Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANTALYA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : 14/10/2022
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Alım Satım)
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 03/02/2023
İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, müvekkil şirketin 2003 yılından bu yana tarım sektöründe faaliyet gösterdiğini, 2018 yılında ülkede yaşanan ekonomik kriz nedeniyle borçlarını ödeyemediğini, konkordato kararı almak için Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesine başvurduğunu, mahkemenin 04/12/2019 tarih, … esas, … karar sayılı kararı ile konkordato projesinin tasdik olunduğunu, davalı şirketin eski ticaret unvanının … Tarım San. ve Tic. Ltd. Şti olduğunu, 31/10/2019 tarihli alacaklılar toplantısında konkordato projesinin tasdik olması için kabul oyu kullandığını, konkordatonun tasdikinden sonra ödeme planına göre ödemelerin gerçekleştirilebilmesi için davalı firmada da dahil olmak üzere tüm alacaklılara mutabakat yapılarak ellerindeki çek ve senetlerin kendilerine bir tutanakla iade edilmesinin istendiğini, mutabakat çerçevesinde kendilerinde bulunan çek ve senetleri iade etmeleri halinde müvekkil firmanın ödemelere başlayacağının belirtildiğini, davalı şirketin Antalya 17. Noterliğinin … yevmiye numaralı 03/03/2020 tarihli ihtarnamesi ile projede tespit edilen daha fazla alacaklı olduklarını, ödeme yapıldığı takdirde ödeme tutarı kadar çekin yazılı tutanak ile iade edileceğinin bildirildiğini, müvekkil firma tarafından Konya 9. Noterliğinin … yevmiye numaralı, 09/04/2020 tarihli ihtarnamesi ile projede tasdik olunan ödemelere başlanabilmesi için mutabakat yapılmasının zorunlu olduğu, davalı şirket uhdesinde bulunan kıymetli evrakın iade edilmesi gerektiğinin bildirildiği, müvekkil şirketin ekonomik olumsuzluklara rağmen iyi niyetli olarak davalı firmaya 103.340,45.-TL ödediğini, davalı şirketin ise mutabakat yükümlülüğünü yerine getirmeksizin Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile konkordatonun kısmen feshi davası açtığını, davalı şirket uhdesinde 19 adet çek bulunduğunu, müvekkil şirketin icra takibine veya mükerrer ödemeye muhatap olma tehlikesi bulunduğunu belirterek davanın kabulü ile, müvekkil şirketin 3.381.196,95.-TL borcu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, bu talebini duruşmada tekrarlamıştır.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış olup, davalı davaya yanıt vermemiştir. Davalı vekilinin ibraz ettiği 06/07/2021 tarihli dilekçesinde özetle; davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı gibi, açılan davanın sadece davalı şirketin kısmi fesih davasında avantaj sağlamak için açıldığını, menfi tespit davasına konu edilen çeklerin tamamının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, bu nedenle iddia edildiği gibi icra takibine ya da mükerrer tahsilata konu edilmesinin hukuken imkansız olduğunu, davacı şirketin kıymetli evrak niteliği olmayan dava konusu çekleri teslim almamak için direndiğini, menfi tespit davası önce davacı tarafa söz konusu çekleri teslim almaları hususunda yazılı ve sözlü olarak bildirimde bulunulduğunu ancak sonuç alınamadığını, Antalya 14. Noterliği’nin 22/03/2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile kıymetli evrak niteliği bulunmayan çeklerin müracaat halinde teslim edileceğinin açıkça belirtildiğini, ihtarnamenin tebliğ edilmeme ihtimaline karşı Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasına da ek bir dilekçe verildiğini, davacı tarafın hiç bir hukuki değeri olmayan çekleri almaktan kaçındığı için tevdi mahalli tayini talep edildiğini, tevdi mahalli tayin taleplerinin Konya 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … değişik iş sayılı dosyasında kayıtlı olduğunu, henüz karar verilmediğini, davalı müvekkilinin elinde davacı şirket tarafından verilmiş herhangi bir teminat senedinin bulunmadığını, öte yandan davacı vekili tarafından dosyaya sunulan teslim tutanağındaki senedin kambiyo senedi niteliğinde olmayıp, yerleşmiş içtihatlar doğrultusunda teminat senedi niteliği de bulunmadığını, teslim tutanağındaki imzayı da kabul etmediklerini, davacı taraf ile yapılan görüşmelerde böyle bir teminat senedi bulunmadığı, talep edilmesi halinde bu konuda yazılı belge verilebileceğinin belirtildiğini, … esas sayılı dosyaya verilen beyanda da bu hususun belirtildiğini, davacı firma borçlu olmadığını iddia ediyorsa bu iddialarını konkordato süreci içerisinde yapması gerektiğini, kambiyo senedi vasfi olmayan icra takibine konu edilemeyecek bankaca arkasına karşılıksız ibaresi yazılmamış çekleri ve gerçekte davalıya hiç teslim edilmemiş olan, teslim edilmiş olsa dahi, teminat senedi vasfı bulunmayan, teminat senedi vasfı olduğu bir an için kabul edilse dahi, kesin bir borç ikrarını içermediği için menfi tespit davasına konu olmayan bir senedi bahane ederek konkordatodan doğan borçlarını yerine getirmemek için süreci uzatma amacıyla açmış olduğu bir dava olduğunu, davacı şirketi konkordato sürecinde davalı şirkete ve diğer alacaklılarına olan borçlarını yapılandırdığını, davacı şirket lehine mahkeme tarafından geçici mühlet kararı verilmesinden sonra hiç bir icra takibi yapılamayacağı gibi, mühlet kararı öncesi başlatılan takiplerinde iptal edileceğini, konkordato tasdik kararı ile birlikte mühlet öncesine ait tüm alacaklıları bağlayacağı için mühlet öncesine ilişkin takip yapılamayacağını, dava konusu çeklerin tamamının mühlet öncesine ait olduğu için konkordato tasdik kararı ile konkordato hükümlerine tabi olacağını, davacı tarafın iddia ettiği gibi bu çekler arkası yazılmış olsa dahi icra takibine konu edilemeyeceğini belirterek dava açmada hukuki yararının bulunmaması sebebiyle davanın dava şartı yokluğundan reddine, davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, konkordatonun tasdikine ilişkin Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dava dosyası ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde dava konusu edilen çeklerin konkordato projesine dahil olduğu, her iki tarafça da 1.878.909,05.-TL ödeme konusunda anlaşma olduğu, mahkemece verilen ilk kararda ödeme planının çeklerin iadesi şartına bağlandığı, konkordatonun tasdikine dair kararın Yargıtay 6. Hukuk Dairesi tarafından bozulması üzerine yeniden yapılan yargılama sırasında … esas sayılı dosyada konkordato projesinin revize edilmiş hali ile tasdikine ve çeklerin iadesi şartının kaldırılmasına karar verildiği, bu hali ile dava konusu olan çeklerin tamamının konkordato projesi ve tasdik kararına konu olduğu, davacının bu çekler nedeniyle ayrıca menfi tespit davası açmakta korunmaya değer hukuki bir menfaatinin bulunmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 12.10.2022 tarihli tasdik kararında, 04.12.2019 tarihli tasdik kararından farklı olarak alacaklılara ödeme hususunun çeklerin iadesi ve mutabakat şartına bağlı olmaktan çıkarıldığını, ancak davacı müvekkil firma adına 05.04.2021 tarihinde işbu davayı açtıkları tarihte çeklerin iadesi ve mutabakat şartının mevcut olduğunu, her davanın açıldığı tarihteki şartlar muvacehesinde değerlendirilmesinin usuli bir zorunluluk olduğunu, mahkemece dava tarihindeki durum dikkate alınmadan karar verildiğini, müvekkilinin iş bu davayı açmasında hukuki yararının bulunduğunu, müvekkilinin dava tarihi itibariyle iş bu davayı açmakta haklı olduğunu, davanın açılmasına davalının sebebiyet verdiğini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılması gerektiğini istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava menfi tespit istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçeyle davanın hukuki yarar yokluğunundan reddine karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
1-HMK m. 359/3 uyarınca; dosya kapsamındaki yazı, belge ve bilgilere, yasaya uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu maddi olay ve hukuki değerlendirmede usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, HMK m. 355/1. gereği incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılıp, re’sen gözetilmesi gereken, kamu düzenine herhangi bir aykırılığın bulunmamasına, ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli, hükme esas alınan 23/05/2022 tarihli bilirkişi raporuna göre, dava konusu çeklerin konkordato projesine dahil olmasına, taraflarca da 1.878.909,05.-TL ödeme konusunda anlaşma olmasına, mahkemece verilen ilk kararda ödeme planının çeklerin iadesi şartına bağlanmasına, konkordatonun tasdikine dair kararın Yargıtay 6. Hukuk Dairesi tarafından bozulması üzerine yeniden yapılan yargılama sırasında … esas sayılı dosyada konkordato projesinin revize edilmiş hali ile tasdikine ve çeklerin iadesi şartının kaldırılmasına karar verilmesine, dava konusu olan çeklerin tamamının konkordato projesi ve tasdik kararına konu olmasına, davacının bu çekler nedeniyle ayrıca menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunmamasına göre kararın aşağıda belirtilen bent haricinde doğru olduğunun anlaşılmasına göre; davacı vekilinin aşağıda belirtilen bent dışındaki sair yönlere ilişkin istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verildiği, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davada kendisini vekille temsil eden davalı yararına maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir. Ancak bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden karar kaldırılarak yeniden hüküm kurulabilecektir.
Sonuç olarak, davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince açıklanan gerekçelerle kabulüne, sair istinaf sebeplerin reddine, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin İlk Derece Mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun açıklanan gerekçelerle ESASTAN KABULÜNE, sair istinaf sebeplerinin reddine,
2-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 14/10/2022 tarih ve … Esas, … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
a-Davacının davada korunmaya değer hukuki menfaati bulunmadığından davanın USULDEN REDDİNE,
b-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 179,90 TL harcın, peşin olarak alınan 57.742,40 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 57.562,50 TL harcın davacıya İADESİNE,
c-Arabuluculuğa ilişkin dava şartı nedeniyle Adalet Bakanlığı Bütçesinden ödenen 1.320,00.-TL yargılama giderinin 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/a-13 maddesi gereğince davacıdan alınarak hazineye irat KAYDEDİLMESİNE,
d-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
e-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
h-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesince davacıya İADESİNE,
3-İstinaf incelemesi yönünden;
a-Davacının istinaf başvurusu kabul edildiğinden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 80,70 TL maktu istinaf karar harcının talebi halinde davacıya İADESİNE,
b-Davacı tarafından istinaf incelemesi için yapılan 220,70 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 18,00 TL posta masrafı, 105,50 TL dosya gidiş dönüş ücreti olmak üzere toplam 344,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından davacı lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
d-İstinaf gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince ilgilisine İADESİNE,
4-Kararın Dairemizce taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b-2. bendi gereğince aynı kanunun 361/1. maddesi gereğince Dairemiz kararının tebliğinden itibaren İKİ HAFTALIK süre içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.03/02/2023
…