Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/882
KARAR NO : 2023/590
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 13/12/2022
KARAR TARİHİ : 27/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirket tarafından, … Euro miktarlı, … tanzim tarihli, … vade tarihli senet dayanak gösterilerek, Alanya İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında müvekkil aleyhine ilamsız icra yoluyla icra takibi başlatıldığını, yapılan yetki itirazı neticesinde dosyanın yetkili Antalya Genel İcra Dairesine gönderildiğini ve takibin Antalya Genel İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasında derdest olduğunu, ödeme emrine itiraz edilmesi üzerine takibin durduğunu, davalı şirket tarafından açılan Antalya … İcra Hukuk Mahkemesinin … Karar sayılı dosyasında “İtirazın Kaldırılması” na karar verildiğini, davalı şirket tarafından, zamanaşımına uğramış bonoya dayanılarak davacı aleyhine icra takibi başlatılarak haksız kazanç elde etme çabasına girişilmiş olup, davacının; davalı şirkete hiçbir ad altında borcunun olmadığının tespitini sağlamak adına iş bu davayı açma zarureti doğduğunu ileri sürerek, menfi tespit davasının kabulüne, davacının, Antalya Genel İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibine dayanak yapılan … vade tarihli senet nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, dava konusu senedin tahsili halinde, davacının ileride telafisi imkansız maddi ve manevi zararlara uğrayacağı kuvvetle muhtemel olduğundan, söz konusu senet dayanak gösterilerek Antalya Genel İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasında başlatılan haksız ve hukuki dayanaktan yoksun icra takibinin iş bu dava sonuçlanıncaya kadar öncelikle teminatsız olarak, aksi kanaatte olunması halinde uygun görülecek bir teminat karşılığında durdurulmasına, icra dosyasına yatacak paraların alacaklı davalıya ödenmemesini ve anılan icra dosyasındaki alacağın üçüncü şahıslara temlik edilmemesini sağlamak üzere İİK m.72 vd. uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesine, haksız ve kötüniyetli şekilde davacı aleyhine icra takibi başlatıldığından %20’den aşağı olmamak üzere davalı aleyhine tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı cevap dilekçesinde özetle; Arabuluculuğa başvurmaksızın açılan iş bu davanın usulden reddine karar verilmesini, davacının talep haklarının zamanaşımına uğradığını, esasa ilişkin ise; her ne kadar takibe konu belgenin zamanaşımına uğradığı ileri sürülmüş ise de; aleyhine başlatılan takipte süresinde zamanaşımı itirazında bulunulmamış olması halinde menfi tespit davası ile zamanaşımı itirazında bulunmalarının mümkün olmadığını, diğer yandan davacı aval veren sıfatı ile sorumluluğunun olmadığını ileri sürmüş ise de; bu iddiasının da dinlenmesinin mümkün olmadığını, ayrıca takibe konu edilen belge kapsamında davalının alacaklı olduğu ticari defterler ile de sabit olup, Mahkememizce gerekli görülmesi halinde ticari defterlerin incelenmesi ile de davalının alacaklı olduğunun tespit edileceğini ileri sürerek, davacının zorunlu arabuluculuğa başvurmaksızın iş bu davayı açmış olması sebebiyle davanın usulden reddine, davanın süresinde açılmamış olması sebebiyle ve zamanaşımına itirazları doğrultusunda usulden reddine, verilen tedbir kararının kaldırılmasına, neticeten davanın esastan reddine, davacı aleyhine asıl alacağın %20′ sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, tüm yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
Taraflara dava dilekçesi, duruşma gün ve saatini bildirir meşruhatlı davetiyeler tebliğ edilmiş, usulüne uygun taraf teşkili sağlanmıştır.
Antalya … İcra Hukuk Mahkemesinin … Karar sayılı dosyanın bir örneği uyap üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş E-K. Sayılı takip dosyası Uyap üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya Genel İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının tamamı Uyap sistem üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmış, incelenmesinde; alacaklı … … A.Ş. Tarafından borçlular … aleyhine … tanzim, … vade tarihli … Euro bedelli zaman aşımına uğramış bonoya dayalı olarak ilamsız takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Dava, zaman aşımına uğramış bonoya dayalı olarak yapılan ilamsız takipte İİK 72/3 maddesi gereği takipten sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir.
6102 Sayılı Kanunun 700. maddesinde; “Poliçede bedelin ödenmesi, aval suretiyle tamamen veya kısmen teminat altına alınabilir.
Bu teminat, üçüncü bir kişi veya poliçede imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir.”
Avalin şeklini düzenleyen 701/3. Maddesinde de; “Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere poliçenin yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır.” şeklinde belirtilmiştir.
702. Maddesinde de; “Aval veren kişinin kimin için taahhüt altına girmişse onun gibi aynen sorumlu olacağı” düzenlemeleri mevcuttur.
Aynı kanunun sebepsiz zenginleşme hükümlerini düzenleyen 732.maddesinde; “(1)Zamanaşımı sebebiyle veya poliçeden doğan hakların korunması için gerekli olan işlemlerin yapılmasının ihmal edilmiş olması dolayısıyla, düzenleyenin veya kabul edenin poliçeden doğan yükümlülükleri düşmüş bile olsa, bunlar poliçenin hamiline karşı, onun zararına zenginleşmiş olabilecekleri kadar borçlu kalırlar.
(2) Sebepsiz zenginleşmeden doğan istem, muhataba, yerleşim yerli bir poliçeyi ödeyecek olan kimseye ve düzenleyen, poliçeyi başka bir kişi veya ticari işletme hesabına düzenlemiş olduğu takdirde o kişiye veya ticari işletmeye karşı da ileri sürülebilir.
(3) Poliçeden doğan borcu düşmüş olan cirantaya karşı böyle bir istem ileri sürülemez.
(4) Zamanaşımı süresi, poliçenin zamanaşımına uğradığı tarihi takip eden tarihten itibaren bir yıldır; ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir.
” belirtilmiştir.
Antalya Genel İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında takibe dayanak bononun … düzenleme, … vade tarihli, … Euro bedelli lehtarı … Limited Şirketi olan zaman aşımına uğramış bono olduğu, davacı …’nun bononun ön yüzünde avalist sıfatıyla imzasının bulunduğu görülmüştür.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 21/06/2022 tarih, 2021/2282 Esas, 2022/5104 Karar sayılı emsal içtihadında; “…Davalı gerçek kişi avalistler yönünden:Davacı tarafından diğer gerçek kişi davalıların dava konusu edilen ve kıymetli evrak niteliğini kaybetmiş bono üzerine avalist olarak imzalarının bulunduğu; diğer davalılar ile lehtar arasında temel ilişkiye dayalı borç ilişkisinin bulunmadığı; sadece diğer davalıların kambiyo hukukundan doğan avalist olarak bonoya katılımlarının bulunduğu; TTK.nun 614.maddesi uyarınca “aval veren kimse, kimin için taahhüt altına girmiş ise onun gibi mesul [olacağı]….” belirtilmiş isede; davalı tanzim edenin bonodan doğan sorumluluğunun sonlandığı ve sadece eTTK.nun 644.maddesinden doğan sorumluluğun ise bu maddede belirtilen süre ve şartlarla devam ettiği dikkate alındığında; lehine aval verilen bonodan doğan borcundan beri olduğu takdirde aval vereninde olacağı; bu nedenle, davacı yetkili hamilin zamanaşımına uğrayan bonoya dayalı olarak avalist/diğer davalılar hakkında temel ilişkiye veya eTTK.nun 644.maddesi uyarıca sebepsiz zenginleşmeye dayalı talep hakkının bulunmadığı dava konusu bononun zamanaşımına uğraması/kıymetli evrak niteliğini kaybetmesi nedeniyle davalılar …, … ve …’nın “aval”den doğan sorumluluklarının sona erdiği, davacının, avalist borçlularına karşı sebepsiz zenginleşme davası açma hakkının bulunmadığından davacı tarafından davalılar …, … ve … hakkındaki açılan davanın subut bulmadığından reddine, davacının takibe geçmekte kötü niyetli olduğu kanıtlanamadığı için davalıların %40 kötü niyet tazminatı isteminin yasal koşulları bulunmadığından reddine,..” şeklinde karar verilmiş ve Mahkemece davacı avalistler yönünden verilen kararın onandığı görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı, yukarıda belirtilen kanun maddeleri ve emsal içtihat birlikte değerlendirildiğinde: eldeki dava yönünden davacının zaman aşımına uğramış bono yönünden avalist olduğu, lehtar ile düzenleyen arasındaki temel ilişkinin kendisi açısından bulunmadığı, TTK 703. Maddesinden doğan sorumluluğun ise bu maddede belirtilen süre ve şartlarla devam ettiği dikkate alındığında lehine aval verilen bonodan doğan borcundan beri olduğu takdirde aval vereninde olacağı, bu nedenle davacı yetkili hamilin zaman aşımına uğrayan bonoya dayalı olarak avalist olan davalı hakkında temel ilişkiye veya TTK 703. Maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşmeye dayalı talep hakkının bulunmadığı, dava konusu bononun zaman aşımına uğraması nedeniyle kıymetli evrak niteliğini kaybettiği, aval veren davacınında avalden doğan sorumluluklarını sona erdiği görülmekle takibe dayanak zaman aşımına uğramış bono yönünden borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar davacı tarafından kötü niyet tazminat talebinde bulunulmuş ise de; İİK 72. Maddesindeki kötü niyet tazminatın yasal koşullarının oluşmadığının kabulü ile tazminat isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE, Buna göre; Antalya Genel İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında takibe dayanak …düzenleme, … vade tarihli, … Euro tutarlı bono yönünden davacının BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
2-Koşulları ve yasal unsurları oluşmadığından davacının kötü niyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 89.781,63 TL nispi harcının peşin alınan 22.445,41 TL harcın mahsubu bakiye 67.336,22 TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
4-Davacı tarafça yapılan posta, davetiye giderinden ibaret toplam 82,50 TL. yargılama giderlerinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan 22.537,61 TL ilk dava masrafının davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
6-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davacı lehine takdir edilen … TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
7-Taraflarca dosyaya yatırılan gider avansından dosyada kalan kısmın karar kesinleştiğinde istek aranmaksızın taraflara İADESİNE,
Dair; davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/10/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır