiyatını yapamadığı, … Plastik şirketi ile …. Alüminyum şirketi arasında cari borç alacak ilişkisi problemlerinin davacıya yansıtıldığı, dava dosyasına sunulan bilgi belgelerin davacı ve davalıların savunma ve iddiaları resmi kayıtlar ve belgeleri üzerinden incelenmiş ve tespit edilmiş olduğu, davacının keşide etmiş olduğu diğer çeklerin banka kayıtlarına göre 21/05/2018 tarih …. numaralı 15.000,00 TL bedelli çek ile 20/06/2018 tarihli … numaralı 15.000,00 TL bedelli çeklerin ödenmiş olduğu banka kayıtlarında var olduğu diğer 4 adet çekin müşteride ibaresi ile kayıtlarda olduğu, davacı …’ın 2018 yılı yevmiye defter kayıtlarında 20/05/2018 tarih …. 15.000,00 TL , 20/06/2018 tarih …. numaralı 15.000,00 TL 20/07/2018 tarih …. numaralı 15.000,00 TL çeklerin … Bankası …. Şubesi tarafından ödendi kaydının olduğunun tespit edildiği, davacının defter kayıtlarına istinaden 3 adet çekin 45.000,00 TL bedelinin davalılara ödemiş olduğu 3 adet çek için Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi ihtiyati tedbir kararı olduğu incelenmiş ve değerlendirilmiş olduğu, davacının davalılar ile güven esasına dayalı 6 adet çek keşide etmiş olduğu, davalıların keşide edilen çekleri cari hesaplarına intikal ettirmelerine rağmen davalılar arasında oluşan ticari cari hesap borç alacak bakiyesinin mutabakatsızlığının davacının iyi niyetini su istimale yol açtığı gibi ticari teamüllere dahi aykırılık teşkil ettiği, davacı …’ın davalılara keşide etmiş olduğu 90.000,00 TL tutarlı 6 adet çeki defter kayıtlarında 3 adet çek karşılığı 45.000,00 TL ödeme yapıldığı, davacının alacaklı olduğu diğer 3 adet çek tutarı olan 45.000,00 TL için tedbir kararı mahkemece verildiği davacının ödemiş olduğu tutar 45.000,00 TL ticari mel edimi olmadan davalılara ödemiş olduğu görüş ve kanaatine varıldığını bildirilmiştir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, taraf beyanları. bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Dava, menfi tespit ve yargılama sırasında ödenen çekler yönünden istirdat istemine ilişkindir.
Dava konusu çeklerin incelenmesinde; …. Bankası …. Şubesine ait 25.05.2018 tarih, … çek numaralı ve 15.000 TL bedelli; 20.06.2018 tarih, …. çek numaralı ve 15.000 TL bedelli; 20.07.2018 tarih, …. çek numaralı ve 15.000 TL bedelli; 20.08.2018 tarih, … çek numaralı ve 15.000 TL bedelli; 20.09.2018 tarih, …. çek numaralı ve 15.000 TL bedelli ve 20.10.2018 tarih, …. çek numaralı ve 15.000 TL bedelli toplam 90.000,00 TL bedelli 6 adet çek olduğu anlaşılmıştır. Çeklerin keşidecisinin davacı olduğu, her 6 çekte lehtarın davalı … Alüminyum şirketi olup, çeklerin davalı … Alüminyum şirketi tarafından ciro yoluyla davalı … Plastik’e verildiği dosya kapsamından anlaşılmıştır.
Davalı vekilince sunulan 01/01/2001 tarihli sözleşmeye göre her iki davalı arasında yetkili satıcılık sözleşmesi imzalanmış olduğu görülmüştür.
Tüm dosya kapsamına göre; davalılar arasında yetkili satıcılık ilişkisi bulunduğu, 01/01/2001 tarihli sözleşme kapsamında davalı … Alüminyum’un diğer davalı … Plastik’in yetkili satıcısı niteliğinde bulunduğu, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında yetkili satıcı tarafından diğer davalı … Plastik’e geçilen siparişlerin … Plastik tarafından yetkili satıcı tarafından gösterilen müşteri ve adrese sevk irsaliyesi ile tesliminin yapıldığı, yetkili satıcı tarafından sevk edilen ürünlerin bedelinin kambiyo senetleri ile üretici olan … Plastik’e ödendiği, somut olayda bu kapsamda davacı tarafından davalı … Alüminyum’a ürün alımı için sipariş verilerek karşılığında dava konusu edilen ve toplam 90.000,00 TL bedelli 6 adet çek verildiği, davalı … Alüminyum tarafından verilen çekler karşılığı teslim edilmesi gereken ürünlerin davacıya teslim edilmediği, davacı tarafından … Alüminyum’a verilen çeklerin ciro yoluyla diğer davalı … Plastik’e teslim edildiği, … Plastik tarafından 3 çekin ibraz edilmesi suretiyle bedellerinin tahsil edildiği anlaşılmaktadır.
