Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/95 Esas
KARAR NO : 2023/248
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 10/02/2023
KARAR TARİHİ : 18/04/2023

Mahkememizde görülmekte bulunan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Hissedarı olduğu şirket … LTD.ŞTİ.’nin yaklaşık on yıldır ticari faaliyet yaptığını, Uzun yıllardır ticari faaliyetine ara vermesi nedeniyle hem şirket yetki süresinin dolduğunu, hem de şirkete ait Karar Defterinin zayi olduğunu, TTK.nun 82/7 maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyar öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde olduğunu, ortağı olduğu şirkete ait karar defteri şirket hissedarının tüm özen ve dikkatine rağmen kaybolduğundan zayi olan şirket karar defterinin tespiti ve zayi belgesinin verilmesini talep ve dava etmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 82. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
Davacı uzun yıllar ticari faaliyetine ara vermesi nedeniyle şirketteki yetki süresinin dolduğunu ve şirkete ait karar defterinin zayi olduğunu, ileri sürerek zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Taraflardan birinin o davada taraf sıfatının bulunmadığı kanısına varılırsa dava sıfat yokluğundan reddedilir (Kuru, Baki; Hukuk Muhakemeleri Usulü C. I 6. Baskı, İstanbul 2001, s. 1196 vd.). Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle ilgili olduğu halde, taraf sıfatı dava konusu sübjektif hakka ilişkindir. Dava konusu şey üzerinde kim veya kimler hak sahibi ise, davayı da bu kişi veya kişilerin açması gerekir. Davayı açabilmek için gerekli sıfat, dava konusu şey üzerinde hak sahibi olan kişiye aittir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir (Kuru, Baki/ Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder; Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı 25. Baskı, Ankara 2014, s. 224 vd.).
Mahkemenin taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerekir. Bir davada taraf olarak gösterilen kişiler, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemeyeceğinden, dava sıfat yokluğundan (husumetten) reddedilir. Taraf sıfatı usul hukuku sorunu olmayıp, dava konusu sübjektif hakkın özüne ilişkin bir maddi hukuk sorunu olduğundan taraf sıfatının yokluğu, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olduğu için def’i değil, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülmesi mümkün ve mahkemece de kendiliğinden nazara alınması zorunlu bir itiraz niteliğindedir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07/12/2011 tarih 2011/1-631 E. 2011/745 K. Sayılı kararı) (Aynı doğrultuda Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04/03/2009 tarih 2009/10-34E. 2009/104K.; 04/11/2009 tarih 2009/2-402E. 2009/484K.; 03/02/2010 tarih 2010/4-4E. 2010/56K.; 22/12/2010 tarih 2010/19-638E. 2010/694K; 09/02/2011 tarih 2010/15-657E. 2011/49K. sayılı kararları).
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 82/7. maddesi uyarınca sadece tacirler zayi belgesi isteminde bulunabilirler.
Kanundaki düzenlemeye göre zayi belgesi talep etme hakkı şirket tüzel kişiliğine ait olup ,şirket yetkilisinin bu davayı açma hakkı bulunmamaktadır. Davacı yetkilisi olduğu şirket adına dava açarak şirkete ait karar defteri hakkında zayi belgesi verilmesini istemiş ise de, Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün … tarihli yazısında … Limited Şirketi’nin … tarihinden itibaren 10 yıl süreyle şirket müdürünün davacı olduğu, ancak dava tarihi itibariyle davacının söz konusu şirketi temsil yetkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Dava tarihinde davacının şirket adına dava açmakta aktif dava ehliyeti bulunmamaktadır.
Bilindiği üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 114/1-d maddesinde “dava ehliyeti” dava şartları arasında sayılmıştır. Tüzel kişilerin dava ehliyeti de dava şartlarındandır. Bu nedenle mahkeme, tüzel kişilerin taraf bulunduğu davalarda, tüzel kişinin yetkili organı veya temsilcisi tarafından temsil edilip edilmediğini kendiliğinden gözetmesi gerekir.
Açıklanan gerekçe ile aktif husumet ehliyeti bulunmayan davanın usulden reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklandığı üzere;
1. Davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan USULDEN REDDİNE
2. Harçlar Kanununu gereğince alınması gerekli 179,90 TL karar ve ilam harcı peşin alındığından bakiye HARÇ ALINMASINA YER OLMADIĞINA,
3. Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde BIRAKILMASINA,
4. Artan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde istek aranmaksızın davacıya İADESİNE,
Dair, davacı asil …’nun yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/04/2023

Katip …
E imzalı

Hakim …
E imzalı