Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
11. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : DENİZLİ ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : 07/07/2020
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)

Taraflar arasındaki Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yargılaması sonucunda verilen kararın süresi içinde davalılar vekilince istinaf edilmiş olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi.
Üye hakimin görüşü değerlendirildi.
DAVACININ İDDİALARININ ÖZETİ: Asıl dosya davacısı vekili dava dilekçesinde özetle; takip alacaklısı davalı şirketin, müvekkili davacı aleyhine açmış olduğu takipler çerçevesi içinde toplam 109.345,19 TL alacaklı olduğunu iddia ile tahsilini talep ettiğini, müvekkili takip borçlusunun takip alacaklısı davalı şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığını, müvekkili davacının inşaat malzemeleri alım satımı ile uğraştığını, söz konusu faaliyetleri sebebi ile davalı takip alacaklısı şirketten malzeme alımı yaptığını ve ödemelerini gerçekleştirdiğini, taraflar arasındaki ticari ilişki çerçevesi içinde müvekkili davacının nakit ödemeler yanında gerek kendisi tarafından düzenlenen ve gerekse yapmış olduğu satışlar çerçevesi içinde müşterilerinden aldığı senet veya çekleri davalı borçlu şirkete peşinen gönderdiğini ve bu şekilde davalı firma nezdinde alacağı mallar karşılığı bir nevi kendisine kredi açtığını, müvekkili davacının 3. Kişilerden aldığı siparişler toplamı üzerinden ne kadar bir mala ihtiyacı var ise bunları davalı şirketten talep ettiğini, talep edilen sipariş miktarlarının bazen peşinen verilen çek/senetlerin değerinin toplamı kadar ve bazen de söz konusu toplamların altında kaldığını, ancak genel de yapılan nakit ödemeler ve verilen senet/çeklerin toplam değeri kadar sipariş söz konusu olmadığı için müvekkili davacının takip alacaklısı davalı şirketten alacaklı konumunda yer aldığını ve bu şekilde davalı şirket nezdinde kredisini devam ettirdiğini, işin kolaylığının söz konusu kalan kredi karşılığı , müvekkili davacının malzemeye ihtiyacı olması halinde yeni bir evrak vermek söz konusu olmaksızın kalan kredisini kullanarak mal temininin sağlanması olduğunu, davacının son olarak; Denizli 3. İcra müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasıyla takibe konulu 25.04.2017 keşide tarihli … seri nolu … İnş.San.Tic.Ltd.Şti. Tarafından keşide edilen lehtarı … Otom.İnş.San.Tic.Ltd.Şti.olup cirolanarak kendisine teslim edilen … Bayramyeri Şubesine ait 55.000,00 TL bedelli bir adet çeki, Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasıyla takibe konu … Otom.İnş.San.Tic.Ltd.Şti.tarafından tanzim edilen lehdarı müvekkili davacı olan 28.03.2017 düzenleme 07.05.2017 vade tarihli 50.000,00 TL bedelli bir adet senedi , Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasıyla takibe konu 24.02.2017 keşide tarihli … nolu … İnş.Mo.Tek.Züc.San.ve Tic.Ltd.Şti.tarafından keşide edilen lehdarı müvekkil davacı olan … Denizli Sanayi Şubesine ait 43.750,00 TL bedelli iki adet çek ve bir adet senedi cirolayarak davalı takip alacaklısı şirkete teslim ettiğini, verilen çek ve senet bedeli toplam 148.750,00 TL evrak ve bu evraklar dışında yapılan ödemelere karşılık müvekkili davacıya söz konusu miktarları karşılayacak bir mal satışı olmadığını, bu miktar kadar da bir mal da teslim edilmediğini, ticari defter ve kayıtlar üzerinde yapılacak inceleme sonucunda müvekkili davacının bu miktar kadar bir borcunun doğumuna sebep olacak kadar bir mal satışı veya mal teslimi olmadığının ortaya çıkacağını, müvekkili davacıdan herhangi bir alacağı bulunmayan davalının, kötü niyetle hareketle iki takibi kendi adına fakat diğer takipte yer alan ve aynı ortaklarla kurulu kardeş şirketleri dava dışı dışı … San.Tic.Ltd.Şti.adlı firma ile müvekkili davacı aleyhine takip yaparak, alacaklı olmadığı kalemlerin tahsilini talep ettiğini, bu nedenlerle Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı 59.295,87 TL takip çıkış miktarıyla takibe konulan 25.04.2017 tarihli … Bayramyeri Şubesine ait 55.000,00 TL bedelli ve Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı 50.049,32 TL takip çıkış miktarıyla takibe konulu 28.03.2017 düzenleme 07.05.2017 vade tarihli 50.000,00 TL bedelli çekler ve takipler nedeni ile müvekkili davacının borçlu olmadığının tespitine, takiplerin iptaline, alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere belirlenecek tazminat miktarının müvekkili davacıya ödenmesine, vekalet ücreti ve yargılama giderinin davalı şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin inşaat malzemeleri alım satım işi ile uğraştığını, taraflar arasında ticari ilişkinin olduğunu, 24/02/2017 keşide tarihli, … nolu, keşidecisi … Ltd. Şti., lehtarı … olan … Denizli Sanayi Şubesine ait 43.750,00 TL bedelli çekin davalı … A.Ş, tarafından cirolanarak diğer davalı … Tic. Ltd. Şti.’ye teslim edildiğini, davalılara ait ciroların iptal edildiğini, iptal edilen ciroların yok hükmünde olduğunu, davalıların yetkili hamil sıfatına ait olmadıklarını, Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile 42.340,00 TL takip çıkışlı çeke dayalı icra takibinin başlatıldığını, müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti ile takibin durdurulmasına, davalıların takip konusu alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVALILARIN SAVUNMALARININ ÖZETİ: Asıl dosya davalısı … Tic A.Ş cevap dilekçesi ile; Müvekkili şirket tarafından Denizli 3. İcra Müdürlüğü … E. Sayılı dosyadan Denizli 3. İcra Müdürlüğü … E. Nolu dosyadan icra takibine başlanıldığını, başlatılan icra dosyaları ile ilgili davacının menfi tespit davası açtığını, davacının Denizli 3. İcra Müdürlüğü … E nolu icra dosyasına itirazda bulunduğunu ve icra takibini durdurduğunu, davacının açmış olduğu davayı kabul etmediklerini, davacının almış olduğu malzemelere istinaden gerek nakit gerekse çek veya senet olarak müvekkili şirkete ödeme yaptığını, alınmış olan çek ve senetlerin de müvekkilinin davacıya satmış olduğu malzemelere ilişkin davacıdan alındığını, davacının almış olduğu malzemeler karşısında müvekkili şirkete bir adet 55.000 TL bedelli çek ve 50.000 TL bedelli senedi cirolayarak müvekkili şirkete teslim ettiğini, davacının dava dilekçesinde 3 ayrı evraktan bahsettiğini, verilmiş olan diğer çekin müvekkili şirkete ait olmayıp … Tic. Ltd. Şti’ye verildiğini, müvekkili davalı ile diğer şirketin defterleri ve hesaplarının ayrı olup her iki şirketin de ayrı tüzel kişilikleri bulunduğunu, davacıya müvekkili şirket tarafından 105.000TL bedelli malzeme teslim edildiğini, bu malzemelere karşılık alınmış olan çek ve senet ödenmemesi durumundan dolayı bu icra takiplerinin yapıldığını, davacının dava dilekçesinde … Tic. Ltd. Şti tarafından koyulmuş olan çekin de alacaklısının müvekkili şirket olduğunu, kötü niyetle … Tic. Ltd. Şti tarafından icraya verildiğinden bahsetmiş, ancak böyle bir durumun söz konusu olmadığını, bu nedenle davanın reddine, müvekkili şirket lehine %20den az olmamak şartı ile inkar tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı ayan bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyasında davalılar vekili cevap dilekçesinde; davacının çeki ödeyemeyeceğini beyan etmesi üzerine çek üzerindeki ciroların iptal edildiğini, ancak çekin ödenmediğini, çekin halen müvekkili … Tic. Ltd. Şti.’nin elinde olduğunu, ticari defterlerin incelenmesi neticesinde davacının müvekkillerine borcunun olduğunun tespit edileceğini beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece, çekin bir ödeme vasıtası olduğu, çekin avans olarak verildiğinin yazılı belge ile ispat edilmesi gerektiği, somut olayda; davacı tarafın, Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … ve … Esas sayılı dosyalarında icra takibine konu çek ve bononun avans olarak verildiğini, karşılığında malın teslim edilmemesi nedeniyle bedelsiz kaldığı iddiasını savunduğu, davacı tarafın çekin avans olarak verildiğini yazılı belge ile ispat edemediği, yemin deliline de dayanmadığı anlaşıldığından asıl davanın reddine,
Birleşen Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası yönünden, davaya konu Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında takibe dayanak teşkil eden çek üzerindeki sonraki ciranta olan davalıların cirolarının çizilerek iptal edildiği, cirosu iptal edilen davalıların çekte hamilliği kalmadığından ciro silsilesi içerisinde yer almayan davalıların bu çeke dayanarak takipte bulunamayacağı, (Hukuk Genel Kurulunun 24.04.1996 tarih 1996/12-136 Esas 1996-288 Karar sayılı ilamı)
davalıların çek cirolarının çizilmiş olduğu yani yazılmamış olduğu, icra takibine konu çekin yetkili hamilinin davacı olduğu gerekçesiyle birleşen davanın kabulüne, davacının Denizli 3. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında icra takibine konu 24.02.2017 keşide tarihli, … Denizli Sanayi Şubesine ait … çek seri nolu 43.750,00 TL bedelli çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve takibin davacı yönünden iptaline, İİK 72/5 maddesi uyarınca dava değerinin (47.560,58 TL ) % 20’si oranındaki tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Karara karşı, davalılar vekili birleşen … Esas sayılı dava dosyası yönünden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; İlk derece mahkemesince birleşen dava dosyası yönünden verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacının müvekkilleri olan davalı şirketlere borcu bulunduğunu, bu borçları nedeniyle davacı hakkında 3 ayrı icra takibi yapıldığını, yapılan icra takiplerinden 2’sinin kambiyo senetlerine özgü, 1 tanesinin ise ilamsız icra takibi olarak başlatıldığını, ilamsız icra takibine davacının itiraz etmesi üzerine takibin durdurulduğunu, taraflarınca itirazın iptali davası açılmadığını, ilk derece mahkemesince aldırılan bilirkişi raporlarında, davacının müvekkil şirketlere borçlu olduğu, sadece ilamsız olarak icraya konulan 50.000,00 TL’lik senetle ilgili borçlu olmadığının belirtildiğini, ilamsız icra takibine konu alacaktan dolayı davacının itirazı sonucunda takip durdurulduğundan ve taraflarınca itirazın iptali davası açılmadığından ilk derece mahkemesince verilen kararın doğru olmadığını, ilk derece mahkemesince davacı tarafa yemin teklifi hatırlatılmış olmasına rağmen davacı tarafından müvekkil şirket yetkililerine yemin teklifinde bulunulmadığını, yeminin kesin bir delil olduğunu, davacının yemin deliline dayanmasına rağmen yemin teklifinde bulunmaması nedeniyle birleşen dava dosyasının da reddi gerektiğini istinaf sebepleri olarak ileri sürmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : İstinaf incelemesine konu birleşen dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır.
Mahkemece yazılı gerekçeyle, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dairemizce istinaf incelemesi, 6100 sayılı HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Davacı, malın teslim edilmediğini iddia etmiş olup, kural olarak kambiyo senedi olan çek ödeme vasıtası olup, aksi kararlaştırılmadıkça mevcut bir borcun tediyesi amacı ile verildiği yönünde bir karine mevcuttur. Bu karinenin aksini iddia eden davacı, çekin avans olarak verildiğini ve karşılığında mal teslim edilmediğini yazılı delille ispatlamakla yükümlüdür. (Benzer şekilde Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 11/05/2017 tarih, 2016/17472 Esas, 2017/3672 Karar sayılı ilamı).
Dosya kapsamında, davacının çekin avans olarak verildiğini ve karşılığında mal teslim edilmediğini yazılı delille ispatlayamadığı, yemin deliline de dayanmadığı anlaşıldığından birleşen davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
Sonuç olarak, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince esastan kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin İlk Derece Mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun ESASTAN KABULÜNE,
2-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/07/2020 tarih ve … Esas, … Karar sayılı KARARININ BİRLEŞEN MAHKEMENİN … ESAS SAYILI DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN KALDIRILMASINA,
a-Davanın REDDİNE,
İİK 72/4 maddesi uyarınca herhangi bir tedbir kararı verilmemiş olduğundan ve bu nedenle alacağa geç kavuşulması durumu söz konusu olmadığından davacı aleyhine tazminata hükmedilmesi talebinin reddine,
b-Alınması gerekli 54,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 31,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 23,00 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
c-Davalı … Tic. A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. gereğince hesaplanan 14.337,79 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
2-Birleşen Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyası yönünden ;
a-Davanın REDDİNE,
İİK 72/4 maddesi uyarınca herhangi bir tedbir kararı verilmemiş olduğundan ve bu nedenle alacağa geç kavuşulması durumu söz konusu olmadığından davacı aleyhine tazminata hükmedilmesi talebinin reddine,
b-Alınması gerekli 80,70 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 812,22 TL harçtan mahsubu ile bakiye 731,52 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
c-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
d-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
e-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesince davacıya iadesine,
f-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden istinaf karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT. gereğince hesaplanan 9.200,00 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
3-İstinaf incelemesi yönünden;
a-Davalıların istinaf başvurusu kabul edildiğinden 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince peşin alınan 812,22 TL nispi istinaf karar harcının talebi halinde davalılara iadesine,
b-Davalılar tarafından istinaf incelemesi için yapılan 148,60 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
c-Davalılar tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
d-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından davalılar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
e-Davalılar tarafından yatırılan istinaf gider avansından kullanılmayan kısmının 6100 Sayılı HMK’nın 333. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince davalılara iadesine,
4-Kararın İlk Derece Mahkemesince taraflara tebliğine,
Dair, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oybirliğiyle, 6100 sayılı HMK’nın 362/1-a maddesi gereğince dava değerinin karar tarihi itibariyle temyiz kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL’nin altında kalması nedeniyle kesin olarak karar verildi.11/10/2022

…