Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
DÖRDÜNCÜ HUKUK DAİRESİ İSTİNAF KARARI
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANTALYA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 29/11/2019
DAVA : Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ: 13/12/2021
KARAR YAZIM TARİHİ: 14/12/2021
Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda ilk derece mahkemesince verilen, yukarıda tarih ve numarası gösterilen kararına karşı davacı vekili ile davalı … A.Ş. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmakla, dosyada duruşma yapılmasını gerektiren eksiklik görülmediğinden Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun 353/1-b-2-son maddesi uyarınca istinaf incelemesinin duruşmasız yapılmasına karar verilerek, dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVACI İSTEMİNİN ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 24/02/2014 tarihinde … plaka sayılı şehiriçi yolcu otobüsünde yolcu iken, otobüs şoförünün ani fren yapması sonucu oturduğu koltuktan savrulması suretiyle yaralandığından bahisle, belirsiz alacak şeklinde açılan davada 10.000,00 TL maddi tazminatın tüm davalılardan, 50.000,00 TL manevi tazminatın ise sigorta şirketi dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 24/05/2019 tarihli talep artırma dilekçesiyle maddi tazminat miktarını 24.776,98 TL.’na çıkarmıştır.
DAVALI CEVABININ ÖZETİ:
Davalı … A.Ş. (…A.Ş.) vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; kazaya karışan aracın şehiriçi toplu yolcu taşıması yapan otobüs olduğu, bu nedenle öncelikli tazminat sorumluluğunun zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortacına düştüğü, böyle bir sigorta yaptırılmadı ise husumetin Güvence Hesabına yöneltilmesi gerektiği, müvekkili şirket tarafından otobüsün zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi düzenlendiği, müvekkili şirketin poliçeden kaynaklanan sorumluluğunun ise işletenin kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili davaya cevap dilekçesinde özetle; kazaya karışan otobüsün işletme hakkının … A.Ş.’ne devredildiği, otobüs şoförü …’nin de bu şirketin çalışanı olduğu, müvekkilinin işleten sıfatını haiz olmadığı için husumet düşmediğini beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalı … davaya süresinde cevap vermemiş, yargılama sırasında vekili davacının yaralanmasıyla sonuçlanan olayda müvekkilinin bir kusuru bulunmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
DELİLLER :
Antalya Cumhuriyet Başsavcılığının … soruşturma sayılı dosya örneği, maluliyet raporları, kusur raporu, tazminat raporu, tüm dosya kapsamı.
İDM KARARININ ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesince verilen kararda özetle; davacının yaralanmasına araç sürücüsü davalı …’nin tam kusurlu hareketinin sebebiyet verdiği, davacının %6,1 maluliyete uğrayacak ve 4 aya kadar iyileşebilecek derecede yaralandığı, tazminat bilirkişisi raporuna göre davacının geçici iş göremezlik zararının 3.412,20 TL, sürekli iş göremezlik zararının 21.364,78 TL olduğu, kazaya sebebiyet veren otobüsün zorunlu karayolu taşımacılık sigortası yaptırma zorunluluğu bulunmadığı gibi kaza tarihi itibariyle de zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigorta poliçesinin bulunmadığı, davalı …’un otobüsü kiraladığı için işleten sıfatının bulunmadığı gerekçesiyle, davalı … aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine, toplam 24.776,98 TL maddi tazminatın davalı … ile sigorta şirketinden müştereken ve müteselsilen, 7.000,00 TL manevi tazminatın davalı …’den faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ :
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, davacının maluliyet ve kusur durumuna göre hükmedilen manevi tazminat miktarının az olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Davalı … A.Ş. (…A.Ş.) vekili istinaf dilekçesinde özetle; kazaya karışan otobüsün zorunlu karayolu taşımacılık sigortası yaptırması gerektirdiği, bu sigorta poliçe limitini aşan kısım için müvekkili sigorta şirketinin sorumluluğunun bulunduğu, geçici iş görmezlik zararlarının tedavi giderleri kapsamında olmasından dolayı bu zarardan Sosyal Güvenlik Kurumunun sorumlu olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini istemiştir.