Öncelikle davalı … Alüminyum aleyhine açılan dava bakımından yapılan değerlendirmede; ürün bedeli olarak davacı tarafından verilmiş olan çeklerin karşılığı olan ürünlerin davacıya teslim edilmediği, bu suretle davacı tarafından verilen çeklerin bedelsiz kaldığı, çekler nedeniyle davacının davalı … Alüminyum firmasına borcunun bulunmadığı ve ödenen miktarların geri ödenmesi gerektiği anlaşılmakla bu davalı aleyhine açılan davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davalı … Plastik aleyhine açılan dava bakımından yapılan değerlendirmede ise; yukarıda belirtildiği üzere diğer davalı ile bu davalı arasında yetkili satıcılık ilişkisi bulunduğu, aralarındaki sözleşme gereğince alıcıların siparişleri üzerine davalı … Plastik tarafından diğer davalının gösterdiği adreslere sevk irsaliyeleri ile teslimatların yapıldığı, davalı … Plastik’in bu kapsamda davacı ile doğrudan ticari bir ilişkisinin bulunmadığı, kambiyo senetlerindeki soyutluk ilkesi gereğince senet dışı olguların defi olarak … Plastik’e karşı ileri sürülmesinin mümkün olmadığı, davalı … Plastik’in bilerek davacının zararına hareket ettiği ve dolayısıyla kötüniyetli olduğu hususunun kanıtlanamadığı, davacı tarafından ileri sürülen davalılar arasında organik bağ bulunduğu iddiasının soyut nitelikte bulunduğu, davalı … Alüminyum firmasının yönetiminde diğer davalı … Plastik’in etkin ve belirleyici olduğuna dair herhangi bir delil bulunmadığı, dolayısıyla tarafı olmadığı ticari ilişki nedeniyle davalı … Plastik’in herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı sonucuna varılarak, davalı … Plastik aleyhine açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının, dava dilekçesindeki 5.000,00 TL lik alacak talebinde bulunduğu ve bu talebine ilişkin ürün nakliye bedeli olarak davalı … Alüminyum şirketine düzenlemiş olan fatura sunulmuşsa da, bu faturanın hangi ilişkiden kaynaklı düzenlendiği, ürünlerin teslim masrafının davalıya ait olup olmadığı ve yine faturanın teslim edildiğine dair de dosya kapsamında delil olmadığından, sübut bulmayan bu talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davalı … Plastik Kauçuk San ve Tic.A.Ş. Aleyhine açmış olduğu davanın sübut bulmadığından REDDİNE,
2-Davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti. aleyhine açmış olduğu davasının KISMEN KABULÜ ile KISMEN REDDİNE,
-… Bankası A.Ş’ye ait … çek numaralı 20/08/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine,
-… Bankası A.Ş’ye ait … çek numaralı 20/09/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine,
-… Bankası A.Ş’ye ait … çek numaralı 20/10/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine,
-… Bankası A.Ş’ye ait …. çek numaralı 20/05/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine; davacının ödeme yapmış olduğu görülmekle 15.000,00 TL nin ödeme tarihi olan 21/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
-… Bankası A.Ş’ye ait … çek numaralı 20/06/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine; davacının ödeme yapmış olduğu görülmekle 15.000,00 TL nin ödeme tarihi olan 20/06/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
-… Bankası A.Ş’ye ait …. çek numaralı 20/07/2018 tarihli 15.000,00 TL bedelli çek yönünden davacının davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’ye borçlu olmadığının tespitine; davacının ödeme yapmış olduğu görülmekle 15.000,00 TL nin ödeme tarihi olan 20/07/2018 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı … Alüminyum San. VE Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine,
-Davacının 5.000,00 TL lik alacak talebinin sübut bulmadığından REDDİNE,
3-Ödeme yasağına ilişkin ihtiyati tedbirin, karar kesinleşinceye kadar devamına,
-HMK 392/2 maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açılmadığı takdirde ve talep halinde teminatın davacıya iadesine,
4- Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 6.147,90 TL harçtan davacı tarafça peşin yatırılan 1.622,37 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 4.525,53 TL harcın davalı … Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti’ den tahsili ile hazineye irat KAYDINA,
– Davacı tarafça sarf edilen toplam 1.663,47 TL harcın davalı … Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti’ den alınarak davacıya verilmesine,
5- Davacı tarafından sarf edilen toplam 1.003,50 TL yargılama giderinin, kısmen kabul – red oranları ve takdiren %95′ i olan 953,32 TL’ sinin davalı … Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti’ den alınarak davacıya verilmesine, bakiye masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
– Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan miktarın karar kesinleştiğinde davacı tarafa İADESİNE, (Gerekçeli kararın tebliğe çıkarılma masraflarının kalan gider avansından karşılanmasına)
6- Davalı … Plastik tarafından sarf edilen toplam 44,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … Plastik şirketine verilmesine,
– Davalı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan miktarın davalı tarafa İADESİNE,
7- Davanın kabul miktarı dikkate alınarak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 12.500,00 TL vekalet ücretinin davalı … Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti’ den alınarak davacıya VERİLMESİNE,
8- Davanın red miktarı dikkate alınarak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 5.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Alüminyum San. ve Tic. Ltd. Şti’ ye VERİLMESİNE,
9- Davanın red miktarı dikkate alınarak karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 12.975,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Plastik Kauçuk San ve Tic.A.Ş.’ ye VERİLMESİNE,
Dair; 6100 sayılı HMK.’nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.01/03/2022

Katip …
¸e-imza

Hakim …
¸e-imza