Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/403
KARAR NO : 2021/541
DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/09/2020
KARAR TARİHİ : 14/09/2021

NOT: Her ne kadar kısa kararda Hakim … (…) yer almakta ise de; Hakimler ve Savcılar Kurulu 2. Dairesinin … tarihli …/… Tedbir ve …/… sayılı kararı ile bir yıl süre ile tedbiren görevinden uzaklaştırılmasına karar verildiğinden gerekçeli karar Antalya İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığının … tarih …/… Muhabere sayılı görevlendirmesi gereği hakim … (…) tarafından yazılmıştır.
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkil, ekli … tarihli acentelik sözleşmesi ile … Sigorta A.Ş. daha sonra ekli sözleşme ile … ile ( … sigorta A.Ş. daha sonra … Sigorta A.,Ş. Olarak ticari hayatına devam ettiğini davalının Antalya Bölge Müdürlüğüne bağlı olarak sigorta acenteliğini yaptığını, davalının Kadıköy … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu fesihnamesi ile acenteliği herhangi bir bir sebep gösterilmeksizin fesih edilmiş ve vekaletnamedeki tüm yetkilerinden azledildiğini, Acentelik sözleşmesinde bitim tarihi öngörülmediğini, . Müvekkilin acenteliğinin başlangıcı olan … yılından itibaren acenteliğin feshine kadar yaklaşık 5 yıl acentelik hizmeti verdiğini, aentelik görevinde oldukça yüksek istihsal gerçekleştirdiğini, müvekkilin ve davalının ticari defterlerinde açıkça görüleceğini, Müvekkilin davalı sigortaya yaptığı toplam üretimden hak kazandığı pirim kazancı oldukça yüksek olduğunu, Son 5 yıllık pirim kazancı ortalaması yıllık 70.000-TL civarında olduğunu, Davalı müvekkil acenteliği herhangi bir sebep göstermeksizin fesh ettiğini, Müvekkilin prim üretimi dikkate alındığında bölgesine göre çok büyük prim istihsali yapan ve 2015 yılından sonraki Türkiye’nin ve Turizmin içinde bulunduğu büyük ekonomik krize rağmen diğer acentelerin prim üretimleri düşerken bile istihsalini düşürmeden arttıran başarılı bir acente olduğunu, daha önce davalı … ile aralarında herhangi bir problem de doğmadığını, yapılan fesih haksız fesih olduğunu, Davalı … şirketi müvekkilin yanında başka acentelikleri de feshettiğini, TTK 122 md göre son 5 yılda kazanılan prim tutarının yıl bazında ortalaması denkleştirme bedeli olarak ödenmesi gerektiğini acenteliğin feshinden sonra da müvekkilin portföyündeki müşterilerin önemli ölümü yine davalı sigortanın müşterisi olmuş ve davalı şirket üzerinden sigortalılıklarını sürdürdüklerini, müvekkil davalıya yeni müşteriler yaratmış ,var olan müşterilerle ilişkilerini geliştirip genişletmiş ve bu müşteriler sebebi ile Davalı ya önemli menfaatler sağladığını, Acenteliğinin feshi nedeni ile sözleşme ilişkisi devam etmiş olsa idi elde edeceği ücret isteme hakkını kaybettiğini, talep miktarını yükseltmek üzere şimdilik 25.000,00-TL portföy tazminatının (denkleştirme istemi) acenteliğin feshi tarihi olan … tarihinden itibaren avans faizi, masraf ve vekalet ücreti ile birlikte Davalı Şirketten tahsili ile müvekkile ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Ancak müvekkil şirkete karşı açılan haksız ve mesnetsiz işbu davanın reddedilmesi gerektiğini, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun 23/16 hükmüne göre, sigorta acentesinin denkleştirme talep edebilmesi için, sigorta acentelik ilişkisinin sona ermesi nedeniyle sigortacının acentenin portföyü sayesinde önemli menfaatler elde etmesi, hakkaniyetin tazminat verilmesini gerektirmesi, acentenin haklı bir nedene dayanmaksızın sözleşmeyi feshetmemiş olması yada kendi kusuruyla sözleşmenin feshine neden olmaması şarttır. Bu şartlardan birinin mevcut olmaması halinde sigorta acentesi denkleştirme talep edemeyeceğini, Sigorta acentesi, hakkaniyet gerektirdiği takdirde ve oranda denkleştirme talep edebileceğini, TTK 122 m. uyarınca, acentenin talep edebileceği denkleştirme tazminatı miktarı, son beş yıllık faaliyeti sonucu aldığı tüm ödemelerin ( komisyon, prim vs. ) yıllık ortalamasını aşamayacağını, Beş yıldan daha az süren acentelik ilişkilerinde talep edilebilecek denkleştirme tazminatında azami miktar, faaliyet gösterilen sürenin yıllık ortalaması olduğunu, Haksız ve mesnetsiz davanın esastan reddine,. yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, taraflar arasındaki acentelik sözleşmesinin feshi nedeniyle davacı tarafın denkleştirme tazminatının hak kazanıp kazanmadığının belirlenmesine ilişkindir.