Davalı … istinaf yasa yoluna başvurmamıştır.
G E R E K Ç E
Uyuşmazlık, trafik kazasına bağlı yaralanmadan kaynaklanan haksız fiil nedeni ile maddi ve manevi tazminat isteğine ilişkindir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesi gereğince kasten veya taksirle başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür. Bedensel zarara uğrayanların aynı kanunun 54. maddesi gereğince maddi tazminat ve aynı kanunun 56/1 maddesi gereğince manevi tazminat isteme hakları bulunmaktadır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85. maddesi gereği motorlu araç işleteni doğan zararlardan sürücü ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91, 97 ve 99. maddeleri gereği trafik kazasına ve zarara sebebiyet veren motorlu aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısı, yasa ve genel sigorta şartları kapsamına dahil maddi zararlardan işletenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Davacı, yolcu olarak bulunduğu halk otobüsünün ani fren yapması sonucu oturduğu yerden savrulmak suretiyle yaralanmıştır. Davalı … halk otobüsünün sürücüsü, davalı … otobüsün kayıtlı maliki, davalı … şirketi ise bu otobüsün zorunlu mali mesuliyet sigortacısıdır. Davacı yaralanmasından dolayı maddi ve manevi zararının tahsilini talep etmiş, ilk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda maddi ve manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili davalı … şirkete vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur.
İstinaf aşamasında davalı … vekili vekillikten istifa etmiş, bu istifa dilekçesi davalı asile tebliğ edilmiştir.
Dava dilekçesi ile araç şoförü olarak, otobüste yolcu olarak bulunan ve ceza soruşturması sırasında tanık olarak dinlenilen …’ya husumet yöneltilmiş, yapılan esaslı hatanın davacı tarafça anlaşılması üzerine taraf değişikliğine gidilerek araç şoförü …’nin davalı sıfatı ile davada yer alması istenilmiş, taraf değişikliği talebi ilk derece mahkemesince 20/01/2015 tarihli duruşmada kabul edilerek, bu aşamadan sonra …’nun taraf sıfatına son verilmiş ve onun yerine otobüs şoförü … davalı sıfatı ile dosyada yer almıştır.
6100 Sayılı HMK.’nun 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde gösterilen istinaf sebepleri ile sınırlı yapılan istinaf incelemesi sonucunda;
1-Davacının içinde yolcu olarak bulunduğu ve yaralandığı otobüs şehiriçi toplu taşıma hizmetlerinde kullanılmaktadır. Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı yazısına göre şehiriçi ayakta yolcu taşıma hizmetinde kullanılan özel hak otobüsünün karayolu taşımacılık zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yine Türkiye Sigortalar Birliğinin 18/12/2015 tarihli yazısı itibariyle kazaya sebebiyet veren aracın kaza tarihi itibariyle zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigorta poliçesine rastlanmamıştır.
Zorunlu karayolu taşımacılığı mali sorumluluk sigortası ile sigortacı, poliçede belirtilen motorlu taşıtta seyahat eden yolcuların, duraklamalar da dahil olmak üzere, kalkış noktasından varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelebilecek bir kaza sonucu bedeni zarara uğraması halinde, sigortalının 10.07.2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yasası’ndan doğan sorumluluğunu poliçede yazılı limitlere kadar sigorta örtüsüne almaktadır. 4925 sayılı Yasanın 18. maddesi uyarınca taşımacılar, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için bu Yasanın 17. maddesinde düzenlenen sorumluluklarını sigorta ettirmek zorundadırlar. Aynı Yasanın 19/son ve Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının B.8. maddeleri hükümlerine göre meydana gelen zarar öncelikle taşımacının sorumluluk sigortasından karşılanır. Ancak, bu sigortanın hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde teminatların üzerinde kalan kısım için; sırasıyla zorunlu mali sorumluluk sigortasına ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortasına başvurulur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu, yolcuların uğradığı zararlar bakımından taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortacısı, trafik sigortacısı ve varsa ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir. Başka bir anlatımla, yolcunun uğradığı bedeni zararlar, taşımayı yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası kapsamında ise, bu aracın trafik veya ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğu doğmayacaktır. Ancak, bu sigortanın yapılmamış olması, kaza tarihinde süresinin dolması ya da sigorta yapılmış ancak limitin aşılmış olması durumunda ise sırasıyla zorunlu ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacılarının sorumluluğu söz konusu olacaktır.
