Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
DÖRDÜNCÜ HUKUK DAİRESİ İSTİNAF KARARI

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : DENİZLİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/11/2020
DAVA : Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ: 22/05/2023
KARAR YAZIM TARİHİ: 26/05/2023

Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda ilk derece mahkemesince verilen, yukarıda tarih ve numarası gösterilen kararına karşı davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmakla, dosyada duruşma yapılmasını gerektiren eksiklik görülmediğinden Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca istinaf incelemesinin duruşmasız yapılmasına karar verilerek, dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVACI İSTEMİNİN ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …ın sürücüsü, davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin kayıtlı maliki, davalı … Sigorta A.Ş.’nin trafik sigortacısı olduğu … plaka sayılı araçla, davacı müvekkilinin sürücüsü olduğu … plaka sayılı araç arasında meydana gelen trafik kazası sonucu davacı müvekkilinin yaralandığından bahisle belirsiz alacak davası şeklinde açılan davada 50,00 TL geçici iş görmezlik, 50,00 TL sürekli iş görmezlik ve 50,00 TL tedavi gideri tazminatının tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen, 5.000,00 TL manevi tazminatın davalılar … ve …. Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nden müştereken ve müteselsilen, 04/09/2018 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
DAVALI CEVABININ ÖZETİ:
Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete ait aracın uzun süreli kiralama sözleşmesi ile diğer davalıya kiralandığından müvekkilinin işleten sıfatı bulunmadığı, kusurun ve zararın ispatlanması gerektiği, talep edilen manevi tazminat miktarının fahiş olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalılar … Sigorta A.Ş. ile … davaya cevap vermemişlerdir.
DELİLLER :
Denizli 3. Asliye Ceza Mahkemesinin … esas, … karar sayılı dosyası, davacıya ait tedavi evrakları, maluliyet raporu, kusur raporu, tüm dosya kapsamı.
İDM KARARININ ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesince verilen kararda özetle; trafik kazasının meydana gelmesinde davalı sürücünün tam kusurlu olduğu, davacının trafik kazası sonucu %11,8 oranında maluliyete uğrayacak derecede ve iyileşme süresi 4 aya kadar uzayabilecek şekilde yaralandığı, yargılama aşamasında davalı sigorta şirketi tarafından talep edilen tedavi giderlerini kapsar şekilde davacıya ödeme yapıldığı, davacı tarafın maddi tazminattan feragat ettiği, davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından ibraz edilen kira sözleşmesinin uzun süreli ve üçüncü kişileri bağlayacak güçte bir kira sözleşmesi olmadığı gerekçesiyle maddi tazminata ilişkin davanın feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat talebinin kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın 04/09/2018 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar … ve …. Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ :
Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; maddi tazminat talebinin hukuka uygun olarak reddedilmekle birlikte, manevi tazminat bakımından müvekkilinin işleten sıfatının yeterince değerlendirilmediği ve hükmedilen manevi tazminat miktarının fazla olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Davalı …. istinaf yasa yoluna başvurmamıştır.
İSTİNAFA CEVAP :
Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; davalılar arasındaki araç kiralama sözleşmesinin uzun süreli olmadığını beyanla istinaf talebinin reddini istemiştir.
G E R E K Ç E
Uyuşmazlık, trafik kazasına bağlı yaralanma nedeniyle maddi ve manevi tazminat isteğine ilişkindir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereğince kasten veya taksirle başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür. Bedensel zarara uğrayanların aynı kanunun 54. maddesi gereğince maddi tazminat ve aynı kanunun 56/1 maddesi gereğince manevi tazminat isteme hakları bulunmaktadır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesi gereği motorlu araç işleteni doğan zararlardan sürücü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91, 97 ve 99. maddeleri gereği trafik kazasına ve zarara sebebiyet veren motorlu aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı, yasa ve genel sigorta şartları kapsamına dahil maddi zararlardan işletenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Davacının sürücüsü olduğu araçla davalıların sürücüsü, kayıtlı maliki ve trafik sigortacısı olduğu araç arasında meydana gelen trafik kazası sonucu davacı yaralanmış ve uğradığı maddi ve manevi zararın tahsilini talep etmiş, ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda maddi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat davasının kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekili tarafından hükmedilen manevi tazminat yönüyle istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
6100 Sayılı HMK.’nun 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde gösterilen istinaf sebepleri ile sınırlı yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
2918 sayılı KTK’nın hükümlerine göre, trafik kaydı “işleteni” kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı Yasa’nın 3. maddesinde, “İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.” şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanun’un 85. maddesinde ise, “Bir motorlu aracın işletilmesi, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması şarttır.
Somut olayda, kazaya karışan … plaka sayılı aracın kayıtlı maliki davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. olup, bu araç ibraz edilen kira sözleşmesine göre 11/05/2018 ila 11/11/2018 tarihleri arasında …. Gıda Turizm İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.’ne kiraya verilmiş, trafik kazası da kira sözleşmesi süresi içerisinde 04/09/2018 tarihinde gerçekleşmiştir. İlk derece mahkemesince kazaya karışan aracın işleteninin davalı şirket olup olmadığı konusunda bir araştırma yapılmaksızın sorumluluğuna karar verilmiş ise de, istinaf dilekçesi ekinde sunulan faturalar ile muavin defter örneğine göre kiralanan aracın kiracı şirkete ve davalı sürücüye teslim edildiği ve kira bedelinin her ay ödendiği, SGK hizmet dökümüne göre davalı ….ın olay tarihi itibariyle kiracı şirket çalışanı olduğu, davalı şirketin uzun süreli kira sözleşmesi ile kazaya karışan aracı dava dışı kiracı şirkete teslim ettiği ve davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin aracın işleteni olmadığı ve bu davalıya husumet düşmediği dikkate alındığında, davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ni hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde tazminat sorumluluğuna karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin işleten sıfatına yönelen istinaf talebi kabul edildiğinden manevi tazminat miktarına yönelen istinaf itirazı incelenmemiştir.
Hal böyle olunca; açıklanan nedenler ve tüm dosya içeriğine göre; davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin istinaf isteminin kabulüyle 6100 Sayılı HMK’nun 353/1. fıkrası (b-2) bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, kabul edilen istinaf nedenleri yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden düzelterek yeniden esas hakkında karar verilmesi suretiyle; davacının açtığı maddi tazminat davasının feragat nedeniyle reddine, davacının davalı …. Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin aleyhine açtığı manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, davacının davalı … aleyhine açtığı manevi tazminat davasının kabulü ile 5.000,00 TL manevi tazminatın 04/09/2018 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalıdan tahsiline, kayıt malikliğinin işleten sıfatına karine olduğu, davalı kayıt maliki … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin kazaya karışan aracın işleteni olmadığının bu davalı tarafından dosyaya sunulan belgelere göre yargılama sonucunda tespit olunduğu, davacının bu davalıya işleten sıfatıyla husumet yöneltmesinde bir kusurunun bulunmadığı dikkate alındığında davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına karar gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin istinaf isteminin KABULÜNE,
2-İlk derece mahkemesi olan Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas – … Karar sayılı 13/11/2020 tarihli kararının 6100 Sayılı HMK’nun 353/1 fıkra (b-2) bendi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle;
a)Davacının, davalılar aleyhine açtığı maddi tazminat davasının feragat nedeniyle REDDİNE,
b)Davacının, davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. aleyhine açtığı manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE,
c)Davacının, davalı … aleyhine açtığı manevi tazminat davasının KABULÜ ile 5.000,00 TL manevi tazminatın 04/09/2018 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
ç)Maddi tazminat yönünden alınması gereken 54,40 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Hazineye verilmesine,
d)Manevi tazminat yönünden alınması gerekli 341,55 TL nispi karar ve ilam harcının, peşin alınan 87,95 TL harcın mahsubu ile bakiye 253,60 TL harcın davalı …dan alınarak Hazineye verilmesine,
e)Davacının davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkında yaptığı yargılama giderleri düşüldüğünde, peşin harç dahil 129,05 TL ilk masraf, 619,90 TL davetiye, müzekkere, bilirkişi ücreti ve 11,00 TL gerekçeli tebliğ olmak üzere toplam 759,95 TL yargılama giderinin davalı …dan alınarak davacıya verilmesine,
f)Davacı manevi tazminat davasında kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden ilk derece mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 10/1-4 ve 13/1 maddesi gereğince belirlenen 3.400,00 TL nispi vekalet ücretinin davalı …dan alınarak davacıya verilmesine,
g)Davalı … Sigorta A.Ş. feragat nedeniyle reddedilen maddi tazminat davasında vekalet ücreti isteminden vazgeçtiğinden bu davalı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
ğ)Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş., maddi tazminat davasında kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden, ilk derece mahkemesi karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13/2 maddesi gereğince belirlenen 150,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
h)Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş., manevi tazminat davasında kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirmişse de, davacının bu davalıya işleten sıfatıyla husumet yöneltmesinde bir kusurunun bulunmadığı dikkate alındığında reddedilen manevi tazminat davası yönüyle bu davalı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
ı)Karar kesinleştiğinde artan gider avansının ilgililerine iadesine,
4-Davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından peşin yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının Hazineye gelir kaydına, 85,40 TL istinaf karar harcının talebi halinde iadesine,
5-İstinaf yasa yoluna başvuran davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Kesin olan işbu kararın taraflara tebliği ve harç tahsil/iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
7-İİK.’nın 36/5 maddesi gereğince davalı … Motorlu Araçlar Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından Denizli 3. İcra Dairesinin … takip sayılı dosyasına icranın geri bırakılması kararı için yatırılan teminatın iadesine,
8-Artan istinaf gider avanslarının yatıranlara iadesine,
İlişkin dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 22/05/2023 tarihinde, 6100 sayılı HMK’nun 362. maddesi (1-a) bendi gereğince KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.

…