Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/476
KARAR NO : 2021/698
DAVA : Hakem Kararının İptali
DAVA TARİHİ : 07/09/2021
KARAR TARİHİ: 27/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Hakem Kararının İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili … tarihli dava dilekçesinde özetle; davacı şirket adına, … tarih ve … sayılı Manisa Büyükşehir Belediyesi Encümen Kararları ile salınan cezalı hal rüsumunun usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle kaldırılması/iptali talebiyle Antalya Merkez İl Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’na itiraz başvurusunda bulunulduğunu, bu itiraza konu olayın, İl Hal Hakem Heyeti’nin görev ve yetki alanına girmemesi gerekçe gösterilerek itirazlarının reddedildiğini ileri sürerek, Antalya Merkez İl Hal Hakem Heyeti Başkanlığının …tarih ve … kararına itirazlarının kabulü ile iş bu kararın kaldırılarak davacı şirket adına … tarih ve … sayılı Manisa Büyükşehir Belediyesi Encümen Kararları ile salınan cezalı hal rüsumlarının iptaline/kaldırılmasına, Antalya İl Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın … tarih ve …karar sayılı kararının teminatsız olarak tedbiren durdurulmasına, yargılama giderleri ve karşı vekâlet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın yasal sürede açılmadığını, öncelikle bu nedenle reddi gerektiğini, itirazın görevli yargı yerine yapılmadığını, Hal Hakem Heyetlerinin görevleri üreticiler ile meslek mensupları arasındaki veya meslek mensuplarının kendi aralarındaki uyuşmazlıkların çözümleri ile sınırlı olduğunu, bu nedenle Hâl Hakem Heyeti davacı İdare tarafından düzenlenen idari bir işlemin iptalini gerçekleştirebilecek bir makam olmadığını, kaldı ki idare tarafından tesis edilen bir işlemin Hakem Heyeti tarafından iptal edilmesi İdare Hukukuna aykırı olduğu gibi evrensel hukuk kurallarına da aykırı olduğunu, davacı tarafça Antalya Merkez İl Hakem Heyetine yasal süresi içerisinde başvuruda bulunulduğunu, 12/04/2021 tarihi saat 17:43’de Hal Zabıta denetim ekipleri tarafından Salihli İlçemizde yapılan yol denetimleri sırasında … plaka sayılı aracın “Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi Bildirim İşlemleri Künye Yol Kontrol ekranı” üzerinden kontrolü yapıldığını, araç üzerinde bulunan ürünlere ait bildirm görülmediğinden denetim ekiplerinin, araç şoförü …ve J. Asb.Kd. Çvş. …, J. Uzm. Çvş. … ve J. Uzm. Çvş. …tarafından da imzaları ile … sayılı cezalı hal rüsum tutanakları düzenlendiğini, iş bu tutanaklar … tarihinde davacı Şirket’e tebliğ edildiğini, … sayılı Cezalı Hal Rüsum tutanağı Belediye Encümeninin … tarihli toplantısında görüşüldüğünü ve uygulanan cezai işlemin ilgili kanun ve yönetmeliğine uygun olması nedeniyle …tarih ve …No’lu kararı ile cezai işlemi onadığını, … sayılı Cezalı Hal Rüsum tutanağı Belediye Encümeninin …tarihli toplantısında görüşüldüğünü ve uygulanan cezai işlemin ilgili kanun ve yönetmeliğine uygun olması nedeniyle … tarih ve …No’lu kararı ile cezai işlemi onadığını, … sayılı Cezalı Hal Rüsum tutanağı Belediye Encümeninin … tarihli toplantısında görüşüldüğünü ve uygulanan cezai işlemin ilgili kanun ve yönetmeliğine uygun olması nedeniyle … tarih ve … No’lu kararı ile cezai işlemi onadığını, …no’lu Encümen Kararlarının da …tarihinde işyeri daimi çalışanına tebliğ edildiğini, tebliğ zarfının içerisine Haller Şube Müdürlüğünün … sayılı Encümen kararı, tahakkuk tebliğ konulu açıklayıcı belge ile Encümen Kararı ilgiliye gönderildiğini, huzurdaki davaya konu başvuru ise yasal başvuru süresinin çok sonrasında yapıldığından itirazın öncelikle süre aşımı nedeniyle reddi gerektiğini, dava konusu cezalı hal rüsum tutanaklarının kesin ve yürütülebilir nitelikte bir işlem olmadığını belirterek, davaya konu Hal Hakem Heyeti Kararının ve Hal Hakem Heyeti kararına dayanak olan Encümen Kararı ve cezalı hal rüsum tutanağının hukuka aykırılığından bahsedilemeyeceğini beyanla, davanın yasal süresinde açılmadığından reddine, mahkeme aksi kınada ise başvurunun görevli yargı yerine yapılmadığından reddine, davacının Hal Hakem Heyetine yasal süresinde başvurmadığından davanın reddine, mahkeme aksi kanı halinde ise davanın esastan reddine, yargılama gideri ve ücreti vekaletin de davacı yana yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
Antalya Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davacının ihracata konu olarak beyan ettiği ürünlerin ihracata gönderilip gönderilmediği ve buna ilişkin celp edilen kayıt ve belgeler dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya Kurumlar Vergi Dairesine müzekkere yazılarak 11/04/2021 tarihli faturaya ilişkin BS formları dosyamız arasına alınmıştır.
Antalya Merkez İl Hakem Heyeti’ne müzekkere yazılarak … gün ve … Karar sayılı karar istenmiş, gelen yazı cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Antalya İl Hal Hakem Heyeti’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemine ilişkindir.
Hal hakem heyetleri esas olarak il merkezlerinde kurulur. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kararı ile ilçelerde de, hakem heyeti kurulması mümkündür(5957 sayılı Kanun m. 2/1-a ve m.10/1; Yönetmelik m. 3/1-a ve m.4/1). Hal hakem heyetleri, üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmakla görevli ve yetkilidir. 5957 sayılı Kanun 14. maddesi dışındaki tüm uyuşmazlıklar, hal hakem heyetinin görev ve yetkileri kapsamındadır. Kanunun 14. maddesinde öngörülen idari para cezaları, hakem heyetlerinin görev ve yetkilerine dahil değildir. Değeri 56.018,27 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Söz konusu uyuşmazlıkların, kanunda belirlenen para miktarının altında olması durumunda, hal hakem heyetine intikal ettirilmesi kanuni zorunluluktur (5957 sayılı Kanun m. 10/5; Yönetmelik m. 11/2). (2018 yılı için sınır 77.402,08 TL’dir) (Akcan, Recep; Hal Hakem Heyeti, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 16, Özel Sayı 2014, s. 19-34 (Basım Yılı: 2015)Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, s. 19 vd.).
Davaya konu uyuşmazlık cezalı hal rüsumunun kaldırılmasına ilişkin taleplerde il hal hakem heyet heyetlerinin görevli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Davacı taraf, salınan cezalı hal rüsumunun usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle kaldırılması/iptali talebiyle Antalya Merkez İl Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’na itiraz başvurusunda bulunmuş, Antalya İl Hal Hakem Heyetince bu itiraza konu olayın, İl Hal Hakem Heyeti’nin görev ve yetki alanına girmemesi gerekçe gösterilerek itirazların reddine karar verildiği görülmüştür.
5957 Sayılı Kanunun 1. maddesinde kanunun amaç ve kapsamına yer verilmiş, tanımlar başlıklı 2. maddesinde hal rusumunun malları satın alanlarca toplam satış bedeli üzerinden ödenen meblağı ifade ettiği belirtilmiştir. Hal rusumu başlıklı 8. maddesinde ne şekilde alınacağı gösterilmiştir. Aynı maddenin 8. fıkrasında cezalı hal rusumunun kesilmesi gereken haller açıklandıktan sonra (ç) bendinde hal rusumunun ceza olarak alınmasına belediye encümenince karar verileceği gösterilmiştir.
07/07/2012 tarih 28346 sayılı RG’de yayınlanarak yürürlüğe giren ilgili yönetmeliğin 23/2. fıkrasına göre belediyelerin ilgili yönetmelik hükümleri saklı kalmak ve yetki alanları içinde olmak kaydıyla, toptancı hali dışında bu yönetmelik hükümleri çerçevesinde arasında hal zabıtası olacak şekilde denetim yapma yetkisine haizdir. Aynı yönetmeliğin 47/1. fıkra (a) bendinde ise sisteme bildirilmeden toptan alınıp satılan ya da toptancı halinde satılmak üzere bildirimde bulunup toptancı hali dışında toptan satılan mallar için mal rusumu tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde o mallar için oluşan bir önceki gün birim fiyatının en yükseği, bir önceki gün fiyat oluşmamışsa o mallar için oluşan en son birim fiyatının en yükseği alınarak belirlenen toptan satış bedelinin %25’i oranında cezalı alınacağı hüküm altına alınmıştır.
Dava konusu iptali istenen karar ile ilgili mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde hal rusumunun cezalı olarak istenmesi ve söz konusu cezanın belediyeye ait bir gelir niteliğinde olması nedeniyle , … tarih ve … sayılı Manisa Büyükşehir Belediyesi Encümen Kararlarının iptaline ilişkin talebe ilişkin il hakem heyetinin görevli olmadığı, bu davaların görüm ve çözüm yerinin 2577 Sayılı İYUK’un 2/1-a bendi uyarınca idari yargı (vergi mahkemesinin) görev alanına girdiği açıktır. (Uyuşmazlık Mahkemesinin 2016/307 E – 2016/608 K sayılı 26/12/2016 tarihli kararı ve İzmir BAM 4. Hukuk Dairesi’nin 2021/22 E- 2021/853 K. Sayılı 15/04/2021 tarihli kararı). Tüm bu sebeplerle aynı gerekçelerle verilen hukuka ve yasaya uygun Antalya İl Hal Hakem Heyeti’nin … tarih ve …sayılı kararının iptali istemine ilişkin iş bu davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Ayrıntısı gerekçeli kararda anlaşılacağı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2- Harç peşin alındığından ve iadesi gereken harç bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davalı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesap edilen 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Artan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde istek aranmaksızın taraflara İADESİNE,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/10/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır