Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
KARAR TARİHİ : 17/11/2023
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Denizli 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 11/08/2023
DAVANIN KONUSU : İhtiyati Haciz
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 17/11/2023
İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
TALEP EDENİN İDDİALARININ ÖZETİ: Talep eden vekili, Türkiye İş Bankası … şubesine ait, 17/06/2023 keşide tarihli, … seri nolu, 483.285,00 TL bedelli çekten dolayı müvekkilinin borçludan 177.591,00 TL alacaklı olduğunu, borcun ödenmediği gibi rehinle de temin edilemediğini beyanla ihtiyati haciz talep etmiştir.
Mahkemece 26/07/2023 tarihli karar ile, talepçinin borçludan talep konusu çekten dolayı 177.591,00 TL alacaklı olduğu, borcun ödenmediği gibi rehinle de temin edilemediği, ihtiyati haciz kararının verilmesi için gerekli yasal koşulların oluştuğu gerekçeleriyle borçludan alacak tutarı olan 177.591,00 TL’yi karşılamaya yetecek miktarda taşınır, taşınmaz malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine alacak tutar miktarının %10 karşılığı olan 17.759,10 TL teminat yatırıldığı taktirde ihtiyati haciz konulmasına karar verilmiştir.
KARŞI TARAFIN İTİRAZLARININ ÖZETİ: Karşı taraf vekili, ihtiyati haciz talep eden … Ltd. Şti.’nin müvekkilinden 177.591,00 TL alacaklı olduğuna kanaat getirilmiş ise de ihtiyati haciz talep eden karşı tarafın alacaklı olmadığını, haciz kararının infazının yargı çevresi dışındaki Çal İcra Dairesi’nin … sayılı dosyası kapsamında talep edildiğinden İİK 261 md uyarınca ihtiyati haciz kararının kendiliğinden ortadan kalktığına karar verilmesi gerektiğini, mahkemece kararlaştırılan teminata ve teminatın iadesine muvafakatlerinin olmadığını, öncelikle müvekkilinin şirket merkezi olan Kayseri ve bu doğrultuda Kayseri mahkemeleri yetkili olduğundan ihtiyati haczin bu yönde kaldırılmasını, mahkeme aksi kanaatte ise borçlu olunmadığından ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin ihtiyati haciz talep eden şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ EK KARARININ ÖZETİ: Mahkemece 11/08/2023 tarihli ek karar ile; “… Türkiye İş Bankası … şubesine ait, 17/06/2023 keşide tarihli, … seri nolu, 483.285,00 TL bedelli çekten dolayı talep edenin borçludan 177.591,00 TL alacaklı olduğu kanaatine varılmakla borçludan alacak tutarı olan 177.591,00 TL’yi karşılamaya yetecek miktarda taşınır, taşınmaz malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacakları üzerine alacak tutar miktarının %10 karşılığı olan 17.759,10 TL teminat yatırıldığı taktirde ihtiyati haciz konulmasına, karar verilmiş olup itiraz eden öncelikle yetkiye itiraz etmiş olup Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin … esas … karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere alacaklının ikametgahında da çeke ilişkin ihtiyati haciz kararı verilebileceğinden bu itirazının reddine karar verilmiş ve ayrıca haciz kararının infazının yargı çevremiz içindeki Çal İcra Dairesi’nin … sayılı dosyası kapsamında talep edildiğinden İİK 261 maddesi gereğince de usul ve yasaya aykırı bir husus bulunmadığından bu talebinin de reddine karar vermek gerekmiştir. İtiraz edenin diğer itirazlarının ise ancak açılacak menfi tespit veya istirdat davasında değerlendirilebileceği kanaatine varılmakla Mahkememizin 26/07/2023 tarihli ihtiyati haciz kararına yapılan itirazların reddine” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Karara karşı, karşı taraf vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Aleyhine ihtiyati haciz kararı verilen karşı taraf vekili tarafından sunulan 27/09/2023 tarihli ve 10/10/2023 tarihli istinaf dilekçelerinde özetle; her ne kadar yerel mahkemece Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin … Esas … Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere alacaklının ikametgahında da çeke ilişkin ihtiyati haciz kararı verilebileceği, ayrıca haciz kararının infazının yargı çevremiz içindeki Çal İcra Dairesi’nin … sayılı dosyası kapsamında talep edildiğinden İİK’nun 261.maddesi gereğince de usul ve yasaya aykırı bir husus bulunmadığı, itiraz edenin diğer itirazlarının ise ancak açılacak menfi tespit veya istirdat davasında değerlendirebileceği kanaatine varıldığı belirtilerek ihtiyati hacze itirazlarının reddine karar verildiğini oysaki yerel mahkemenin kararına da dayanak yaptığı kararın, Yargıtay’ın yerleşik içtihadı niteliğinde olmadığını, kıymetli evrakların ibrazının yapıldığı kişi ve sonuçları bakımından farklılık gösterdiğini, poliçede muhatabın, bonoda tanzim eden asıl borçlu olmasına rağmen, çekte muhatabın banka olduğu ve bankanında asıl borçlu olmadığını, dolayısıyla çekte muhatap bankaya ibraz ile borçlunun ödeme yapacağı kimseyi tespit ettiği ve aramanın tüketildiğini kabul etme ve bunun sonucu olarak da çek borcunun götürülecek borca dönüştüğünü kabul etme olanağının bulunmadığını, ayrıca çekte ki borcun tek başına para borcu sayma olanağının olmadığını, Yargıtay ve BAM tarafından verilen muhtelif yakın tarihli kararlarda açıkça kabul edildiği üzere TBK’nun 89/1 maddesine göre çekteki borcun götürülecek borç olduğunu kabul etme olanağının bulunmadığını, takibe konulan çek hakkında bir yer mahkemesinin ihtiyati haciz kararı vermesinin de o yeri takipler bakımından yetkili hale getirmeyeceğini İİK’nun 50/1 maddesine göre para ve teminat borçlarına ilişkin icra takiplerinde yetkili icra dairesinin HMK’nun yetkiye dair hükümleri kıyas uygulanmak suretiyle belirlenebileceği, İİK’nun 50. Maddesi yollaması ile kıyasen uygulanması gereken 1086 sayılı HUMK’nın 12. Maddesinin 6100 sayılı HMK’ da karşılığı olan bir düzenlemenin bulunmadığı bu nedenle ihtiyati haciz kararının uygulanmasından sonra bu kararı veren mahkemenin bulunduğu yer icra dairesinin, salt o yer mahkemesince ihtiyati haciz kararı verilmesi nedeniyle yetkili hale gelmeyeceğini huzurdaki somut uyuşmazlık ile tarafları, uyuşmazlık konusu ve sözde borcun aynı olduğu ve yetki itirazının bulunduğu Çal İcra Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası kapsamında 04/10/2023 tarihinde yetkisizlik kararı verildiğini alınan karar ile Çal İcra Müdürlüğü’nün yetkisizliği, Kayseri İcra Müdürlüğü’nün yetkili olduğu hususunun sabit hale geldiğini bu durumun ve takibe konu edilen çek hakkında bir yer mahkemesinin ihtiyati haciz kararı vermesinin o yeri takipler bakımından yetkili hale getirmeyeceğini gözetilmesi gerektiğini belirterek istinaf başvurusunun kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE:
Talep; Türkiye İş Bankası … şubesine ait 17/06/2023 keşide tarihli, … seri nolu 483.285,00 TL bedelli çek nedeniyle talep düzenine 177.591,00 TL kısmı yönünden verilen ihtiyati haciz kararına yapılan itirazın reddine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, ihtiyati hacze yapılan itirazın reddine karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Uyuşmazlık, çeke dayalı yapılan ihtiyati haciz taleplerinde, yetkili mahkemenin hangi yer mahkemesi olduğu ve çekin karşılıksız çıkması halinde götürülecek borçlardan sayılıp sayılmayacağı noktasındadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/12-741 esas 2019/382 karar sayılı somut olaya uygun kararında özetle; kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile girişilecek takiplerde “yetkili icra dairesi kural olarak genel haciz yolu ile takipte olduğu gibi, İİK’nın 50/1. maddesine göre HMK’nın yetkiye dair hükümleri kıyas yoluyla uygulanmak suretiyle belirlenir (HMK m.9-27). Buna göre bu takip içinde genel yetkili icra dairesi borçlunun bulunduğu yer icra dairesidir (HMK m.9). Kambiyo senetlerine bağlı alacaklar aranacak borçlardan olduğundan (TTK m.755,796) götürülecek borçlar hakkında uygulanabilen TBK’nın 89. maddesinin 1. fıkrası bu alacaklar hakkında uygulanmaz. Başka bir anlatımla alacaklı HMK’nın 10. maddesi uyarınca kendi yerleşim yerinde kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapamaz. Takibe dayanak kambiyo senedinde yazılı borcun ödeneceği (ifa edileceği) yer icra dairesi de takipte yetkili icra dairesidir. Takip dayanağı çek ise, çekin ödeme yeri TTK’nın 780/1-d bendi uyarınca çekte gösterilmiş ise o yer icra dairesi, gösterilmemiş ise TTK’nın 781. maddesinin 2. fıkrası uyarınca muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayıldığından buradaki icra dairesi yetkilidir. Ayrıca TTK’nın 781. maddesinin 3. fıkrası “Düzenleme yeri gösterilmemiş çek, düzenleyenin adı yanında yazılı olan yerde düzenlenmiş sayılır” hükmünü içermekte olup, İİK’nın 50/1. maddesi uyarınca çekin düzenlendiği yer icra dairesi de yetkili olup, o yer icra dairelerinde de takip yapılabilir. İhtiyati haciz talebi kambiyo senedine dayanmaktadır.
Sonuç olarak HMK da belirtilen ödeme yerinden çekte anlaşılması gereken muhatap banka şube adresi olup, o bankanın tüm şubeleri değildir. Yine keşide yerinden anlaşılması gereken, çek üzerinde ayrıca belirtilen yer veya bu yoksa keşideci adresidir. Bir de genel yetkili mahkeme olan borçlunun ikameti mahkemesi yetkilidir. Bunlar dışındaki mahkemeler İİK.’nun 258. Maddesindeki atıfla İİK.’nun 50. Maddesinde sayılan mahkemeler olmadığın- dan, keşideci adresinin Kayseri, muhatap banka şubesi adresinin ve keşide yerinin Kayseri olması karşısında itiraz edenin ihtiyati haciz kararına mahkemenin yetkisi yönünden yaptığı itirazın kabulü ile 26/07/2023 tarihli ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
Sonuç olarak ihtiyati haciz kararına itiraz eden vekilinin vekilinin istinaf başvuru- sunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince esastan kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Karşı taraf vekilinin İlk Derece Mahkemesi ek kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
3-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin 11/08/2023 tarih ve … D. İş. Esas, … D. İş. Karar sayılı EK KARARININ KALDIRILMASINA,
a-İhtiyati hacze itirazın KABULÜ ile; İlk Derece Mahkemesinin 26/07/2023 tarihli ihtiyati haczin kabul kararına ilişkin kararının KALDIRILMASINA,
b-492 sayılı Harçlar kanunu gereğince alınması gerekli harç peşin olarak alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
c-Karşı taraf vekili kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 5.900,00 TL vekalet ücretinin talep edenden alınarak karşı tarafa verilmesine,
d-Talep eden tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
e-Karşı tarafça ilk derece mahkemesince herhangi bir yargılama gideri yapılmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
f-Talep eden tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesince talep edene İADESİNE,
3-İstinaf incelemesi yönünden;
a-Karşı tarafın istinaf başvurusu kabul edildiğinden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 269,85 TL maktu istinaf karar harcının ilk derece mahkemesince karşı tarafa İADESİNE,
b-Karşı taraf tarafından istinaf incelemesi için yapılan 738,00 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 179,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 917,00 TL istinaf yargılama giderinin talep edenden alınarak karşı tarafa VERİLMESİNE,
c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından karşı taraf lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
d-İstinaf gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince ilgilisine İADESİNE,
4-Kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle, 6100 Sayılı HMK’nın 362/1-f. maddesi gereğince kesin olarak karar verildi.17/11/2023
…