Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/138 Esas
KARAR NO : 2021/523
DAVA : Haksız rekabetin tespiti, men’ i ile maddi ve manevi tazminat
DAVA TARİHİ : 09/09/2014
KARAR TARİHİ : 27/04/2021
Mahkememizde görülmekte olan Haksız rekabetin tespiti, men’ i ile maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının tescilli ve tescilsiz tasarımları olduğu, dilekçede açıklanan ve tescilsiz olan tasarımların davalı şirket tarafından ve davacıdan izin alınmaksızın satışının yapıldığı, somut olayda da davalı tarafın davacıya ait ve dava konusu ürün ile iltibas yaratacak derecede benzeri üretilip piyasaya sürüldüğü, delil tespiti yapıldığı, davalı tarafından üretilip piyasaya sürülen ürünlerin müvekkile ait ürünle birebir aynı olduğu, bu nedenle gerçekleştirilen haksız rekabetin tespiti, men’i ve sonuçların ortadan kaldırılması ürünün yer aldığı broşür, katalog ve sair tanıtım ve reklam vasıtalarının üretildikleri, satıldıkları, piyasaya sunuldukları ve ticari amaçla bulunduruldukları yerlerde toplanması, el konulması, imhası , haksız tecavüzün önlenmesi ve giderilmesi için şimdilik davalıdan 10.000 TL maddi tazminatın ve 5.000 TL’lik manevi tazminatın tahsili olunmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalının …’den ithalat yaptığı, davalının seçtiği ve ithal ettiği ürünlere ait tasarımların yurtdışın da yapıldığı …’ye özgü tasarım olmadığı, ithal olunan ürünlerin hiç birisinin tasarımının davacıya ait olmadığı, bu ürünlerin harcı alem ürünler olduğu, yenilik ve ayırt edicilik vasfının bulunmadığı, davacı tarafından grup şirketlerden dava dışı şirketin ithal ettiği ürünleri sattığı, davalının haksız rekabet yapmasının söz konusu olmadığı gibi davalıya eylem ile zarar arasında da nedensellik bağının bulunmadığı, davalı şirketin sınırlı sayıda …’den ithal ettiği ürünler ile dava konusu ürünlerinde aynı olmadığı gibi benzer dahi olmadığı bu nedenle davanın reddini savunmuştur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık şirketlerin iştigal amacı ve sattıkları ürünler gözetildiğinde, dava konusu edilen ürünü davacının özgün tasarımı olup olmadığı, ürünlerin davacı tarafından …’den ithalinin hazır olarak sağlanmasının iddiaya etkisinin ne olduğu, iddia olunan tasarım hakkının bu çerçevede olup olmadığı, iddia konu ürünlerin yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda harcı alem nitelik taşıyıp taşımadığı, davacı lehine yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin olup olmadığı, var ise davacının aleyhine haksız rekabet şartlarının oluşup oluşmadığı, oluşmuş ise iddia olunan eylem nedeniyle davacının maddi zararının olup olmadığı ve kaç TL olduğu ve yine mahkememizce yapılacak değerlendirilmeye göre davacının manevi tazminat talep etme hakkının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacının tasarım hakkına konu ettiği ürünler ile delil tespiti yaptırdığı, davacının iddiasına konu olan ürünlerin …’de üretildiği, ….’de satımının yapıldığı, yine davalının da haksız rekabet eylemine konu olduğunu belirttiği ürünleri ithal ettiği ve bunların üretimine yapmadığı, bu hususların tartışmasız olduğu açıktır.
Şirketlerin iştigal amacı ve sattıkları ürünler gözetildiğinde, dava konusu edilen ürünü davacının özgün tasarımı olup olmadığı, ürünlerin davacı tarafından …den ithalinin hazır olarak sağlanmasının iddiaya etkisinin ne olduğu, ve iddia olunan tasarım hakkının bu çerçevede olup olmadığı, iddia konu ürünlerin yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda harcı alem nitelik taşıyıp taşımadığı, davacı lehine yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin olup olmadığı, var ise davacının aleyhine haksız rekabet şartlarının oluşup oluşmadığı, oluşmuş ise iddia olunan eylem nedeniyle davacının maddi zararının olup olmadığı ve kaç TL olduğu ve yine mahkememizce yapılacak değerlendirilmeye göre davacının manevi tazminat talep etme hakkının oluşup oluşmadığı noktasında taraf şirketlerin ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme aynı gün ise keşif icra olunmasına karar vermek gerekmiştir.
Mahallinde yapılan keşif sonucu 29/06/2015 tarihli üç kişilik bilirkişi raporunda, adı geçen işyerindeki bilgisayarlarda dava konusu ürünlerin içerisinde bulunduğu ürün grubuna alt tasarım çalışmaları tespit edildiği,yapılan tespitte, davacı tarafın bilgisayar ekranında bulunan çizimler dışında kağıda basılmış çizimler sunduğu,ancak çizim oparatörlerinin (tasarımcılar) tespit sırasında bulunmaması ve bilgisayarda görülen çizimlerin tarihinin belirlenememesi nedeni ile ayrıntılı karşılaştırma olanağı olmadığı,inceleme yapılan “tasarım geliştirme (ARGE) bölümünde” konsept, fikir ve genel tasarım çalışmalarının yapıldığı, geri kalan teknik detaylar, üretim çizinden ve diğer üretime dayalı faaliyetlerin firma dışında yapıldığı, bu bağlamda …’de bu faaliyetlerin yürütüldüğünün belirtildiği,bunun devamında, dava konusu tasarımların üretimi için yapılmış teknik resim, onaylı üretim resmi, kalıp resmi veya üretim, kalıp, montaj vb. aşamalara ait fotoğraf, film vb bilgiler tespit sırasında görülmediği,tespit ve dosya kapsamında yapılan incelemelerde gerek oluşturulan tasarımların oluşturma tarihi ile davacının iddialarını gösteren tarih, üretim kodu, üretim mahali vb gösteren ve objektif değerlendirme yapılabilecek nitelik arz eden bir bulguya rastlanmadığı,… kökenli … kataloğunun …. Sayfasında görülen … kodlu üründe kullanılan çiçek motifleri ile davacı tarafın sunduğu katalogdaki “…” isimli üründe kullanılan çiçek motiflerinin benzer oldukları tespit edildiği,karşılaştırılan ürünler arasında ve “Ürün ailesi” kavramı içinde karakter imgesi olduğu görülen çiçek motifinin biçim, yapı, form ve görsel algı yönü ile benzerlik oluşturduğu tespit edildiği,“….” markalı kataloğun …. sayfasındaki …. kodlu banyo sabunluğu üzerinde beraber kullanılan kırmızı ve san böcek ikilisi hem davacının dava dilekçesinin .. sayfasında üzerinde hak iddia ettiği (…) modeli ile hem de davalının 24.02.2015 havale tarihli dilekçesiyle dosyaya sunduğu … Züccaciye1nin … ” kodlu ürünüyle benzerlik taşıdığı tespit edildiği,dava dosyasında bulunan delilleri arasında bulunan ve …’de satışının yapıldığı İddia edilen mahalleden çekilen fotoğrafların incelendiği,yapılan incelemede karşılaştırmalı analiz yapılabilecek nitelikte tarihleme bulgusuna rastlanmadığı, dava konusu ürünlerin tescil ederek koruma altına almadığı,ayrıca, davacı söz konusu tasarımların geliştirilme sürecine dair tarihli bir delili dosyaya sunmadığı,bu itibarla, davacının 06.03.2015 tarihi itibariyle tasarım çalışmasını ofis ortamında bilgisayarlar ile yapabilecek alt yapısının mevcut bulunduğu,fakat, bu durumun davacının dava konusu ürünleri 2008 senesinden önce kendisinin tasarlayıp piyasaya sürdüğünü ispatlayamadığı,davacı aynca tasarımlarını “tarihi ispatlanabilecek şekilde” bir onay sürecinden geçirdiğine dair delil dosyaya sunmadığı,yiine tarihi ispatlanabilen bir prototip veya ürün kalıbı çalışmasına dair belge de dosyada mevcut olmadığı, tasarımların 2007 senesindeki çizimlerinin şirket içerisinde onaylanmış veya üreticiye sunulmuş olduğuna dair tarihli herhangi bir delil dosyada mevcut olmadığı,örneğin, üretici … firmaya sunulan veya ondan alınan 2008 öncesi döneme ait herhangi bir delil de mevcut olmadığı,sonuçta davacı iddiasını ispatlamak için 2008 tarihli ve tarihsiz (gri pembe kapaklı) kendi kataloglarına, faturalarına ve satış rakamlarına dayandığı,davalının ise dava konusu ürünlerin … piyasasında var olan ürünler olduğunu, çeşitli yerli firmalarca ithal edildiklerini ve davacı tarafından tasarlanmadığını iddia ettiği,davalının bu iddiasını ispatlamak üzere …’de çekildiğini iddia ettiği mağaza fotoğraflarında yer alan banyo ürünlerini, …’deki diğer rakiplerin pazarladığı bazıları benzer banyo ürünlerinin fotoğraflarını ve … firmalara ait katalog asıllarını dosyaya ibraz ettiği,bu delillerden “…” markalı kataloğun …. sayfasındaki … kodlu banyo sabunluğu üzerindeki desenin karakteristik ve özgün noktalarının davacının üzerinde hak iddia ettiği, “…” kodlu üründe aynen var olduğunun tespit edildiği, çiçeklerin ve altta bulunan kesik çizgilerin detaylarına kadar aynı olduğu, aynılığın davacının dava dilekçesinde dayandığı (sayfa … sağ alttaki resim) ve gri-pembe kapaklı katalogun …. sayfasında detayları gözüken … tasarımının aslında …’de ticarette pazarlanan ürünlerden olduğu,yine “….” markalı katalogun … sayfasındaki …. kodlu banyo sabunluğu üzerinde beraber kullanılan kırmızı ve san böcek ikilisi hem davacının dava dilekçesinin …. sayfasında üzerinde hak iddia ettiği (…) modeli ile hem de davalının 24.02.2015 havale tarihli dilekçesiyle dosyaya sunduğu …. Züccaciye’nin …..” kodlu ürünüyle benzerlik taşıdığı,davacı dava dilekçesinin ilk paragrafında üretim yaptığından bahsettiği,daha sonra, davacı, davalının sunduğu deliller ve beyanlar üzerine üretimini …’de yaptırdığım kabul ettiği,ayrıca, davacı, ihtilaflı tasarımları kendisine ait katalog sureti dışında ürünleri ilk defa kendisinin tasarladığını,ürettirdiğini tarihli deliller ile açık bir biçimde ortaya koyamadığı,yukarıdaki paragraflarda tespit edildiği üzere davacının üzerinde hak iddia ettiği tasarımlardan bir tanesinin aynısı, diğerinin ise benzeri … piyasasında mevcut olduğu,bazı ürünlerin benzerlerinin ise …’de de piyasada mevcut olduğu, davacının üzerinde hak iddia ettiği … ve ….’un benzerlerinin … Züccaciye tarafından üretildiği,bütün bu tespitler ışığında hem davacının 2008 ürün kataloğu dışında tasarımların tarihi bakımından yeterli delil sunamaması hem de davacının …’de ürettirdiğini kabul ettiği ürünlerin bazılarının … piyasasında da satışa sunulması nedeniyle davacının hak sahipliğini kesin olarak delillendiremediği kanaatine ulaşıldığı, davacının hak sahipliğini ispatladığı bir an için varsayılsa bile davacının üzerinde hak iddia ettiği ürünlerin tanıtılması için yoğun emek harcadığına ve ciddi masraflar yaptığına dair yeterli delil de dosyada mevcut olmadığı,hemen hemen her firmanın bir katalog bastığı,davacının katalog hazırlanması dışında bu tasarımlar için harcadığı yoğun emek ve ciddi mesaiyi ortaya koyacak delilleri dosyaya sunmadığı,bu itibarla, davacının tescilsiz tasarımlan üzerindeki ciddi emeğini (reklam, kampanya vb) ortaya koymadan böyle bir emeğin sömürülmesine yönelik haksız rekabet iddiasının haklı olmadığı kanaatine ulaşıldığı bildirilmiştir.
Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı, … Karar sayılı, 21/07/2015 tarihli kararı ile davanın reddine karar verildiği, verilen kararın Yargıtay …. Hukuk Dairesi’nin … Esas, …. Karar sayılı kararı ile bozularak mahkememizin .. sayılı esasına tevzi edildiği görülmüştür.
Mahkememizin 10/02/2017 tarihli ara kararı ile Davacının iddiası, davalının savunması, Yargıtay ilamı, ıslah yolu ile sunulan yeni deliller ve tüm dosya kapsamına göre , ön inceleme duruşmasında tespit edilen; şirketlerin iştigal amacı ve sattıkları ürünler gözetildiğinde, dava konusu edilen ürünü davacının özgün tasarımı olup olmadığı, ürünlerin davacı tarafından …’den ithalinin hazır olarak sağlanmasının iddiaya etkisinin ne olduğu, iddia olunan tasarım hakkının bu çerçevede olup olmadığı, iddia konu ürünlerin yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda harcı alem nitelik taşıyıp taşımadığı, davacı lehine yenilik ve ayırt edicilik özelliğinin olup olmadığı, var ise davacının aleyhine haksız rekabet şartlarının oluşup oluşmadığı, oluşmuş ise iddia olunan eylem nedeniyle davacının maddi zararının olup olmadığı ve kaç TL olduğu ve yine mahkememizce yapılacak değerlendirilmeye göre davacının manevi tazminat talep etme hakkının oluşup oluşmadığı noktalarındaki uyuşmazlıkların halli için tarafların Ticari Defter ve belgeleri ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 04/09/2018 tarihli ek raporda; davacının sunduğu mail yazışmalarının gerçek olduğu tespit edilirse yazışmalardaki ürün isimleri ile gri- pembe primanova kataloğundaki isimlerin eşleşmesinden sadece “…” ve “…” modelleri için … li firmayla ilk tasarlama sürecinin yürütüldüğü sonucuna varılabileceği, davacının bu iki ürünü tasarlaması ve ürünlerinin tanıtımını yapması karşısında aksi yönde delil sunmayan davalının bu ürünler ile karıştırılmaya yol açan ürün üretmesinin haksız rekabet teşkil edeceği kanaatine ulaşıldığı, davacının diğer tasarımların piyasada tanıtılmasına emek vermesine rağmen bunların gerçek tasarımcısı olup olmadığı tespit edilemediğini, …’de ve …’de başka firmaların da bu ürünleri piyasaya sürmesi ve tanıtım yapması karşısında davacının hak sahibi olduğu kanaatine ulaşmada tereddüt hasıl olduğunu, hem davacı hem de davalı ürünleri …’den ithal ettiklerini ürünlerin bir kısmının … piyasasındaki mevcut ürün yelpazesinden seçilmiş olması ihtimal dahilinde olduğunu, … firmanın kataloğundaki bazı ürünler davacınınkiler ile benzerlik arz ettiği belirtilmiştir.
Mahkememizin 12/02/2019 tarihli duruşmasında Mahkememizce daha önce rapor alınan bilirkişi kuruluna dava konusu ürünlerin niteliği itibariyle mahkememizce resen seçilecek bir sektör bilirkişisi eklenmek suretiyle tarafların bilirkişi kurulu raporuna yönelik itirazlarının değerlendirilmesi, dava konusu ürünler ve özellikle … ve … isimli ürünlerin harcı alem olup olmadığının tespiti, bu ürünler bakımından sonuçta tazminat talep koşulları ve mevcutsa tazminat miktarının tespiti bakımından ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 10/07/2019 tarihli 2. ek raporda; sektörel değerlendirme sonucunda “….com” web sitesinde yer alan dava dışı … firmasına ait ürünler ile davacı tarafa ait “… ve “….” model ürünler arasında kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları kanaatine ulaşıldığı, fakat çinli firmanın ürünleri hangi tarihten itibaren internete yüklediği tespit edilemediği, ayrıca “…” ve “…” modellerinin harcı alem oldukları da tespit edilemediği, sektörel değerlendirme ile ek raporda ulaşılan görüşleri arasında bir tenakuz mevcut olmadığından 04/09/2018 tarihli ek rapordaki kanaatin değişmediği belirtilmiştir.
Mahkememizin 08/10/2019 tarihli duruşmasında Tarafların bilirkişi 2. Ek raporuna yönelik itirazlarının değerlendirilmesi, özellikle … ve …. modelleri yönünden davacı tarafın uğradığı iddia edilen zarar miktarının tespiti bakımından bilirkişi kurulundan ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından 14/09/2020 tarihli 3. Ek raporda; 1. Ve 2. Ek raporlardaki gerekçeleri ile aynı kanaatleri muhafaza ettiklerini, davacı şirketin “…” ve “….” ürünleri ile ilgili davalının eylemlerinin haksız rekabet oluşturduğu kanaatine varılması halinde davacı şirketin davalı şirketin haksız rekabet eylemleri nedeniyle uğradığı maddi zararın toplam 2.941,63 TL olabileceğinin hesap edildiği, önceki raporlarında belirttikleri görüş ve kanaatlerin değişmediği belirtilmiştir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçeleri, taraf beyanları, bozma ilamı, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde;
Dava, haksız rekabetin tespiti, men’ i ile maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
6100 sayılı HMK m.194.gerekçesinde de açıkça vurgulandığı üzere “taraflar, haklarını dayandırdıkları hukuk kuralının aradığı koşul vakıaları uygun,somut vakıaları açıkça ortaya koymalı, dayandıkları vakıaların hangi delillerle ispat edileceğini belirtmeli,vakıayı ispata yarayan ispat araçlarını açıklamaları,delillerin vakıalarla bağlantısı kurularak mahkeme önüne getirilmesini sağlamalıdır. Bu yükü yerine getirmeyen ise sonuçlarına katlanmalıdır” Bu gerekçe dahi davacının iddiasını ispat açısından somutlaştırma yükünü ve vakıaların delillerle ilişkisinin ortaya koyma yükünü yerine getirmediğini göstermektedir.
Yapılan teknik incelemede de dava konusu ürünün karşılaştırılan diğer ürünlerle kıyaslandığında karakter imgesi olan çiçek motifinin biçim,yapı,form ve görsel algı yönü ile benzerlik taşıdığı, dava konusu ürünün tasarımı açısından davacının haklı olduğunu gösterilebilecek teknik resim, onaylı üretim resmi, kalıp resmi,kalıp ve benzeri aşamalara ait delillere dayanılmadığı açıktır. Ancak bozma ilamı dikkate alınarak inceleme yapılmıştır.
Islah dilekçesi ile sunulan delillerin de değerlendirilmesi sonrasında da; davacının iddiasına konu olan tescilsiz tasarımları uzun yıllar önce piyasaya sunarak tanınmış hale getirildiği ispatlanmış değildir.
Davacının iddiasına konu tescilsiz tasarıma sağladığını iddia ettiği emek ve piyasanın varlığı ispatlanamadığından, adı geçen tescilsiz tasarımlar açısından davalının haksız rekabette bulunduğu ispatlanamamıştır.
Yine mail yazışmalarında isimleri geçen ürünler yönünden, mail yazışmalarının tek başına çinli firma ile davacı firmanın ilk tasarlama sürecini yürüttüğü kanaatinin mahkememizde uyanmadığı, bu yazışmaların davalı yönünden bağlayıcı ve belirleyici olmadığı kabul edilmiştir.
Davacının haksız rekabetin tesbiti ve men’i ile sonuçlarının ortadan kaldırılmasına dair dava sübut bulmadığından red olunmuştur.
Bilindiği üzere haksız rekabet hükümleri haksız fiilin bir anlamda özel düzenlemesi niteliğindedir.O halde haksız fiil nedeniyle talep edilen maddi tazminat ve manevi tazminat taleplerinin kabulü açısından davalının hukuka aykırı fiili, bir başka deyişle 6102 sayılı TTK.m.54 çerçevesinde haksız rekabet eyleminin varlığı ispatlanmalıdır. Oysaki somut olayda davalıya atfedilen haksız fiilin yani haksız rekabet eyleminin varlığı ispatlanamamıştır. Bu nedenle davacının maddi tazminat ve manevi tazminata dair taleplerinin de ayrı ayrı reddi gerekmiştir.
Toplanan deliller ve yapılan açıklamalar gözetildiğinde,davacının davasının sübut bulmaması nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının sübut bulmadığından REDDİNE,
2- Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 59,30 TL harcın davacı tarafça peşin yatırılan 256,20 TL peşin hartan mahsubu ile bakiye 196,90 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacı tarafa İADESİNE,
3- Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
– Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan miktarın karar kesinleştiğinde davacı tarafa İADESİNE, (Gerekçeli kararın tebliğe çıkarılma masraflarının kalan gider avansından karşılanmasına)
4- Davalı tarafça yapılan 900,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
– Davalı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan miktarın davalı tarafa İADESİNE,
5- Haksız rekabetin tesbiti-maddi tazminat taleplerin reddi nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 1.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6- Haksız rekabetin men’ i – manevi tazminat taleplerin reddi nedeniyle karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin ve takdir olunan 1.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
Dair; 6100 sayılı HMK.’nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay nezdinde TEMYİZ kanun yolu açık olmak üzere Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/04/2021
Katip …
¸e-imza
Hakim …
¸e-imza