Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/362 Esas
KARAR NO : 2022/90
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/07/2021
KARAR TARİHİ : 28/01/2022
Davacı vekili tarafından açılmış bulunan yukarıda açık konusu yazılı davanın yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili … tarihli dava dilekçesinde özetle; davalı ile davacı şirket arasında; davalının maliki bulunduğu … oteli için … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, bu protokol gereğince, seyahat acentesi olan davacı tarafından, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak konaklamalar için 10 adet çekle toplam … Euro ve … USD ödenmiş olup bu tutarın … yılı yaz sezonunda mahsup edilemeyen … USD bakiyesinin davacıya iade edilmeyerek … yılı yaz sezonu konaklama bedellerinden mahsup edilmek üzere … yılına devredildiğini, bu kez taraflar arasında; … yılı yaz sezonuna ilişkin olarak … tarihli konaklama sözleşmesi ile … tarihli protokol imzalandığını, davacı tarafından … tarihli protokol ile; davalı nezdinde bulunan … USD’ye ilave olarak, … yılı için toplam … Euro tutarlı 8 adet çekle avans ödemesi yapılması kararlaştırılmış ve söz konusu avans çeklerinin de davalıya teslim edildiğini, bu çeklerden toplam … Euro bedelli 4 adet çek, … yılında otelin açılmaması ve konaklama hizmeti alınamamasına rağmen davalı tarafından tahsil edildiğini, son durumda davacı şirketin davalı nezdinde … USD + … EURO bakiye avans alacağı bulunduğunu, … yılında davalıya ait otelin açılmaması nedeniyle konaklama hizmeti alınamadığı ve davalı tarafça tahsil edilen avansın mahsubu mümkün olamadığından davalı … ile aralarında akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin ifasının … yılı yaz sezonu için imkânsız hale geldiğinin anlaşıldığını ve Antalya ….Noterliğinin … tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile; mücbir sebeple aralarındaki tüm sözleşme ve protokollerin feshedildiği, avans olarak verilmiş ve henüz tahsil edilmemiş olan çeklerin davacıya iadesi, daha önce tahsil edilen çek bedellerinin davacıya ödenmesinin ihtar edildiğini, sözleşme ve protokol feshedildiği halde çeklerinin iade edilmemesi ve tahsiline devam edilmesi üzerine Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D İş sayılı dosyası ile çeklerin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı alındığını, ancak keşide tarihi tedbir kararından önce olan toplam … Euro tutarlı dört adet çekin davalı tarafından tahsil edildiğini. davacı iyiniyetle, o tarihte alacağının tahsili için yasal yollara başvurmak yerine … ve … yıllarından sarkan söz konusu avans alacağını mahsup edebilmek ve … yılı yaz sezonu için çalışma koşullarını düzenlemek amacıyla davalı ile bu kez … tarihli bir protokol imzalandığını, bu protokol ile; Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından verilen ihtiyati tedbir kararı nedeniyle davalı tarafından tahsil edilemeyen…-…-…-… tarihli ve her biri … Euro tutarlı dört adet çekin davacıya iade edileceği, bu çeklerin karşılığında toplam … Euro tutarlı 4 adet çekin, davalı nezdinde bulunan bakiye avansa ilave olarak verileceği konusunda mutabık kalındığını, tedbir kararına konu çekler davacıya iade edilmiş ve bu çekler yerine toplam … Euro bedelli 4 adet çek, … yılı yaz sezonunda otelde yaptırılacak yolcu konaklamalarının bedellerinden mahsup edilmek üzere davalıya avans olarak teslim edildiğini, ancak … tarihli protokolün 7. maddesinin “b” alt maddesinde davalı tarafından davacı lehine bir kısım ipotek işlemleri tesis edileceği, ipotek işlemlerinin başlatılması için protokolün imza tarihinde davalı tarafından ilgili tapu müdürlüğü nezdinde gerekli başvuruların yapılacağı ve en geç bir hafta içerisinde de sonuçlandırılacağı belirtildiği halde bu güne kadar söz konusu ipotek başvuruları yapılmadığını, 7. Maddenin “a” maddesinde … yılı kontenjan sözleşmesi imzalanması şartı da yerine getirilmediğini, ayrıca protokolün 9. maddesi gereğince … otelinin en geç … tarihinde işletmeye açılacağı, aksi halde davacı tarafından hukuki işlemlerin başlatılacağı belirtilmiş olmasına rağmen söz konusu tesis halen işletmeye açılmadığını, otelin üçüncü bir kişiye kiraya verildiği ve … yılı yaz sezonu dahil olmak üzere uzun yıllar otelin kiracı tarafından tek yetkili olarak işletileceği de haricen öğrenildiğini, halbuki 10. Maddeye göre avans ödemesinden sebep göstermeksizin cayma haklarının bulunması yanında otelin işletmesinin üçüncü kişilere devredilmesi, tek yetkililik sözleşmesi yapılması da yasaklandığını, buna rağmen davacı yine iyiniyetle, davalı ile irtibata geçerek iki taraflı bir çözüm yolu bulma yolunda çaba gösterdiğini, ancak bu çabalar sonuçsuz kalmış hatta davalı şirket davacıyla irtibatı tamamen kestiğini, akde aykırılık teşkil eden tüm bu durumlar karşısında Antalya …. Noterliğinin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğden itibaren 5 gün içerisinde; davacı şirketin davalı nezdinde bulunan bakiye avans alacağının (… USD + … EURO) davacıya ödenmesi, henüz tahsil edilmemiş ve vadesi gelmemiş avans çeklerinin (toplam … EURO) iade edilmesi ihtar edildiğini, ancak ihtarname … tarihinde davalıya tebliğ edildiği halde davacının bakiye avans alacağı ödenmediğini, keşide günü gelmemiş olan avans çeklerinin de iade edilmediğini, bu kez Antalya …. Noterliğinin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile aramızda akdedilmiş olan sözleşme ve protokollerin feshedildiği, derhal bakiye avans alacaklarının ödenmesi ve keşide günü gelmemiş olan çeklerin de iade edilmesinin tekrar ihtar edildiğini, davalı tarafından bu ihtarnameye de cevap verilmediğini, bunun üzerine Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile çek iptali ve menfi tespit davası açılmış ayrıca tahsil edilmemiş olan avans çeklerinin ibrazı halinde karşılıklarının ödenmemesi yönünde tedbir kararı alındığını, diğer yandan da Antalya … Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile davalı tarafından tahsil edilmiş olan … Euro bakiye avans alacaklarının, … Esas sayılı dosyası ile de … USD bakiye avans alacaklarının tahsili için icra takibi başlatıldığını, ancak davalı, takibi sürüncemede bırakmak ve davacının alacağını tahsilini geciktirmek amacıyla mesnetsiz ve haksız olarak takibe, borca, borç ilişkisine, imzaya ve yetkiye itiraz ettiğini, itirazlar üzerine her iki takip dosyası da durduğunu, taraflar arasında imzalanan …, … ve … tarihli protokollerde; sözleşmenin herhangi bir sebeple feshi, sözleşme feshedilmeksizin avans ödemesinden cayılması, satış durdurma bildirimi gönderilmesi, … tarafından yükümlülüklerin kısmen veya tamamen yerine getirilmemesi, sözleşme feshedilerek ya da edilmeksizin davacı tarafından herhangi bir tarihte sebepten ari olarak bakiye avansın geri talep edilmesi hallerinde keşide günü gelmemiş çeklerin davacı iade edileceği, avans bakiyesinin de 5 gün içinde geri ödeneceği, ödemede gecikme halinde bu tutara aylık %3 gecikme faizi uygulanacağının hüküm altına alındığını. … tarihli protokolde bu hükümlere ilave olarak davacının kontenjanını kullanmasını önleyecek veya güçleştirecek şekilde tek yetkililik ve benzeri sözleşmeler yapılması da bakiye avansın iadesi sebebi olarak belirtildiğini, davalı … A.Ş. sözleşme ve protokol hükümlerinin tamamına aykırı davrandığını, yüklendiği hiçbir edimi yerine getirmediğini, feshin zorunlu bir hal aldığını ve avans ödemelerinin mahsubu ihtimali kalmadığını ileri sürerek, davalının Antalya … Dairesinin … Esas sayılı icra takibine itirazının iptaline ve takibin devamına, İİK uyarınca %20 icra inkar tazminatı ile yargılama giderlerinin, takip sonrası işlemiş faizin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalıya ait otele müşteri tedariki konusunda taraflar arasında akdedilmiş sözleşmeler olduğunu, her yıl devam eden fakat kontenjan ve bedellerin belirlemesinin ayrı yapıldığı devamlı bir süreç söz konusu bulunduğunu, bu yönde taraflar arasında cari hesap oluğunu, olağan süreçte davalıya çoğunlukla avans, kısmen ifa niteliğinde çekler teslim edildiğini, bu çeklerin cari hesaplarda görüldüğünü, ticari uygulamada tur operatör ve acentelerinden alınan çeklerin otelin sezonda ihtiyacı olan mal ve malzemelerin tedariki sözleşmelerinde bir kredilenme amacı kapsamında kullanıldığını, sezon boyunca müşteriler gelmekte onlara hizmet sunulmakta ve acenteden tahsil edilen çeklerle de bu malzeme ve ürünlerin bedelleri pey der pey ödendiğini, her yıl sezon açılışının yapılabileceği tarihin belirlendiğini, fiili açılışı ise tur operatörü/acentesi ile koordine edildiğini, rezervasyon durumuna göre açılış gerçekleştiğini, bu durumda açılışı belirleyen durum sözleşmede yazılı tarih değil, acentenin müşteri girişini bildirdiği tarih olduğunu, acente/operatörün müşteri olmayan zamanda otelin açılmasını istemesinin anlamsız olduğunu, aksine istem hem süregelen karşılıklı iletişim, hem iyiniyet ve dürüstlük, hem de pandeminin olağanüstü durumu ile uyumlu olmayacağını, … ve … yıllarında turizm sezonlarının plansız gerçekleştiğini, açılma çabalarının gerçekleşmediğini, sezon sonuna açılışlar dahi yapılmış, bir dönem uçuş ve seyahat yasakları nedeniyle otellerin açılamadığını, bu noktada büyük otellerin açık beklemesinin günlük maliyeti de bir turizm bilirkişisinden sorulmalıdır ki dürüstlük kapsamında bu husun göz önüne alınması gerektiğini, acente istediği halde otelin açılmadığı iddiasının hiçbir zaman söz konusu olmadığını, ileri tarihli çeklerin mevzuatımızca kabulü karşısında çek bir ödeme aracı olduğu kadar bir kredi aracı yasal niteliğini de taşıdığını, çeklerin verilmesi, bazen kredilendirme, bazen mal alımları vb.amaçlarla yapıldığını, bu nedenle çeklerin kullanılması hukuka veya sözleşmeye aykırı bir davranış bulunmadığını, davacı tarafın pandemi nedeniyle hesap dönemi içinde çekleri iade istemesi de bu yönü ile haksız bir istem olduğunu, böyle bir talep karşısında çeklerin verildiği üçüncü kişilerde iade alınamaması da bir kusur hali olmayacağını, çekler de benzer şekilde avans ödemeleri olduğunu, bu nedenle avans çeki veren kişinin çekin tahsilatını, yani avansın ödenmesini durdurma talebinin hukuken dayanaksız bir talep olduğunu, ayrıca pandemi sürecinin etkisi ile davalı şirketin bir kısım zorluklar içine girdiğini, bu süreçte davacıdan alınan çeklerin de üçüncü kişilere verilerek kullanıldığını, daha sonra pandemi sürecini gerekçe alarak sözleşmenin feshi kabul edilebilir bir fesih olmadığını, otelin açılmak için hazır olduğu, ancak otele kontenjan ve rezervasyon bildirilmediğini, otelin üçüncü kişiye kiralanması iddiasına itiraz ettiklerini, zaten otelin her halükarda davacının taleplerini karşılamak üzere hazır halde olduğunu, davacının, … yılı turizm beklentisinin düşmesi üzerine … tarihinde, sezonun en başlangıç zamanında, pandeminin yarattığı gecikmeyi bir mücbir sebep olmasını da gözardı ederek sözleşmeyi feshettiğini bildirmesi, çekleri ve fazla ödemeyi iade istemesi dürüstlük ve iyiniyet ile bağdaşmayacağını, ayrıca davalının, … yılında tam da sezon açılışı beklenilen … ayında …’den itibaren uygulamaya konulan pandemi yasakları nedeniyle sezonun başlamaması, bu son dakika durumun davalı şirketi çok zorda bıraktığını, bir çok ödeme yapılmış olması, avans çeklerinin firmalara verilmiş olması, kendilerine ait çekler de tedavüle çıkarmış olmaları, bozulan ekonomik durum nedeniyle bir çok firma ile de zorluk yaşamaları, ödenmeyen kredilerin yarattığı ciddi mağduriyet durumu, bankanın davalıya yarattığı fahiş faizler ile ihtiyati haciz istemi nedeniyle oluşan zorluklar, bunun üzerine davacı tarafın ağır taleplerinin olabildiğince karşılanmaya çalışılması, devam eden süreçte ise … yılı turizm beklentisinin gerçekleşmemesi nedeniyle durumun daha da ağırlaştığı gerçeği davalının içinde bulunduğu muzayaka halini gösterdiğini, davacı tarafın, hiçbir yılda veya başka hiçbir otele karşı ileri sürmediği gerekçeleri ileri sürerek hem de …’de yani sezonun başlangıç zamanında, sezon açılışındaki genel gecikmeyi gerekçe alarak fesih ve iade talebi davalıyı zorda bırakma amacı güden bir davranış olduğunu beyanla, davanın reddi ile yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini istemiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE; Davanın taraflar arasında düzenlenen konaklama sözleşmesi nedeniyle davalı tarafça edimin yerine getirilmemesi gerekçesiyle avans olarak verilen tutarın iadesi talebinin olumsuz olduğu gerekçesiyle açılan icra takibinde itiraz üzerine takibin durmasından sonra alacaklı davacı tarafından yapılan itirazın iptali istemine ilişkin olduğu anlaşıldı.
HMK’nun 166/1 maddesi “Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir…” hükmünü, aynı kanunun 166/4 maddesi ise “Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda , bağlantı var sayılır” hükmünü içermektedir.
Mahkememizde açılan işbu dava ile daha önce açılan ve Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esasında derdest bulunan dava arasında HMK’nun 166/4 maddesi anlamında irtibat bulunduğu, anılan mahkemeden alınan olumlu mütalaa ile anlaşılmış olmakla, mahkememizdeki dava dosyasının daha önce açıldığı anlaşılan Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dava dosyası ile birleştirilmesine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Mahkememizin bu dava dosyasıyla Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası arasında şahsi ve fiili irtibat bulunduğu anlaşılmakla, her iki dosyanın HMK.’nun 166. maddesi gereğince hukuki irtibat nedeniyle BİRLEŞTİRİLMELERİNE,
Bu dosyanın esasının KAPATILMASINA,
2-Yargılamanın birleştirilen Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dava dosyası üzerinden devamına, dosyanın Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne gönderilmesine,
3-Dava dilekçesi ve birleştirme kararının birleştirilen dosya üzerinden taraflara tebliğine,
4-Harç, masraf, ücreti vekalet tayin ve takdirinin asıl davada nihai kararla değerlendirilmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı esas hakkında verilecek karar ile birlikte istinafı kabil olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 28/01/2022
Başkan …
¸E- İmzalı
Üye …
¸E- İmzalı
Üye …
¸E- İmzalı
Katip …
¸E- İmzalı