Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/118 Esas
KARAR NO : 2023/239
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 14/02/2022
KARAR TARİHİ : 17/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili mahkemeye sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin … Bankası … Şubesi aracılığı ile davalı … İhracat Kredi Bankası AŞ ile akdedilen … tarihli kredi sözleşmesi kapsamında davacının yıllık … USD ihracat yapması koşulu ile toplam … TL kredi kullandırıldığını, kredi ödemeleri devam ederken davacının grup şirketi olan … A.Ş. firmasından ihracata devam edileceği ve bu ihracatların kredi koşulunu sağlayıp sağamadığının bankaya sorulduğunda kredi koşullarına uygun olduğunun bildirildiğini, bunun üzerine ihracat işlemleri hem davacı şirket hem de grup şirket olan … A.Ş. üzerinden devam edilerek tüm ihracat belgelerinin … Bankası … Şubesine bildirildiğini, davacı şirketin bu şekilde kredi sözleşmelerindeki ihracat taahhütlerini yerine getirmelerine rağmen … Bankası … Şubesinde bulunan banka hesabından … tarihinde taahhüt ceza tutarı açıklaması ile toplamda … TL kesinti yapıldığını öğrendiklerini, kesinti nedeni sorulduğunda ise kredi taahhütlerinin yerine getirilmemesi ve taahhüt edilen ihracat bedelinin gerçekleşmemesi nedeniyle bu kesintinin yapıldığının bildirildiğini, KEP üzerinden … Bankasına başvurulmasına rağmen netice alınamadığı gibi arabuluculuk yolundan da netice alınamadığını, kullanılan kredi taksirlerinin ödenerek kredi borcu kapatıldığı halde bir süre sonra böyle bir kesinti yapılmasının haksız ve mesnetsiz olduğundan bahisle eldeki davayı ikame ettiklerini, davalarının kabulü ile haksız yapılan kesintinin tahsil edilme tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya iadesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili mahkemeye sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davalı bankanın davalı sıfatının bulunmadığını, bu nedenle dava şartının sağlanmadığını, bankanın, hisselerinin tamamının Hazine’ye ait olan ve ihracatı teşvik amacıyla faaliyet gösteren bir banka olduğunu, davaya konu olayda davacı yanın Sevk Öncesi İhracat Kredisi (SÖİK) kullandığını, SÖİK, kredi kaynağının davalı banka tarafından sağlandığını, kullandırımının ise ayrı bir banka (Kullandırım bankası) tarafından gerçekleştirilen bir kredi türü olduğunu, diğer bir ifadeyle Kullandırım bankası, ihracatçılara verilmek üzere davalı bankadan aldığı krediyi, ayrı bir kredi ilişkisi kapsamında ihracatçılara verdiğini, davacının varlığını iddia ettiği alacağının kaynağının davalı banka ile arasında var ve geçerli olan bir sözleşmeye dayanmadığını, aksine, huzurdaki davada, Kullandırım bankası … Bankası A.Ş. olduğunu ve davacı tarafın bu banka ile kredi sözleşmesi imzaladığını, SÖİK uygulamasında, Kullandırım bankasının davalı bankaya hitaben “Borçlu Cari Hesap Taahhütnamesi(BCHT)” verdiğini ve anılan taahhütnamede Kullandırım bankası, “ihracatçının taahhüt kapatma işlemlerinden sorumlu olduğunu” beyan ettiğini, davalı bankanın, ihracatı teşvik amacı gereği, verdiği kredilerin ihracat için kullanılması gerektiğini, bu kapsamda kredi tahsisi aşamasında ihracatçılardan ihracat taahhütnamesi alındığını, adından da anlaşılacağı üzere, ihracatçının bu taahhütname ile “kredi ana parası tutarında ihracat gerçekleştireceği” beyanında bulunduğunu, İhracatçının, taahhüdünü aşağıda da belirtilen mevzuatta belirlenen süre içerisinde yerine getirmemesi, diğer bir deyişle ihracatı gerçekleştirdiğini gösterir belge ibraz edememesi veya uygulamada bilinen adıyla “taahhüdün kapatılamaması” durumunda ise ihracatçıya tanınmış olan indirim veya muafiyetler, bu defa kendisinden cezalı olarak tahsil edildiğini, huzurdaki davanın konusu da işbu taahhütlerin yerine getirilmemesi neticesinde tahakkuk eden cezaya ilişkin olduğunu, Davacı yanın, SÖİK kullanırken … Bankası A.