Davaya konu somut olayda, kaza yapan aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortası bulunmamakta olup, yukarıdaki açıklamalar ışığında sıralı sorumluluk gereği zorunlu taşıma sigortası hiç yaptırılmamış olması nedeniyle, davalı zorunlu mali mesuliyet sigortacısına karşı dava açılmasında ve bu davalı … şirketinin tazminattan sorumlu tutulmasında usul ve yasaya engel bir hal yoktur.
2-Yerleşik Yargıtay İçtihatları gereği geçici iş görmezlik zararlarının bedeni zarar teminatı ile zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi kapsamında sayılmasından dolayı, davalı … şirketinin geçici iş görmezlik zararı nedeniyle sorumlu olmadıklarına dair istinaf itirazı da yerinde görülmemiştir.
3-Türk Borçlar Kanunu’nun 56. maddesi hükmüne göre hakimin olayın özelliklerini göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mal varlığı hukukuna ilişkin bir zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22/06/1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Olay tarihi, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, davalı sürücünün kusur oranı, Adli Tıp Kurumu Adli Tıp İkinci Üst Kurulundan alınan 22/02/2018 tarihli rapora göre davacının trafik kazası sonucu %6,1 oranında meslekten kazanma gücünü kaybedecek ve iyileşme süresi 4 aya kadar uzayabilecek şekilde yaralanması ve yukarıda açıklanan ilkeler dikkate alındığında davacı için hükmedilen 7.000,00 TL manevi tazminat miktarı dosya kapsamına göre azdır. Belirtilen nedenler ile hak ve nesafet kuralları çerçevesinde davacı için 15.000,00 TL tazminat, davacının manevi zararlarını karşılayacak miktardadır.
Yukarıda açıklanan nedenler ve tüm dosya içeriğine göre; davalı … A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin 6100 Sayılı HMK’nun 353/1. fıkrası (b-1) bendi uyarınca esastan reddine, davacı vekilinin manevi tazminat miktarına yönelen istinaf isteminin kabulüyle 6100 Sayılı HMK’nun 353/1. fıkrası (b-2) bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, kabul edilen istinaf nedenleri yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden düzelterek yeniden esas hakkında karar verilmesi suretiyle; davacının davalı … aleyhine açtığı maddi ve manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, davacının davalılar … ile … A.Ş. aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kısmen kabulüyle 3.412,20 TL geçici işgörmezlik tazminatı ile 21.364,78 TL sürekli işgörmezlik tazminatı olmak üzere toplam 24.776,98 TL maddi tazminatın davalı … yönünden 24/02/2014 kaza tarihi, davalı … A.Ş. yönünden 06/06/2014 dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizili ile birlikte bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı … şirketi sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı tutulmasına, davacının … aleyhine açtığı manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile 15.000,00 TL manevi tazminatın 24/02/2014 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı … A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin 6100 Sayılı HMK’nun 353/1. fıkrası (b-1) bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2-Davacı vekilinin manevi tazminat miktarına yönelen istinaf isteminin 6100 Sayılı HMK’nun 353/1 fıkra (b-2) bendi gereğince KABULÜNE,
3-İlk derece mahkemesi olan Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas – … Karar sayılı 29/11/2019 tarihli kararının KALDIRILMASINA,
4-Düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle;
a)Davacının, davalı … aleyhine açtığı maddi ve manevi tazminat davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
b)Davacının, davalılar … ile … A.Ş. aleyhine açtığı maddi tazminat davasının kısmen kabulüyle 3.412,20 TL geçici işgörmezlik tazminatı ile 21.364,78 TL sürekli işgörmezlik tazminatı olmak üzere toplam 24.776,98 TL maddi tazminatın davalı … yönünden 24/02/2014 kaza tarihi, davalı … A.Ş. yönünden 06/06/2014 dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine (davalı … şirketi sorumluluğunun poliçe limiti ile sınırlı tutulmasına), fazlaya ilişkin talebin reddine,
c)Davacının … aleyhine açtığı manevi tazminat davasının KISMEN KABULÜ ile 15.000,00 TL manevi tazminatın 24/02/2014 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
ç)Maddi tazminat yönünden davacının peşin olarak yatırdığı 204,95 TL ve ıslah harcı olarak yatırdığı 101,00 TL ki toplam 305,95 TL harcın Hazineye gelir kaydına, bakiye 1.386,57 TL karar ve ilam harcının davalılar … ve … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye verilmesine,
d)Manevi tazminat yönünden alınması gereken 1.024,65 TL karar ve ilam harcının davalı …’den alınarak Hazineye verilmesine,
e)Davacının peşin ve ıslah yoluyla yatırdığı ve mahsubuna karar verilen toplam 305,95 TL harç ile 25,20 TL başvurma harcı toplamı 331,15 TL’nin davalılar … ve … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
f)Davacının sarf ettiği 1.270,60 TL yargılama giderinin davalılar … ve … A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
g)Davacı maddi tazminat davasında kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden, kabul edilen miktara göre ilk derece mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.’nin 13/1 maddesi gereğince belirlenen 2.973,24 TL nispi vekalet ücretinin davalılar … ve …A.Ş.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
ğ)Davalı … A.Ş. ile davalı … (istinaf aşamasında vekilinin istinaf etmesi ve davacının maddi tazminata yönelik istinaf istemi bulunmaması, davalı … A.Ş.’nin maddi tazminata yönelik istinaf isteminin reddedilmesinden dolayı) maddi tazminat davasında kendilerini vekil aracılığıyla temsil ettirdiklerinden, ilk derece mahkemesi karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.’nin 13/2 maddesi gereğince belirlenen 1.587,80 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
h)Davacı manevi tazminat davasında kendisini vekil aracılığıyla temsil ettirdiğinden, kabul edilen miktara göre karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.’nin 13/1 maddesi gereğince belirlenen 5.100,00 TL nispi vekalet ücretinin davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
ı)Davalı … vekilinin istinaf aşamasında vekillikten istifa ettiği ve manevi tazminat davasına yönelik davacının istinaf isteminin kabul edilmesi nedeniyle istinaf hüküm tarihinde bu davalı kendisini vekille temsil ettirmemiş olduğundan, reddedilen manevi tazminat için davalı … lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
i)Davacının, aracın kayıt maliki davalı …’un işleten sıfatını haiz olmadığını bilmeden dava açtığı anlaşılmakla, bu davalı yönünden reddedilen maddi ve manevi tazminat davasında davalı … yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
j)Karar kesinleştiğinde artan gider avansının ilgililerine iadesine,
5-Davacı tarafça peşin yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının mahsubuyla Hazineye gelir kaydına, 54,40 TL istinaf karar harcının talebi halinde iadesine,
6-Davalı … A.Ş. tarafından peşin yatırılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 423,12 TL istinaf karar harcının Hazineye gelir kaydına, bakiye 1.269,40 TL istinaf karar harcının bu davalıdan alınarak Hazineye verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 159,60 TL istinaf yargılama giderinden, kabul ret (%30 kabul) oranına göre hesaplanan 47,88 TL kısmının davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı … A.Ş. tarafından yapılan istinaf başvuru giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
9-Kesin olan işbu kararın taraflara tebliği ve harç tahsil/iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
10-Artan istinaf gider avanslarının yatıranlara iadesine,
İlişkin dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 13/12/2021 tarihinde, 6100 sayılı HMK’nun 362. maddesi (1-a) bendi gereğince KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.
…