Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/59
KARAR NO : 2023/185
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 24/01/2023
KARAR TARİHİ : 23/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan “Zayi Belgesi Verilmesi” davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili mahkemeye sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin işyerinin, asıl tamir bölümü ve asma kattan ibaret olup tamirhanenin üst katında bulunan ayrı bir alanın ofis olarak kullanıldığını, şirketin tutmakla yükümlü olduğu tüm ticari defterlerin de ofis olarak kullanılan bu kısımda düzenli ve güvenli şekilde muhafaza edildiğini, şirket ortakları … ve … kardeşlerin sağlık sorunları nedeniyle işi bırakma, şirketi kapatma kararı almaları üzerine şirket yetkilisi … …’ın … tarihinde bağlı bulunduğu Antalya Kurumlar Vergi Dairesine ve Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğüne bilgilendirme için müracaat ettiklerini, ilgili kurumlarca kendisinden şirketin tutmakla yükümlü olduğu defterleri hazır etmelerinin istenildiğini, şirket yetkililerinin, kapanış için kendilerinden istenilen tüm ticari defterleri hazır etmiş iseler de, … günü yaptıkları son kontrolde ticari defterler arasında Genel kurul toplantı ve müzakere defterini bulamadıklarını, TTK 64. madde gereğince işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan “Genel kurul toplantı ve müzakere defterinin niçin ve nasıl çalındığı veya kaybolduğunun bilinmediğini, kaldı ki, Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defterinin kasıtlı olarak yok edilmesinden doğabilecek bir menfaatin varlığından da söz etmenin mümkün olmadığını”, sözü edilen defterin Noter Onayının yapıldığı sabit olup, defterin müvekkilinin şirketin kastı ve kusuru olmadan çalındığı, kaybolduğunun anlaşıldığını, defterin kaybolduğu/çalındığı, şirket kapanışı için Antalya Kurumlar Vergi Dairesine ve Antalya Ticaret Sicil Müdürlüğüne bilgilendirme müracaatının yapıldığını … gününden sonra öğrenilmiş olmakla, süresi içinde davacı şirketin saklamakla yükümlü olduğu genel kurul toplantı ve müzakere defterinin zayi olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesini dava ve talep etmiştir.
Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne, Ticaret Sicil Müdürlüğüne, Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü’ne müzekkereler yazılarak, davacıya ait zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin açılış ve kapanış tasdiklerinin hangi tarihte yapıldığı, davacı hakkında harhangi bir vergi incelemesi bulunup bulunmadığının bildirilmesi istenilmiş, davacının tacir olup olmadığı da araştırılmıştır.
Mahkememizce yargılama sırasında:
Davacı vekili beyanında: Zayini talep ettikleri ticari defterin nasıl kaybolduğunu şirket temsilcilerinin de bilemediğini, iş yerinde hırsızlık vb bir durumun söz konusu olmadığını beyan etmiş, davacı şirket temsilcisi de beyanında; zayi talep edilen defterin sık kullanılan bir defter olmadığını, ne şekilde kaybolduğunu bilmediklerini beyan etmiştir.
Tanık … ise beyanında: Davacı şirkete ait iş yerinde usta başı olarak çalıştığını, ticari defterlerin tamirhanenin üst tarafında ofis olarak kullanılan yerde olduğunu, iş yerine ara ara muhasebeci geldiğini, ancak bu defterin ne şekilde kaybolduğunu bilemediklerini beyan etmiştir.
İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde ;
Dava, “zayi belgesi verilmesi” davasıdır.
6102 s. TTK.nın 82/1. maddesine göre, “Her tacir; a)Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilânçolarını, ara bilânçolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, b)Alınan ticari mektupları, c)Gönderilen ticari mektupların suretlerini, d)64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.”
6102 s. TTK.nın 82/7. maddesine göre de, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.”
Yargıtay …HD’nin, … sayılı kararı: Davacı kooperatif yetkilisi; kooperatife ait Yönetim Kurulu Karar Defterinin bilinmeyen sebeplerle kaybolduğunu ileri sürerek taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. Mahkemece tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından kooperatif yönetim kurulu karar defterinin kaybedildiği, defterin yangın, su baskını, yer sarsıntısı veya başka bir afetle veya hırsızlıkla kaybolmadığı, sadece defteri nereye koyduklarını hatırlayamadıkları, defterin zayi olduğuna dair soyut iddia dışında hiçbir somut delil sunulmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Mahkemece verilen karar Yargıtay …HD tarafından onanmıştır
Yargıtay …HD’nin, … sayılı kararında “Davacı vekili, müvekkili şirket yetkilisinin geriye yönelik tarama ve tasnif amacıyla, … yıllarına ilişkin ticari defterler ile alış satış ve gider faturalarının … tarihinde tutanak ile muhasebecisinden teslim aldığını ve kapalı bir koli içerisinde arabasının bagajına koyduğunu, aracı park ettiği yere geldiğinde aracın sağ arka camının kırık olduğunu ve arabada bulunan bilgisayarı ile birlikte ticari defter ve faturaların bulunduğu kolinin de çalındığını tespit ettiğini, polis merkezine başvurulduğunu ve tutanak tutulduğunu, ayrıca ulusal bir gazeteye kayıp ilanı verildiğini ileri sürerek TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; davacı şirketin yetkilisinin arabasında hırsızlık olduğunun ileri sürüldüğü, ancak bununla ilgili karakola başvuru ve gazete ilanı gibi kendi iradesi ile oluşan başvurular dışında bir delil sunmadığı, gece vakti ticari defter ve belgeleri arabasına alması ve sokakta bırakıp arabanın bagajından ticari defter ve belgelerin çalınmasının inandırıcı bulunmadığından yerel mahkemece davanın reddine dair verilen kararın onanmasına.” karar vermiştir.
Tüm dosya kapsamı yukarıdaki kanun maddesi ve emsal içtihatlar ışığında değerlendirildiğinde; ticari, defter ve belgelerinin zıyaa uğraması üzerine zayi belgesi verilebilmesi için aranan şartlardan birisi de, tacirin defter ve belgelerin korunması hususunda gereken özeni gösterdiğini ve kaybın iradesi dışında gerçekleştiğini, ispat etmesidir. Davacı şirket temsilcisinin ticari defter ve belgelerini basiretli bir tacir sıfatıyla saklama yükümlülüklerinin olduğu, defterin yangın, su baskını, yer sarsıntısı veya başka bir afetle veya hırsızlıkla kaybolmadığı, sadece defterin yapılan tadilat sırasında kaybolmuş olabileceğini beyan ettikleri dikkate alınarak defterin zayi olduğuna dair soyut iddia dışında hiçbir somut delil sunulmadığı bu haliyle zayi belgesinin verilmesine ilişkin koşulların somut olayda bulunmadığı, anlaşılmakla davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansı ve varsa teminatın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı şirket temsilcisi … ile vekili Av. …’ın yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/03/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır