Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: ALANYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ: 03/11/2021
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ: 04/02/2022
İstinaf incelemesi için Mahkememize gelen dosya incelendi; Başkan’ın inceleme raporu okundu ve değerlendirildi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA
A-)Açılan dava ve iddia :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle “…;borçlunun müvekkiline borcu karşılığında 30/06/2021 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli çek verdiğini, çekin vadesinde ödenmediğini, borçlunun taşınmazları, taşınırları ile üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacaklarının borca yetecek kadarının ihtiyaten haciz karar verilmesini ..” talep ve dava etmiştir.
B-)İlk Derece Mahkemesi Kararı :
Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından …. D.İş sayılı ve 14/07/2021 tarihli karar ile “…İhtiyati haciz istenen alacak miktarı olan 100.000 TL için borçlunun borca yetecek kadar miktardaki taşınır, taşınmaz malları ve 3. şahıslardaki hak ve alacaklarına, alacağın % 20’i oranında nakit teminat yada bu miktarı içeren banka teminat mektubu verildiğinde İ.İ.K’nın 257 maddesi gereğince ihtiyati haciz konulmasına” karar verilmiştir.
C-) İhtiyati Hacze İtiraz :
İtiraz eden … İnşaat Ve Ticaret Ltd Şti karara itiraz etmiş ve mahkemenin yetkisiz olduğunu esasa ilişkin olarak da ihtiyati haciz kararına dayanak çeke ilişkin olarak müvekkil şirket tarafından 27/05/2021 tarihinde Manavgat 2.Asliye Hukuk Mahkemesi …. D.İş sayılı dosyası kapsamında ihtiyati tedbir talep edilmiş olmakla, 28/05/2021 tarihinde söz konusu çek adına tedbir kararı alınmıştır. Devamla ise müvekkil şirket tarafından Manavgat 4.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) …. E sayılı dava dosyası kapsamında 11/06/2021 tarihinde menfi tespit istemli dava ikame edildiği gerekçesiyle, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
D-) İtiraz Üzerine verilen Karar
Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesince 14/10/2021 gün ve … D. İş sayılı ek kararla; somut olayda, talebin kambiyo senedinden kaynaklanan ihtiyati haciz kararına itiraz olduğu, tarafların tacir olduğu ve davanın ticari dava niteliğinde bulunduğu, uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemelerinde çözümleneceği, talebin kambiyo senedinden kaynaklanan ihtiyati haciz kararına itiraz olduğu dikkate alınarak, dosyanın görevli ve yetkili Alanya Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
E-) Görevsizlik üzerine verilen Ek-Karar :
Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen 03/11/2021 gün ve …. D. İş sayılı karar ile; İlk derece mahkemesi tarafından”.. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunun 257/1. maddesi uyarınca rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş para alacağı için ihtiyati haciz istenebilir. Kendisi dinlenmeden ihtiyati haciz kararı verilen borçlu 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunun 265. maddesi gereğince itiraz edebilir. Davalı yan, olayda Manavgat Mahkemelerinin yetkili olduğundan bahisle yetki itirazında bulunmuşsa da, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 07/07/2021 tarih 608 karar sayılı kararı ile Manavgat ilçesi de Mahkememizin yetki sınırları içerisinde kaldığından yetki itirazı yerinde görülmemiştir. Davalı yan, Manavgat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …. D. İş sayılı dosyasında söz konusu çeke ilişkin tedbir kararı alındığından ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmişse de, talepte bulunan çekin hamili olup olayda 3. kişi konumunda olduğundan ve ilgili dosyanın tarafı olmadığından, dolayısıyla alınan tedbir kararı 3. kişi konumundaki talepte bulunanı bağlamayacağından bu yöndeki itiraz da yerinde görülmemiştir. Son olarak 14/10/2021 tarihli mürafaa duruşmasında davalı yan, çekin teminat senedi olduğunu ileri sürmüşse de, çekin üzerinde bu yönde bir kayıt bulunmadığından ve çeki ciro ile devralan talepte bulunanın çekin teminat senedi olduğunu bildiği yönünde bir delil bulunmadığından davalı yanın itirazlarının reddine..”karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
İstinaf eden … Ltd. Şti vekili istinaf dilekçesinde özetle; Alanya Mahkemesinin ihtiyati haciz açısından yetkili olmadığını beyanla devamında “…….İhtiyati haciz talebine dayanak olarak sunulan, 30/06/2021 keşide tarihli, 100.000 TL bedelli, müvekkil şirketin keşideci olarak bulunduğu , lehtarının …. İşletmecilik ve Ticaret Limited Şirket olduğu Halkbankası Manavgat/Sanayi şubesine ait …. seri numaralı çek; taraflar arasında akdedilen 17.11.2020 tarihli sözleşme kapsamında müvekkil şirket tarafından tanzim edilerek …. İşletmecilik ve Ticaret Limited Şirketine verilmiştir. Daha sonra … İşletmecilik ve Ticaret Limited Şirketi tarafından söz konusu çek ciro yoluyla ihtiyati haciz talebinde bulunan ….Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine geçmiş bulunmaktadır. Ancak ihtiyati haciz kararına dayanak çeke ilişkin olarak müvekkil şirket tarafından 27/05/2021 tarihinde Manavgat 2.Asliye Hukuk Mahkemesi …. D.İş sayılı dosyası kapsamında ihtiyati tedbir talep edilmiş olmakla, 28/05/2021 tarihinde söz konusu çek adına tedbir kararı alınmıştır. Devamla ise müvekkil şirket tarafından Manavgat 4.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) …. E sayılı dava dosyası kapsamında 11/06/2021 tarihinde menfi tespit istemli dava ikame edilmiş bulunmaktadır. Bunun yanı sıra ihtiyati hacze konu olan çek müvekkil şirket tarafından teminat senedi olarak verilmiştir. Teminat senedi olarak verildiğine ilişkin protokol yargılama aşamasında Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesine sunulmuş olup dosyada mevcuttur….” denilerek ihtiyati haczin kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :
Dava ;ihtiyati hacze itiraza ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
İhtiyati haciz ve ihtiyati hacze itiraz İİK’nın 257 vd. maddelerinde düzenlenmiştir.
Dosya kapsamına göre, ihtiyati haciz talep eden ….. Ltd. Şti.’nin ihtiyati haciz talebinin Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14/07/2021 gün ve …. D. İş sayılı kararı ile kabul edildiği, ihtiyati hacze itiraz üzerine aynı mahkemece 14/10/2021 gün ve …. D. İş sayılı kararla uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle dosyanın Alanya Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, Alanya Asliye Ticaret Mahkemesince 03/11/2021 gün ve … D. İş sayılı kararla itirazın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
İstinaf eden dilekçesinde, ihtiyati hacze konu çek nedeniyle Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasında menfi tespit istemiyle dava açıldığını belirtmiştir.
Bu durumda ihtiyati hacze itirazın hangi mahkemece değerlendirilmesi gerektiğinin açıklanması gerekir.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 22/04/2015 gün ve 2015/5015 Esas 2015/5640 Karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere, ihtiyati hacze konu alacak hakkında dava açılması, ihtiyati hacze itirazı incelemeye bu kararı veren mahkemenin görevli bulunduğuna ilişkin kuralın istisnasını teşkil etmektedir. İhtiyati haciz talebine konu alacağın esasına (çek nedeniyle) ilişkin olarak Manavgat 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin …. Esas sayılı dosyasında menfi tespit davası açıldığı ileri sürülmüş olup, böyle bir dava açılmış ise ihtiyati hacze itirazında esas davaya bakan mahkemece değerlendirilmesi gerekir. (Aynı yönde İstanbul BAM.13 HD.2018/717 E. 2018/625 K. ve 2019/1934 E.2019/1294 K.sayılı ilamları)
Bu halde mahkemece ihtiyati hacze konu alacağın esası hakkında dava açılıp açılmadığı araştırılarak şayet böyle bir dava açılmışsa ihtiyati haciz kararına itirazın bu mahkemece değerlendirilmesi gerektiği gözetilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu husus araştırılmadan eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun değildir.
Anılan karar HMK’nın 355. maddesi gereğince resen gözetilmesi gereken bu yönden usul ve yasaya uygun olmadığından sair istinaf sebepleri incelenmeksizin kararın kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan gerekçe ile
1-İtiraz edenin istinaf başvurusunun HMK 353/1-a ve 355. maddeleri gereğince KABULÜNE Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/11/2021 tarih ve …. D.İş esas ve ….D.İş karar sayılı kararının KALDIRILMASINA
Gerekçede belirtildiği üzere gerekli inceleme ve araştırma yapılmasıyla sonucuna göre yargılama yapılıp karar verilmek üzere dosyanın kararı veren Alanya Asliye Ticaret Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
2-İstinaf eden tarafından yatırılan peşin harcın istem halinde yatırana ilk derece mahkemesince İADE EDİLMESİNE
3-İstinaf eden muteriz tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesinde yapılacak yargılama sonucunda dikkate alınmasına,
4- İstinaf incelemesi duruşmasız olarak yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine YER OLMADIĞINA
5- İstinaf incelemesi için yatırılan ve artan istinaf gider avansı hakkında HMK’nın 333. maddesi gereğince işlem yapılmasına, artanının yatıran ilgiye İADESİNE,
Dair; dosya üzerinde yapılan istinaf incelemesi sonucu HMK’nun 353/1-a ve İİK’nın 265/son. maddeleri gereğince KESİN olmak üzere 04/02/2022 tarihinde ve oy çokluğuyla karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ
İhtiyati haciz kurumu ; ihtiyati tedbir müessesesinden farklı bir kurumdur. İhtiyati tedbir doğrudan dava konusu hakkında verilir. İhtiyati haciz ise para alacağı hakkında uygulama alanı bulur. İhtiyati tedbirin kabulü üzerine yasal sürede asıl davanın açılması zorunludur. Bu nedenledir ki; HMK ihtiyati tedbire itirazda asıl dava açılmış ise itirazın davaya bakan mahkeme huzurunda çözümlenmesi sistemini benimsemiştir. İİK ise özel yasa olup, ihtiyati haciz bu özel yasada düzenlenmiş ve itirazın ihtiyati haciz kararını veren mahkemeye ileri sürülmesi sistemini benimsemiştir. Zira ihtiyati haciz merasimini tamamlayan işlem açılacak bir dava değil, kesin takibe geçilmesidir. Her iki kurum birbirinden farklı yasalarda düzenlenmiş ve HMK 394. Madde değişirtirilirken ; İİK daki ilgili hüküm aynen korunmuştur.
İhtiyati haciz yargılaması ve itiraz sadece üç nedenle sınırlı tutulmuştur. Bunlar dayanak belge , yetki ve teminattan ibaret olup, bunun dışında bir neden ihtiyati hacze itirazda dikkate dahi alınmaz.
Her ne kadar çoğunluk görü ; ihtiyati haciz talep edenin menfi tespit davası var ise burada itiraz hakkında karar verilmesi gerektiğini HMK 394. Maddeye kıyasen benimsemiş ise de ; yargılama usulü birbirinden farklı iki kavram söz konusudur.
Menfi tespit davasında ; davalı /alacaklı bu mahkemeden ihtiyati haciz talep edebilecek durumda değildir ki itirazın menfi tespit davasına bakan mahkemece çözümlenmesi yolu zorunlu tutulsun.
Yargıtay pek çok kararında ; ihtiyati hacze itiraz üzerine verilen kararların temyiz incelemesinde “……Mahkemece tüm dosya kapsamına göre; ihtiyati haciz kararının verilmesinde usulsüzlük bulunmadığı, iflas erteleme talebinin ihtiyati hacze engel teşkil etmediği, ileri sürülen sebeplerin, İİK m.265’de sınırlı olarak sayılan ihtiyati hacze itiraz sebepleri arasında bulunmadığı gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.( ONAMA ) 11. HD. Daire ihtiyati hacze itirazı iflas erteleme davasına bakan mahkeme incelemelidir şeklinde bir hükme varmamıştır.
Yine Yargıtay “…… Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, İİK’nın 265. maddesinde ihtiyati hacze itiraz sebeplerinin tahdidi olarak sayıldığı, çek hakkında ödeme yasağı konulması ve menfi tespit davası açılmasının ihtiyati hacze engel teşkil etmediği….” Görüşünü açıklarken derdest menfi tespit davasından bahsetmiş ihtiyati hacze engel olmadığını vurgulamış ancak itirazı menfi tespit davasına bakan mahkeme incelemeli idi şeklinde bir karar vermemiştir.
İİK özel yasadır olup, ihtiyati haciz ve itirazda HMK değil İİK hükümleri uygulanmalıdır. İlk derece mahkemesinin itirazı çözümlemeden, kararı veren mahkemeye görevsizlik kararı vermesi gerektiği yönünde hüküm kurulması gerektiğinden çoğunluk görüşüne iştirak edilmemiştir.