Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/127 Esas
KARAR NO : 2022/193
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/12/2017
KARAR TARİHİ: 10/03/2022
Mahkememizin … Esas … Karar sayılı dosyası Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin … Esas … Karar sayılı ilamı ile mahkememize gönderilmekle yukarıdaki esasa kaydı yapılmış ve mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde, davacının iş ilişkisi içerisinde olduğu dava dışı …Gıda Tic. Ltd. Ştı ile uzun yıllar ticari bağlantı içerisinde bulunduğunu, davacının bu şirketten kendisine teslim edileceği taahhüt edilen mallara karşılık olarak 20.06.2014 keşide tarihli ve 31.750,00 TL bedelli, keşide yeri Antalya olan, …Bank’a ait … numaralı çeki keşide ettiğini, davacının çeki keşide etmesine rağmen taahhüt edilen malların teslim edilmediği, bunun üzerine davacının malların teslimini yada çekin iadesini istediğini, ancak çeki alıp mallan vermeyen dava dışı şirket yetkililerinin ekonomik zorluk nedeniyle mallan gönderemeyecekleri ve çekide kredi teminatı olarak …Antalya Akdeniz Şubesine verdiklerini, keşide günü geldiğinde çeki tahsil etmeyeceklerini ve bankadan teslim alarak imha edeceklerini belirttiklerini, keşide tarihinde çek karşılığının davacının banka hesabından çıkmaması ve çek verilen dava dışı şirket ile uzun süredir ticaret yapmaları nedeniyle davacının çekin imha beyanına inandığını, ancak çeki imha ettiklerini belirten dava dışı şirketin keşide tarihinin üzerini çizmek suretiyle 20.06.2014 olan tarihi 20.10.2014 olarak değiştirdiğini ve davacının imzasını taklit etmek suretiyle tarih kısmını parafladıklarını, çekin değişiklik yapılan yeni keşide tarihinde çeki tahsil etmek isteyen davalı şirketin, çeki ibraz ettikleri …bank İstanbul Kurumsal Şube’de çek keşide tarih yanında bulunan parafın keşideciye ait olmaması sebebi ile işleme alınmamasına ve daha sonrasında davacı şirket aleyhinde İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesine yaptıktan ihtiyati haciz talebinin reddedilmesine rağmen kötü niyetli olarak başka bir mahkemeye başvurarak davacı aleyhine ihtiyati haciz kararını aldığını ve İstanbul 28. İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyasıyla icra takibini başlattığını, kendisine yine usulüne uygun bir tebliğ yapılmayan davacının borca itiraz hakkını kullanamadığını, icra takibini ancak 2017 yılı Kasım ayında tüm bankalardaki mevduat hesaplanna konulan bloke nedeniyle öğrendiğini ve tüm ticari faaliyetinin durması sebebiyle takibe konu çek bedeli ve ferileri ile birlikte toplam 48.744,10 TL bedeli ödemek zorunda kaldığını belirterek; İcra takibi baskısı ile dosya borcunu ödeyen davacının ödemiş olduğu kısmın istirdadına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili mahkememize sunmuş olduğu 29.01.2018 tarihli dilekçesi ile: davalı şirket İle dava dışı …Gıda tic. Ltd. Şti arasında faktöring sözleşmesi akdedildiği, yapılan sözleşme gereği ön ödeme yoluyla finansman sağlandığını, davalı şirketin 6361 sayılı yasanın belirtmiş olduğu tüm yükümlülükleri yerine getirerek çeki iktisap ettiğini dolayısıyla herhangi bir kusurunun bulunmadığını, davacının öne sürdüğü kişisel nedenlerin ve defılerin davalı şirkete karşı ileri sürülemeyeceğini, dava konusu çek üzerinde keşide tarihinin davacı imzası taklit edilerek paraflanmış olma iddiasının mahkemenin incelemesi ile ortaya çıkacağını, aksini kabul anlamına gelmemekle birlikte kambiyo senetlerinin kayıtsız şartsız ödeme kaydı bulunan senetler olması sebebi ile ve imzaların istiklali ilkesi gereği her imzanın birbirinden bağımsız kabul edilmesi gerektiğini ve çekin geçerliliğine engel olmadığını, davalının çeki hukuk sınırlan İçerisinde İktisap ettiğini ve haklı olarak İcra takibi başlattığını belirterek; haksız ve hukuki dayanaklardan yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER:
Istanbul 28. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş Sayılı dosyası ve Antalya CBS … s. Soruşturma dosyası ve savcılık dosyası içerisindeki bilirkişi raporu dosyamız arasına alınmıştır.
İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak davalının ticari defterleri üzerinde inceleme yapılmak üzere İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmiş ve alınan bilirkişi raporunda, davalı şirketin, TTK’ya görülmesi gereken ticari defterlerini yasal süreler içerisinde tasdik ettirdiği, yevmiye defterlerinin kapanış tasdini de yasal süresi içerisinde yaptırdığı dolayısıyla sahibi lehine delil olma özelliğini taşıdıklarını, dava konusu çekin kesilmesine sebep faturanın şekil şatlarına uygun olarak ve geçerli olarak kesildiği, ticari teammüllerde yer alan kavrama göre faturanın açık fatura olarak düzenlendiği, yani tahsilatı yapılmamış olarak düzenlendiği, dava konusu çekin kesilmesine sebep faturanın İrsaliyeli Fatura olduğu ve malın eksiksiz teslim edildiği ve malın eksiksiz teslim alındığı imzalarının da mevcut olduğu, takdiri Mahkemeye ait olmak üzere, ticari teammüller gereği davalı şirketin, faktoringe konu çeklerde kısmen araştırma yükümlüğünü yerine getirmediği, dava konusu çekin davalı şirket tarafından 27/06/2014 tarih ve …nolu fiş ile kayıtlara alındığı, 2015 ve 2016 yıllarında bakiyenin devrettiği ve 30/0/2017 tarihinde …nolu fiş ile …’dan tahsil edilen tutar ile bakiyenin kapandığının tespit edildiğini bildirir rapor sunmuştur.
Dosya ek rapor aldırılmak üzere tekrar talimat mahkemesine gönderilmiş ve bilirkişi mahkemeye sunmuş olduğu kök bilirkişi raporunda belirttikleri davalı şirketin, faktoringe konu çeklerde, ticari teammüller gereği, araştırma yükümlülüğünü kısmen yerine getirmediği yönündeki görüşlerinin sabit olduğunu, kök bilirkişi raporunda yer alan görüş ve tespitlerinde değişiklik olmadığını bildirir rapor sunmuştur.
Mahkememizin … Esas … Karar sayılı dosyası Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin … Esas … Karar sayılı ilamı ile mahkememize gönderilmekle yukarıdaki esasa kaydı yapılmış ve dosya dava konusu çekteki tarih değişikliğine ilişkin imzanın davacının el ürünü olup olmadığı hususunda rapor tanzim edilmek üzere rapor alınmak üzere Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı’na gönderilmiş ve mahkemeye sunulan 27/01/2022 tarihli raporda,
. İnceleme konusu çekin keşide tarihi altında bulunan düzeltme imzası ile …’ın mevcut mukayese imzaları arasında yapılan inceleme ve karşılaştırmada;
1. İmzaların kalem baskısı ve çizgi kalitesi,
2. İmzaların başlangıcındaki “A” harfinin tersimi,
3. İmzalar içerisindeki el kaldırma hareketlerinin yapılışı,
4. İmzalardaki dairesel dönüş hareketlerinin yapılışı,
5. İmzalar içerisindeki buklesel hareketlerin yapılışı,
6. İmzaların bitim hareketlerinin yapılışı,
7. Kaligrafik ve karakteristik özellikler yönünden farklılıklar görülmüş olup, söz konusu İmzanın … eli ürünü olmadığını bildirir rapor sunulmuştur.

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava çekteki keşideci parafının sahteliği iddiasına dayalı faktoring şirketine yöneltilen istirdat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık çekin iktisabında davalı faktoring şirketinin üstüne düşen yükümlülükleri yerine getirip getirmediği noktasında toplanmaktadır.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2. maddesinde ‘Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.”
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2. maddenin yollamasıyla 04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 5/1. maddesinde ‘Kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapılmaması gerekir. İstihbarat çalışmasının; a) Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına ilişkin düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi, b) İç kontrol sisteminin devralınan faturalara ilişkin gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın kullandırım yapılamayacak şekilde oluşturulması, c) Müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları dâhil olmak üzere asgari olarak yukarıda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulur.’ hükümleri düzenlenmiş olup, faktoring şirketlerinin gerekli istihbarat çalışmasını nasıl yapacağı ve çalışma usulleri açıkça düzenlemiştir.
Antalya CBS …s. Soruşturma dosyası içerisinde bulunan 22.01.2019 tarihli bilirkişi raporunda çekin keşide tarihindeki parafın sahte olduğunun bildirildiği yine İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesinin …D. İş Sayılı dosyasında çekin bankaya ibraz tarihinin olmaması ve keşide tarihindeki düzeltmede keşidecinin imzası bulunmaması nedeniyle ihtiyati haciz talebinin reddedildiği görülmüştür.
Dava konusu çek incelendiğinde davacının keşideci dava dışı …Gıda Şirketi’nin lehtar, davalının ise lehtarın cirosu ile hamil olduğu çekin düzenlenme tarihi 20/06/2014 iken üzeri çizilerek 20/10/2014 yazıldığı, bu düzeltme altında imzanın yer aldığı, çekin düzeltilmiş haline göre süresi içerisinde davalı tarafından ibraz edildiği anlaşılmaktadır.

6102 Sayılı TTK’nın 796.maddesinde “Bir çek, düzenlendiği yerde ödenecekse on gün; düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse bir ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. (2) Ödeneceği ülkeden başka bir ülkede düzenlenen çek, düzenlenme yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise bir ay ve ayrı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. Bu bakımdan, bir Avrupa ülkesinde düzenlenip de Akdenize sahili bulunan bir ülkede ödenecek olan ve aynı şekilde Akdenize sahili olan bir ülkede düzenlenip bir Avrupa ülkesinde ödenmesi gereken çekler aynı kıtada düzenlenmiş ve ödenmesi şart kılınmış sayılır. (3) Birinci ve ikinci fıkralarda yazılı süreler, çekte yazılı olan düzenlenme tarihinin ertesi günü başlar.” düzenlemesi yer almıştır.
Bu durumda davaya konu çekin süresinde ibraz edilip edilmediği davalının kambiyo senedi nedeniyle davacı keşideciye müracaat hakkının bulunup bulunmadığının tespiti için çekin keşide tarihindeki değişikliğe ilişkin imzanın davacının eli ürünü olup olmadığının tespiti gerekir.
Mahkememizce Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin … Esas … Karar sayılı kararı doğrultusunda imza inceleme raporu aldırılmış ve esasa alınan Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı’nın 27/01/2022 tarihli raporu nazara alınarak dava konusu çekin keşide tarihindeki değişikliğe ilişkin imzanın davacının eli ürünü olmadığı kanaatine varılmıştır.
Tüm dosya kapsamı birarada değerlendirildiğinde; çekin ibraz edildiği banka yetkilileri ve ihtiyati haciz için sunulan mahkeme hakimi tarafından dahi tespit edilebilen tahrifatın davalı faktoring şirketi tarafından değerlendirilmesi gerektiği ve gerekli istihbari araştırmanın yapılması gerektiği en azından çek keşidecisine ulaşılarak söz konusu parafın kendisine ait olup olmadığının sorulması gerektiği anlaşıldığından ve çekteki keşideci imzasının sahteliğine ilişkin definin kişisel defi olmadığı , çeki elinde bulunduran tüm hamillere karşı keşideci tarafından öne sürülebilen bir defi olduğu hususlarının davalı tarafından bilinmesi gerektiği anlaşıldığından davalı faktoring şirketinin yukarıdaki kanun ve yönetmelikler gereği belirlenen kısmi araştırma yükümlülüğünü yerine getirmediği hususu mahkememizce sabit görülmüş, kambiyo niteliğini kaybetmiş çek nedeniyle başlatılan icra takibi nedeniyle davacının davalıya ödediği bedelin istirdatına yönelik davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davanın KABULÜ İLE, 48.744,10 TL’nin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 3.329,70 TL harçtan peşin alınan 832,42 TLnin mahsubu ile eksik bakiye 2.497,28 TL nin davalıdan alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan ilk dava masrafı, bilirkişi ücreti, posta ve müzekkere giderinden ibaret toplam 2.319,57 TL masrafın davalıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
4-Yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 7.136,73 TL vekalet ücretinin davlıdan alınarak DAVACIYA VERİLMESİNE,
5-Tarafların yatırmış olduğu artan gider avansı ve varsa teminatın karar kesinleştiğinde taraflara İADESİNE,
Dair, davacı vekili … ile davalı Temlik alan …Varlık vekili …’ın yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/03/2022
Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır