Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANTALYA 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ : 24/01/2022

İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İLK DERECE MAHKEMESİNE AÇILAN DAVADA
A-)İHTİYATİ HACİZ TALEBİ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle “… Müvekkilinin borçlular tarafından keşide edilmiş muhatabı … Bankası A.Ş olan …. seri numaralı 31/08/2021 tarihli çek ile toplam 200.000,00 TL alacaklı olduğunu, çekin süresi içerisinde muhatap bankaya sunulduğunu ancak karşılığının olmadığını, borcun ödenmesi için yapılan sözlü taleplerin neticesiz kaldığını, borçluların mal kaçırma hazırlığı içerisinde olduğunu, alacağın rehinle de temin edilmediğini ileri sürerek, 200.000,00 TL alacağın tahsili amacıyla borçluların taşınır ve taşınmaz malları ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini ..” talep ve dava etmiştir.
B-)İHTİYATİ HACİZ KARARI :
Mahkemece 13/09/2021 tarihli karar ile, talep edilen 200.000,00.-TL miktarlı borcun muaccel olmasına rağmen ödenmediği ve rehin ile de temin edilmemiş bulunduğu anlaşılmakla, ihtiyati haciz talebi İİK’nın 257. maddesine uygun olmakla, borçlunun kendisine ait menkul ve gayrimenkulleri ile 3.kişilerdeki hak ve alacaklarının borca yetecek kadarına ihtiyati haciz konulmasına karar verilmiştir.
B-)İHTİYATİ HACZE İTİRAZ :
İhtiyati haciz kararına itiraz eden …. Hay. Ve Tar. Tic. Ltd. Şti vekilinin verdiği 05/10/2021 tarihli itiraz dilekçesinde özetle: “…..Müvekkil şirket ile ilgili ihtiyati haciz kararında ki bir diğer borçlu … Sanayi ve Tic. Ltd. Şti arasında gerçekleşen ticari ilişkiden kaynaklı olarak müvekkil şirket tarafından … Bankası A.Ş. … Şubesinin 200.000 TL (İki Yüz Bin Türk Lirası) bedelli 31.08.2021 keşide tarihli ve …. seri numaralı çekin keşide edilerek davacı şirkete teslim edildiğini, söz konusu çekin lehdara teslim edilmesinden bir süre sonra, lehdar tarafından ilgili çekin hırsızlık olayında kaybolduğu ve ödemeden men yasağı kararı alındığının( Antalya 4 Asliye Ticaret Mahkemesi … E) taraflarına haricen bildirildiğini, çekin hırsızlık olayı sonrası kötü niyetli olarak birden fazla kez ciro edilerek nihayetinde karşı tarafın eline geçmesi sonucu karşı tarafın sayın mahkemenize ihtiyati haciz kararı verilmesi istemi ile başvurulduğunu, bunun sonucunda mahkemenizce ihtiyati haciz kararı verildiğini, bahse konu bu kararın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, ihtiyati haciz talebinde bulunabilmek için birçok şartın arandığını, İİK m.257’de düzenlenen bu müessesenin talep edilmesini alacaklıya ilişkin şartlar açısından incelenirse öncelikle ihtiyati haciz isteminde bulunan kişinin alacaklı sıfatını taşıması gerektiğini, kambiyo senedine (poliçe, bono ve çek’e) dayanarak ihtiyati haciz isteminde bulunan alacaklının ticaret hukuku bakımından haklı (meşru) hamil durumunda olması gerektiğini, alacaklının medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bir kişinin de olması gerektiğini, son olarak alacaklının borçlu hakkında cebri icra talebinde bulunma etkisine de sahip olması gerektiğini, ihtiyati haciz talebinde bulunan şirketin meşru hamil konumunda olmadığını, ihtiyati haciz istemi talep edildiğinde, istemde bulunan kişilerin hukuken alacaklı sıfatını taşıyıp taşımadıklarını araştırılması gerektiğini, ayrıca çekte karşılıksızdır ibaresinin yer almadığını, ihtiyati hacze konu çek ile ilgili Antalya 4 Asliye Ticaret Mahkemesi ….E sayılı dosya kapsamında ödemeden men yasağı alınması, akabinde ilgili bankanında tedbir kararını şerh düşmesi nedeniyle müvekkil şirketin ödeme yapamadığını, çekin keşide tarihinde müvekkil şirketin banka hesaplarında yeterli karşılık bulunduğunu, ödemeden men yasağı alınan ve banka tarafından şerh düşülen çek ile ilgili yeterli araştırma yapılmadan, çekin çalıntı olmasına ilişkin ilgili savcılık dosyası incelenmeden ihtiyati haciz kararı verilmesinin hatalı olduğunu belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına, Antalya Genel İcra Dairesi … E. sayılı dosyasına ödenen ve ödenecek paraların alacaklı görünen tarafa ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir konulmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İhtiyati haciz kararına itiraz eden ….. Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarihli itiraz dilekçesinde özetle: “…. Dava dışı …. Hayvancılık ve Tarım Ürünleri Ticaret Limited Şirketi ile müvekkili …. Biyolojik Koruma Sistemleri arasında ticari ilişkiden kaynaklı olarak …. Ticaret Limited Şirketi tarafından …. Bankası A.ş. ….Şubesinin 200.000,00 TL (İki Yüz Bin Türk Lirası) bedelli 31.08.2021 keşide tarihli ve …. seri numaralı çekin keşide edilerek müvekkil şirkete teslim edildiğini, akabinde bahse konu çekin müvekkil şirket tarafından ciro edilerek …. Sanayi ve Tic Ltd Şti’ye gönderilmesi için … Kargoya teslim edildiğini, Aksu şubesinden çıktığını, kargo firması tarafından içinde huzurdaki davaya konu çekin de bulunduğu dosyaların kaybolduğu ve kargo firması çalışanının 02.08.2021 tarihinde …. Polis Merkezi Amirliği’ne giderek şikayetçi olunduğunun bilgisinin müvekkil şirkete iletildiğini, …. Kargo tarafından düzenlenen 09.08.2021 tarihli yazı ile de, ‘30.07.2021 tarihinde …. irsaliye numarası ile … Şubesinden … Şubesine sevki gerçekleşen, …… Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş göndericili, … alıcılı kargonun …. Şubesinde yaşanan hırsızlık nedeni ile zayi durumda olduğunu ilettiklerini, bunun üzerine 19.08.2021 tarihinde; Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …. E. Sayılı dosyası ile çekin zayii nedeniyle iptali için dava açıldığını, bahse konu çeke ilişkin ödeme yasağı konulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesi ve sonuç olarak zayii nedeniyle çekin iptalinin talep edildiği, bu mahkemece zayi edildiği bildirilen çek için ödeme yasağı konulduğunu ve muhatap bankaya bildirildiğini, dosyanın derdest olduğunu, ihtiyati tedbirin, yargılama boyunca davacı veya davalının dava konusuyla ilgili olarak hukuki durumunda meydana gelebilecek zararların önlenmesi için öngörülmüş ve geçici nitelikteki hukuki koruma olduğunu, ödeme yasağı kararının hamili “yargılamanın tarafı olmadığı” için bağlamayacağının kabulü aynı kararın yargılamanın yine tarafı olmayan muhatap bankayı bağladığını kabul etmekle kendi içinde bile çeliştiğini, bu sebeple ödemeden men kararının çeki fiilen elinde bulunduran yönünden bağlayıcı olmadığının kabulü mümkün olmayıp alınan ihtiyati tedbir kararına rağmen davalı şirketin kaybolan çeke ilişkin haciz uygulamasının yasalara açıkça aykırı olduğunu belirterek ihtiyati hacze itirazlarının kabulü ile, verilen ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, Antalya Genel İcra Dairesi …. E. Sayı dosyasına ihtirazı kayıt ile depo edilen 200.000,00 TL’nin alacaklı görünen şirkete ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesini….” talep etmiştir.
C-)İlk Derece Mahkemesi Kararı :
İlk derece mahkemesi tarafından”.. İhtiyati haciz kararına itiraz sebepleri İİK’nun 265. maddesinde düzenlenmiştir. Buradaki sebepler, şekli ve sınırlıdır. Buna göre borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayanağı sebeplere (İİK nun 257. maddesi), mahkemenin yetkisine ve teminata karşı mahkemeye müracaatla itiraz edebilir. Somut davada itiraz eden borçluların çekin çalıntı olduğuna yönelik iddiaları, ancak alacağın esası ile ilgili açılabilecek bir davada incelenip değerlendirilebilecek nitelikte olup, bu savunma ihtiyati hacze itiraz sebepleri arasında yer almamaktadır. Ayrıca çekin kaybolduğundan bahisle açılan iptal davasında ödeme yasağına ilişkin verilen tedbir kararı, çeke dayalı ihtiyati haciz kararı verilmesine engel değildir. Zira eldeki değişik işte, taleple birlikte çek aslı sunulmuş olup, talep edenin çeke göre yasal hamil olduğu ve ciro zincirinin düzgün olduğu görülmekle ihtiyati haciz kararı verilmiştir. İtiraz edenlerin teminata yönelik itirazları ise, çekin ödeme aracı olması ve bu nedenle belirlenen %10 teminat tutarının makul olması sebebiyle yerinde görülmemiş ve itirazların reddine ..”karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Borçlu/ muteriz ….. Ticaret Limited Şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle “… İhtiyati haciz talebinde bulunan şirket meşru hamil konumunda değildir. İhtiyati haciz istemi talep edildiğinde, istemde bulunan kişilerin hukuken «alacaklı» sıfatını taşıyıp taşımadıklarını araştırılması gerekirdi. Bu kapsamda söz konusu çekte ciro silsilesinin bozulmasından dolayı davalılar meşru olarak hamil kabul edilemezler. Düzgün bir ciro silsilesi ile hamil görünen kimseye meşru hamil denir ve bu kişi çekten doğan hakları kullanabilir.Ayrıca yukarıda da belirttiğimiz üzere çekte karşılıksızdır ibaresi yer almamaktadır. İhtiyati hacze konu çek ile ilgili Antalya 4 Asliye Ticaret Mahkemesi …. sayılı dosya kapsamında ödemeden men yasağı alınması, akabinde ilgili bankanında tedbir kararını şerh düşmesi nedeniyle müvekkil şirket ödeme yapamamıştır. Çekin keşide tarihinde müvekkil şirketin banka hesaplarında yeterli karşılık bulunmaktadır. Ödemeden men yasağı alınan ve banka tarafından şerh düşülen çek ile ilgili yeterli araştırma yapılmadan, çekin çalıntı olmasına ilişkin ilgili savcılık dosyası incelenmeden ihtiyati haciz kararı verilmesi hatalıdır. …. SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’nin, çekin üzerinde bulunan diğer cirantalara yönelik ihtiyati haciz talebinde bulunmaması, şirketin adresinin İstanbul olması, kendisinden önce gelen iki cirantanın adresinin İstanbul olması durumu düşünüldüğünde, ihtiyati haciz talebinin İstanbul’da istenilmemesi ve icra takibinin İstanbul’da yapılmaması, hayatın olağan akışına aykırı olup muvazaalı ve kötü niyetli olarak hareket ettiğini göstermektedir. …. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti diğer cirantaları tanımadığını ve ticari ilişki de bulunmadığını beyan etmiştir. Nitekim …. Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. Antalya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dosyası ile ihtiyati haciz talebinde bulunan tarafa yönelik menfi tespit davası açmıştır….” denilerek kararın kaldırılması talep ve istinaf edilmiştir.
Borçlu/ Muteriz ……. Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle “…. mahkemece verilen ödemeden men kararının davanın tarafı olmayan senedi elinde bulunduranı bağlamayacağı düşünülecek olursa; TTK’da düzenlenen “ödeme yasağı” hiçbir sonucu olmayan bir kurum, dolayısıyla söz konusu hüküm kanun koyucunun aslında “abesle iştigal”inden başka bir anlam taşımayan bir düzenleme haline gelecektir. Ödeme yasağı kararının hamili “yargılamanın tarafı olmadığı” için bağlamayacağının kabulü, aynı kararın yargılamanın yine tarafı olmayan muhatap bankayı bağladığını kabul etmekle kendi içinde bile çelişmektedir.
Bu sebeple ödemeden men kararının çeki fiilen elinde bulunduran yönünden bağlayıcı olmadığının kabulü mümkün olmayıp tarafımızca alınan ihtiyati tedbir kararına rağmen davalı şirketin kaybolan çeke ilişkin haciz uygulaması yasalara açıkça aykırıdır.
Kaldı ki müvekkil şirketin çeke ilişkin ödemeden men kararı alması, ardından çeki fiilen elinde bulunduran davalı …Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin bankaya başvurduğunda; ödemeden men kararına rağmen çekle işleyen hesapta yeterli karşılığın bulunması halinde çeki elinde bulunduranın müracaat hakkı doğmaz; dolayısıyla çek borçlularına karşı bir talepte bulunması, bu bağlamda bir icra takibi yapması mümkün değildir.
Şu halde ödemeden men kararı alınması ardından çeki fiilen elinde bulunduranın çekle işleyen hesapta yeterli karşılık olmasına rağmen ödemeden men kararı nedeniyle çek bedelini tahsil edememesi durumunda, çek borçlularına karşı başlatacağı bir icra takibi iptale mahkumdur. Yapılan icra işlemleri bu yönüyle de usul ve yasaya aykırılık teşkil etmektedir. Dolayısıyla tüm bu süreç sonucu, alacaklı olan müvekkil şirket, kargoda çalınan davaya konu çeki, kötüniyetli olarak elinde bulunduran davalı şirkete borcu olmadığı halde ödemek zorunda kalmıştır. Yine karşı yanca haksız haciz işlemlerine devam edilmesi sonucu keşideciden alacaklı olduğumuz tutar da keşideci tarafından icra dosyasına yatırılmıştır. Hal böyle iken huzurdaki ihtiyati haciz kararı sonucu; çalıntı çeke ilişkin mükerrer ödeme yapılmış müvekkil her yönden mağdur edilmiştir….” denilerek ek kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE :
Dava; ihtiyati haciz isteminden ibarettir.
İstinaf edilen husus ise; ihtiyati hacze itirazın reddi hakkındaki ek karardır.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
2004 sayılı İİK’nın 257/1. maddesinde; “Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklarıyla diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yargıtay ‘ın yerleşmiş kararlarına göre keşidecinin ödemeden men talimatı ihtiyati hacze engel olmadığı gibi yine Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2016/505 Esas ve 2016/1477 Karar sayılı kararında da değinildiği gibi “… menfi tespit davasında verilen ödemeden men kararı, davanın tarafları arasında hüküm ifade ettiği gibi sadece çekin ödenmesini durduran bir tedbir kararı olup, yetkili hamil yararına ihtiyati haciz kararı verilmesine engel bir durum oluşturmadığından, itirazın reddine karar verilmesi gerekirken….” denilerek , menfi tespit davasında verilen ödemeden men kararının dahi ihtiyati hacze engel teşkil etmediği içtihat edilmiştir.
Menfi tespit davasının zaten ihtiyati haciz kararından sonra açıldığı da görülmektedir. İncelenen çekte ” şeklen ” ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığı da anlaşılmaktadır.
İcra ve İflas Kanunu’nun 265/1. hükmüne göre, “Borçlu kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzuriyle yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi halde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edebilir.” Bu hüküm uyarınca ihtiyati hacze itiraz nedenleri, ihtiyati haczin dayandığı sebepler, mahkemenin yetkisi ve teminat ile sınırlandırılmış olup, bunların dışındaki hususlardan dolayı ihtiyati hacze itiraz edilemez. Bu nedenle İİK.’nun 265. maddesi kapsamında olmayan ancak bir menfi tespit davasında dinlenebilecek nedenlerden dolayı ihtiyati hacze itiraz edilemeyeceğinden ilk derece mahkemesi kararı yerinde olup istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan gerekçe ile
1-Borçlu/ Muteriz ……. Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE
2-Borçlu/ muteriz …… Ticaret Limited Şirketi vekilin stinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE
3-İstinaf eden muteriz …….Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın …….. Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alınıp HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA
4-İstinaf eden muteriz …. Hayvancılık ve Tarım Ürünleri Ticaret Limited Şirketi’nden alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın ……..Ticaret Limited Şirketi’nden alınıp HAZİNEYE GELİR YAZILMASINA
5-İstinaf edenler tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA
6-İstinaf incelemesi duruşmasız olarak yapılmış olmakla ücreti vekalet tayin ve takdirine YER OLMADIĞINA
Dair; dosya üzerinde yapılan istinaf incelemesi sonucu HMK’nın 362/1-f. maddesi gereğince KESİN olmak üzere 24/01/2022 tarihinde ve oybirliğiyle karar verildi.