Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/101 Esas
KARAR NO : 2023/370
DAVA : Ticari Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan Davalar (Alacak)
DAVA TARİHİ : 07/02/2022
KARAR TARİHİ : 09/06/2023
Mahkememizde görülmekte bulunan Ticari Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan Davalar (Alacak) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili banka ile davalı grup şirketleri arasında … başlangıç tarihli özel promosyon ödemeli maaş ödeme protokolü imzalandığı, anılan protokol uyarınca davalı şirketlerinde çalışan maaş ve diğer ödemelerin …-… tarihleri arasında müvekkili banka aracılığıyla ödenmesi karşılığında … TL. promosyon bedelinin davalıya ödendiği, ödemenin banka kayıtlarıyla sabit olduğu, maaş ve ödemelerin tamamının üç yıl boyunca banka aracılığıyla ödeme, aksi takdirde ise promosyon tutarının tamamının ilk talepte cezai şart olarak bankaya ödenmesinin taahhüt edildiği, protokolün 22.maddesinde yükümlülüklerinin ihlali halinde ödenen tutarın cezai şart olarak bankanın ilk talebinde nakden ve defaten ödenmesinin açıkça taahhüt edildiği, Protokol ve protokolün devam süresince davalının personeline ait maaş ve ödeme tutarlarının tamamının müvekkili banka tarafınca ödenmesi yükümlülüğünün ihlal edildiği, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmadığı bilakis başka bir banka ile anlaşma yapıldığının gerçeğinin karşı tarafça yazılı olarak da ikrar edildiği, cezai şart tutarının ödenmesi gerektiğinin bildirilmiş olmasına karşın ihlale devam edildiği, bunun üzerine davalıya …Noterliği aracılığıyla … — tarih … yevmiye numaralı ihtarnamenin tebliğ edildiği, ihtarnameye … tarihli ihtarname ile protokol ile hiçbir ilgisi olmayan üstelik de asılsız/yanıltıcı dayanaksız iddialardan ibaret sözde yanıt verildiği belirtilerek Sayın Mahkemeden … TL. ceza şartın protokolün ihlali tarihinden itibaren işleyen avans faizi ve diğer ferileriyle birlikte, davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
CEVAP-KARŞI DAVA :Davalı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle;dayanak sözleşmenin 22.maddesinin genel işlem koşulu niteliğinde olmakla geçersiz olduğu, protokolün davaya dayanak yapılan 22.maddesinin cezai şart değil tazmin yükümlü öngördüğü, talebin tazmin kuralları içinde değerlendirilmesi halinde davacının elde ettiği kazanımların da tazmin tutarından oran kurularak bulunacak tutarda mahsubunun gerekli olacağı, somut olayda …tarihleri arasında 36 ay süresince personel ücretlerinin davacı banka aracılığıyla ödeneceğinin kararlaştırılacağı, davalı müvekkilinin Mayıs 2018-Kasım 2019 ayları aralığında toplam 19 ay süresince yani sözleşme yarı süresinden fazla bir süre davacı banka aracılığıyla ödendiği, 19 aylık ödeme süreye karşılık gelen oranda 36.944,45 TL’nin mahsubunun gerekli olduğu, tüm bunların dışında bankanın faiz talebinin de hukuka uygun olmayıp davacı ihtarının tebliği tarihine kadar oluşmuş bir temerrüt halinin varlığının kabul edilemeyeceği, Karşı davada; müvekkili şirket ve davalı banka arasında şirketin o tarihte ödenmemiş ve ödenecek vergi borçları yapılandırma taksitlerinin ödenmesini teminen … tarihli … TL. bedelli kredi sözleşmesi ve bu sözleşmenin eki olarak aynı tarihli protokolün imzalandığı, buna göre bankanın … TL. krediyi doğrudan müvekkilinin kullanımına vermeyerek yapılandırma taksitlerini doğrudan ilgili vergi dairesine ödeyeceği, imzalanan protokol gereğince müvekkil şirket ve ilgili üçüncü kişilerce banka tarafından talep edilen tüm ipotek, hisse rehini ve kefaletlerin eksiksiz tesis edildiği, bankanın yapılandırma taksitleri ve gecikme zamları karşılığında … tarihlerinde toplam … TL. ödeme yaptığı, … tarihinde ödenmesi gereken 13.taksitin ödenmediğinin vergi dairesince iletilmesi üzerine bankanın sözlü olarak banka yönetimince bundan sonra ödeme yapmama kararı aldığının ifade edildiği ve başkaca ödeme yapılmadığı, bankanın kredi sözleşmesinin 7.1 maddesi gereğince herhangi bir ihbarda bulunmadığı, sözleşmenin 7.maddesinde krediye kullandırmama hakkı bulunmakta ancak, sözleşme kapsamında tahsis olunan kredi tahsil olunan komisyonların hiçbir şekilde geri ödenmeyeceği yönünde düzenleme bulunmadığı, davalı bankanın sözleşmenin 7.maddesi kapsamında 3 gün öncesinde olmak üzere ihbar etmediği ve vergi yapılandırma taksitlerini kredi ilişkisine dayalı olarak ödediği, krediyi muaccel kılmadığı dikkate alındığında sözleşme ve eki protokolün taraflar arasında halen geçerli ve yürürlükte bulunduğu, müvekkilinin sözleşmenin amacını oluşturan vergi yapılandırmasının 13.taksitinde temerrüde düştüğü ve 14.taksiti başka bir krediden sağladığı kerdi ile ödediği takip edin taksitleri ise ödeyemediği, böylece yapılandırmasının bozulduğu, sözleşme ve protokol gereğince protokol 4/b maddesince belirtilen yönetim komisyonu olarak kredi limiti olan … TL. üzerinden %60,75 oranında … TL. komisyon ve BSMV olarak 13.500,00 TL. olmak üzere toplam … TL kredinin ilk kullandırım olan … tarihinde peşin tahsil edildiği, kredinin kullandırılmayan bölümüne isabet eden kısmının şirkete iadesi için bankaya … tarihinde yazılı talepte bulunulduğu, olumlu yanıt alınamadığı, bunun üzerine … tarihli noter ihtarı gönderildiği ve bankanın … tarihli cevabı ihtarında tevil yoluyla krediyi kullandırmadığını ve kullandırmayacağını beyan ve kabul ettiği belirtilerek, davalı banka tarafından sözleşmeye aykırı olarak tahsil edilen kredi tutarına göre alınması gereken … TL. komisyon ve 5.680,42 TL. komisyonun gider vergisi olmak üzere toplam … TL’nin öncelikle temerrüdün oluştuğu … tarihinden, aksi halde … tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsiline, davacı tarafınca açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, cezai şart bedelini tahsili, karşı dava ise zarar tazminine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan sözleşme ve banka kayıtları getirtilmiştir.
Bankacı Bilirkişi … tarihli raporunda sonuç olarak; 1- Davacı bankanın Maaş ödeme protokolü kapsamında cezai şart talebi yönünde incelemesi ve değerlendirilmesiyle varılan sonuç:
Dava tarafları arasında, bankanın … Kurumsal şubesi ile Alkollü İçecek Sanayi AŞ ve grup şirketleri arasında tüm şirket personelinin maaş ve diğer ödemelerinin … Bankası aracılığıyla yerine getirilmesi konusunda 27 maddeden ibaret “Maaş Ödeme-Özel Promosyon ödemeli” adı altında, … tarihli özel nitelikte sözleşme/protokol bağıtlandığı, Sözü edilen protokolün 26.maddesinde protokol süresinin … tarihinden başlayarak üç yıl için geçerli olacağı ve … tarihinde sona ereceği, sona erme tarihinden 1 ay öncesine kadar fesih için taraflarca usulünce bildirim yapılmadığı taktirde, protokolün aynı şartlarla 1 yıl daha uzayacağı, protokolün kendiliğinden uzadığı dönemde banka tarafından kuruma 20.madde çerçevesinde herhangi bir ödemede bulunulmayacağı,
Protokolün 20. maddesinde, Maaş ve diğer ödemelere aracılık edilmesi kapsamında, … tarihinden başlamak üzere yıl süreyle davalı şirkete toplam … TL. tutarında peşin promosyon ödemesi yapılacağı, protokolün 5.maddesinde 106 kişi olarak belirtilen personel sayısında artış olması veya promosyon almayan personel bulunması veya bunlarla sınırlı olmamak üzere başka bir neden veya gerekçe ile bankadan ilave bir promosyon ödemesi yapılması talebinde bulunulmayacağı,
22.maddede ise, kurum personelinin maaş ve diğer ödeme tutarlarının tamamının banka aracılığıyla ödenmediği taktirde, durumun meydana geldiği günü takip eden üç iş günü içinde işbu protokol kapsamında banka tarafından ödenen toplam promosyon tutarının tamamının herhangi bir itiraz ve defi iddiasında bulunmaksızın ve hüküm alınmasına gerek olmaksızın nakden ve defaten bankaya tazminat olarak ödeneceği, söz okunuş tazminatın cezai şart olarak öngörüldüğü, gerek akdin feshi gerek aynen ifa halinde ödeneceği gibi bankanın uğradığı zararın tazmini için talep edilecek meblağlardan indirilemeyeceği, ayrıca tahsil olacağı, Hususları açık olarak düzenlenmiştir.
Banka tarafınca protokol kapsamında, belirlenen … TL. Antalya Alkollü İçecek Sanayi AŞ’nin banka nezdindeki vadesiz ticari mevduat hesabına … tarihinde yatırıldığı ve davalı şirket personelinin … tarihinden başlamak üzere … tarihine kadar 21 ay süresince maaş ödemelerinin banka aracığıyla yapıldığı, müzekkere üzerine banka tarafından dosyaya ibraz edilen protokol, ödeme dekontu ve maaş ödeme toplu aktarma kaydının incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Yine banka tarafından ibraz edilen taraflar arasındaki elektronik iletilerden davalı şirket yetkilisi …’ün … tarihli mesajında maaşlar için başka banka ile anlaştıkları işlemleri artık oradan yürütecekleri açıklanırken, banka yetkilisi …’in … tarihli mesajında 18.04.2018 tarihinde üç yıllık anlaşma yapıldığı, bu kapsamda peşin ödenen … TL’nin geri ödenmesi gerektiği şirket yetkilisi …’e bildirildiği, görülmektedir.
Esasen, davalı şirketin cevap dilekçesinde, banka tarafından yapılan … TL. ödeme ve bankanın aracılığından vazgeçildiği hususları kabul edilmekte olup, protokolün 22.maddesinin ceza şartı değil tazmin yükümlülüğüne ilişkin olduğu ileri sürülerek, şirket maaşlarının Mayıs 2018-Kasım 2019 ayları aralığında 19 ay süresince banka aracılığıyla ödendiği, tazmin tutarının oran kurularak, 19 aylık süreye gelen oranda 36.944,45 TL’nin mahsubuyla yapılması gerektiği belirtilmektedir. Buna göre, ödeme tutarı … TL’nin protokol süresi 36 aya bölünmesi halinde aylık 1.944,44 TL. tutarın banka aracılığıyla ödeme gerçekleştirildiği belirtilen 19 aylık tutarı 36.944,45 TL’nin tenziliyle davalı şirketin … TL. tutarında iadede bulunması gereğinden ve davacının ihtarının tebliği tarihine kadar oluşmuş bir temerrüt varlığının bulunmadığı, belirtilmektedir.
Ancak, taraflar arasındaki sözleşme/protokolün yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere 20, 22 ve 26 maddeleri açık olup, davalı şirketin çalışanlarının ücret ve ücret niteliğindeki diğer ödemelerinin üç yıllık protokol süresince ve … tarihinde sona ermesinde |1 ay öncesine kadar taraflarca aksi bildirim yapılmadığında bir yıl daha kendiliğinden uzayan sürede dahil olmak üzere, banka tarafından sağlanacak mevduat hesapları üzerinden sağlanacak aracılık hizmeti karşılığında protokolün işlemeye başladığı tarihte davalı şirkete … TL. şin promosyon ödemesi yapılacağı, ödemelerin yapılamaması durumunun meydana geldiği günü takip eden üç iş günü içinde ödenen tutarın tamamının herhangi bir itiraz ve def’i iddiasında bulunmaksızın ceza şart olarak bankaya iade edileceği hususları kayıtsız şartsız açık olarak taraflarca kararlaştırılmış olup, belirlenen tutarın ödenmesi ve davalı şirket çalışanlarının maaş ödemelerinin banka aracılığıyla işleme alınmasıyla protokol hükümlerinin işletilmesine başlanılmıştır. Davalı şirket çalışanlarının ücret ödemelerinin en son … tarihinde davacı banka tarafınca gerçekleştirildiği ve takiben protokolün süresi içerisinde davalı şirket tarafınca ihlal edildiği, ibraz edilen banka kayıtlarıyla sabittir.
Davalı şirketin çalışanlarının maaş ödemelerini 03 Ocak 2020 ayından itibaren davacı banka aracılığıyla yapmadığı ve protokolün 22.maddesince, bu durumun meydana geldiği günü takiben üç iş günü içerisinde …’nin tamamının iade edilmesi yazılı bulunmakla birlikte, davacı bankanın … tarihli elektronik mesajla iade talebinde bulunduğu ve nihayetinde Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesinde … TL. tutarın üç iş günü içerisinde ödenmesinin talep edildiği ve ihtarnamenin .. tarihinde davalı şirket yetkilisi imzasına tebliğ edildiği dikkate alındığında, üç günlük ihtar süresi sonunda ilk iş günü olan … tarihi itibariyle davalı şirketin temerrüt halinde bulunduğu, belirlenmektedir. Taraflar tacir olduğu dikkate alındığında, davalı şirketin … TL. tutarındaki ceza şart tutarının aynen geri iade edilmesinden ve bu tutara .. tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2.maddesi uyarınca ticari temerrüt faizi işletilmesinden sorumlu bulunduğu
2- Karşı dava yönüyle, davalı şirketin kredisinden alınan komisyon tutarından iade talebinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle varılan sonuç: Davalı şirketin karşı dava olarak ikame ettiği davada, davalı bankanın … tarihinde açılan kredi üzerinden tahsil ettiği komisyon tutarından sözleşmeye aykırı olarak … TL. fazladan alınan tutarın iade edilmesi ve karşılıklı takas mahsup edilerek bakiyesinin tahsiline karar verilmesi talep edilmektedir. Taraflar arasında … tarihli … TL, … TL. Ve … USD limitli her biri ayrı ayrı bağımsız ve devamında kefâlet sözleşmeleri bulunan çerçeve kredi sözleşmeleri bağıtlanmak suretiyle akdi ilişki kurulduğu, Kredi sözleşmelerinden … TL. limitli sözleşme ekinde, üç sayfa ve dört maddeden ibaret “Protokol” başlıklı, tarafların ve davacı şirket müteselsil kefil şirketlerinin imzalarını taşıyan özel kredi düzenlenmesinde; Protokolün 3.maddesinde, kullanım koşulları ve alınacak teminatların belirlenmesiyle, özelikle kredi kullandırımının serbest bırakılmaksızın doğrudan firmanın vergi borcunun ödenmesi amacıyla vergi dairesine yapılacağı açıklamasıyla, davacı şirkete 36 milyon tutarında orta vadeli kredi limiti tahsis edildiği,
Protokolün 5.maddesinde ise firma lehine tahsis edilen … TL. Limitli kredinin faiz oranı ve krediye uygulanacak faiz oranı yanı sıra, 4a maddesinde kredinin vadesinden önce katılması halinde erken kapatma komisyonu alınacağı, 4.b maddesinde ise firma lehine tahsis edilen 36 milyon lira limitli kredi için yönetim komisyonu olarak kredi kullandırım aşamasında kredi limiti olan … TL. üzerinden 960,75 oranında komisyon ve komisyon üzerinden gider vergisinin peşin olarak tahsil edileceği, Taraflarca karar altına alınmıştır.
Müzekkere üzerine davacı ve karşı davalı banka tarafından dosyaya gönderilen banka kayıtlarında görüldüğü üzere, davacı şirkete tahsis edilen 36 milyon lira kredi limitinden ilk nakdi kullandırımın … tarihinde, … TL. olarak realize edildiği, aynı gün itibariyle protokol 4.b maddesine uygun olarak tahsis edilen 36 milyon lira üzerinden %60,75 nispi oranında … TL. komisyon ve bu tutarın *45’i oranında tahakkuk eden … TL. gider vergisi olmak üzere toplam … TL’nin yönetim komisyon ve gider vergisi olarak davacı şirketin banka nezdindeki cari hesabından tahsil edildiği, akabinde … … TL. ve … tarihinde … TL. olmak üzere açılan kredi limitinden toplamda fiilen … TL’nin davacı şirket tarafınca kredi olarak kullanılmış olduğu, anlaşılmaktadır.
Esasen, davacı şirkete 36 milyon lira kredi limiti tahsis edildiği ve bu krediden fiilen … TL. kredi kullandırıldığı, tahsis edilen limit toplamı üzerinden %40,75 nispi oranında … TL. komisyon ve bu tutarın *45’i oranında tahakkuk eden … TL gider vergisi olmak üzere toplam … TL’nin davacı şirketten tahsil edildiği hususunda, taraflar arasında bir çekişme bulunmamaktadır.
Huzurda ikame edilen karşı davada; davacı şirket tarafınca, davacı şirkete tahsis edilen 36 milyon lira kredinin tamamının kullandırılmamasına karşın kredi limitinin tamamı üzerinden yönetim komisyonu ve vergisinin tahsil edildiği, bankanın tahsis ettiği krediyi kullandıracağı inancıyla talep edilen komisyon tutarının ödendiği ancak bankanın sözleşmelerden doğan edimini kısmen yerine getirmemesi nedeniyle komisyon ve vergi tutarının yerine getirmediği edim miktarına karşılık gelen tutarın iadesinin talep edildiği, bu tutarında kullandırılan … TL. üzerinden alınması gereken komisyon tutarının … TL. Komisyon ve 7.819,58 TL. gider vergisi olmak üzere toplam … TL. olduğu, tahsil edilen tutar … TL’nin tenzili halinde … TL’nin banka tarafınca iade edilmesi talep edilmektedir
Taraflar arasındaki çerçeve kredi sözleşmelerinin “Kredinin Kullandırılmasına ilişkin ortak hükümler” başlıklı,
3.1.1 maddesinde, müşterinin sözleşme kapsamında banka tarafından kendisine kredi limiti tahsis edilmiş olmasının banka açısından kullandırım taahhüdü doğurmadığı, bankanın kredi limitine kadar krediyi kullandırım kullandırmama hakkını saklı tuttuğunu kabul ettiği,
3.1.2 maddesinde, bankanın tahsis edilmiş kredi limitinin değerlendirme tarihi itibariyle belirlendiği, mali yapı ve koşulların değişmesine paralel olarak müşterinin önceden bilgilendirmesi – kaydıyla sözleşme kapsamındaki kredileri kısmen veya – tamamen kullandırmama, krediyi durdurma, borcun ödenmesini talep etme veya kredi limitini azalma yetkisine sahip olduğu,
3.13 maddesinde, müşterinin mali durumunun önemli ölçüde kötüleşmesi, mevcut teminatların değer kaybetmesi, yeni ek teminat talebinin ve diğer kredi koşullarının yerine getirilmemesi gibi gerekçelerin varlığında bankanın limiti kısmen ve tamamen iptal edebileceği, Hususları yazılı olup, taraflar iddia ve savunmalarında kredi limitinin tamamının kullandırılmamasına ilişkin ayrıntılı açıklamalarda bulunmuş olup, davacı şirket tarafınca çerçeve kredi sözleşmesinin 7.maddesi ileri sürülerek bankanın krediyi kullandırmama hakkı bulunduğu kabul edilmiş ancak, tahsis olunan kredi için tahsil olunan komisyonların hiçbir şekilde geri ödenmeyeceği yönünde herhangi bir düzenlemenin sözleşmede yer almadığından hareket edilerek, komisyon tutarının kullandırılan kredi tutarına göre alınmış olması iddiası dava konusu haline getirilmiştir.
Öncelikte, Çerçeve kredi sözleşmesinin 7.maddesinin, bankanın asgari üç gün öncesinden bildirim yapmak kaydıyla, kredi hesaplarının kısmen veya tamamen kat ederek sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih etme yetkisini düzenlediğini, taraflar arasındaki süresiz sözleşmelerin kat edilerek fesih edilmesi yoluna gidilmemesi nedeniyle, süresiz sözleşmelerin geçerli bulunduğu ancak, davacı şirketin komisyonların geri iadesi iddiasına dayanak teşkil etmediğini belirtmeliyiz.
Taraflar arasında bağıtlanan … tarihli çerçeve kredi sözleşmesi eki Protokol kapsamında özel kredi düzenlemesi yapılarak, davacı şirkete 36 milyon lira kredi tahsis edilerek, tahsis edilen limittin anapara kullandırımının dilimler halinde yapılacağı ve teminatların durumu ve tüm koşullar protokolün 3.a maddesinde yer almakta olup, krediye uygulanacak faiz ve komisyon oranları da 4.madde de belirtilmiştir. Maddede bahse konu kredinin kullandırım tarihinden itibaren üç ayda bir faiz ve gider vergisinin tahsil edileceği belirtilmektedir. Tüm bankacılık uygulamasında, kredinin tahsisi/açılması ve kredinin kullandırılması farklı kavramlar olup, taraflar arasındaki protokolde de, kredinin tahsis ve kullandırmasının iki ayrı farklı kavram olarak yer aldığı, açıktır. Nitekim, tahsis ve kullandırım koşullarının belirlendiği 3.maddenin son cümlesinde “… Koşullarıyla firmanıza 36 Milyon TL. Tutarında kredi limiti tahsis edilmiştir.” Denilmektedir. Protokolün 4b maddesindeki düzenlemede ise firma lehine tahsis edilen 36 milyon lira kredi için yönetim komisyonu olarak, kredi kullandırım aşamasında kredi limiti olan 36 Milyon lira üzerinden %40,75 nispi oranında peşin komisyon tahsil edileceği, açık bir dille ifade edilmektedir. Nitekim, aynen maddeye uygun olarak tahsis edilen krediden ilk dilim tutarı … TL’nin kullandırıldığı … tarihinde tüm tahsis limiti üzerinden … TL. komisyon ve 13.500.00 TL. gider vergisi olarak toplam … TL’nin tahsiliyle, protokolün 4.b maddesi aynen uygulanmıştır.
5411 sayılı Bankalar kanunun 144.maddesi uyarınca TC Merkez Bankasınca bankalara faiz ve faiz dışı menfaatlerin nitelik ve oranlarının belirlenmesinde 2006 yılında tanınan serbestlik 2013 yılında TC Merkez Bankası tebliğiyle sadece … tarihinden itibaren kredili mevduat hesapları ve aynı yıl 5464 sayılı yasanın 26.maddesinde yapılan değişiklikle ticari kredi kartları için TC Merkez Bankasının kredi kartları için belirlediği azami akdi ve gecikme faizleri üyle sınırlandırılmış, tüketici kredileri dışında, bankaların her türlü kredi işlemi ve mevduat hesaplarının işletilmesinden Bankalar kanunun 144.maddesi çerçevesinde kredili mevduat ticari kart hesapları haricinde serbestçe faiz dışı komisyon ve masraf karşılığı alınması mümkün olmakla birlikte, davaya konu edilen özel nitelikli sözleşmeyle (protokol taraflar tahsis edilen kredi limiti dahilinde uygulanacak nispi komisyon oranı ve kullandırılacak kredi tutarına uygulanacak faiz oranında açıkça mutabık olmuşlardır,
Genel bankacılık uygulamasında bankaların nakdi kredilerden aldığı komisyonlar kredinin açıldığı ve/veya kullandırıldığı tutar üzerinden nispi ve/veya maktu oran üzerinden alındığı gibi kullandırılan kredinin üçer aylık devre faiz tahakkuk dönemlerinde akdi faiz yanı sıra, nispi veya faiz adatı üzerinden komisyon alabilmektedirler. TC Merkez Bankasının … tarihli Resmi gazetede yayınlanan 2020/4 sayılı “Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere ilişkin usul ve esaslar hakkında Tebliğ” ile bankaların ticari müşterileriyle yapacakları işlemlerde birliğin sağlanması ve aşırı ücretlendirmenin önlenmesi için ürün ve hizmetler karşılığında alınacak ücret tür ve nitelikleri ile azami oranlar belirlenerek tür ve azami tarife yönüyle sınırlama getirilmiştir.
Tebliğin “Kredi Tahsis ve Kullandırım” başlıklı 9.maddeside;
1.Bentte, bankaların kredi tahsis ve kredi kullandırım süreçlerinin iki ayrı alt kalem olarak sınıflandırıldığı, kredi tahsis ücretinin dış ticaret kapsamında yer alan tüm gayri nakdi krediler ve ticari kredi kartları da dahil olmak üzere risk oluşturabilecek tüm kredi limitlerine karşılık alınacağı, kredi tahsis ücretlerinin tahsis edilen kredi limitinin on binde yirmi beşini geçemeyeceği,
2.Bentte Tahsis edilen toplam kredi limiti değişmediği veya limit güncelleme talebi ticari müşteriden gelmediği müddetçe kredi tahsis ücreti alınamayacağı, limitin güncellenerek arttırıldığı durumlarda ilave limitin üzerinden yeni bir kredi tahsis ücreti alınacağı,
3.Bentte On binde yirmi beş oranının azami yıllık kredi tahsis ücreti olduğu, bir yıldan uzun süreli limit tahsislerinde azami ücretin ay sayısı dikkate alınarak oransal olarak düşüş uygulanacağı, bir yıldan uzun süreli limit tahsislerinde kredi tahsis ücretinin yıllık olarak alınacağı, Hususları düzenlenmiş olup, tebliğ hükümleri gelinen süreçte bugün için bankaları bağlamaktadır.
Sözü edilen tebliğde yer alan kredi tahsis ücret ve kredi kullandırım ücretleri tanımının somut elimizdeki olayda, taraflar arasında düzenlenen protokolün 4 b maddesinde yönetim komisyonu olarak adlandırılan kredi tahsis tutarı üzerinden bir defalık alınan komisyon düzenlenmesine uyduğu, alınan komisyonun tahsis edilen toplam limit üzerinden peşin olarak alındığı, alınan komisyonun kredi tahsisi yanı sıra, protokolün başkaca bir komisyon ve ücretlendirmeye yer vermediği ve yönetim komisyonu olarak adlandırıldığı dikkate alındığında aynı zamanda teminatlandırma kapsamında alınabilecek rehin, ipotek ile ekspertiz vb kredi hazırlama işlemlerinin ücretlendirilmesi karşılığını da içerdiği bu nedenle, kredi tahsis limiti kapsamında peşin alınan komisyon tutarından tahsis edilen limitten kullandırılmayan kısma göre oranlanıp iade edilmesinin protokolün 4.b hükümlerine açıkça aykırılık teşkil edeceği” sonuç ve kanaatine varmıştır.
Tüm dosya kapsamının incelenmesi neticesinde;
Davacı bankanın … Kurumsal şubesi ile davalı şirket arasında tüm şirket personelinin maaş ve diğer ödemelerinin … Bankası aracılığıyla yerine getirilmesi konusunda, 18.04.2018 tarihli sözleşme imzalandığı, protokolün 26.maddesinde protokol süresinin … tarihinden başlayarak üç yıl için geçerli olacağı, … tarihinde sona ereceği, sona erme tarihinden 1 ay öncesine kadar fesih için taraflarca usulünce bildirim yapılmadığı taktirde, protokolün aynı şartlarla 1 yıl daha uzayacağı, protokolün kendiliğinden uzadığı dönemde banka tarafından kuruma 20.madde çerçevesinde herhangi bir ödemede bulunulmayacağı, 22.maddede ise, kurum personelinin maaş ve diğer ödeme tutarlarının tamamının banka aracılığıyla ödenmediği taktirde, durumun meydana geldiği günü takip eden üç iş günü içinde işbu protokol kapsamında banka tarafından ödenen toplam promosyon tutarının tamamının herhangi bir itiraz ve defi iddiasında bulunmaksızın ve hüküm alınmasına gerek olmaksızın nakden ve defaten bankaya tazminat olarak ödeneceği, söz okunuş tazminatın cezai şart olarak öngörüldüğü tespit edilmiştir . Antalya …Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesinde … TL. tutarın üç iş günü içerisinde ödenmesinin talep edildiği ve ihtarnamenin 16.06.2020 tarihinde davalı şirket yetkilisi imzasına tebliğ edildiği dikkate alındığında, üç günlük ihtar süresi sonunda ilk iş günü olan … tarihi itibariyle davalı şirketin temerrüde düştüğü anlaşılmıştır. Davalı şirket çalışanlarının ücret ödemelerinin en son … tarihinde davacı banka tarafınca gerçekleştirildiği ve takiben protokolün süresi içerisinde davalı şirket tarafınca ihlal edildiği, davalı şirketin yükümlülüklerine yerine getirmediği görülmüş, davacı bankanın sözleşme gereği belirlenen cezai şart bedelinin tahsili talebinin yerinde olduğu kanaati ile davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Karşı dava açısından; davalı şirketin krediden alınan komisyon tutarından iade talebinde bulunduğu görülmekle; Taraflar arasında … tarihli … TL, … TL. Ve … USD limitli her biri ayrı ayrı bağımsız ve devamında kefâlet sözleşmeleri bulunan çerçeve kredi sözleşmeleri bağıtlanmak suretiyle akdi ilişki kurulduğu, Protokolün 5.maddesinde, 4a maddesinde kredinin vadesinden önce katılması halinde erken kapatma komisyonu alınacağı, 4.b maddesinde ise firma lehine tahsis edilen 36 milyon lira limitli kredi için yönetim komisyonu olarak kredi kullandırım aşamasında kredi limiti olan … TL. üzerinden %0,75 oranında komisyon ve komisyon üzerinden gider vergisinin peşin olarak tahsil edileceğinin belirlendiği ayrıca alına komisyon ve yapılan işlemin Çerçeve Kredi sözleşmesi hükümleri ille 5411 sayılı yasa 144. Maddesine uygun olduğu anlaşılmakla; karşı davacının talebinin yerinde olmadığı kanaati ile karşı davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere;
ANA DAVA YÖNÜNDEN
1-Davanın KABULÜ İLE; …-TL’nin temerrüt tarihi … tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 4.781,70.-TL harçtan peşin olarak alınan 1.195,43.-TL harcın mahsubu ile 3.586,27.-TL harcın davalı karşı davacıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3-Davacı karşı davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğiden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 11.200,00-TL vekalet ücretinin davalı karşı davacıdan tahsili ile davacı karşı davalıya VERİLMESİNE,
4-Davacı karşı davalı tarafından yapılan 1.287,63-TL ilk dava masrafı, 962,00.-TL müzekkere, davetiye ve bilirkişi giderinden ibaret toplam 2.249,60.-TL yargılama giderinin davalı karşı davacıdan tahsili ile davacı karşı davalıya VERİLMESİNE,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.320,00 TL’nin DAVALI KARŞI DAVACIDAN ALINARAK HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
KARŞI DAVA YÖNÜNDEN;
1-Davanın REDDİNE
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 179,90-TL harçtan peşin alınan 1.287,63.-TL peşin harcın mahsubu ile, bakiye 1.107,73.-TL’ nin karar kesinleştiğinde istem halinde davalı karşı davacıya iadesine,
3-Davalı karşı davacının yaptığı masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 18.893,33.-TL vekalet ücretinin davalı karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
5-Taraflarca tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan bakiye kısmın HMK 333. maddesi gereğince karar kesinleştikten sonra masrafı kendisine ait olmak üzere tarafın göstereceği bir IBAN/hesap numarasına yatırılmasına ancak hesap numarası bildirilmemiş veya bildirilmez ise masrafı avanstan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak gönderilmesine veya taraflara iadesine,
Dair, e- duruşma talep eden davacı karşı davalı vekili Av. … ile davalı karşı davacı vekili Av. …in yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/06/2023
Katip …
E imzalı
Hakim …
E imzalı