Ş.’ye hitaben ihracat taahhütnamesi verdiğini, anılan taahhütnamenin 5’inci maddesinde “Krediye ilişkin mal ihracatı /satış taahhüdünün kapatılmasında kullandırılacak olan taahhüt kapatma belgelerin ilgili mevzuatta belirlenen/Türk … tarafından belirtilen taahhüt kapama süresinin bitiş tarihinden itibaren 30 gün içerisinde bankanıza iletilmediği takdirde yürürlükte bulunan Uygulama Esasları’nda belirtilen müeyyideleri tarafımıza tatbik edileceği hususunu kabul ettiğimizi ve mal ihracatı/satışı taahhüdümüzün yerine getirilmemesinden dolayı re’sen müeyyide uygulanmasına itiraz etmeyeceğinizi…” ifadesinin yer aldığını, Taahhütnamede geçen Uygulama Esasları’nın (EK-3) İhracat/Satış/Hizmet Taahhüdünün Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler başlıklı 22’inci maddesinde ise; “Taahhüt edilen mal ve hizmet ihracının/satışının ilgili mevzuatta belirtilen süreler içerisinde ve diğer şartlar çerçevesinde, kısmen veya tamamen yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde;
(1) Kredi taahhüdünün gerçekleşmeyen kısmına tekabül eden oran üzerinden, varsa kredi için daha önce istisna edilen vergi, masraf, komisyon v.b. tutarları ilgili mevzuata göre cezalı olarak tahsil edilir. Ayrıca ilgili kredi için tahakkuk etmiş toplam faiz tutarının %20’si kadar ceza da (taahhüt gerçekleşme oranı dikkate alınır) BSMV’si ile birlikte aracı bankadan tahsil edilir.
(2) Tahsil edilen faiz/kar payı üzerinden hesaplanacak ve Gider Vergileri Kanunu’na göre Türk … tarafından ödenecek BSMV, gecikme cezası ile birlikte aracı bankadan tahsil edilir.
(3) Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu’na ilişkin yükümlülükler (varsa) ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde aracı bankalarca yerine getirilir.” denildiğini,
Merkez Bankası’nın (TCMB) 11.03.2021 tarihli 2021/YB‐4 Sayılı Genelge İhracat Teşvik Mevzuatı Uygulama Talimatı değişikliği hk.) konulu yazısında (EK-4) ve aynı şekilde İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler İle Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstinası Hakkında Uygulama Talimatı’nın 23’üncü maddesinde “… İhracat taahhütlerinin yerine getirildiğinin belgelenmesi için 24 aylık taahhüt kapatma süresini takip eden 3 ay içinde firma tarafından ilgili GB bilgileri ilgili bankaya bildirilir…” hükmü yer almakta olduğunu, … Bankası A.Ş. davacı yana, … tarihinde … 360 gün 2 taksitli SÖİK‐TL kredisini kullandırdığını, söz konusu kredinin taahhüt vadesi … olduğunu, Davacının … tarihinde kullandığı, … taahhüt kapatma vadeli kredisi için belge ibraz süresi 1.01.2021 tarihinde dolduğunu, Davacı yanın taahhüt kapama işlemini gerçekleştiremediğini, … tarihli talimatında “müeyyideyi kabul ettiğini” dahi beyan ettiğini, davalı banka da Kullandırım bankasının … tarihli yazısı ile bu hususa muttali olduğunu, Kullandırım bankası yazısında taahhüt kapatma oranı “%0” olarak bildirildiğini, diğer bir deyişle taahhüt kapatılamamış, ihracatın gerçekleştirildiğine dair bir belgenin ibraz edilemediği bilgisi karşısında Kullandırım bankası nazarında taahhüt ceza süreci başlatılmış, davalı bankanın kredi bakiyesi … tarihinde kapanmış olup, ihracat taahhüt yükümlüğünün taahhüt vadesinde yerine getirilmemesi nedeniyle … tarihinde taahhüt cezası tahsil edildiğini, görüldüğü üzere, husumetin davalı bankaya yöneltilmesi hatalı olduğu gibi, bir an için davalı bankanın davalı olması gerektiği kabul edilse dahi, taahhüt cezasının uygulanmasında hukuka aykırılık bulunmadığını, tüm bu nedenlerle davacının taleplerinin isabetsiz olup davanın reddini yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı bankaya ve kullandırım bankasına müzekkere yazılarak kullanılan kredilere ilişkin tüm kayıt ve belgeler dosyaya celp edilmiştir.
Dosya bir bankacı bir mali müşavir ve bir gümrük uzmanı bilirkişiye tevdi edilmiş ve bilirkişilerin mahkemeye sunmuş oldukları raporda, “…Davacının 2018 ve 2019 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdikine tabi olanlarının açılış ve kapanış tasdiklerinin kanuni süresinde usulüne uygun yapıldığı,
Davacı tarafın 2018 ve 2019 yıllar ticari defterlerinin TTK’na göre usulüne uygun tutulduğu, sahibi lehine delil olma niteliğini taşıdığı,
Davacının sözleşme akdettiği … tarihinden itibaren sözleşme kapsamına göre … tarihli … sayılı … Euro ve … tarihinde … sayılı 14.690 Euro olmak üzere bu süreçte toplam … Euro tutarında ihracat gerçekleştirdiği,
Davacı tarafın … tarihli kredi sözleşme kapsamında … USD tutarında ihracat yapmayı taahhüt ettiği, bu kapsamda … TL kredi kullandığı, ancak ticari defter kayıtlarına göre bu süre kapsamında toplamda … Euro tutarında ihracat gerçekleştirdiği,
Kullanılan kredinin vadelerinde ödenerek kapatıldığı, Davacı şirketin kullanmış olduğu kredilerden dolayı herhangi bir borcu kalmadığı,
Dosya kapsamında mevcut olan belgeler tetkik edildiğinde davacı şirketin grup şirketleri içerisinde yer aldığı beyan edilen dava dışı … A.Ş. firması tarafından aynı dönemlere ilişkin davacı şirketin taahhütünü aşan miktarlarda toplamda … EUR ve … $ tutarında ihracat gerçekleştirildiği dosya kapsamında yer alan beyanlardan anlaşıldığı,
Sadece söz konusu ihracat beyannamelerinde finansal işlemlerin “… …/Antalya” şubesi aracılığı ile gerçekleştiği bilgilerine yer verildiği,
Dava dışı grup ihracatçısı … A.Ş. adına yapılan ihracatların gerçekleşmiş olduğu görülmüşse de davacı … Ltd.Şti. adıyla krediye konu kapatma işlemlerine ait döviz girişi belgelerine rastlanılmadığı, zaten davacının da müeyyideli olarak kapatılması konusunda yazılı beyanının bulunduğu, Bu nedenlerle de, davalı bankanın … Bankası A.Ş. Sevk Öncesi İhracat Kredileri Uygulama Esasları’nın yukarıda anılan bölümleri ile davacının dava dışı … Bankası A.Ş.’nin davalı banka kaynaklarından kullandırdığı kredi ile ilgili olarak taraflar arasında imzalanan Döviz Refinansmanı ve İhracat Kredi İşlemleri Taahhütnamesi’nin yine yukarıda anılan hükümleri çerçevesinde uygulanan … TL tutarındaki Sevk Öncesi İhracat Kredisi Taahhüt kapamama cezasının yerinde olduğu,..” sonuç ve kanaatine varıldığını bildirir rapor tanzim edilmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, bankacılık işlemlerinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Davacı şirketin dava dışı … A.Ş. Antalya … Şubesi aracılığıyla davalı bankadan sevk öncesi ihracat kredisi kullandığı hususu çekişmesizdir.
Davacı tarafça taahhüt edilen … USD’lik ihracat tutarını grup şirket olan dava dışı şirket ile birlikte gerçekleştirildiği, ancak dava dışı banka tarafından taahhüt edilen ihracat tutarının yerine getirilmediği gerekçesiyle … TL taahhüt ceza tutarının haksız olarak tahsil edildiği gerekçesiyle alacak isteminde bulunulmuştur.
Davalı banka tarafından husumetin kullandırım bankasına yöneltilmesi gerektiği belirtilmiş ise de; gerek gelen kayıtlar gerekse davalının beyanlarından kredinin finansman kaynağının davalı banka tarafından sağlandığı, dava dışı kullandırım bankasının aracı banka niteliğinde olup davalı bankaya karşı kullandırılan krediden sorumluluğunun bulunduğunu anlaşılmıştır.
Davacının ihtirazi kayıt olmadan taahhüt ceza tutarını ödediği, kredi sözleşmesi ve eklerinde grup şirket olan dava dışı şirketin ihracat tutarının davacının kullandığı kredi kapsamında davacının ihracat tutarına dahil edilip edilmeyeceği hususunda kaydın bulunmadığı, gelen yazı cevaplarından davacının ihracat tutarını taahhüt ettiği oranda gerçekleştirmediği, dolayısıyla davalı banka tarafından kullandırım bankasından taahhüt ceza tutarının tahsilinin talep edildiği, mevcut hali ile yapılan tahsil işleminde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı görülmekle açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş, açıklanan gerekçelerle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90 TL harcın peşin alınan 337,53 TL ‘den mahsubu ile 157,63 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.118,64TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekili Av. … ile e- duruşma talep eden davalı vekili Av. …’un yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/04/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır