Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ
KARAR TARİHİ : 08/05/2023
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
KARAR TARİHİ: 17/09/2021
DAVANIN KONUSU: Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
GEREKÇELİ KARAR
YAZIM TARİHİ: 08/05/2023
İlk Derece Mahkemesinin kararı süresi içerisinde istinaf edilmiş olduğundan dosya içerisinde bulunan belgeler okunup incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ: Davacı vekili, arsa halinde iken katıldığı davalı kooperatife değişik tarihlerde toplam 223.000,00.-TL ödeme yaptığını, yönetime gelen kişilerin yetersizliği, anlaşma yapılan müteahhitlerin inşaatta bir ilerleme sağlayamaması, kooperatifi ele geçirmeye çalışan değişik grupların birbirleriyle kavgaları nedeniyle kooperatifin kötü yönetildiğini, ülkenin ekonomik durumuna bağlı olarak gelirimdeki azalmanın da etkisi olduğunu, en önemli etkenin kooperatifte gruplar arasında kalan benim gibi üyelerin haklı tedirginliği olduğunu, kooperatiflerden çok daha fazla yapılan genel kurul toplantıları ve genel kurullarda neredeyse fiili kavga aşamasına gelen tartışmaların en büyük delilleri oluşturduğunu, kooperatife atanan kayyımın davacıya borcu olduğu iddiasına dayanarak borcun ödenmesini ihtarnamelerle talep edildiğini, davacının 05.03.2019 tarih ve … sayılı kayyım kararı ile kooperatif üyeliğinden ihraç edildiğini, Antalya 10. Noterliği’nin 10.01.2019 gün ve …. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile öğrenildiğini, davacının üyelikten ihraç kararına karşı Kooperatifler Kanunu’nun 16/3 madde ve Kooperatif Ana Sözleşmesinin 14/2 maddesi uyarınca ihtarname ile kooperatif genel kuruluna itiraz ettiğini, 07.07.2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı gündeminin 3. Maddesi ile davacının ihraç kararına itirazının reddedildiğini, ihraç kararının usul, yasa ve hakkaniyete aykırı olduğunu, konut kooperatiflerinin dar gelirli ortaklarını uygun ödeme koşullarıyla konut sahibi yapmak amacıyla kurulduğunu, ana sözleşmenin 6. Maddesinde bu hususun vurgulandığını, ana sözleşme 21. Maddesinde ortaklık payı dışındaki ödemelerin ne şekilde yapılacağının belirtildiğini, bu ödemelerin taksit şeklinde yapılacağı ve genel kurulun çoğunluğu tarafından kararlaştırılacağı kastedilenin ortağın ödeyeceği aidatlar olduğunu, ana sözleşme 23/6. Maddesinde ortaklardan tahsil edilecek taksit miktar ve ödeme şartları ile gecikme halinde uygulanacak esasların tespitinin genel kurulun devredilmez görevleri arasında olduğunu, ana sözleşme 21 ve 63 maddelerine göre ödenecek aidatların konut kesin maliyet bedelinden indirileceğini, geri kalanın genel kurulca kararlaştırılan taksitlere bağlanacağını, taksitler için bono alınacağını, 64. maddesinde bankadan kullanılan kredinin ortağa devredileceğini, kredi borcu bakımından ortağın kooperatifle ilgisinin kesileceğini, ana sözleşme hükümlerine uyulmadığını, üyelerin ödeyeceği taksit miktarına ilişkin kooperatif genel kurulunda alınmış bir karar bulunmadığını, kooperatifin 64. maddesine göre hiçbir işlem yapmadığını, davacının ne şekilde tespit edildiği belli olmayan tutarda borçlu olduğunun iddia edildiğini, ihracın kooperatifin amacına, ana sözleşmesine, hakkaniyete, dürüstlük kuralına ve Kooperatifler Kanunu’na açıkça aykırı olduğunu, kooperatifin … Bankası’ndan kullandığı 40.000.000,00.-TL limitli kredi nedeniyle “mahrum kalınan kar payı” ödenmesi söz konusu olsa bile, bunun üyelere ek ödeme yükümlülüğü getirme anlamını taşımayacağını, 1163 sayılı Kanun 31 maddesinde ek ödeme yükümlülüğünün ana sözleşmede yer alması gerektiğini ve ek ödeme yükümlülüğünün bilanço açıklarının kapatılmasında kullanılması gerektiğini bilanço açıklarının öncelikle yedek akçelerle karşılanması gerektiğini, ana sözleşmede genel kurula ek ödeme yapma yükümlülüğü getirebilme hakkı da tanınmadığını, genel kurulca alınmış bir karar da bulunmadığını, Kooperatifin Ana sözleşme’de yer almayan ek ödeme yükümlülüğünü yapmadığı gerekçesiyle üyesini kooperatiften ihraç etme hak ve yetkisinin bulunmadığını, kanununun 52. maddesinde üyelere mali yükümlülük getirecek kararların genel kurulun 3/4’ünün çoğunluğu ile alınması gerektiğinin düzenlendiğini, genel kurulda kanunun emredici maddesinin öngördüğü çoğunluk ile alınmış bir karar da bulunmadığını, davalının kullandığı 40.000.000,00.-TL limitli krediye davacının kefil olduğunu, davalının davacının banka kredisine kefaletinin son bulduğunu ispatlamak zorunda olduğunu, kefalet devam ettiği halde, kooperatif üyeliğinden ihracın karar verilmesi halinde davacının almadığı bağımsız bölümün kredi borcu yanında 40.000.000,00.-TL’lik borçtan sorumlu kalmaya devam edeceğini, davalının davacıyı üyelikten ihraç edebilmesi için öncelikle müteselsil kefilliğini sonlandırması gerektiğini, davacının bankaya karşı borçluluğu devam ederken, öbür yandan ihracına karar verilmesinin haksız olduğunu, davalının kullandığı kredinin hangi şartlarla alınacağı, üyelerin bu kredi borcunu hangi tutarda taksitlerle ödeyeceklerine ilişkin bir genel kurul kararı bulunmadığını, yönetim kurulunca bu konuda üyelere yapılmış bir tebligat veya ihtaratın bulunmadığını, davalının çıkardığı borç tutarının açık, net ve anlaşılır olmadığını, Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dosyası, Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi …. Esas sayılı tapu iptal, tescil ve alacak davalarından da anlaşılacağı üzere borcun ihtilaflı olduğunu, 07.07.2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantı Tutanağının 4. Maddesinde alınan kararda bankaca mahrum kalman kar payı adı altında işletilen faizin hangi üyelere ne oranda mali yükümlülük ekleyeceğinin kesin olmadığını, bu konuda Genel Kurul kararı bulunmadığını, kayyımın henüz genel kurulunca tespit edilememiş bir borç için davacıya ödeme ihtarnameleri gönderdiğini ve davacının ihracım sağladığını, davalının ihraç edilen diğer üyelere karşı 12.03.2019 tarihinde belirsiz alacak davası açtığını, bu talebin mali yükümlülüğün açık ve net olmadığının ispatı olduğunu, yani ihtilaflı olduğunu, yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarının da kooperatif üyeliğinden ihraç kararlarının iptali davalarında kooperatifçe gönderilen ihtarlarda ödenmesi istenen borcun miktarının ve neye ilişkin olduğunun açık, anlaşılır, net ve ihtilaftan uzak olarak belirtilmesi gerektiğini, aksi halde gerçek borcu yansıtmayan ihtarlara dayanan ihraçların geçersiz olduğunu belirtmekte olduğunu, örneğin davacıdan talep edilen borç tutarının kooperatif genel kurulunca alınan bir karara dayanmadığından ve üyeye isabet edecek gerçek borç miktarı da belli olmadığından, davacıya gönderilen ihraç ihtarnamelerinin usulsüz olduğunu, bu ihtarnamelere dayak olarak verilen ihraç kararının da iptalinin gerektiğini, davacının ihraç kararına itirazının reddedildiği davalı Kooperatifin 07.07.2019 tarihli Olağanüstü Genel Kurul Toplantısınında, Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dava dosyasından davalı kooperatife tedbiren atanan kayyımın, davanın 28.05.2019 tarihinde kesin olarak reddedilmesiyle ihtiyati tedbirin kendiliğinden kalkmasından dolayı görevi sonlanmasına rağmen, görevi hala devam ediyormuş gibi Kooperatifi Olağanüstü Genel Kuruluna götürmesi ve ihraçlar hakkında karar alınması nedeniyle de bu Genel Kurulda alınan kararların tamamen usulsüz olduğunu belirterek davacının kooperatif üyeliğinden ihracına ilişkin alınan hukuka aykırı genel kurul kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş, bu talebini duruşmada tekrarlamıştır.
DAVALININ SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davalı vekili, davalı kooperatifin …. Bankasından kredi kullanılmak suretiyle 2016 yılında Antalya ili … ilçesi…. Mahallesi …. ada … parselde kaim taşınmaz edindiğini, taşınmaz üzerine 109 Adet Villa+AVM yapılması projelendirilip, proje üzerinden üyelere isabet eden bağımsız bölümlerin noter kura çekilişi ile belirlendiğini, davalının arsa edinmesi ve inşaatın yapımı için kullanılan kredi geri ödemesi olarak kooperatifin bankaya olan borcunun üyelerinin mali yükümlülüğü her bir hisse bedeli olarak ferdileştirildiğini, üyelerin mali yükümlülüğünün karşılığı olan 645.000,00.-TL’nin 2017 yılı şubat ayı içinde ödenmesi gerektiğini, her üyenin, bir hisse karşılığı 15.02.2017 tarihinde 645.000,00.-TL ödeme yapması gerektiğini, davacının üyeliğe girişte ödediği 96.000,00.-TL haricinde ödeme yapmadığını, üye giriş aidatının 105.000,00.-TL olduğunu, davacının giriş aidatını dahi tam olarak ödemediğini, kooperatife karşı mali yükümlülüklerini süresi ve zamanında eksiksiz olarak yerine getirmediğini, mali yükümlülüklerini yerine getirmeyen üyeler nedeniyle kooperatifin bankaya olan borcunun kapatılamadığını, borca “mahrum kalınan kar payı” işletildiğini, kooperatifin banka borcunun artmasına neden olunduğunu, kooperatif üyelerine kredi borcu nedeniyle şahsi sorumluluklarına gidip alacağını tahsil edeceği yönünde ihtarnameler gönderildiğini, 06.01.2019 tarihli genel kurulda, mali yükümlülüklerini yerine getirmeyen üyeler hakkında, 1163 Sayılı KK uyarınca işlem yapılması kararı alındığını, davacıya mali yükümlülüklerini yerine getirmesi aksi halde kooperatif üyeliğinden çıkarılacağının, Kooperatifler Kanununda öngörülen 1. Noter İhtarnamesi ile mali yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin ihtar edildiğini, süresinde herhangi bir ödeme yapılmadığını, davacıya 2. noter ihtarnamesi ile 1. Noter ihtarnamesinde belirtilen bedelin ödemesinin ihtar edildiğini, yasal süresinde herhangi bir ödeme yapmadığını, Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 03.12.2018 Tarih ve … esas sayılı kararı ile kooperatif yöneticilerinin yetkilerinin tedbiren kaldırıldığını, kayyım atandığını, kooperatif kayyımının 05.03.2019 tarih ve … sayılı kararı ile davacının “kooperatif üyeliğinden ihracına” karar verildiğini, ihraç kararının davacıya Antalya 10. Noterliğinin 07.03.2018 tarih ve …. yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğ edildiğini, davacının 05.03.2019 tarih ve …. ihraç kararının genel kurul gündeminde görüşülmesi istemi ile Antalya 22. Noterliğinin 08.04.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile itiraz ettiğini, 07.07.2019 tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında yapılan itirazının reddedildiğini, bu hususun davacıya genel kurul toplantısında bildirildiğini, red kararının davacıya ayrıca 30.07.2019 tarihinde tebliğ edilen yazı ile bildirildiğini, davacının mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle kanun hükümleri doğrultusunda ortaklıktan çıkarılmasının hukuka aykırı olmadığını, üyeliği 15.02.2017 tarihinden sonra devralan ve mali yükümlülüklerini yerine getiren üyelerin, üyeliği geç devretmesi ve 15.02.2017 tarihinde ödeme yapmaması nedeniyle kendilerine yansıtılan faiz borcunun hakkaniyete uyun olarak yeniden hesaplanması gerektiğini; “borç sorumluluklarının kimlere ait olduğunun tespiti hususunda inceleme yapılmak üzere karar alındığını, davacının mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi gereken 15.02.2017 tarihi itibariyle kooperatif üyesi olduğunu, davacının, kooperatif kredi borcuna faiz işletilmesine sebep olduğunu, 07.07.2019 tarihli toplantının 4. numaralı gündem maddesinin kendisine uygulama olanağının bulunmadığını, davacı …In davalı kooperatif üyeliğine ilk önce eşi …ın 01.03.2016 tarih ve … sayılı kararı ile kabul edildiğini, daha sonra kooperatif üyesi …, kooperatif üyeliğini 27.12.2016 tarih ve … sayılı karar ile davacıya devrettiğini, davacı, mali yükümlülüklerin yerine getirilmesi gereken 15.02.2017 tarihi itibariyle kooperatif üyesi olduğunu, davacının 645.000,00.-TL mali yükümlülüğünün 223.000,00.-TL kısmını ödediğini, …. tarafından kooperatif kredi borcuna faiz işletilmesine sebep olduğu hususunda tartışma bulunmadığını, 07.07.2019 tarihli toplantının 4.numaralı gündem maddesinin kendisine uygulama alanı bulunmadığını, kooperatifin 06.10.2019 tarihli genel kurul toplantısında da faiz yükünü ödemeyen üyeler yönünden yasal yollara başvurulması yönünde yönetime yetki verildiğini, davacıya bildirilen ana para borcu ve faiz yükü ödemesini tebliğ edilen ihtarnamelere rağmen yasal sürede ödememesi nedeniyle davacının ihraç kararında hukuka aykırılık bulunmadığını, davacının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece, kooperatif kayyımının ihraç kararı alma yetkisi bulunmadığı gibi davalı kooperatif tarafından ihraç kararı ve ihtarlara dayanak edilen borç tutarının genel kurul kararlarına dayanan bir aidat veya üyelik ödemesi olmadığı, yine ihtarlarda talep edilen borç tutarının hesabında kredi çekilen banka tarafından işletilen katılım payı oranında faiz hesabı yapılarak TBK’nun 120 maddesine aykırı olarak fazla borç hesaplandığı, alınan ihraç kararının Kooperatifler Kanunu 27 maddesi ve kooperatif ana sözleşmesinin 14 maddesine aykırı olduğu anlaşılmakla, davanın kabulü ile davalı kooperatifin 07.07.2019 tarihli genel kurulunun 3. gündem maddesinde alınan davacının ihracına ilişkin genel kurul kararının iptaline karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Karara karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; istinaf edilen kararda davalı kooperatifin inşaatın finansmanı için üyelerden aidat toplamadığını, inşaatın proje kredisi ile yürütüldüğü bu haliyle davacı kooperatifin “sui generis” nitelikte olduğunun gözetilmediğini, üyenin ödeyeceği miktarın genel kurulda karar altına alınmadığını, muayyen olmadığı yönündeki belirlemenin, davalı kooperatif üyelerinden inşaat finansmanı için aidat toplanıyormuş gibi yanılgılı hukuki vasıflandırmaya dayalı olduğundan davanın kabulü yönündeki kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, davalı kooperatifin 07.07.2019 tarihli genel kurulun 3. gündem maddesinde alınan davacının ihracına dair genel kurul kararının iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Taraf vekillerince istinaf aşamasında verilen 19/04/2023 tarihli dilekçe ile, davalı kooperatifin, 17.03.2023 tarihli genel kurul toplantısında; mali yükümlülüğünü yerine getiren üye ile 15.02.2017 tarihinde ödenmesi gereken 645.000,00 TL’yi ödemeyen üye arasında Kooperatifler Kanunu’nun 23. Maddesinde düzenlenen “EŞİTLİK” ilkesinin sağlanması için nasıl bir yol izleneceğinin belirlendiğini, davacı, kooperatif genel kurul toplantısında alınan karar doğrultusunda hesaplanan yeni mali yükümlülük bedelini, 15.04.2023 tarihinde ödediğinden; davacının, kooperatif üyeliğinin devam etmesi hususunda anlaşmaya varıldığını, davacı, kooperatif üyeleri arasında eşitliği sağlamak amacıyla belirlenen mali yükümlülüğü ödeyerek kooperatif üyeliğinin devamı hususunda karşılıklı anlaşmaya varıldığından; davanın konusuz kaldığını, davanın konusuz kalması nedeniyle dosyanın ilk derece mahkemesine geri gönderilerek “DAVANIN KONUSUZ KALMASI NEDENİYLE KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞI” yönünde hüküm kurulmasını, karşılıklı yargılama gideri ve vekalet ücreti talebimizin bulunmaması nedeniyle bu hususta taraflara yükümlülük yükletilmemesini, dosyada bulunan harç ve gider avanslarının UYAP sisteminde kayıtlı IBAN Numaralarımıza iadesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Taraf vekillerince verilen bu dilekçeye göre davacının kooperatif üyeliğinin devam etmesi hususunda anlaşmaya varıldığından dava konusuz kalmıştır. Dava yönünden davalının istinaf başvurusunun bu sebeplerle re’sen kabulü ile kararın kaldırılmasına ve yeniden hüküm tesisine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun re’sen sebeplerle KABULÜNE,
2-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 17/09/2021 tarih ve … Esas, … Karar sayılı KARARININ KALDIRILMASINA,
a-Davanın konusuz kalması nedeniyle KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
b-492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 179,90 TL harçtan peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 135,50 TL harcın davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
d-Tarafların yaptığı yargılama giderinin taraflar üzerinde bırakılmasına,
e-Taraflar lehine / aleyhine vekalet ücreti hükmedilmesine yer olmadığına,
f-Kullanılmayan istinaf gider avansının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince karar kesinleştiğinde talebi halinde ilgilisine İADESİNE,
3- İstinaf incelemesi yönünden;
a-Davalının istinaf başvurusu kabul edildiğinden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin olarak yatırılan 59,30 TL maktu istinaf karar harcının talebi halinde ilk derece mahkemesince karar kesinleştiğinde davalıya İADESİNE,
b-Taraflar birbirlerinden yargılama gideri ve vekalet ücreti talep etmediklerinden bu hususlarda karar verilmesine yer olmadığına,
c-İstinaf gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince ilgilisine İADESİNE,
4-Kararın Dairemizce taraflara TEBLİĞİNE,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b-2. bendi gereğince aynı kanunun 361/1. maddesi gereğince Dairemiz kararının tebliğinden itibaren İKİ HAFTALIK süre içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.08/05/2023
…