Mahkememizce deliller toplanmış ve talimat yolu ile bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Nitelikli Hesap uzmanı Hukukçu Bilirkişi ve Yeminli Mali Müşavir Bilirkişi raporunda sonuç olarak; Davalı …nin defterlerinin 6102 Sayılı Yeni TTK Mad. 64 hükmü uyarınca açılış tasdiklerinin süresinde yapıldığı, ticari defterlerin 6102 Sayılı Yeni TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmuş olduğu ve delil niteliğine haiz olduğunu, taraflarca imzalanan sözleşmede sözleşme fesih şartları belirlenmiş ancak davacıya gönderilen fesihnamede fesih nedeni açılanmadığını, denkleştirme (porföy ) tazminatı hesaplanmasında taraflarca esas alınan sözleşme hükümleri öncelikle esasa alındığını, davalı …Ş. Yasal kayıtları ile uyumlu cari hesap ve muavin defter kayıtlarına göre sözleşmenin imzalandığı … tarih ile sözleşmenin feshedildiği … tarihleri arasında yer alan yaklaşık 4 yıl 3 aylık süreçte davalı …Ş. Ye kazandırılan toplam sigorta pirim tutarları farklı sigorta türlerinde toplam 1.321.997, 53.-TL olarak tespit edildiğini, sözleşmenin feshedildiği … tarihinden sonra davacı Acente … Portföyü ile ilgili yeni sigorta poliçeleri düzenlenmediğini, davacı Acente … tarafından elde edilen komisyon gelirleri toplamı ise 169.341,89.-TL olduğu tespit edildiğini, Buna göre davacı Acente … yıllık ortalama komisyonu geliri (169.341,89/4,25 yıl ) 39.845,15.-TL olarak belirlendiği sonuç ve kanaatine varmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiştir.
Bilirkişi raporunu hakim denetlemelidir. Öğretide Akyol, bilirkişi raporunun denetimi sadece hâkime ait bir görev değil; aynı zamanda taraflara ait bir haktır demektedir(AKYOL, Şener :Hukuk Usulünde Bilirkişilerle İlgili Bazı Problemler, Mukayeseli Hukukta Bilirkişilik Ve Sorunları, Yargıtay 125.Yıl Dönümü, s. 72 naklen). Hâkimin bilirkişinin uzmanlığı nedeniyle taşıdığı egemenliği kıracak araçları olduğu, bir yanlışın mutlaka geri döneceği ve özellikle böyle bir yanlışın müeyyidelendirileceği konularında bilirkişi inandırılmalı; böyle bir bilinç oluşturulmalıdır.“Hâkim kesinlikle ve mutlak olarak usulün egemeni olmalı; dosyaya, kendi sorumluluğunda girecek olan tanık beyanı gibi bilirkişi raporu gibi hususların adaleti saptıracak biçimlerde tezahürünü önleyecek tedbirleri almalı ve bu egemenliğini davanın sonuna kadar sürdürmelidir.” (Akyol s. 64-65 naklen).
Bu hususlar doğrultusunda, bilirkişi raporunun, hükme ve denetime elverişli, dosya kapsamına uygun olduğu, itirazların yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davacı vekili, değer artırım dilekçesi vermiş ve bu dilekçe davalıya tebliğ edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, bilirkişi raporu içeriği, değer artırım dilekçesi göz önüne alınarak, davanın kabulüne karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM/Nedenleri yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
-Sabit olan 39.845,15 TL denkleştirme alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2- Davacı tarafça başlangıçta yatırılan 54,40 TL başvurma harcının mahsubu ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça yatırılan 426,94 TL peşin harç ve aşamalarda yatırılan 253,52 TL tamamlama harcı toplamı 680,46 TL’nin mahsubu ile hazineye gelir kaydına, hüküm gereği alınması gerekli bakiye 2.041,36 TL’nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 28. maddesi gereğince; bakiye harcın, kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerektiğinden, kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenmeyen harç için -kanunen belirlenen sınır göz önünde tutularak- “harç tahsil müzekkeresi” yazılmasına, bakiye karar ve ilam harcının ödenmemiş olmasının, hükmün tebliğe çıkarılmasına, takibe konulmasına ve kanun yollarına başvurulmasına engel teşkil etmeyeceğinin bu şekilde hükümde belirtilmesine,
5-Davacı tarafça yatırılan ve yukarıdaki (2) ve (3) numaralı hüküm fıkraları ile mahsubuna karar verilen toplamda 734,86 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça dosyada yapılan ve mahkememizce uyap sisteminden kontrol edilen (denetime elverişlilik açısından, uyap ekranında harç-masraf bölümü altında tahsilat reddiyat bilgileri başlığının içeriğinde masraflar açıkça yazmaktadır) posta-tebligat-bilirkişi ücreti gideri toplamı 1.108,50 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.320,00 TL nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
8-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; 5.976,77 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davacı tarafça yatan gider avansından harcanmayan kısmın hüküm kesinleştiğinde UYAP üzerinden kontrolü de sağlanarak davacı tarafa iadesine, karardan sonra tebligat ve benzeri masraflar için gider avansının kullanılması davacı tarafından istenirse tebligat ve benzeri için yapılacak masraflar düşüldükten sonra arta kalan miktarının UYAP üzerinden kontrolü sağlanarak karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair; tebliğden itibaren İKİ HAFTA içerisinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesi tarafından incelenecek olan istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/09/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır