Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: ANTALYA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ: 06/04/2021
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ: 16/11/2023
İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, müvekkili şirket aleyhine …. Bankası A.Ş. …. Şubesine ait …. seri numaralı 27.08.2020 tarihli 170.000,00TL bedelli çek için Antalya 6. İcra Ceza Mahkemesinin …. Esas sayılı dosyası ile karşılıksız çek şikayetinde bulunulduğunu, dosyanın derdest olduğunu, bahsi geçen çek hakkında davalı tarafça müvekkili aleyhinde herhangi bir icra takibi başlatılmadığını, işbu şikayetin ve açılacak icra takibinin içeriğine, esasına ve tamamına itiraz ettiklerini, müvekkili şirket ile davalı arsında herhangi bir ticari ilişkin bulunmadığını, ayrıca müvekkili şirketin Covid-19 salgınının beraberinde getirdiği sebepler neticesinde ticari hayatında aksaklıklar yaşamakta ekonomik güçlükler çekmekte olduğunu, müvekkili şirketin üzerine atılı bu ve benzeri suçlamalar sebebiyle farklı dosyalarda asılsız iddialar ile karşı karşıya geldiğini, söz konusu iddialar sebebiyle pek çok fazla gideri olduğunu, bunun neticesinde de ödeme güçlüğüne düştüğünü belirterek, öncelikle adli yardım taleplerinin kabulüne, söz konusu çek yönünden müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine, müvekkili aleyhine açılacak icra takibinin durdurulmasını, alacağın %20′ sinden az olmamak kaydıyla davalının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Yeterli gider avansı bulunmadığından davalıya tebligat yapılamadığından davalı cevap verememiştir.
Mahkemece, davacının adli yardım talepli menfi tespit istemi ile dava açtığı, Mahkemenin 03/02/2021 tarihli ara kararı ile davacının adli yardım talebinin reddine karar verildiği, ara karara itiraz üzerine Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 26/02/2021 tarih ….D.iş sayılı kararı ile davacının itirazının reddine karar verildiği, Mahkemenin 03/02/2021 tarihli tensip tutanağının 25. nolu ara kararı ile davacı tarafa gider avansını yatırması için iki haftalık kesin süre verildiği, tensip tutanağının davacı vekiline 13/02/2021 tarihinde tebliğ olunmasına rağmen davacı vekilinin verilen süre içerisinde gider avansını yatırmadığı, davacı tarafın davalıya dava dilekçesinin tebliği dahil hiçbir masraf yatırmadan dava açtığı, yargılama giderleri karşılığında avans yatırmakla yükümlü kılınmasının amacının yargılama sırasında yapılması zorunlu giderlerin finanse etmek olduğu, bu giderlerin yargı hizmeti talep eden kişi tarafından karşılanmasının işin doğası gereği olduğunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 120. maddesindeki gider avansının dava açıldığı zaman zorunlu olarak davacı tarafından yatırılması gereken bir miktar olup yatırılmadığı takdirde dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddi gerektiği, davacı tarafın verilen kesin süre içerisinde dava açılırken yatırılması gereken gider avansını yatırmadığı gibi, davalıya dava dilekçesinin tebliği için dahi gereken masrafı yatırmadığı gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 114/1-g, 115/2. maddeleri gereğince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin ekonomik açıdan içinde bulunduğu zor duruma rağmen adli yardım talebinin kabul edilmemesi ve nihayetinde de davanın usulden reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu istinaf sebebi olarak ileri sürmüştür.
Dava, menfi tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, 6100 sayılı HMK’nın 114/1-g ve 115/2 maddeleri gereğince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun harç ve gider avansının ödenmesi başlıklı 120. maddesine göre, “Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir.” Anılan Kanunun 114. Maddesinin “g” bendinde, davacının yatırması gereken gider avansının dava şartlarından olduğu belirtilmiştir. Dava şartlarının incelenmesini düzenleyen 115. maddesinde “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder. Dava şartı noksanlığı, mahkemece, davanın esasına girilmesinden önce fark edilmemiş, taraflarca ileri sürülmemiş ve fakat hüküm anında bu noksanlık giderilmişse, başlangıçtaki dava şartı noksanlığından ötürü, dava usulden reddedilemez.” denilmiştir.
Açıklanan yasal düzenlemelere göre gider avansının yatırılmadığının veya eksik olduğunun anlaşılması halinde, yatırılması veya tamamlanması için HMK’nun 120/2. maddesi gereğince verilecek iki haftalık kesin süre ile birlikte gider avansının nelerden ibaret olduğu net olarak belirlenmeli ve avansın yatırılmamasının hukuki sonuçları konusunda uyarı yapılmalıdır. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse, dava şartı yokluğu sebebiyle dava usulden reddedilecektir.
Diğer yandan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 30 ve 32. maddeleri gereğince, harca tabi bir davada harç tamamlatılmadan davanın esasına girilemez, ancak bu eksikliğin giderilmesi için ilgili tarafa süre verilmelidir. Mahkemece davacıya harcı tamamlatması için usulüne uygun olarak süre tanınması, harcın yatırılması halinde işin esasına girilerek olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi, harcın belirlenecek süre içerisinde yatırılmaması halinde ise Harçlar Yasası’nın 30. maddesi gereğince, dosyanın; işlemden kaldırılıp (HMK. 150 m.), yasal süresi içinde yenilenmediği takdirde açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekir.
Somut olayda mahkemece, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ışığında harç ve avans başlığı altında düzenlenen hükümlere göre, öncelikle Harçlar Kanunu’nun 30. ve 32. maddeleri uyarınca harcın belirlenecek süre içerisinde yatırılmaması halinde Harçlar Yasası’nın 30. maddesi gereğince, dosyanın; işlemden kaldırılıp (HMK. 150 m.), yasal süresi içinde yenilenmediği takdirde açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken, doğrudan davanın açılmamış sayılacağına ilişkin ihtarı yerinde olmadığı gibi gider avansının yatırılmadığı gerekçesiyle dava şartı noksanlığından davanın usulden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Sonuç olarak, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin ilk derece mahkemesinin kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2-6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 06/04/2021 Tarih ve …. Esas …. Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne GÖNDERİLMESİNE,
4-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 269,85 TL maktu istinaf karar harcının ilk derece mahkemesince talebi halinde davacıya İADESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesinde yapılacak yargılama sonunda dikkate ALINMASINA,
6-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından davacı lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
7-6100 sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince peşin alınan ve harcanmayan istinaf gider avansının ilk derece mahkemesince ilgiliye İADESİNE,
8-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-a-3, 353/1-a-6. maddeleri gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle ve HMK’nın 353/1-a. maddesince kesin olarak karar verildi.16/11/2023
…