Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
KARAR TARİHİ : 21/04/2022
DAVANIN KONUSU : İtirazın İptali
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 04/07/2023
İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ: Davacılar vekili, davacılardan … Ticaret A.Ş. ile davalı şirketin 16.10.2019 tarihine kadar tek ortağı ve şirketlerin yetkilisinin … olup, adı geçen tarafından her iki şirketin birlikte idare edilmekte olduğunu, adı geçen şahsın, davacı şirketteki ortaklığının Antalya 3.Noterliği’nin 16.10.2019 tarih ve … yevmiye sayılı Hisse Devri Sözleşmesi ile hissesini dava dışı … Limited adlı şirkete devri, şirkete ait nama yazılı hisse senetlerini alıcıya ciro ve teslim ve şirket yönetim kurulunun devre ilişkin aynı tarihli onay kararı ile sona erdiğini, davacı şirketteki yönetim kurulu üyeliğinin de 30.10.2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Kararı ile sona erdiğini, tarafların ortakları ve yetkililerinin aynı olduğu dönemde, davalı … Ticaret A.Ş. ile Türkiye Garanti Bankası Antalya … Şubesi arasında 25.04.2016 tarihli … no’lu E … seri no’lu Genel Kredi Sözleşmesi yapıldığını ve bu kredi sözleşmesine davacı şirketlerden … Ticaret A.Ş. tarafından 25.04.2016 tarihinden başlayarak 5.750.000-USD tutarlı müteselsil kefalet taahhüdü verildiğini, bu kefalet taahhüdünün 27.07.2017 tarihinde yenilendiğini, aynı kredi sözleşmesine, davacılardan … Ticaret A.Ş. tarafından 27.07.2017 tarihinden başlayarak 5.750.000-USD tutarlı müteselsil kefalet taahhüdünde bulunulduğunu, ayrıca bu kefaletin kapsamında davacılardan … A.Ş.’ne ait Antalya İli … İlçesi … mah. (… mah.) … ada … parselde kain 1.bodrum kat, Zemin kat, 1.Kat ve 2.katlardan müteşekkil (1) no’lu bağımsız bölüm taşınmazı üzerine asıl kredi alacaklısı … Bankası lehine … Tapu Müdürlüğü’nün 14.12.2017 tarih ve … yevmiye sayılı ipotek senedi ile ipotek tesis edildiğini, Antalya İli, … İlçesi, … Mevkiinde bulunan … ada … parsel numaralı 10.203m² yüzölçümlü taşınmazın maliki olup, bu parsel bitişiğinde yer alan mülkiyeti Hazine’ye ait Antalya İli … İlçesi … Mevkii, … Köyü, … ada … parsel sayılı 4.360 m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerindeki 250 yatak kapasiteli 3 yıldızlı otel tesisi (ek alana düşen 75 yatak) için Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nden 14.09.2006 tarihli kesin tahsis hakkı edinen davalının, … Bankası … Şubesi’nden Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne söz konusu tahsis koşullarını ve imar planı hükümlerini yerine getirmek üzere vermek zorunda olduğu teminat için 29.11.2016 tarihli, … mektup no’lu, … seri no’lu 230.073,30-TL’lik kesin ve süresiz teminat mektubunu davacı müvekkillerinin kefaletinden faydalanılmak suretiyle, bankadan çıkartıp ilgili kuruma teslim ettiğini, ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 28.11.2018 tarihli yazısı ile davalıya yatırımı gerçekleştirmek üzere 20.09.2017 tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süre verildiğini, buna göre davalının lehine kesin tahsisi yapılan taşınmaz üzerine turizm yatırımını 20.09.2020 tarihine kadar tamamlayıp Turizm İşletme Belgesi almadığı takdirde İdareye kesin tahsis aşaması öncesi sunulan teminat mektubunun paraya çevrileceği ve bedelin İdarece irat kaydedileceğinin bildirildiğini, … Merkezi, Antalya İli, … İlçesi, … Mevkii … ada … parsel de kayıtlı 9.159m² genişliğindeki arazi üzerinde 150 yatak kapasiteli 4 yıldızlı otel tesisi yapmak üzere, 23.05.2018 tarih ve … sayılı yazısı ile kesin tahsis hakkı sahibi olan davalıya yatırımı gerçekleştirmek üzere 31.05.2018 tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süre verildiğini, daha sonra Antalya İli … İlçesi … mevkii, … Köyü, … ada … parsel sayılı 7457 m2 taşınmazda personel lojmanı olarak tahsisli irtifak hakkının da aynı tahsisli araziye bağlandığını, davalının … Bankası … Ticari Şubesi’nden Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne karşı sözkonusu tahsis koşulları, imar planı hükümlerini yerine getirmek üzere vermek zorunda olduğu teminat için 28.12.2018 tarihli, … mektup no’lu, … seri no’lu 1.519.260,00-TL’lik kesin ve süresiz teminat mektubunu yine davacı müvekkillerinin kefaletinden faydalanılmak suretiyle, bankadan çıkartıp ilgili kuruma teslim ettiğini, ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 19.04.2019 tarih ve … sayılı yazısı ile davalıya her iki tahsisli yerdeki yatırımı gerçekleştirmek üzere 31.05.2018 tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süre verildiğini, buna göre davalının lehine kesin tahsisi yapılan taşınmaz üzerine turizm yatırımını 31.05.2021 tarihine kadar tamamlayıp Turizm İşletme Belgesi almadığı takdirde İdareye kesin tahsis aşaması öncesi sunulan teminat mektubu paraya çevrileceği ve bedelin İdarece irat kaydedileceğinin bildirildiğini, yine Antalya İli … İlçesi … mahallesi … Mevkinde bulunan … ada … parsel sayılı 95.984,40 m2 yüzölçümlü orman vasıflı Hazine taşınmazı üzerinde 600 yatak kapasiteli 5 yıldızlı otel ile kongre ve sergi merkezini içeren Turizm Kompleksi gerçekleştirilmek üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından davalı şirket adına 31.05.2019 tarihinde kesin tahsis yapıldığını, davalının … Bankası … Şubesi’nden Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’ne karşı söz konusu tahsis koşulları, imar planı hükümlerini yerine getirmek üzere vermek zorunda olduğu teminat için 14.06.2019 tarihli, … mektup no’lu, … seri no’lu 12.321.756,50-TL’lik kesin ve süresiz teminat mektubunu yine davacı müvekkillerinin kefaletinden faydalanılmak suretiyle, bankadan çıkartıp ilgili kuruma teslim ettiğini, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü’nün 28.06.2019 tarih ve E…. sayılı yazısı ile davalıya yatırımı gerçekleştirmek üzere 31.05.2019 tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süre verildiğini, buna göre davalının, lehine kesin tahsisi yapılan taşınmaz üzerine turizm yatırımını 31.05.2022 tarihine kadar tamamlayıp Turizm İşletme Belgesi almadığı takdirde İdareye kesin tahsis aşaması öncesi sunulan teminat mektubu paraya çevrileceği ve bedelin İdarece irat kaydedileceğinin bildirildiğini, davacı şirketlerinde yapılan hisse devir işlemlerinden sonra, bankalarda yapılan inceleme ile … Bankası … Şubesi’nden alınan 30.09.2020 tarihli belgelerle, davalının kullandığı söz konusu teminat mektuplarından doğan gayri nakdi kredi riskinden, banka ile davalı arasındaki genel kredi sözleşmesine davacıların kefaleti nedeniyle davacıların da sorumluluğunun bulunduğunun öğrenildiğini, müvekkilleri tarafından yapılan araştırmada, teminat mektuplarını kullanan asıl kredi borçlusu davalı tarafından kesin tahsise konu yatırımları gerçekleştirmek üzere, teminat mektuplarında bahsi geçen tahsisli arazilere hiçbir yatırım yapılmadığını, bir çivi dahi çakılmadığını, şirketin bu yatırımları gerçekleştirecek mali gücünün de bulunmadığını, yatırımı gerçekleştirmek için tahsis koşullarındaki azami yatırım tamamlama süresinin de bitmek üzere olduğunu, (20.09.2020, 31.05.2021ve 31.05.2022) Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu mektupların bedelini tazmin etmek üzere olduğunu, davalı şirketin araçları ve taşınmazları devretmeye mal kaçırmaya yönelik işlemlere giriştiklerinin de öğrenildiğini, tahsisli arazilerde tahsis koşullarının yerine getirilmesine ilişkin hiçbir inşai faaliyette bulunulmaması ve tahsis süresinin gün ve gün azalması karşısında, tahsisin alınması sırasında verilen teminat mektuplarının İdarece para çevrilmesi durumunda, bankaca kefaletleri nedeniyle davacılara rücu edilerek bozdurulan mektupların bedellerin davacıların malvarlığından tahsil edileceğinin kaçınılmaz olacağını, bu nedenle asıl borçlunun kusuru sonucunda davacı-kefiller için kefaletlerinden kaynaklanan mevcut tehlikenin, kefaletin yapıldığı tarihe göre önemli ölçüde artması sebebiyle, müvekkilleri tarafından davalıya Ankara 38.Noterliği’nin 06.10.2020 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinin keşide edilerek 6098 Sayılı TBK’nın 595.maddesi uyarınca 14.071.089,80-TL gayri nakdi teminat mektubu riskinin güvence altına alınmasının istendiğini, tüm başvuruların sonuçsuz kalması üzerine, Antalya Genel İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası ile davalı aleyhinde icra takibine girişildiğini, ancak davalı tarafça itiraz edilmesi üzerine takibin durdurulduğunu, davalının itirazlarının haksız ve yersiz olduğunu belirterek, itirazın iptali ile takibin devamına, davalının menkul ve gayrimenkulleri ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları üzerine ihtiyati haciz konulmasını talep ve dava etmiştir.
DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davalı vekili, davacı yan tarafından müvekkili aleyhine Antalya Mahkemelerinde bir çok dava açıldığını, bu davaların açılma amacının, müvekkilinin açılan davalar ile uğraşmasını sağlayarak daha önce gasp ile elinden alınan malları, geri alması için kanun yollarına başvurmasını engellemek amacı taşımakta olduğunu, müvekkili davalının … Bankası … Şubesi ile arasında … Ticaret A.Ş. Adına imzaladığı herhangi bir GKS bulunmadığını, müvekkilinin bankadan yalnızca projelere ilişkin teminat mektupları aldığını, davacılar tarafından davaya konu edilen 29.11.2016 tarihli, … mektup no’lu … seri no’lu 230.073,30.-TL’lik kesin ve süresiz teminat mektubundan kaynaklı ödemeyi müvekkilinin … Bankasına 29.12.2020 tarihinde ödediğini, davacıların her ne kadar müvekkili tarafından bankaya ödemesi yapılan teminat mektubu için dava tarihinden önce icra takibi başlatmışlarsa da söz konusu icra takibinin yapıldığı tarihte davacıların kefil olarak herhangi bir riski bulunmadığını, müvekkili şirketin ifada gecikmesi olmadığı gibi alacaklı tarafından yapılan bir ihtar, aleyhine icra takibi bulunmadığını, müvekkili şirketin ödeme güçlüğünde olmadığı gibi hakkında iflas kararı bulunmayıp konkordato da talep etmediğini, davacının müvekkilinin elinden söz konusu hisseleri gasp ile aldığını belirterek davanın reddi gerektiğini bildirmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, kefil olan davacı şirketlerin doğrudan icra takibi yaparak kefil oldukları borcun tümünün icra veznesine depo edilme talebinde bulundukları, ancak kefilin sahip olduğu TBK’nın 595.maddesinde düzenlenen bu istemin icra takibi yoluyla değil, dava açılarak kullanması gerektiği, (Ahmet Kılıçoğlu Borçlar Hukuku Özel Hükümler) takip yapılarak kullanılmasının usule aykırı olduğu gerekçeleriyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Karara karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı müvekkillerinin icra takibine konu ettiği alacağı TBK’nun 595. Maddesinden kaynaklandığını, kefilin esas borçludan genel hükümler kapsamında talepte bulunabileceğini, yasada teminat alacağı için icra takibi yapılamayacağına dair hüküm bulunmadığını, ilk derece mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğunu istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
6098 sayılı TBK’nun 595. Maddesine göre kefil asıl borçlu kefile karşı üstlendikleri yükümlülüklere, özellikle belli bir süre içerisinde kendisini borçtan kurtarma vaadine aykırı davranmışsa, asıl borçlu temerrüde düşmüşse veya yerleşme yeri diğer bir ülkeye nakletmesi yüzünden takibi önemli derecede güçleşmişse, asıl borçlunun mali durumunun kötüleşmesi, güvencelerin değer kaybetmesi veya borçlunun kusuru sonucunda kefil için mevcut tehlike, kefaletin yapıldığı tarihe göre önemli ölçüde artmışsa kefil asıl borçludan güvence verilmesini ve borç muaccel olmuşsa borçtan kurtulunmasını isteyebilir.
TBK’nun 595. hükmü kefile, esas borçluya karşı bir takım haklar tanımakla birlikte kefilin talebine karşılık esas borçlunun güvence göstermemesinin veya borçtan kurtarmamasının yaptırımı kanun koyucu tarafından yasada açıkça düzenlenmemiştir. Bu nedenle kefil esas borçludan genel hükümler kapsamında talepte bulunabilecektir.
Yasada kefilin asıl borçludan isteyebileceği teminatın icra takibi yoluyla tahsili istenemeyeceği yönünde bir yasaklama bulunmamaktadır. Anılan yasa hükmüne göre kefilin 595. Maddeden kaynaklanan teminat alacağı için asıl kredi alacaklısı banka nezdinde açılacak faiz getirmeyen bir hesaba teminat miktarının depo edilmesi, teminat mektuplarının takipten sonra paraya çevrilmesi ve davacılar tarafından ödenmek zorunda kalınması halinde ve ödenen bedelin davalıdan tahsil edilerek davacılara ödenmesi amacıyla ilamsız icra takibine başvurmasında hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Mahkemece yapılması gereken iş re’sen seçilerek bankacı bilirkişi vasıtasıyla davacının kefil olduğu borç için borçlu veya kefiller tarafından ödeme yapılıp yapılmadığı, davalı borçlu tarafından teminat mektubunun verilip verilmediği, davacının TBK’nun 595. Maddesi uyarınca asıl borçludan güvence verilmesini talep edip edemeyeceği konusunda rapor alınıp oluşacak sonuç dairesinde karar vermekten ibarettir.
Sonuç olarak, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine geri gönderilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı vekilinin İlk Derece Mahkemesinin kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2-6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 21/04/2022 tarih ve … Esas …. Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince davanın yeniden görülmesi için dosyanın Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4-İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırıldığından davacı vekilinin diğer istinaf nedenlerinin şimdilik incelenmesine YER OLMADIĞINA,
5-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 80,70 TL maktu istinaf karar harcının ilk derece mahkemesince talebi halinde davacıya İADESİNE,
6-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin ilk derece mahkemesinde yapılacak yargılama sonucunda dikkate ALINMASINA,
7-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından davacı lehine vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
8-6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince peşin alınan ve harcanmayan istinaf gider avansının İlk Derece Mahkemesince ilgiliye İADESİNE,
9-Kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-a-6. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle ve HMK’nın 353/1-a. maddesince kesin olarak karar verildi.04/07/2023
…