Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
ANTALYA
4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/346
KARAR NO : 2023/399
DAVA : Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/08/2020
KARAR TARİHİ : 21/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Antalya İli … İlçesi … Mahallesi … parselde bulunan 11 dönümlük serasına turfanda olarak yetiştirilerek … ila … tarihlerinde |hasat edilmek üzere davalı … (…) dan davalının ürün verimliliğine yönelik açıklaması ve yönlendirmesiyle … tarihinde 1500 adet, … tarihinde |1500 adet olmak üzere 3000 adet … cinsi aşılı karpuz fidesi aldığını, alınan fidelerin tüm bakım ve kontrollerinin şirket tarafından eksiksiz yapıldığı, karpuz fidelerinin meyve gelişmesi aşamasında yapılan incelemede meyvelerde önemli ve ağır derecede şeklinde dezarformasyonların olduğu, şekil itibariyle armut veya ampül şeklinde gelişim gösterdiklerini, karpuz meyvelerinin bir yarısı gelişime devam ederken, öteki yarısının gelişimini sürdüremediğini ve bu haliyle Pazar değerinin olmadığı tespit edildiğini, yapılan araştırmada aynı karpuz fidelerinin dikildiği başka kişilere ait seralarda da benzer deformasyonların görüldüğünü öğrendiklerini, deformasyonların sebebinin ve uğranılan zararın tespiti için Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasında yapılan keşif ve inceleme sonucunda düzenlenen raporda, fidelerin her türlü teknik bakımlarının eksiksiz yapıldığı, bitki gelişiminin normal olduğu, bitkilerde hastalık semptomlarının olmadığı, meyvedeki deformasyonun … cinsi üzerine aşılanan … cinsinin uyuşmazlığından |kaynaklandığını ve müvekkili olduğu şirketin 34.999,25 TL gelir kaybının bulunduğunu tespit ettiğini, karpuzların erkenci tür olması nedeniyle hedeflenen üretim tarihindeki Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Halinde açıklanan güncel satış fiyatları yerine Antalya Tarım İl Müdürlüğünün 2019 yılına ait birim fiyatlarına göre hesaplama yapıldığı, sadece kar kaybı hesaplandığı, müvekkil şirketin katlanmak zorunda olduğu üretim masraflarının hesaba dahil edilmemesi nedeniyle bilirkişi raporuna itiraz edildiği, Antalya Arabuluculuk Bürosunun … numaralı dosyası ile başvurulduğu ancak anlaşmanın sağlanamadığı için dava açılmasının gerekli olduğunu, … tarihlerinde Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Halinde açıklanan güncel satış fiyatlarının 5,00TL/kg ile 2,50 TL/kg arasında olduğunu, ortalama karpuz fiyatının 3,62 TL/kg olduğunun görüleceği, seralarda olması gereken ürün bedelinin … TL, 0520 1. sınıf 70.640,68 TL, 9450 sinin 2. Sınıf kabulü halinde 88.300,85 TL, toplam ürün bedelinden düşülmesi halinde … TL zararın olacağı, aşılı karpuz çeşidine ait verimin 10.000 kg/dk olduğu düşünüldüğünde gerçek zararın bu miktardan çok daha fazla olduğunu, şimdilik 50.000,00TL lik arabuluculuk başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsilini talep etmektedir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın muhatabının fideyi yetiştiren ve satışa ârz eden firmanın … Ltd.Şti. olduğu, davacının satın aldığı ürünlerde bahsedilen deformasyonları kabul etmemekle birlikte fideyi üretenin sorumlu olduğunu, Antalya …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasına sunulan raporda bilirkişinin eksik inceleme yaptığını, olumsuzlukların bakım şartlarıyla ve diğer nedenlerden meydana geldiğini, bu nedenle davanın reddini talep etmektedir.
Aşamalarda, talepler gereği, davanın ihbarı gerçekleştirilmiştir. İhbar olunanları aşamalarda vekil ile temsil edilmişler, talepleri, beyanları ve itirazları alınmıştır.
Dava, uğranıldığı iddia edilen zararın tazmini talebinden ibarettir.
Davacı ticaret şirketidir ve TTK gereği tacirdir. Davalının ise tacir sıfatı için geniş bir tacir araştırması yaptırılmış olup, … vergi dairesinin … tarihli yazı cevabında davalının bilanço hesabına göre defter tuttuğu belirtilmekle, davalının da tacir olduğu anlaşılmıştır. Uyuşmazlık her iki tarafı tacir olan ve her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olduğundan, mahkememiz davaya bakmakta görevlidir.
Davalı, müvekkilinin fide üreticisi değil, aracı olduğunu beyan ederek, husumet itirazında bulunmuştur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/2-2727 esas, 2020/846 karar sayılı güncel emsal ilamında da belirtildiği üzere; Sıfat deyimi dava konusu sübjektif hak (dava hakkı) ile taraflar arasındaki ilişkidir. Taraf ehliyeti, dava ehliyeti ve davayı takip yetkisi, davanın taraflarının kişilikleriyle (usul hukuku sorunu) ilgili olduğu hâlde; taraf sıfatı, dava konusu sübjektif hakka (maddi hukuk sorunu) ilişkindir. Sübjektif bir hakkı dava etme yetkisi (davacı sıfatı-dava hakkı) o hakkın sahibine ait olup (aktif husumet); hakkını o hakka uymakla yükümlü kişiden (davalı sıfatı-pasif husumet) isteyebilecektir. Sübjektif hakkın sahibinin ve o hakka uymakla yükümlü olan kişinin kimler olduğu daha açık bir ifadeyle bir davada davacı ve davalı sıfatının kimlere ait olduğu usul hukuku sorunu olmayıp, dava konusu sübjektif hakkın özüne ilişkin olması nedeniyle maddi hukuk sorunudur. Sıfat yokluğu, bir def’i değil, davada taraf olarak gözüken kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel bir itirazdır. Hâkim somut olayda bir itiraz sebebinin varlığını öğrenirse bu yönün kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle bu hususu kendiliğinden gözetmek zorundadır. Taraf sıfatının, dava şartı olmaması nedeniyle; hâkim, yaptığı inceleme sonunda taraflardan birinin o davada taraf sıfatının bulunmadığı kanaatine varırsa, dava şartı yokluğunun aksine davanın usulden değil, esastan reddine karar vermelidir (Prof. Dr. Baki Kuru, Medeni Usul Hukuku El Kitabı, Mart 2020, Cilt-1, s.332-334).
Hukuki ilişkinin taraflar arasında olması, davayı, davalıya yönlendirmekte hukuken bir sorun olmaması karşısında, davalının husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmıştır.
Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyası, iş bu dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce ilk önce teknik bilirkişiden rapor aldırılmıştır.
… tarihli, bilirkişi … tarafından hazırlanan raporda özetle; Davalı ile fidelerin üretimini ve satışını yapan firma olduğu belirtilen … Ltd.Şti. arasında dava konusu olaydaki fide alış verişini gösteren fatura veya illiyet bağının araştırılarak, gerekirse defterlerinin incelenmesi, davalının sadece fide üreten değil de, bayi olduğu, yani üretenden alıp, çiftçiye satan aracı olduğu kanıtlanması durumunda davacının fideler ile yaşadığı sorunun davalıyla herhangi bir ilgisinin olmadığı, … Ltd.Şti. ile davalı arasında illiyet bağı bulunmaz ise, davalının yetkisi olmadan fide üretimi ve satışı yapmaktan dolayı kusurlu olduğu, somut olaydaki fideleri üreten Ve satanın … Ltd.Şti. olması durumunda, bağlı bulunduğu ilçe Tarım Müdürlüğüne verdiği beyannamelerin istenerek, … … kabak tohumu ile … … karpuz tohumunun üretiminin yapıldığına dair bilgi verilip verilmediğinin araştırılması gerektiği, Sebze Fidesi Üretim ve Pazarlaması Yönetmeliği Madde 7 de belirtilen … … kabak tohumu ile … karpuz tohum faturalarının kayıtlarında olması gerektiği ve kayıtlarının incelenmesinin yararlı olacağı, davacı vekilinin 11 dekarlık karpuz serasından ürün alınmadığı doğrultusundaki beyanlarının şirket defterlerinin incelenmesi ile açığa kavuşacağı, eğer 11 dekar alandan karpuz satışı tespit edilmez ise davacının fideden kaynaklanan zararının … TL olduğu, karpuz satışı yapılması durumunda tespit yapan bilirkişi tespitine göre 11 dekar plastik karpuz serasındaki toplam zararın 88.604,12 TL olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, itirazlar/beyanlar alınmıştır.
İtirazların değerlendirilmesi için alınan … tarihli ek raporda özetle, kök rapordaki tespitlerin geçerli olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, itirazlar/beyanlar alınmıştır.
Mahkememizce daha net değerlendirmeler yapılabilmesi için mahallinde üç adet ziraat mühendisi eşliğinde keşif yapılmasına karar verilmiştir.
Keşifte toprak analizi yapılması için örnek aldırılmıştır.
… tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; Davaya konu karpuz ürünündeki şekil bozuklukları ve verim düşüklüğünün, bitkinin normal şekilde vejatatif ve generatif gelişimini yapmış olması, tespit raporuna göre %20 sinde hiçbir sorun olmaması, %50 sinde kısmen şekil bozukluğu olması göz önüne alındığında, tespit raporunda belirtilen anaç-aşı uyuşmazlığından kaynaklanmadığı, üründe oluşan şekil bozukluklarının, bitki gelişim sürecinde entansif tarımın gerektirdiği, sulama ve gerekli majör ve minör bitki besin elementlerinin yeterli miktarda ve zamanında dengeli bir şekilde verilmemesi ve toprak yapısının ağır bünyeli (killi-geçirgenliği düşük-,süzek olmaması) olmasından kaynaklandığı, mahkemenin takdirinin, meydana gelen zararın anaç-aşı uyumsuzluğundan kaynaklandığı yönünde ise, tespit raporunda belirtilen zarar oranlarına göre, heyetimizce yeniden yapılan hesaplama sonucunda, davacı üreticinin maruz kaldığı zarar bedelinin; 80.226,00 TL olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu taraflara tebliğ edilmiş, itirazlar/beyanlar alınmıştır.
Bilirkişi raporu içeriği dikkate alınarak, net değerlendirme için fide üretim beyannamesinin temini amacıyla Antalya ili ve … ilçesi il ve ilçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile yazışmalar yapılmıştır.
Genel belgeler de göz önüne alınarak aşamalarda bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır.
… tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda özetle; kök rapordaki görüşlerinin değişmediği, mahkemece zararın fide kaynaklı olduğuna karar verilirse, D.İş dosyasındaki bilgi, belge, fotoğraf ve
bilirkişi raporu dikkate alınarak yapılan zarar hesabına, davacı vekili itirazı dikkate alınarak alternatif olarak, Tarım İl Müdürlüğü 2020 Yılı Maliyet Çizelgesinde plastik serada karpuz verimi olan 7.625,00 kg ve yine Tarım İl Müdürlüğü tarafından dosyaya gönderilen maliyet bedeli olan 10.516,00 TL/da ile Antalya Toptancı Hal Müdürlüğü tarafından dosyaya gönderilen … tarihleri arasındaki karpuz satış fiyat ortalaması olan 2,19 TL/kg verileri dikkate alınarak yapılan zarar hesabında, zarar bedeli; 97.557,00 TL olduğu, hiç karpuz satışı yapılmadı durumda da zararın, … TL olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu taraflara tebliğ edilmiş, itirazlar/beyanlar alınmıştır.
Mahkememizce aşamalarda aynı heyetten tekrar ek rapor alınmasına karar verilmiştir ve bilirkişilerden … ve … beyan niteliğinde (önceki bilirkişilerden birisinin listeden çıkarılmış olduğunu da bildirerek) belgeyi dosyaya sunmuş, önceki bilirkişi raporu ile taban tabana zıt fikirde olduklarını tekrar etmiştir.
Bilirkişi raporları arasında çelişki olur ise, mahkeme çelişkiyi gidermeden karar veremez.
Mahkememizce dosyada aldırılan raporlar ve değişik iş dosyasındaki rapor arasındaki çelişkileri giderici, hükme elverişli rapor düzenlenmesi için talimat yolu ile rapor aldırılmasına karar verilmiştir.
… tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; sonucunda;
Davaya konu karpuz ürününde meydana gelen şekil bozuklukları ve verim düşüklüğünün, bitkinin normal vejetatif ve generatif gelişmesini yaptığı, tespit raporuna göre %20 sinde hiçbir sorun olmaması, %50 sinde kısmen şekil bozukluğu olduğu göz önüne alınarak tespit raporundaki anaç-aşı uyuşmazlığından kaynaklanmadığı, görüşü ile, üründeki şekil bozukluklarının, bitki gelişim sürecinde entansif tarımın gerektirdiği, sulama ve gerekli majör ve minör bitki besin elementlerinin yeterli miktarda ve zamanında dengeli bir şekilde verilmemesi ve toprak yapısının ağır bünyeli (killi-geçirgenliği düşük-süzek olmaması) olmasından kaynaklandığı; Dava konusu karpuzların yetiştirildiği toprakların, killi(ağır)bünyeli, orta kireçli, hafif alkali ve hafif tuzlu toprak yapısında, organik maddece fakir, bitki besin elementlerinden fosfor(P) ve total Kalsiyumun(Ca)yüksek, potasyum(K) ve Magnezyumun(Mg)alt sınır değerlerinde düşük olduğunun görüldüğü, analiz sonuçlarında bitkilerin kullandığı azot(N), demir(Fe), çinko(Zn), bakır(Cu), bor(B), mangan(Mn), molibden(Mo) ve benzer majör ve minör bitki besin elementlerinin analiz sonuçlarının olmadığı, ancak bitki besin elementlerinin bitki tarafından alınmasında bir besin elementinin başka bir besin elementinin alınabilirliği üzerine olumsuz etki yapabildiği ve buna Antagonizm dendiği, bazı vitamin ve minerallerin diğer vitamin ve minerallerin emilim veya işlevini inhibe edebildiği, analiz sonuçlarına göre söz konusu topraklarda fosfor değerinin olması gerekenden fazla olduğu, bu sebeple ortamdaki miktara bağlı olarak nitrat, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt, demir, mangan, çinko, bakır, molibden ve bor elementlerinde antigonistik etki olabileceği belirtilmiş ve dosyadaki raporlardan ayrılma sebepleri de bildirilmiştir.
Bilirkişi heyet raporu taraflara tebliğ edilmiş, itirazlar/beyanlar alınmıştır.
Tüm dosya kapsamı, … tarihli bilirkişi heyet raporu ve … tarihli bilirkişi heyet raporunun davaya konu karpuz ürününde meydana gelen şekil bozuklukları ve verim düşüklüğünün, anaç-aşı uyuşmazlığından kaynaklanmadığının kabulü ile ispatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM/Ayrıntısı gerekçeli kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafça yatırılan 54,40 TL başvurma harcının mahsubu ile hazineye gelir kaydına,
3-Hükmün niteliği ve tarihi dikkate alınarak, alınması gerekli 179,90 TL peşin harcın, davacı tarafça başlangıçta yatırılan 853,88T TL peşin harç ve aşamalarda yatan 659,26 TL ıslah harcı toplamı 1.513,14 TL’den mahsubu ile hazineye gelir kaydına, arta kalan harç miktarının karar kesinleştiğinde istek halinde davacıya iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/13 ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği 26/2. Maddeleri, 6100 sayılı HMK 297/1-ç, 326.maddeleri uyarınca, arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaşamamaları halinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre ileride haksız çıkan taraftan tahsil olunmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödeneceği öngörüldüğünden; 1.320,00 TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden; 14.176,66 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı tarafça dosyada yapılan ve mahkememizce uyap sisteminden kontrol edilen (denetime elverişlilik açısından, uyap ekranında harç-masraf bölümü altında tahsilat reddiyat bilgileri başlığının içeriğinde masraflar açıkça yazmaktadır) giderler toplamı 1.528,90 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafça yatan gider avansından harcanmayan kısmın hüküm kesinleştiğinde UYAP üzerinden kontrolü de sağlanarak davacı tarafa iadesine, karardan sonra tebligat ve benzeri masraflar için gider avansının kullanılması davacı tarafından istenirse tebligat ve benzeri için yapılacak masraflar düşüldükten sonra arta kalan miktarının UYAP üzerinden kontrolü sağlanarak karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine, (6100 sayılı HMK m. 333) ;12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince dava açılırken mahkeme veznesine yatırılacak olan gider avansının miktarı ile avansın ödenmesine ilişkin usul ve esasları belirten, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Gider Avansı Tarifesi” göz önünde tutularak; her hangi bir bankaya ait hesap numarası ve/veya herhangi bir banka hesabına ait IBAN numarası verilmesi halinde taraflara ait artan gider avansının bildirdikleri hesaba aktarılmasına, davalı tarafından yatırılan gider avansının aynı şekilde istek halinde iadesine,
9-Kararın, Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavvcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik m. 216 gereği ve Yargıtay 1. HD’nin 2016/12476 E, 2019/2779 K sayılı emsal ilamı gereği talep ve masraf bulunması halinde taraflara ve/veya Teb. K. m. 11 ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu., 22/01/2003, 2003/1-25 E., 2003/7 K., Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı., 10/07/1940, 1940/7 E., 1940/75 K. nolu kararları gereği vekil ile temsil edilen tarafın vekiline tebligata çıkartılmasına,(RUHİ, Ahmet Cemal., Tebligat Hukuku., 2008, 6. Baskı, s. 127); taraflardan birisi tarafından kanun yoluna başvurulması halinde bu hususun tebliğ isteği olarak değerlendirilerek, gerekçeli kararın tebliğe çıkarılmasına,
Dair, davacı vekili Sn. Av. …, davalı … vekili Sn. Av. … ihbar olunan … … Vekili Sn. Av. … yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 6100 Sayılı Kanunun 345.maddesi gereğince 2 hafta içerisinde ilgili İstinaf Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21.06.2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır