Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/373 Esas
KARAR NO : 2022/794
DAVA : Tazminat (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/07/2021
KARAR TARİHİ : 01/11/2022

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı şirket arasında … tarihinde Müşteri Taşıt Tanıma Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin …’nin yetkili bayisi olan davalı adına … ve müvekkili … Taşıt Tanıma Sistemi elektronik yakıt ikmal sisteminin faaliyetine ve uygulanmasına yönelik olarak imzalandığını, uyuşmazlığın çözümü için dava şartı olan arabuluculuğa başvurulduğunu ancak … dosya numaralı son tutanakta taraflar arasında … tarihinde akdedilen Müşteri Taşıt Tanıma Sözleşmesine istinaden araç başı … USD+ KDV cezai şart hesaplanarak düzenlenen … TL bedelli fatura bedelinin iade edilip edilmeyeceği, iskonto indirimi dolayısıyla elde edilen kazancın ödenmesi konusunda yapılan müzakerelerde anlaşmaya varılamadığını, davalı şirketin … tarihinde herhangi bir haklı sebep olmaksızın ilgili sözleşmeyi fesih ettiğini mail yoluyla bildirdiğini, akabinde de … tarihli … fatura numaralı … TL bedelli faturayı tanzim ettiğini ve faturaya itiraz süresi dolmadan haksız şekilde DBS üzerinden ilgili bedeli tahsil ettiğini, müvekkilince … … Noterliğinden … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarname ile faturaya itiraz edildiğini ve … tarihli … numaralı iade faturası ile iade edildiğini, davalı tarafın sözleşmeyi fesih etmesinde herhangi bir haklı sebebin bulunmadığını, yapılan sözleşmenin fesih edileceğine dair bildiriminde müvekkiline ait taşıtlara yakıt alımı yapılmadığını, bu durumun sözleşmeye aykırı olduğunu, tüm araçların yakıt alımı yapmaması durumunda sözleşmenin tek taraflı fesih edileceğini ve erken fesih durumunda sözleşmede belirtildiği üzere cayma bedelinin yansıtılacağının bildirildiğini, fesih ihbarının akabinde … tarihinde sözleşmenin fesih edildiğinin mail yoluyla bildirildiğini, ancak söylenenin aksine müvekkilinin sözleşme hükümlerine uygun şekilde davranarak üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiğini, müvekkiline ait bütün araçlar için davalı şirket tarafından takılan taşıt tanıma sistemi ile yakıt alındığını, ancak COVİD19 pandemisi nedeniyle müvekkili şirketin çalışmalarına bir süre ara verildiğini, bu durumda sözleşmenin uyarlanmasınından ziyade fesih yolunun seçilmesinin ahde vefa ilkesine aykırı olduğunu, davacı yanca tahsil edilen cezai şartın hiçbir hukuki geçerliliği olmadığını, … tarihli sözleşmenin 2 yıl geçerli olacak şekilde imzalandığını, sözleşmenin 10. Maddesinde ” Sözleşmenin sona erme tarihinden üç ay önce taraflar herhangi bir ihtarda bulunmamaları halinde bu sözleşme iki yıl süre ile uzar” şeklinde olduğunu, bu kapsamda sözleşmenin feshi için haklı bir sebep bulunmadığının sözleşmenin 2 yılı süre ile uzamış sayılacağını, sözleşmede uygulanacak iskonto bedelinin % 6 belirlendiği halde davalı tarafça … tarihinden itibaren iskonto indiriminin % 3 düşüldüğü tespit edildiğini, davalı tarafın haksız iskonto bedeli uyguladığını ve müvekkilinin zararını gidermekle yükümlü olduğunu, davalı ile … arasındaki ilişkinin finansal aracılık olması bedeniyle … tarafından düzenlenen faturanın aynı şekilde müşterisine yansıtması, aynı iskonto oranının uygulanması gerektiği halde davalının bu olaydan haksız kazanç sağladığını, açıklanan nedenlerle davalı tarafın … tarihli Müşteri Taşıt Tanıma Sözleşmesini haksız feshi nedeniyle, DBS üzerinden davalı tarafça haksız tahsil edilen … TL bedelin … tahsil tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, haksız yere düşülen iskonto indirim bedellerinden dolayı fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik … TL bedelin avans faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin haksız değil tam tersine haklı nedenle fesih edildiğini, taraflar arasında akdedilen sözleşme davacı müşterinin aylık belirli miktar yakıt alımı taahhüdüne karşılık bayinin yapacağı iskonto üzerine düzenlenmiş bir sözleşme olduğunu, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 5.2.11 maddesinde “Müşteri aylık 2m3 akaryakıt tüketeceğini taahhüt etmektedir. İş bu sözleşme tahtında müşterinin taahhüt ettiği yakıt miktarı karşılığında indirim söz konusu olmuş ve sözleşmenin 5.2. Maddesinde belirtilmiştir.” şeklinde, 5.2.2. Maddesinde “Müşteri, mülkiyeti altındaki veya herhangi başka bir hukuki sebebe dayanarak uhdesinde bulunan taşıtların akaryakıt tüketimini münhasıran … taşıt Tanıma Sistemi ile ikmal edecektir.” şeklinde, 5.2.1 maddesinde “Bayi müşterinin aldığı yakıt üzerinden kdv hariç tutardan %6 iskonto yapacaktır.” şeklinde, 5.2.10. Maddesinde ise “Müşteri, her ne sebeple olursa olsun iş bu sözleşme tahtında düzenlenmiş olan maddelere koşulsuz riayet etmekle yükümlüdür. İşbu sözleşme kapsamından müşterinin bu sözleşmede belirtilmiş olan maddelere uymaması, … Taşıt Tanıma Sistemini kullanmaması veya sistemden çıkması, bu işi başka bir kurum ile yapması, müşteriye ait araç/araçların bir ay süre ile yakıt almaması veya yakıt tüketiminin yüzde ellinin altına düşmüş olması dahil olmak üzere bayiye işbu sözleşmeyi tek taraflı fesih etme hakkı vermektedir.Bayinin bu sözleşmeyi tek taraflı fesih etmesi durumunda, müşteri sisteme dahil ettiği her bir araç için bayiye beşyüz amerikan doları ve katma değer vergisini cezai şart bedeli olarak koşulsuz ödeyeceğini beyan ve taahhüt eder.” şeklinde düzenlemeler yer aldığını, ilgili maddelerden de anlaşılacağı gibi sözleşmenin ana unsurunun yakıt alımı taahhüdü olduğu ve karşılığında da iskonto uygulanması olduğunu, davacı tarafın müvekkilinden sözleşmede taahhüt edilen tutarda yakıt alımı yapmadığı için sözleşmenin müvekkilince haklı fesih edildiğini, bu hususun kendilerine mail yolu ile iyiniyetli olarak bildirildiği halde davacı tarafın sözleşmeye aykırı davranışlarına devam ettiğini, Sözleşme süresince tüm araçların yakıt alımları TTS ile yapılması gerekmektedir maddesi bulunuyor fakat uzunca bir süredir neredeyse tek araç üzerinden yakıt alımı gerçekleştirmektesiniz….Bu sebeple de sözleşme şartlarının tarafınızca yerine getirilmemesi nedeniyle talep ettiğiniz indirim bedelinin iadesi mümkün değildir.” şeklinde açıklamada bulunulduğunu, tüm bildirimlere rağmen yakıt alımı yapmayan davacının sözleşmedeki edimine aykırı davranışları nedeniyle müvekkilinde taraflar arasında akdedilen sözleşme tek taraflı haklı olarak fesih edildiğini, Davacı taraf hernekadar müvekkilce tahsil edilmiş olan … TL cezai şart tutarının iadesini talep etse de ekli sözlemenin yukarıda belirttiğimiz maddelerine uymamış ve sözleşme haklı sebeple müvekkil şirketçe tek taraflı olarak feshedilmiş ve sözleşmenin feshinden kaynaklanan EK-5’te listesini sundukları sisteme kayıtlı olan araçları için araç başına …USD+KDV cezai şart ödemesinin DBS hesabından fatura karşılığında tahsil edildiğini, Davacıda olduğu gibi müvekkilin diğer tüm müşterileriyle olan iş ilişkisinde de Banka tarafından müvekkil şirkete gönderilen yetki belgesi gereğince müşterinin müvekkilce düzenlenen faturaların karşılığının hesapta bulunmaması durumunda karşılamak üzere banka tarafından belirli miktarda DBS kredi limiti tahsis edilmektedir ve faturanın karşılığı bu hesaptan tahsil edilmekte olduğunu, davacının COVİD19 pandemisi nedeniyle çalışmalarına ara verdiğini beyan etmiş ise de bu yönde uyarlama yapılmasına ilişkin müvekkiline herhangi bir müracaatının olmadığı, Sözleşmenin 5.2.11. Maddesindeki düzenleme “Her ay yapılacak kontroller sırasında müşteri taahhüt ettiği tüketimi yapmaması durumunda , bayi vermiş olduğu indirimi tamamen geri alabileceği gibi, insiyatifi dahilinde belirli bir oranda da geri çekebilecektir.” şeklinde 5.2.13. Maddesindeki düzenleme ise “Bayi, yukarıda belirtilmiş olan indirim tutarını, işbu sözleşme imzalandığı tarihteki mevcut karlılığı üzerinden yapacaktır. Ancak sözleşme süresi içinde gerek …’in gerekse bayinin karlılık oranlarının düşmesi, mücbir sebepler veya sair öngörülemeyen olumsuz ekonomik gelişmeler ….nedeni ile işbu sözleşme kapsamındaki ticari şartlarda bayi tarafından resen tek taraflı olarak revize edilebilecektir.” şeklinde olduğunu, müvekkilinin pandemiden öncesinde de davacının yakıt alımlarına yönelik düşüş olmasına rağmen sözleşmeyi feshetmemiş öncesinde bilgilendirme yazısı göndererek iş ilişkisinin devamını sağlamaya çalışmış, ilk bilgilendirme yazısı … tarihinde gönderilmiş ancak fesih … tarihinde yapılmış olup, bu da müvekkilinin kötüniyetli olduğunun değil tam tersine iyi niyetli basiretli bir tacir olduğunun göstergesi olduğunu, ancak davacı sözleşme şartlarına uymamaya devam edince ticari hayatın devamı için sözleşmeyi haklı sebeple feshetmek zorunda kaldığını, müvekkilinin taraflar arasında akdedilen sözleşmeyi süre yönünden değil haklı sebebin varlığı yönünden fesih ettiğini, davacı tarafça sözleşmenin uzadığına dair savunmanın bu yönden yersiz olduğunu, yine davacı tarafça müvekkilinin basiretli tacir sıfatına aykırı davranarak iskonto bedellerini eksik uyguladığı … faturasından itibaren iskonto indiriminin %3’e düştüğü belirtilmekte olduğunu, davacının kendi beyanları ile çeliştiğini, önceki beyanlarında müvekkilin sözleşmede uyarlama yapmadığını iddia etmekteyken son beyanlarında iskontonun %6’dan %3’e düşürüldüğünü kabul etmekte olduğunu, buradan da davacının çok uzun zamandan sözleşmede taahhüt ettiği yakıt alımını yapmadığının ortaya çıktığını, açıklanan nedenlerle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla müvekkili aleyhine açılmış iş mesnetsiz davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacın tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, sözleşmesinin feshi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan taşıt tanıma sözleşmesi, … tarihli fatura, Vergi dairesi kayıtları celbedilerek incelenmiştir.
Mali Müşavir bilirkişi … tarihli raporunda sonuç olarak; ” Davacının … ayından itibaren sözleşmede taahhüt ettiği yakıt alım miktarını yakalayamadığı gibi … yılı … ayında taahhütünün % 19,02 sini, … ayında % 23,37 sini, … ayında % 11,33 ünü, … ayında ise % 2,09 unu gerçekleştirebildiği,
Yine ayrıca Davacının sisteme kayıtlı 10 adet aracı olmasına rağmen … ayında 4, … ayında 4, … ayında 1, … ayında 1 aracın ve çoğunlukla bir kısmının ayda bir kez cüzi miktarda yakıt aldıkları görüldüğü,
Bu husus Davalı tarafça Davacı tarafa mail yolu ile bildirilmiş ise de bildirim sonrası dosya kapsamına yansımış bir alım olmadığı gibi, akabinde … tarihinde Davacı tarafça tek taraflı olarak taraflar arasındaki sözleşmenin fesih edildiği ve Davalı tarafça Davacı tarafa … tarihli … seri nolu … TL Sözleşme Fesih Bedeli açıklamalı Fatura düzenlenerek fatura bedelinin Davacının …ta bulunan hesabından … tarihinde tahsil edildiği,
Bu durumda;
A) Sayın Mahkeme Davalı tarafça yapılan feshin haklı olduğu kanaatinde ise;
Dosya kapsamında mevcut bilgi ve belgelere göre davalının sisteminde Davacı tarafından bildirilen ve sisteme dahil aktif olan 10 adet aracı bulunduğu,
Sözleşmenin yukarıda yer alan 5-2-10 maddesine göre her bir araç için … USD + KDV cezai şart bedeli Fatura edileceği hüküm altına alındığı,
Davalı tarafça Davalı adına sözleşmenin haklı feshinden dolayı sözleşmenin 5-2-10 maddesi kapsamında … tarihli … seri nolu … TL Sözleşme Fesih Bedeli açıklamalı Fatura düzenlenerek (Sistemde 10 adet kayıtlı olduğu halde Davalı tarafça … tarihindeki döviz kuru dikkate alındığında 3 adet araç için cezai şart uyguladığı görülmektedir) fatura bedelinin Davacının … bulunan hesabından … tarihinde tahsil edildiği,
Bu durumda Davalı tarafça yapılan sözleşemnin feshi ve tahsil edilen cezai şart bedelinde sözleşme kapsamına göre herhangi bir uyarsızlık olmadığı,
B) Sayın Mahkeme Davalı tarafça yapılan feshin ve tahsil edilen cezai şartın haksız olduğu kanaatinde ise;
Bu durumda Davacının Davalıdan haksız tahsil ettiği …TL tutarında alacağı olduğu,
Bu haksız tahsil edilen … TL bedelin tahsil edildiği … tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte Davacıya iadesi gerektiği,
C) Davacı tarafça Davalıdan alınan yakıtlara ilişkin sözleşme kapsamına göre % 6 iskonto yapılması gerekirken … tarihinden itibaren % 3 iskonto yapıldığından bahisle eksik yapıldığı talep edilen iskonto bedellerinin iadesine ilişkin ise yapılan tespit ve değerlendirmelerde ise; Davacı tarafça Davalıdan alınan yakıtlara ilişkin sözleşme kapsamına göre % 6 iskonto yapılması gerekirken … tarihinden itibaren % 3 iskonto yapıldığından bahisle eksik yapıldığı talep edilen iskonto bedellerinin iadesine ilişkin ise yapılan tespit ve değerlendirmelerde ise;
Rapor içeriğinde değinildiği üzere dosya kapsamına mevcut bilgi ve belgelere göre Davacının … ayından itibaren sözleşme kapsamında taahhüt ettiği yakıt alım miktarını gerçekleştiremediği,
Bu kapsamda sözleşmenin Davalı firmaya indirimleri iptal etme, yeni oran belirleme, geri isteme gibi bir kısım haklar tanıdığı,
Dosya kapsamına taraflarca Davacının litresel bazda yakıt alımını gösteren bir bilgi ve belge sunulmadığından davalı tarafça Davacı tarafa bu süreçte ne kadarlık bir iskonto uygulandığı ya da ne kadarlık iskonto uygulanması gerektiği yönünde bir belirleme yapılmasına imkan olmadığı” sonuç ve kanaatine varmıştır.
Tüm dosya kapsamının incelenmesi neticesinde;
Somut olayda taraflar arasında çözümlenmesi gereken uyuşmazlık sözleşmesinin davalı tarafından haklı sebeple feshedilip edilmediği, sözleşmenin feshi halinde davacının fatura bedelini tahsil edip edemeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Davacı tarafından davalıya mail yoluyla gönderilen … tarihli fesih ihbarnamesinin incelenmesinde; … tarihli taşıt tanıma sistem sözleşmesi uyarınca davacının uhdelerinde bulunan tüm araçların … ile ikmal edilmemesi, tüketim taahhüdüne uyulmaması, farklı bir tedarikçi tarafından akarkayıt ikmali nedeniyle haklı sebeple feshedileceği ve sözleşmedeki şartlarla fesih edildiği görülmektedir.
Taraflar arasında … tarihli Müşteri Taşıt Tanıma Sözleşmesinin 5.2.1.maddesinde; “Bayi müşterinin aldığı yakıt üzerinden kdv hariç tutardan % 6 iskonto yapacaktır” hükmünün; 5.2.10. maddesinde “Müşteri, her ne sebeple olursa olsun işbu sözleşme tahtında düzenlenmiş olan maddelere koşulsuz riayet etmekle yükümlüdür. Müşterinin, işbu sözleşme kapsamında belirtilmiş otan maddelere uymaması, bu sözleşmeyi süresinden önce fesih etmek istemesi. … Taşıt Tanıma Sistemim kullanmaması veya sistemden çıkması, bu ışı başka bir kurumdan yapması, müşteriye ait araç araçların bir ay süre de akaryakıt almaması, bir kısım araçlarının farktı bir tedarikçi de ikmal görüyor olması veya yakıt tüketiminin yüzde ellinin altına duşmuş olması dahil olmak üzere tüm bu durumlar bayiye işbu sözleşmeyi tek taraflı fesih etme hakkı vermektedir. Sözleşmenin bayiye verdiği haklar doğrultusunda ve sözleşmeyi haklı nedenlerle tek taraflı fesih etmesi durumunda müşteri sisteme dahil ettiği her bir araca ait cihaz için bayiye … amerikan doları ve katma değer vergisini cezai şart bedeli olarak bayinin keseceği faturaya istinaden derhal ve koşulsuz olarak ödeyeceğini kabul, beyan, taahhüt eder. Gerek bayının bu sözleşmeyi haklı sebeplerle tek taraflı fesih etmek istemesi gerekse müştennın sözleşmesini erken fesih etmek istemesi, ayrıca yukarıda belirtilmiş olan maddelerde dahil olmak üzere muşten dk fatura döneminden sonra elde ettiği tüm indirim tutarlarını bayiye geri ödemekle yukümlüdür. Müşteri bu maddeyi şimdiden kabul etmiştir” hükmünün 5.2.11 maddesinde; “Müşteri aylık 2m3 akaryakıt tüketeceğini taahhüt etmektedir İş bu sözleşme tahtında müştennın taahhüt ettiği yakıt miktarı karşılığında indirim söz konusu olmuş ve sözleşmenin 5,2 maddesinde belirtilmiştir. Her ay yapılacak kontroller sonrasında müşteri taahhüt ettiği tüketimi sağlamaması yapamaması durumunda, bayı vermiş olduğu indirimi tamamen geri alabileceği gibi, inisiyatifi dahilinde belli bir oranda da geri çekebilecektir İndirim oranının değişmesi durumu müşteriye hiçbir şekilde imzalamış olduğu bu sözleşmeyi iptal edebilme hakkı vermeyeceği konusunda taraflar tam bir mutabakata varmıştır.” hükmünün yer aldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan sözleşme metinleri ile; davacı müşteri tarafından aylık 2 m3 akaryakıt alınacağı, davalı bayiden alımın yapılacağı yönünde taahhüt bulunulduğu, buna karşılık davalı bayinin de müşteriye fatura edilecek akaryakıt bedeli üzerinden KDV hariç toplam %6 oranında iskonto yapacağının kararlaştırıldığı görülmektedir. Davalı tarafça sözleşme uyarınca taahhüt edilen aylık yakıt miktarı tamamlanmadığından, sözleşme gereği edim yerine getirilmediğinden sözleşmenin feshedildiğini savunmuştur. Her ne kadar davacı tarafça davalı bayi tarafından taahhüt edilen iskontonun yapılmadığı, feshin ve tahsil edilen bedelin haksız olduğu ileri sürülmüş ise de; bilirkişi aracılığı ile incelenen taraf defterleri, yakıt tüketimi ve faturalar nazara alındığında, davacı müşteri tarafından taahhüt edilen yakıt tüketimin … yılı … ayından itibaren taahhüt edilenin altında kaldığı, 10 araç yönünden taahhütte bulunulmasına rağmen 4 aracın alım yaptığı anlaşılmaktadır. Buna göre taraflar arasındaki imzalanan … tarihli sözleşmenin 5.3.10 maddesi uyarınca yakıt alımı yönünden şartlar yerine getirilmediğinden, davalı bayinin ” vermiş olduğu indirimi tamamen geri alabileceğinin ve feshin haklı nedene dayandığının ve fesih nedeniyle tahsil edilen …-TL cezai şart bedelinin” tarafların serbest iradeleri ile kararlaştırıldığı davacı müşterinin cezai şarta dayalı fatura bedelinin iadesi talebinin yerinde olmadığı kanaatine varıldığından davanın reddine karar verilmişt, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar kanunu gereğince alınması gerekli ….-TL harcın peşin alınan ….-TL’den mahsubu ile ….-TL nin karar kesinleştiğinde istem halinde davacıya iadesine,
3-Yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan …TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; …-TL nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4- Davacının yaptığı masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansı varsa karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, e- duruşma talep eden davacı vekili …’in yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/11/2022

Katip …
E imzalı

Hakim …
E imzalı